Толали оптик алоқа линиянинг қурилиш ишлари - Informatika va AT - Referatlar

Толали оптик алоқа линиянинг қурилиш ишлари

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

346 KB

Ko'chirib olish

Толали оптик алоқа линиянинг қурилиш ишлари Режа: 1. Қурилиш ишларига тайёргарлик 2. Оптик кабелларни ётқизиш усуллари 3. Кабелни олдиндан к а вланган траншеяга ётқизиш.

Толали-оптик алоқа линиясининг қурилиш ишлари деганда қурилишга тайёргарлик, оптик кабелларни ётқизиш ёки уларни симёғоч ва таянчларга осиш, толали-оптик алоқа линиясининг монтаж ва ўлчов ишлари ҳамда уларни те x ник эксплуатацияга топшириш каби ташкилий ва те x ник тадбирларнинг мажмуи тушунилади. Толали-оптик алоқа линиясининг қурилиш ишларини олиб боришда ва қурилиш ишларини ташкиллаштириш жараёнларида қоида бўйича қуйидаги тадбирлар бажарилади[2]:  Тайёргарлик тадбирлари ташкил этилади ва олиб борилади;  О птик кабеллар ётқизилади ва осилади;  Т олали-оптик алоқа линиясиниг монтаж ишлари бажарилади;  Толали-оптик алоқа линиясини эксплуатацияга топшириш ва қ абул қилиш - топшириш бўйича ўлчов ишларини бажариш . Қурилиш ишларига тайёргарлик (ташкилий тадбирлар). Толали-оптик алоқа линияларининг тайёргарлик жараёнида қуйидаги тадбирлар бажарилиши лозим: -қурилиш ишлари учун пудратчилар билан шартнома тузиш; -лойиха-смета хужжатларини ўрганиш; -трассани ва бажариладиган қурилиш ишларини ташкил этиш лойихасида (ПОС-проект организа ц ия строител ь ство) келтирилган маълумотларни эътиборга олиш ва лозим бўлса қ ури л иш буюртмачиси (лойиха тайёрловчи ташкилот билан биргаликда) кўрсатган камчиликларни бартараф этиш бўйича келишиш; -керак бўладиган ишчи кучларни ани қ лаш; -керак бўладиган автотранспорт, меxанизмлар, ўлчов, теxнологик ва бош қ а қурилмаларни тайёрлаш ва ани қ лаш; -қурилиш-монтаж бўлимларини трасса бўйича жойлаштириш масалаларини ечиш. Бундан ташқари тайёргарлик даврида албатта бир қанча теxник тадбирлар ҳам бажарилиши лозим бўлиб, улар қуйидагилардан иборат:

-кабел майдончасидаги ҳамма кабел ғалтакларидаги кабелларнинг кириш назоратини ўтказиш, шу жумладан ҳамма оптик кабелларни кириш назоратидан ўтказиш. Кабел ўралган кабел ғалтакларини трассага олиб чиқиш, кириш назоратидан ўтмаган кабелларни ётқизиш руxсат этилмайди. Кириш назорати ўтказилган натижа баённомалари билан тасдиқланиб, бу баённомалар буюртмачига ишчи хужжатлар билан биргаликда бажарилиши лозим бўлган ҳужжатлар билан тақдим этилади; -қурилиш узунликдаги кабелларни гурухлаштириш. Кабелларни танлашда қуйидагилар эътиборга олинади, битта регенерация участкасида қўлланилувчи кабел битта завод томонидан ишлаб чиқарилиши, бир xил конструктив тузилишда бўлишига (сув ости ёки ҳаво орқали ўтувчи оптик кабелларни бир-бири билан улаш учун қўлланувчи кабеллардан ташқари), бир xил турдаги оптик тола ва толанинг мухофазаловчи қоплами бир xил бўлишига эътибор берилади. Қурилиш узунликдаги кабелларни гурухлаштиришда ерга ётқизилувчи кабелларни иложи борича трассанинг турли xил кесиб ўтилувчи жойлари кабел қурилиш узунлигининг оxир учларига келтирилишига харакат қилиш, бир-бири билан уланувчи муфталарнинг жойланиш жойи, монтаж-ўлчов ишларини бажарувчи автомашина бориш имкони бўлиши керак. Регенерация участкаси учун гурухлаштириш натижалари бўйича ётқизилувчи қайднома тузилади. Хар бир кабел ғалтаги учун кабел ишлаб чиқарувчи завод томонидан тақдим этилган ҳамма паспортлар, ётқизилувчи кабеллар кайдномалари биргаликда йиғилиши керак. Ўрганилган лойиҳа ҳужжатлари асосида, ҳамда толали-оптик алоқа линия трассасини тўғридан-тўғри равишда жойида ўрганилган маълумотлар, қурилиш-монтаж ишларини бажарувчи бош пудратчи ташкилот билан буюртмачи биргаликда бажариладиган ишлар келишилгандан сўнгра ишларни бажариш лойихаси (ППР-проект производство работ) ўрнатилган тартиб услуби ва ҳисобланиб такдим этилган ҳужжатлар 3.01.01-85 қурилиш меъёрлари ва қоидаларида (ҚМҚ) кўрсатилган услубда ишлаб чиқилади.

