Транспорт масаласининг оптимал ечимини топишнинг потенциаллар усули - Informatika va AT - Referatlar

Транспорт масаласининг оптимал ечимини топишнинг потенциаллар усули

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

70 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uz Транспорт масаласининг о птимал ечим ини топишнинг потенциаллар усули Режа: 1. Бошланғич таянч ечимнинг оптималлик шарти теоремаси. 2. Потенциаллар усули алгоритми. 3. Мисол. 4. Очиқ модели транспорт масаласи 5. Мисол.

www.arxiv.uz Теорема: Агар транспорт масаласининг X * =(x * ij ) ечими оптимал бўлса, унга қуйидаги шартларни қаноатлантирувчи m+n -та сонлар системаси мос келади: X * ij > 0 лар учун U * i + V * j = C ij X * ij = 0 лар учун U * i + V * j  C ij i =1,2,…, m ; j =1,2,…, n . U * i ва V * j сонлар мос равишда «таъминотчи ва истеъмолчиларнинг потенциаллари» дейилади. Бу теоремага кўра бошланғич таянч ечим оптимал бўлиши учун қуйидаги икки шарт бажарилиши керак: а) ҳар бир банд катак учун мос потенциаллар йиғиндиси шу катакдаги йўл харажати қийматига тенг бўлиши керак: U * i + V * j = C ij (6) б) ҳар бир бўш катак учун мос потенциаллар йиғиндиси шу катакдаги йўл харажати қийматидан катта бўлмаслиги керак: U * i + V * j  C ij (7) Агар камида битта бўш катак учун (7) шарт бажарилмаса, кўрилаётган ечим оптимал бўлмайди ва бу ечимни базисга (7) шарт бузилган катакдаги номаълумни киритиш билан яхшилаш мумкин. Шундай қилиб , навбатдаги таянч ечимни оптималликка текшириш учун аввал (6) шарт ёрдамида потенциаллар системаси кў рилади ва сўнгра (7) шартнинг бажарилиши текширилади. Потенциаллар усулининг алгоритми 1. Бошланғич таянч ечимни қуриш; 2. (6) шарт асосида потенциаллар системасини қуриш; бунда m+n-1 та банд катак учун m+n -та чизиқли тенглама ҳосил бўлади. Номаълумлар сони тенгламалар сонидан битта ортиқ бўлгани учун битта номаълум эркли

www.arxiv.uz бўлиб унга ихтиёрий қиймат, масалан ноль қиймати берилиб қолганлари мос тенгламалардан топилади; 3. Бўш катаклар учун (7) шарт текширилади; а) бу шарт барча бўш катаклар учун бажарилса, ечим оптимал бўлади ва ечиш жараёни тугайди; б) акс ҳолда ечим оптимал бўлмайди ва кейинги ечимга ўтишга киришилади; 4. Кейинги ечимга ўтиш учун (7) шарт бузилган катакларнинг ўнг паст б у рчагига t ij = U i + V j - C ij қийматлар ёзиб чиқилади ва бу қийматларнинг энг каттаси мос келган катакка «+» ишора қўйилади. «+» ишора қўйилган катакдан бошлаб банд катаклар орқали цикл қурилади, яъни учлари банд катакларда ётган ёпиқ кўпбурчак ҳосил қилинади. Бу кўпбурчакнинг учларига бўш катакдаги «+» дан ихтиёрий йўналишда «-» ва «+» ишоралари қўйиб чиқилади. «-» ишорали катаклардаги юк бирликларидан энг ками танланади ва шу миқдор барча «-» ишорали катаклардан айирилиб, «+» ишорали катакларга қўшилади, натижада янги таянч ечим ҳосил бўлади. Бу жараён чекли сонда қайтарилгандан сўнг албатта оптимал ечим ҳосил бўлади. Бу алгоритмни қуйидаги мисолда батафсил кўриб чиқамиз: Мисол:

www.arxiv.uz 1- босқич Ишлаб чиқарув - чилар ва ма ҳ су - лот миқдори Истеъмолчилар ва истеъмол миқдорлари U i 200 200 100 100 250 100 2 100 5 2 3 3 2 7 6 4 0 250 4 1 1 200 2 50 5 6 4 3 -1 2 0 0 5 1 3 1 3 2 6 - 1 00 3 + 1 00 -1 300 3 100 4 3 4 50 3 8 + 5 - 150 1 V j 2 2 3 7 4 2- босқич Ишлаб чиқарув - чилар ва ма ҳ су - лот миқдори Истеъмолчилар ва истеъмол миқдорлари U i 200 200 100 100 250 100 2 100 5 2 3 3 2 2 6 4 0 250 4 1 1 200 2 50 5 1 4 3 -1 2 0 0 5 1 3 1 3 2 6 1 3 2 00 -1 300 3 100 4 3 4 50 3 100 5 50 1 V j 2 2 3 2 4 Оптимал ечим ҳосил бўлди: X 11 = 100; X 22 = 200; X 23 = 50; X 35 = 200

www.arxiv.uz X 41 = 100; X 43 = 50; X 44 = 100; X 45 = 50 F = 2  100 + 1  200 + 2  50 + 3  200 + 3  100 + 4  50 + 3  100 + 5  50 = 2350 (пул бирлиги). Очиқ моделли транспорт масаласи Юқорида талаб ва таклифларнинг умумий миқдорлари тенг бўлганда масала «ёпиқ моделли транспорт масаласи» дейилади, деган эдик. Акс ҳолда масала очиқ моделли бўлиб унинг оптимал ечимини топиш учун ёпиқ моделга келтирилади ва потенциаллар усули қўлланилади. Очиқ моделли масалани ёпиқ моделга келтириш учун қўшимча «сохта» таъминотчи ёки истеъмолчи киритилади, уларнинг заҳираси ёки талаб ҳажми a m+1 =  b j -  a i ёки b n+1 =  a i -  b j бўлади. Сохта таъминотчидан реал истеъмолчиларга ёки реал таъминотчилардан сохта истеъмолчиларга амалда юк ташилмагани учун йўл харажатлари нолга тенг қилиб олинади (C i,n+1 = 0; C m+1,j = 0). Натижада ёпиқ моделли масала ҳосил бўлади. 3-мисол :  a i >  b j – бўлган ҳол, учун масалани ечинг. Таъминотчи - лар Истеъмолчилар Заҳира ҳажми B 1 B 2 B 3 B 4 B 5 B n+1 A 1 10 7 4 1 4 0 100 A 2 2 7 10 6 11 0 250 A 3 8 5 3 2 2 0 200 A 4 11 8 12 16 13 0 300 Талаб ҳажми 200 150 100 100 200 100

O'xshashlar

Транспорт масаласини ечишнинг потенциаллар усули

Танлов масаласининг қўйилиши. Мак усули

Чизиқли дастурлаш масаласининг график усули. Иқтисодий масалани график усулда ечиш

Транспорт масаласи

Чизиқли дастурлашнинг транспорт масаласи