O`qitishning shakl va usullari

O`qitishning shakl va usullari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

68.5 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uz Reja: 1. O`qitishning asosiy qoidalari 2. Oliy va o`rta ta`lim maktablarda o`qitish shakllari 3. Tarmoq texnologiyasi 4. Xulosa 5. Foydalanilgan adabiyotlar

Har bir fan ob`ektiv voqiylikni o`rganish qonunlarini belgilab beradi, didaktik qonunlar o`qitish va ta`limot birligi hamda ularning o`zaro aloqadorligida o`rganiladi. Respublikamizning ta`lim jarayonlarida qanday didaktik o`qitish qonuniyatlari mavjud? Respublikamizda ta`lim o`quv jarayoniga sistem, struktur yondoshuv nazaridan qaralganda uning o`zaro bog`langan ikki tizimiga amal qilinadi. 1. O`quv jarayoni o`zining o`qitish maqsadi, o`qitish va o`quv faoliyati, ta`lim mazmuni, o`qitish vositalaridan iborat murakkab tizim sifatida namayon bo`ladi. 2. O`quv jarayoni nisbatan yirik tizim bo`lgan pedogogik jarayonning tag tizimidir, bu tag tizim o`qitish, ta`lim berish va tarbiya jarayoni birligi sifatida namayon bo`ladi. O`qitishning bunday usullari sossial – pedogogik qonuniyatlarga bo`y sinadi bu qonuniyatlar o`z navbatida quyidagilarni o`z ichiga oladi.  Oliy va o`rta ta`lim tizimidagi ta`lim jarayoni jamiyat ishlab chiqarish taraqqiyotini aks ettiradi.  Ta`lim tizimidagi o`qitish jarayoni o`qitishning shakl va usullarini tashkil qilishning ko`p qirrali yagona tizimi ramkasida amalga oshiriladi.  Ta`lim tizimidagi o`qitishning shakl va usullari yig`indisi o`quv jarayoning ob`ektiv qonuniyatlari bilan belgilanadigan yagona didaktik kompleksni tashkil etadi. Ta`lim tizimidagi o`qitishning shakl va usullari tasnifi o`z aro bog`langan va o`zaro shartlangan ikki faoliyatga tayanadi.  O`quv jarayonini boshqarish va tashkil etish bo`yicha o`quvchilarning ish faoliyati.  O`quvchilarning fanlarni o`zlashtirishi, o`quv va bilim faoliyati. Ta`lim tizimida o`qitishning bir nechata usullari mavjud bo`lib, ular asosan quyidagilar hisoblanadi. 2

 Dars tizimini ma`ruza usulida tashkil etish.  Dars tizimini amaliyot usulida tashkil etish.  Dars tizimini tajriba usulida tashkil etish. Ma`ruza darslarida ilmiy bilimlarning muayyan miqdori bayon qilinadi. O`quvchilarga fan va texnikaning tadqiqot metologiyasi tanishtiriladi, o`quv tizimi va o`quv mashg`ulotlarining barcha turlari orasidagi uslubiy aloqalar ko`rsatiladi. Amaliy dars jarayonida asosan ma`ruza darslaridan olingan mavzularni to`ldirish va o`quvchilarni har bir mavzu bo`yicha mustaqil ravishda o`z fikrlarini berish va mavzuni to`ldirish bilan amalga oshiriladi.  Amaliy darslar uchun rejalar ishlab chiqish  Amaliy darslar bo`yicha referatlar yozish  Kompyuter sinflarida amaliy dasturlar tizimlaridan foydalanish Tajriba ishlari bo`yicha turili qarashlar mavjud bo`lib, ular asosan quyidagilardan iborat.  Ta`lim tizimidagi tajriba mashg`ulotlaqrining asosiy tavsifi shundaki unda o`quvchilar mustaqil ravishda vazifa bajaradilar yoki ekspriment o`tkazadilar bunday o`qitish tizimida ko`zlangan maqsad o`quvchilar shu fanni chuqur tahlil etish ko`nikmalarini hosil qilish ilmiy izlanishlar olib borishga imkoniyat yaratib berishdan iboratdir.  Ilmiy texnik taraqqiyot sharoitda tajriba ishlari o`quvchilarda nazariy olgan bilimlarini amaliyotda qo`llash mexanizmini chuqur va ko`rgazmali o`rganish imkonini beradi. Tajriba ishlarini olib boorish va o`tkazishda quyidagi didaktik tamoyillarga amal qilinadi.  Tajriba mashg`ulotlarini rejalashtirish va shu reja asosida o`tkazish natija olish, natijani solishtirib tahlil etish  Fan va ishlab chiqarish jarayonlaridagi o`tkazilayotgan tajriba ishlarini tahlil etish ko`nikmalarini o`quvchilarda shakllantirish 3