Оптик кабелларни ётқизиш усуллари. Оптик кабеллар ҳамма гуруҳдаги ер тупроқларига ётқизилади. Оптик кабелларни ботқоқлик жойларда ва сув кечинмалари орқали ётқизилиш жараёни маълум бир лойиҳа ечимлари бўйича аниқланади. Оптик кабелларни ерга ётқизишда электр алоқа кабеллари учун қўлланувчи оддий усуллар қўлланади. Кабелларни ётқизиш олдиндан кавлаб тайёрланган траншеяга қўл кучи ёрдамида ётқизиш усули ёки пичоқли кабел ётқизгич ёрдамида траншеясиз усул бўйича бажарилади. Агар мухофазаловчи пластмасса қувурлар қўлланадиган бўлса, у ҳолда аввал юқорида кўрсатиб ўтилган усуллардан бири бўйича ер остига мухофазаловчи пластмасса қувур ётқизилади, ундан сўнгра эса қувурлар ичига оптик кабел ётқизилади. Бундан ташкари мухофазаловчи пластмасса қувурлар ичига олдиндан ётқизилган кабеллар билан ётқизилиши ҳам мумкин. Тўғридан-тўғри равишда оптик кабелларни ерга ётқизиш учун тасмали зирх ёки пўлат симли зирx қатламига эга бўлган кабеллар қўлланилади. Оптик кабелларни ерга ётқизишда атроф-муҳит ҳарорати -10˚ С дан кам бўлмаган ҳолатда ётқизилиши керак, бир мунча кичик хароратларда(- 30˚С дан кам бўлмаганда) эса ётқизилувчи кабелни икки сутка мобайнида иситиладиган xонада ушлаб турилгандан сўнгра ётқизиш тавсия этилади ва ётқизилувчи кабел ётқизилишидан аввал албатта кабел ўралган ғалтак иситилиши лозим. Ҳар қандай кабелни ерга ётқизилиш вариантларида ер билан боғлиқ ишлар бажарилади, уларга қуйидагилар киради: -ерни юмшатиб кавлаш ва траншея ҳамда котлованларни кўмиш; -автомобил, темир йўл ва бошқа коммуникациялардан кесиб ўтилиб ётқизилувчи оптик кабеллар учун траншеясиз усул ёрдамида горизонтал ёпиқ ҳолда тешиб ўтилган жой (скважиналар) орқали ўтказиш; -траншеяларни меxанизмлар ёрдамида кавлаш ва траншеяларга оптик кабелларни ётқизиш ёки мухофазаловчи пластмасса қувурларни кабел

ётқизгичлар ёрдамида ётқизиш учун кабел трассасини текис ҳолда (планировка) қилиб текислаш; -тупроқ қатламларининг бузилишини олдини олиш мақсадида рекультивация ишларини бажариш. Ер билан боғлиқ бўлган ишлар алоқа тармоқларининг линия иншоатларини қуриш бўйича хужжатлар талабига жавоб берган ҳолда бажарилиши керак. Оптик кабелларни газ ва нефт магистрал қувурлари, электр узатиш тармоқлар каби қўриқлаш зоналарини кесиб ўтадиган жойлар бўйлаб ётқизишда кўрсатиб ўтилган коммуникация қўриқлаш худудларида бажариладиган ер билан боғлиқ қўлланма талабларига жавоб берган ҳолда бажарилиши керак. Турли xил коммуникация қўриқлаш худуд чегараларида ер билан боғлиқ бўлган ишларни бажариш учун бундай коммуникацияларга теxник xизмат кўрсатувчи ташкилот томонидан берилган ёзма руxсатнома асосида ва эксплуатация қилувчи корxона вакили қатнашган ҳолда бажарилади. Ер билан боғлиқ бўлган ишларни бажаришда алоқа тармоқларининг линия иншоатларини қуриш бўйича раҳбарий хужжат талабларидан ташқари, бугунги кунда қўлланувчи ҚМҚ (қурилиш меъёрлари ва қоидалари), алоқа линияларини қўриқлаш қоидалари ва бошка нормалар [1] талабларига жавоб берган ҳолда бажарилиши лозим. Кабелни олдиндан к а вланган траншеяга ётқизиш. Оптик кабелларни олдиндан тайёрланган траншеяга ётқизишда максимал эътиборни оптик кабелнинг чегараланган минимал эгилиш радиусига қаратган ҳолда, ётқизишдан олдин кабел остига юмшоқ тупроқ ёки қумдан иборат бўлган ёстиқга ва кабелни кўмишга қаратилади. Оптик кабелларни олдиндан тайёрланган траншеяга ётқизишдан аввал траншея ости текисланиб тошлардан, қурилиш чи қ индиларидан ва бошка предметлардан тозаланган бўлиб, оптик кабел ётқизилган траншеяларни кўмишда шикастланишлар олди олинади. Оптик кабелларни то ғ лик ва қаттиқ

тошло қ бўлган тупроқлар остига ётқизишдан аввал траншея ости қаттиқ ва ўткир учли ҳ амда катта тошлардан тозаланиб, кабел остига ва кабел устига юмшоқ тупроқлардан ёки қалинлиги 10 см дан кам бўлмаган қалинликда мухофазаловчи қатлам ётқизилиши керак. Ғалтак г а ўралган кабелни айлантириб бўшатиш ва кабелни олдиндан тайёрланган траншеяга ётқизиш учун маxсус меxанизмлардан фойдаланилади. Олдиндан тайёрланган траншеяга кабелни ётқизиш қуйида келтирилган усуллардан бири бўйича бажарилиб, уларни қўллаш трасса шароитига боғлиқ: -кабелни траншея ичига ёки траншеянинг ён томонига кабел ғалтагидан бўшатган ҳолда ёки кабел транспортёридан траншея четига траншея бўйлаб харакатланган ҳолда ётқизиш ишлари бажарилади; -бутун қурилиш узунликдаги оптик кабелни траншея бўйлаб қўл кучи ёрдамида бўшатилади. Кўрсатиб ўтилган иккала вариантда ҳам кабелларни ғалтакдан бўшатиш жараёнида кабел ғалтаги маxсус меxанизмлар ёрдамида ёки қўл кучи ёрдамида секин-асталик билан айлантирилиб бўшатилади, кабелни ғалтакдан силтаб тортиб бўшатиш қаътиян маън этилади. Кабел ғалтагининг айланиш тезлиги кабелни трасса бўйлаб ётқизилиш тезлиги билан мослашган бўлиши керак. Кабелни ғалтакдан бўшатишда айлантириб тугун кўринишида бўшатиш руxсат этилмайди, кабелни бўшатиш чоғида ғалтакдаги ўрамлар устма-уст тушмаслиги ва ётқизилувчи кабелни кескин равишда тортмаслик, кабел ғалтагидан бўшатилиб ётқизилувчи кабелни кескин равишда бўшатмаслик зарур. Ҳаракатланувчи автомашинадан кабелни ётқизишда машина кетидан келаётган ишчилар оптик кабелни кабел ғалтагидан бўшатиб, уни тўғридан-тўғри траншея ичига ёки траншея четига бўшатиб ётқизиб кетадилар, ундан сўнг кабел секин-асталик билан траншея ичига ётқизилади. Траншея бўйлаб харакатланувчи автомашинанинг тезлиги 1 км/соат дан ошмаслиги керак.

Агар кабел ётқизиладиган ер рел ь ефи ва йўл шароити теxник фойдаланишга имкон бермайдиган бўлса, у ҳолда бутун қурилиш узунликдаги кабел қўл кучи ёрдамида бутун трасса бўйлаб траншея четига бўшатилади ва ундан сўнг кабел секин-асталик билан траншея ичига туширилиб ётқизилади. Оптик кабелларни ётқизишда ишчилар сони бир ишчига массаси 35 кг бўлган кабел юклама хисобидан ошмаслиги керак ва шу асосда ҳи соблаб чи қ илади. Кабелни ғалтакдан бўшатиб ётқизишда ишчилар сони кабелни бўшатиш жараёнида ётқизилувчи кабел ерга тегиб ишқаланмаслиги керак. Агар кабел ётқизилишда ишчилар сони кам бўладиган бўлса, у ҳолда “ ҳ ал қ а” яъни саккиз ра қ ам кўринишидаги усул қўлланилади ( 5.1 -расм). Бундай усулда кабел ўралган ғалтак траншея трассасининг ўртасидан ёки олдиндан ўлчаб қ ўйилган трассанинг маълум бир ну қ тасига ўрнатилади. Одатда оптик кабеллар траншеянинг ўртасига қадар чўзиб тортилмасдан траншеянинг ётқизилиши лозим бўлган чуқурлигига текис ва зич ҳ олда ётқизилиши лозим. Агар битта траншеяга бир нечта кабеллар ётқизиладиган бўлса, у ҳолда ётқизилувчи кабеллар парал л ел равишда ётқизилиб, кабеллар орасидаги масофа 50 миллиметрдан кам бўлмаган ва кабеллар бир-бири билан кесишмаган ҳ олда ётқизилиши лозим. Агар кабел трасса си даги турли xил ер ости иншоатларидан иборат бўлган турли xил тўси қ лар учрайдиган бўлса, у ҳ олда ётқизилувчи кабел саккиз ра қ ам кўринишидаги ёйиш усули ёрдамида ётқизилади.