 O`quvchilarda tajriba darslaridan olingan natijalarni mustaqil holda tahlil etishni yo`lga qo`yish  O`quvchilarni tajriba ishlariga nazariy jihatdan tayyorlash. 3.O`qitishning tarmoq usullaridan foydalanish. O`qitishning tarmoq usuli o`quvchilarning fikrlarining tarmoqlanishiga va ularni jamlash, to`g`ri xulosa chiqarishga undaydi. O`quvchilar fikrlarining tarmoqlanish- bu pedogogik strategiye bo`lib, o`quvchilarni biron bir mavzuni chuqur o`rganishlariga yordam beradi bu esa mavzuga taluqli tushuncha yoki aniq fikrni erkin va ochiq ravisgda bayon etishlariga olib keladi. O`quvchilarni tarmoq usulida o`qitishning yana bir afzalligi shundab iboratki bunda o`quvchi o`tilgan mavzuni mustahkamlash bilan birgalikda uni turli chizma ko`rinishida shakllantirishga olib keladi. O`quvchilarning fikrlarini tarmoqlash quyidagicha tashkil etiladi:  Mavzuga oid bo`lgan fikrlar hayolga kelgan ko`rinisgda ketma ket yozib boriladi  Fikrlar tugamaguncha yozishni davom ettirish kerak bo`ladi, agar shu mavzuga taluqli bo`lgan fikrlar tugab qoladigan bo`lsa bunday holatda fikrni yanada takomillashtirshga harakat qilish kerak bo`ladi.  Iloji boricha fikrlarning ketma ketligi va o`z aro bog`liqligini ko`paytirish kerak. 4

O`zb е kiston R е spublikasida O`rta maxsus, kasb-hunar ta`limi tizimi 5 O`zb е kiston R е spublikasi Oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi O`rta maxsus, kasb-hunar ta'limi O`rta maxsus, kasb-hunar ta'limini Qoraqalpog`iston R е spublikasi, viloyatlar va Toshk е nt sh ahar O`rta maxsus, kasb-hunar ta'limi hududiy boshqarmalari Akadе mik lits е ylar Kasb-hunar kollе jlari

O`QUV JARAYONINING ASOSIY TUZILMASI 6

4- ЧИЗМА BILIM OLIShNING ASOSIY MANBAI BO`- YIChA XULOSA ChIQARISh TURLARI BO`- YIChAO`QITUVChI VA O`QUVChI FAOLIYaTI ShAKLLARI BO`YIChA FIKRLASh FAOLIYaTI VA BILIM OLISh FAOLLIGI XARAKT Е RI BO`YIChA OG`ZAKI KO`RGAZMALI, AMALIY INDUKTIV DЕ DUKTIVO`QITISh VA TA'LIM M Е TODLARI RЕ PRODUKTIV, IZOHLI- KO`RGAZMALI, MUAMMOLI-IZLANIShLI,TA'LIMNING AN'ANAVIY MЕ TODLARI 8

O'xshashlar

Operasion tizim va masofaviy ta`lim tizimlarini o`qitish usullari

Onlayn va oflayn reklamani yaratish usullari

Elektron jadvallar va ularni o’qitish usullari

Axborot tushunchasi va uni o’lchash usullari

Algoritmning xossalari, yozilish usullari va turlari