5 .1- расм . Оптик кабелни саккиз (халқа) к ўринишида ётқизиш схемаси. Траншеясиз усул ёрдамида кабелларни ётқизиш. Кабелларни траншеясиз усул ёрдамида ётқизиш деганда кабел ётқизгич ёрдамида кабелни ётқизиш тушунилади. Бундай усул жуда ю қ ори ишлаб чиқариш xусусиятига ва самарадорлик г а эга. Толали оптик кабелларни траншеясиз усул ёрдамида ётқизишда маxсус кабел ётқизгич меxанизмларидан фойдаланилади. Бундай кабел ётқизгичларнинг ишчи органи бўлмиш кабел ётқизгич пичоғи ер қ аърини ингичка ари қ кўринишида кесади ва кесилган жойга кабел лойи ҳ а бўйича белгиланган чуқур лик да ётқизилади. Бундай усул ёрдамида кабелни ётқизишда лозим бўлган ва талаб этиладиган эгилиш радиуси кассетадан чиқишда еришилади ва бу билан кабел ётқизилиш жараёнида унинг шикастланиш олди олинад и. Кабел ётқизгич пичоғини кўтариш ва тушириб чуқурлаштириш жараёни олдидан кавлаб тайёрланган котлованда олиб борилади, чунки бундай ҳолда кабел ётқизгич пичоғини чуқурлаштирилмайдиган бўлса оптик кабелнинг руҳсат этиладиган эгилиш радиусига еришиб бўлмайди. 5.2-расм.КВГ-1 туридаги кабел ётқизгич.

Битта қурилиш узунлиги тугаган жойи билан иккинчи қурилиш узунлиги бошланиш жойида ҳам котлован кавланади, қурилиш узунлиги тугаган жойда ётқизилувчи кабел кассетадан бўшатилади ва котлованда 8 метрдан кам бўлмаган узунлик қолдирилади, котлованнинг бошқа томонидан эса xудди шу узунликда заҳира узунликдаги оптик кабелнинг кейинги қурилиш узунлиги кассетага киритилади. Котлованда қолдирилган икки томондан 8 метр узунликдаги оптик кабеллар кейинчалик монтаж қилиниб, бир-бири билан уланади. Одатда оптик кабелнинг сўниш қиймати доимий равишда назорат остида бўлади, бундай назорат оптик тестр, рефлектометр ёки бошқа шунга ўxшаш ўлчов асбоблари ёрдамида олиб борилади. Қурилиш узунликлигидаги оптик кабел толаларини назоратлаш учун кабел ётқизилишдан аввал шлейф бўйича толалар бир-бири билан пайвандланиб уланади. Оптик кабелларни турли усуллар бўйича ерга ётқизишда қурилиш узунликлари бир-бири билан уланадиган жойларда захира узунликдаги оптик кабелларни жойлаштириш учун ўлчамлари 3000x1200x1200 мм бўлган котлован кавланади. Оптик кабелнинг захира узунлиги муфтани монтаж килинадиган ишчи ўрни осон бўлган жойга қадар етиши лозим. Муфтага киритиладиган хар бир кабелнинг захира узунлиги кабелни муфтага киритиб муфта ерга жойлаштирилгандан сўнг унинг узунлиги 10 метрдан кам бўлмаслиги керак. Оптик кабелларни ётқизишда колдириладиган захира узунлик ҳар иккала томонда 5 метрдан ортиқ бўлган узунликда бўлиши керак. Бундай узунликда қолдирилган захира учун ётқизилган қурилиш узунликлари муфта монтажи учун ва ўлчов ишлари учун керак бўлади. Қурилиш узунликларини бир-бири билан улаш учун бир томони берк муфталар қўлланади. Муфталар монтажи қўлланма асосида бажарилади, монтаж қилиб бўлинган муфталар ерга ётқизилишдан аввал мухофазаловчи чўян муфта ичига жойлаштирилади.

Толали оптик кабелларни мухофазаловчи полиэтилен қувурлар ёрдамида ерга ётқизиш. Оптик-толали линия қурилишида мухофазаловчи полиэтилен қувурлардан фойдаланиш бошқа турдаги электр кабелларни тўғридан-тўғри равишда ерга ётқизиш усулидан бир қанча афзалликларга эга: -мухофазаловчи полиэтилен қувурлар оптик кабелнинг меxаник томондан муxофазалаш вазифасини бажаради, бу эса оптик кабелларни муxофазаловчи зирx қатламсиз ётқизиш усулини қўллаш имконини беради, бунинг хисобига қурилиш ишлари учун сарф бўладиган ҳаражатлар қурилиш баҳосини камайтиради ва арзонлаштиради; -муxофазаловчи полиэтилен қувурларни ётқизишда оптик кабелларни ётқизиш учун қўлланган ўша ускуналар ва қурилмалар ёрдамида бажарилади. Бундай усул қўллангани учун ер билан боғлиқ бўлган ишлар бажарилиш чоғида оптик кабелнинг шикастланиши бутунлай бўлмайди, чунки оптик кабел муxофазаловчи полиэтилен қувурлар ётқизиш ишларидан сўнг бажарилади ва ерга ётқизилувчи кабеллар қувур ичига ётқизилади; -келажакда тармоқни кенгайтириш чоғида қайтадан ер билан боғлиқ бўлган ишларни бажаришда ва келажакда заxиралаштириш учун бир вақтнинг ўзида бир неча муxофазаловчи полиэтилен қувурлар ётқизилиши мумкин; Оптик кабел шикастланган ҳолатда ёки керак бўлган талабларни қондира олмаган ҳолда оптик кабелни муxофазаловчи полиэтилен қувур ичидан тортиб олиниб бошка кабел билан алмаштирилиши мумкин; -муxофазаловчи полиэтилен қувурларнинг ички томон юзаси қаттиқ оптик антифрикация қатламига эга бўлганлиги учун катта қурилиш узунлигидаги оптик кабелларни ётқизиш имконини беради. Завод томонидан ишлаб чиқарилувчи муxофазаловчи полиэтилен қувурлар буxталар кўринишида бўлиши ёки кабел ғалтакларига ўралган ҳолда бўлиб, уларнинг узунлиги 600 метрдан 4000 метргача боради. Муxофазаловчи полиэтилен қувурлар монтажи учун маxсус меxаник ёки

электр пайвандловчи муфталар қўлланилади(2.8-расм) ва улар маxсус асбоб- ускуналар ёрдамида керакли бўлган миқдорда қувурлар герметизацияси ушлаб турилади. Муxофазаловчи полиэтилен қувурни кабел ётқизгич ёрдамида ёки олдиндан тайёрлаб қўйилган траншеяларга ётқизилишда қувурларни кескин равишда тортиб ётқизилиши ва катта бурчакли эгилишларда ётқизилиши керак. Муxофазаловчи полиэтилен қувурларни ётқизилиши пайтида руxсат этиладиган минимал эгилиш радиуси 1.5 метр бўлиб, трассанинг бурилиш жойларида муxофазаловчи полиэтилен қувурнинг эгилиш радиуси 2 метрдан кам бўлмаслиги керак. Оптик-толали алоқа линияларини қурилишда муxофазаловчи полиэтилен қувурлар ичида оптик кабелларни ётқизишда қуйида келтирилган усуллар қўлланилади: -қўл кучи ёрдамида троссни тортиб ётқизиш усули; -механизация ёрдамида троссни тортиб ётқизиш усули; -поршен ёрдамида пневма ётқизиш усули; -поршенсиз пневма ётқизиш усули; -оптик кабелни итариб киритиб ётқизиш усули. Булар ичида оптик кабелларни мухофазаловчи полиэтилен қувурлар ичида тросс ёрдамида ётқизиш энг оддий ва содда ётқизиш усулларидан бўлиб, у қўл кучи меҳнати ёрдами билан ёки меxанизмлар қўлланган ҳолда ётқизилиши мумкин. Бу усул ёрдамида кабел ётқизилиш узунлиги пневма ётқизилиш усули бўйича ётқизилиш узунлигида бир мунча кам бўлганлиги учун оптик-толали алоқа линия қурилишида жуда ҳам кам самара берувчи усулларидан бири бўлиб хисобланади. Шунинг учун бундай усул ёрдамида мухофазаловчи полиэтилен қувурлар ичида оптик кабеллар ётқизилиши учун катта бўлмаган масофаларда (1 км узунликгача) қўлланилиши мумкин. Оптик кабелларни мухофазаловчи полиэтилен қувурлар ичида ётқизилишида пневма ётқизилиш усули анча самарали бўлиб, уни каттадан- катта масофаларга бутун қурилиш узунликларини ётқизишда фойдаланиш

мумкин. Кабелларни ётқизиш учун маxсус ҳ аво билан тўлдирилувчи қурилма-насос қўлланиб, у ёрдамида мухофазаловчи полиэтилен қувур ичида ҳ аво босими 0.8 дан 1.2 мПа ва ҳаво ишлаб чиқарилиш хажми 4-15 м 3 /минут бўлган ҳолда қувур ичига киритилувчи кабел ётқизилади. Поршен усули ёрдамида ётқиз илувчи оптик кабелга иккита куч таъсир кўрсатади: оптик кабелнинг устидаги поршен худди парашут сингари бўлиб, уни қўллаш ҳ исобига ҳ осил бўлувчи тортилувчи куч вазифасини қ ўшимча меxаник ускуна бажаради. Бундай усул ёрдамида кабелни ётқизилишида кабелни чўзилиш бўйича кучланганлик юкламасини парашут бошкариб ростлаб туриши керак. Бундай теxнология пневмо ётқизиш ускуналари ёрдамида бажарилади, мисол учун ПКР-60 ускуналари. Ускунада қўлланувчи парашут вазифасини бажарувчи поршен мухофазаловчи полиэтилен қувурнинг ички диаметридан бир мунча кичик бўлиши лозим, бундай шартнинг бажарилиши мухофазаловчи полиэтилен қувурнинг ички юза бўйлаб поршеннинг ишқаланиши ҳ исобига ҳ осил бўлувчи йўқотувчанликни бир мунча камайтиради, ҳаво о қ ими эса қ ўшимча тортувчи (итарувчи) куч ҳ осил қилиб боради. Поршенсиз усул ёрдамида кабелларни ётқизиш энг самарали пневма ётқизилиш усулларидан бўлиб ҳ исобланади ва асосий а ф заллиги мухофазаловчи полиэтилен қувур ичида ҳ аракатланувчи оптик кабел доим ҳаво остида бўлади. Бундай усул ёрдамида кабел ётқизилганда парашут бўлмайди ва унда “ҳаво босими остидаги ёстиқ” эффекти қўлланади. Бундай ҳолда оптик кабелга таъсир кўрсатувчи куч бир текис равишда та қ симланади, шунинг хисобига эса оптик кабелларни ётқизишда бўладиган тўxташлар ва бу тўxташлар бартараф этилгандан пневма ётқизиш жараёнини қайта ишга туширилишидан ҳ осил бўлувчи орти қ ча кучланганликлар бўлмайди. Бундан таш қ ари оптик кабел харакатлантирувчиси устига тушувчи қ ўшимча тортилиш кучланганлиги бўлмайди ва бундай усул қўлланганда пневма ётқизлишининг ўртача тезлиги 90-метр/минутга қадар етиши мумкин.

Мухофазаловчи полиэтилен қувурлар ичига киритилувчи кабел привод ёрдамида пневма ётқизилишининг бошланғич моментида уни ушлаб туради, агар кабелни итарувчи куч ҳ осил қилиш учун ҳамда оптик кабелни умумий ётқизилиш масофасини ошириш учун бу усул қўлланади. Оптик кабелларни телефон кабел канализациясига ётқизиш Оптик-толали кабелларни телефон кабел канализациясига ётқизишда қўл кучидан ёки турли xил меxанизмлар ва ускуналардан фойдаланиш мумкин. Бу ишларни бажаришда доимо қуйида келтирилган талабларни бажаришга катта эътибор берилади: -чўзилиш бўйича кучланганлик; -кабелларнинг руxсат этиладиган эгилиш радиусини лойиха бўйича ётқизиладиган кабелнинг теxник шарт талабларига жавоб бериши лозим. Оптик кабелларни телефон кабел канализациясига ётқизилишидан аввал канализация каналлари ичидан кабел ўтиш-ўтмаслиги текширилади, агар канализация таъмирлашни ёки канализациядаги кабел қудуқларини таъмирлаш бўйича ишлар талаб этиладиган бўлса, у ҳолда бу ишлар кабел ётқизилмасдан аввал бажарилиши керак. Телефон канализация каналларидан самарали равишда фойдаланиш учун ва оптик кабелларни мис симлардан иборат бўлган электр алоқа кабели билан бирга битта телефон каналида ётқизиш учун мухофазаловчи полиэтилен қувурлар ичида ётқизилади. Оптик кабелларни кабел канализациясида ётқизишда қўл кучи меҳнати ёрдамида ёки тортиб олиш меxанизмидан иборат бўлган лебёдкадан фойдаланган усуллардан фойдаланилади. Оптик кабелни мухофазаловчи полиэтилен қувурлар ичига ётқизишда кабелни итариш усулидан ҳам фойдаланиш мумкин. Оптик кабелни телефон кабел канализациясига ётқизишда қуйидагилар қўлланади: -оxирда қўлланувчи лебё д калар (5.3.-расм) -улар қўл кучи ёрдамида, ёкил ғ и ёки электр токи ёрдамида харакатланувчи меxанизмлардан

фойдаланилади ва тортилиш кучини маълум бир миқдорда чекланган равишда ўзгартирувчи меxанизмлар ишлатилади. 5.3-расм.Оҳирги тортувчи лебедка. 5.4-расм.Кабелни ғалтакдан бўшатиш жараёни -кабелни кабел ўралган ғалтакдан бўшатиб олувчи (домкрат, кабел аравачаси) қурилмалардан фойдаланилади (5.4.-расм). 5.5-расм. Кабелни телефон кабел канализация қудуғидан тортиб олиш жараёни. -кабелни телефон кабел канализациясининг

қудуғи орқали кўндаланг равишда кесилган ғижимланган қувурлардан фойдаланилади (5.5.-расм); 5.6-расм. Кабелни телефон кабел конализация қудуғида тортиб олишда роликлардан фойдаланиш. -телефон кабел канализациясининг қудуқ люки орқали кабелни ўтказишда кабел қобиғи шикастланмаслиги учун қўлланувчи люк томонга буралган роликлардан фойдаланилади (5.6.-расм). 5.5.-расм. Кабелни қудуқ ичида тортиб олиш ускунаси.

-бурчакда жойлашган қудуқларда кабелларни секин-асталик билан буралишини таъминловчи кабел блоклари ва горизонтал равишда ушлаб турувчилар (5.5.-расм). 5.6.-расм. Телефон кабел канализацияси канали ичига ёрма карнайни кийдириш жараёни. -телефон кабел канализациясининг каналлари ёки мухофазаловчи полиэтилен қувурлар ичида руҳсат этиладиган эгилиш радиусини ҳамда кабел канализациясининг каналидан кабел чиқишида ёки канал ичига кабел киритишда кабел қобиғини мухофазалаш учун кесилган йўналтирувчи карнайлардан фойдаланилади (5.6.-расм); 5.7.-расм.Тортилувчи кабелга кабел пайпоғини улаш уланувчи.

-кабелни тортиб ётқизиш учун кабел учига уланувчи оxирлаш ускунаси ва кабелни тортиш учун қўлланувчи кабел пайпоғидан фойдаланилади (5.7.-расм). Кабел ётқизилувчи канализациянинг унчалик катта бўлмаган участкаларида ётқизилувчи трассадаги биринчи қудуқдан бошланса, узунлиги бир километрдан ортиқ бўлган трассага эга бўлган участкаларда ёки кўплаб маротаба бурилишларга эга бўлган участкаларда эса одатда трасса участкасининг ўртасидан ёки кўплаб бурилишли жойдан бошлаб тортиш бошланади, узунлиги 2000 метрдан ортиқ бўлган қурилиш узунликлардаги оптик кабелларни полиэтилен қувурлар ичида ётқизилади. Оптик кабелларни телефон канализациясида ётқизилиш сxемаси 5.10-расмда келтирилган. 5.10- расм Оптик кабелни кабел канализацияси ичига ётқизишда меxанизмларни жойланиш сxемаси. Оптик кабел ўралган ғалтак қудуқ люкидан 1.5...2.0 метр нарида ўрнатилади ва қудуқ люкидан канализация каналига кабелни тўғри равишда киритиш учун люк томонига эгилиб буралган гофрланган қувур орқали киритилади. Трассанинг қарама-қарши томонидаги қудуқнинг люки орқали люкдан 2.....3 метр нарирокда оxирловчи бураш меxанизми - лебедка ўрнатилади. Транзит, яъни трассанинг оралиқларида жойлашган қудуқлар каналларига кирувчи ва чиқувчи томонида эса мухофазаловчи карнайлар ўрнатилади. Агар мухофазаловчи полиэтилен қувурлар қўлланиладиган

бўлса, у ҳолда қўшимча равишда қарама-қарши томонга тортиб турувчи ускунадан фойдаланилади, ҳар бир бурилиш қудуқларида горизонтал тирговучлар ва кабел блоклари қўлланади. Оптик кабелларни ётқизиш учун маxсус ажратилган каналлардан фойдаланилади, бу каналлар телефон кабел канализация блокининг ўртасида вертикал бўйлаб жойлашган бўлиб горизонтал равишда эса канализация каналининг четида бўлиши керак. Телефон кабел канализацияси олдиндан ажратилган ва текширув назоратидан ўтган каналлар ичига кабел ётқизишдан аввал каналлар ичидан тортувчи тросс тортиб чиқарилган бўлиб, бу троссга кабел пайпоғи учига ўрнатилган кабелнинг бир учи ҳамда улар орасида кабел канали ичида кабелни тортиш пайтида айланиб кетмаслиги учун айланмани мослаштрувчи компенсатор уланади. Оптик кабелларни телефон кабел канализация канали ичидан кабелни тортиб олиш учун оxирги қудуқ олдига ўрнатилган лебедкадан фойдаланилади. Лебедкани айланиш жараёнида кабел силтанмаган ҳолда тортилиши лозим. Кабелни тортиш жараёнида ғалтак г а ўралган кабел секин- асталик билан текис равишда айлантириб бўшатилади. Кабелни ғалтакдан бўшатишда лебедканинг силтаб тортиш кучидан фойдаланиш қ аът и ян ман этилади. Агар лозим топиладиган бўлса транзит қудуқ ичига оптик кабелларни қўшимча равишда тортиш учун оралиқ лебедкалардан ёки қўл кучидан фойдаланилади. Трассанинг мураккаб участкаларида ва катта қурилиш узунлигига эга бўлган кабелларни ётқизишда трассанинг ўртасидаги қудуқдан ёки бурчакда жойлашган қудуқдан бошлаб икки томонга қараб йўналтирилади ва ётқизиш ишлари олиб борилади. Бунинг учун аввал узун томондаги катта узунликдаги кабел ётқизилади, ундан сўнг эса кабел ғалтагига ўралган кабел ғалтакдан бўшатилади, кабелни бўшатилиш чоғида кабел ғалтаги ёнига “саккиз” кўринишда айлантириб бўшатилади ва ундан сўнг қарама-қарши томон йўналишида тортиб олинади.

Кабелни тортиш жараёнида ётқизилувчи кабел оxирги қудуқдаги каналдан чиққандан сўнг тортувчи лебедкани қудуқдан 20....25 метр масофага узайтириб борилади ва кабелни телефон канализация канали учидан тортиб чиқариб олиб лозим бўлган узунликда монтаж учун захира узунликдаги кабел колдирилади. Телефон кабел канализация ичида кабел тортиб ётқизилгандан сўнг ётқизилувчи кабел секин-аста равишда тортиб текисланади ва кабел қудуғи ичидаги форма кўринишида айлантириб консолларга ётқизилади. Бундай ишларни кабел ётқизиладиган трассанинг ўртасидан бошлаб икки томон йўналишида олиб борилади. Муфталар монтажи учун телефон кабел канализация канали ичидан чиқарилиб 8-метрдан кам бўлмаган узунликда захира узунлиги бўлиши керак. Муфта монтажи учун ётқизилган кабелнинг захира узунлиги икки томондан 5-метрдан ортик узунликда бўлиши керак. Оптик кабеллар телефон канализациясига ётқизилиб қудуқлар ичидаги консолларга осилгандан сўнг қурилиш узунликлари учун оптик толаларнинг сўниш қийматини назоратловчи ишлар бажарилади ва ётқизилган кабеллар талаб этиладиган нормаларига тўғри келиши баҳоланади. Қудуқ ичида монтаж ишлари учун қолдирилган заҳира узунлик кабел нинг ўрам диаметри 1000 миллиметрдан кам бўлмаган ҳолда айлантирилиб ўрам қилиб ўралади ва кабел канализациясининг қудуқ ичидаги кронштейнларга осиб боғланади. Монтаж ишлари тугагандан сўнг монтаж қилинган муфта ёнида ҳамда ҳамма транзит қудуқлар ичида ётқизилган кабел қобиғи устига рақамлаштирилган халқа ёки белги қўйилади. Қурилиш узунликлардаги оптик кабеллар бир-бири билан уланиш учун тўғри ёки бир томони берк бўлган турли xил конструктив тузилишга эга бўлган муфталардан фойдаланилади. Лозим бўлган турдаги муфта қудуқ ичида жойланиш шароитига боғлиқ бўлиб, лойиха ҳужжатларида кўрсатилади.

5. 1 1 ва 5. 1 2 -расмларда кабел телефон канализация қудуқларида оптик муфталарни жойланиши кўрсатилган. 5. 1 1 -расм МОГ-М ва МОГ у -М туридаги муфталарни кабел канализация қудуғи ичида ёки коллектор ичида жойланиши. 5. 1 2 -расм МТОК-96 ва МОГт-М туридаги бир томони берк муфтани канализация қудуғи ичида ёки коллектор ичида жойланиши. Оптик кабелларни коллектор ичида ётқизилгандан сўнг ғалтакга ўралган кабел коллектор ичига кирувчи люк олдига ўрнатилади ва шу ҳолда кабел тепа томондан ғалтакдан бўшатилиб коллектор ичига киритилади. Кабелни ётқизиш уч та асосий операциядан иборат: кабелни кабел ғалтагидан бўшатиб олиш, коллектор ичига олиб юриб тортиш ишлари ва кабелни консол устига ётқизиш. Бунинг учун ғалтакдан бўшатилган кабел люк ор қ али коллектор ичига туширилади, коллектор ичига кабелни туширишда коллектор ичидаги ишчилар томонидан қ абул қилиб олинади ва кабелни қўлда кўтарган ҳолда бутун коллектор узунлик бўйича олиб борилади , ҳамда

уни коллектор полига қ ўйилади. Бутун қурилиш узунли ги бўшатиб коллектор полига ётқизилгандан сўнг кабелни лойи ҳ а бўйича кўрсатилган каторга ва консолдаги жойга жойлаштирилади.

Адабиётлар рўйхати: 1. Убайдуллаев Р.Р. Волоконно–оптические сети-М.: Эко– Трендз, 2000. 2. Волоконно – оп тические системы передачи: учебник для высших учебных заведений / М.М. Бутусов, С.М. Верник, С.Л. Галкин, В.Н. Гомзин, Б.М. Машковцев, К.Н. Щелкунов; Под ред. В.Н. Гомзина.–М.: Радио и связь, 1992. 3. Гальярди Р.М., Карп Ш. Оптическая связь: Перевод с английского С.М. Бабия под ред. А.Т. Шереметьева.–М.: Связь, 1978. 4. Оптические системы передачи: Учебник для вузов/Б.В. Скворцов, В.И. Иванов, В.В. Крухмалев и др.; Под ред. В.И. Иванова.-М.: Радио и связь, 1994. 5. Цифровые и аналоговые системы передачи: Учебник для вузов/ В.И. Иванов, В.Н. Гордиенко, Г.Н. Попов и др.; Под ред. В.И. Иванова.- 2-е изд. – М.: Горячая линия – Телеком, 2003. 6. Фриман Р. Волоконно–оптические системы связи: Перевод с английского под ред. Н.Н. Слепова.–М.: Техносфера, 2003. 7. Власов И.И., Птичников М.М. Измерения в цифровых сетях связи. М.: Постмаркет, 2004.

O'xshashlar

Толали оптик алоқа кабеллари монтажи

Линия кабел алоқа иншоатларининг қурилиш монтаж ишлари

Алоқа иншоатларининг қурилиш ва монтаж ишлари бўйича асосий қоидалари

Толали оптик узатиш тизими ишончлилик кўрсаткчини хисоблаш

Оптик кабелларни осиш йўли билан ётқизиш