Ma’lumotlar tuzilmasi va algoritmlar uchun amaliy mashg’ulotlar

Yuklangan vaqt:

01.11.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

36.8642578125 KB

Ko'chirib olish

Ma’lumotlar tuzilmasi va algoritmlar uchun amaliy mashg’ulotlar Reja: 1. Bir o’lchovli massivlarga misollar: 2. Bir o’lchovli massivlar va ko’rsatkichlar 3. Ikki o’lchovli massivlar 4. Qatorli massivlar va fayllar 5. Y o zuv va jadvallar

$Vektorlar, massivlar, yozuvlar va jadvallar Vektor ( vector ) – bu S++ standart kutubxonasidan olingan shablon yoki namuna, erkin holda murojaatni amalga oshiruvchi dinamik massivlarda foydalaniladi. Vektorlar ma’lumotlar tuzilmasidan bo’lib, ro’yxat va DEK kabi konteyner xususiyatiga ega. Vector bosh faylda joylashdi, ya’ni #include<vector> . standart komponetalar kabi, std nomlar tarkibida bo’ladi.Vektorni asosiy xusuiyati massiv elementiga erkin murojaatni amalga oshirish bilan birga vektor o’z o’lchamini avtomatik tarzda o’zgartira oladi (elementlarni kiritish yoki o’chirish orqali). Vektorni barcha elementlari bitta toyifaga ( int yoki float yoki char ) tegishli bo’lishi kerak. Vektorlarni dastur tarkibida shakllantirish quyidagicha: vector < int > myVector ; // elementlari toyifasi int bo’lgan bo’sh vektor vector < float > myVector ( 10 ) // 10 ta elementli, toyifasi float bo’lgan vektor vector < char > myVector ( 5 , ' ' ) // 5 ta bo’sh joydan iborat vektor misol: #include <iostream> #include <vector> #include <conio.h> using namespace std; int main() { vector <int> v; v.push_back(8); v.push_back(9); vector<vector<int>> A; A.push_back(v); A.push_back(v); A.push_back(v); for (int i=0; i<3; i++) { for (int j=0; j<2; j++) cout<< A[i][j] << " "; cout <<endl;} Natija: 8 9 8 9 8 9$ $getch(); return 0; } Massivlar quyidagi turlarga bo’linadi: 1) bir o’lchovli massivlar; 2) ikki o’lchovli massivlar; 3) qatorli yoki belgi massivlar ; 4) dinamik massivlar. Bir o’lchovli massivlarga misollar: 1- misol. Massivni elementlarini yig’indisini toping.Misolni echilishi quyidagicha: #include<iostream> using std::cout; #include<conio.h> main() { float s,j; int i; s=0; float a[5]={2,3,4,-1,-5}; for (i=0; i<5; ++i) s = s + a[i]; cout<<"\n s = "<<s; getch(); return 0; } Natija: S = 3$

2- misol. Bir o’lchamli n ta bir xil toyifali elementdan iborat massiv berilgan. Quyidagilarni bajaring: a) manfiy elementlarning yig’indisini; b) maksimal va minimal qiymatli elementlar orasida joylashgan elementlardan yangi massiv tuzing; v) massiv elementlarini o’sish tartibida joylashtiring. Misolni dasturi: #include<iostream> using namespace std; int main() { int x,y,n,h,a[1000],min,max; cin >> n; for(int i=0;i<n;i++) cin >> a[i]; int s=0; for(int i=0;i<n;i++){ if(a[i]<0) s+=a[i];} if(s!=0){ cout << "Manfiy elementlar yigindisi:"; cout << endl; cout << s; cout << endl; } else { cout << "Manfiy elementlari yoq;";cout << endl; } min=a[0];x=0; for(int i=0;i<n;i++) { if(a[i]<min) x=i; } max=a[0];y=0;

for(int i=0;i<n;i++){ if(a[i]>max) y=i; } cout << "maksimal va minimal elementlar orasidagi sonlar:"; if(y>x){ for(int i=x+1;i<y;i++){ cout << endl; cout << a[i]; } } else { for(int i=y+1;i<x;i++){ cout << endl; cout << a[i];} } cout << endl; min=a[0];int m=1; for(int j=0;j<n;j++) { for(int i=m;i<n;i++){ if(min>=a[i]){ h=min; min=a[i];a[i]=h; } } a[j]=min; min=a[j+1]; m++;cout <<a[j]; } return 0; }

3-misol. Bir o’lchovli n ta elementdan iborat massiv berilgan. Quyidagini hisoblang: a) minimal element raqamini aniqlang; b) birinchi va ikkinchi raqami manfiy elementlar orasidagi sonlar yig’indisini; v) massivni shunday almashtiringki, dastlabki elementlari moduli 1 dan kichik bo’lsin, keyin qolganlarini joylashtiring. Misolni echish: #include<iostream> #include<cmath> using namespace std; int main(){ float a[1000], min;int n,h; cin >> n; for(int i=0;i<n;i++) cin >>a[i]; min=a[0]; for(int i=0;i<n;i++){ if(min>=a[i]) h=i; } cout <<"eng kicik element numeri:" << h <<endl; float s=0; for(int i=0;i<n;i++){ if(a[i]<0){i++; while(a[i]>0){ s+=a[i];

i++;} } } cout <<"manfiy sonlar orasidagi sonlar yigindisi"<<s<<endl; for(int i=0;i<n;i++){ if(fabs(a[i]<1)) cout<<a[i]<<" ";} for(int i=0;i<n;i++){ if(fabs(a[i]!=1)) cout<<a[i]<<" "; } return 0; } 1 – variant. A(5) massiv berilgan. Juft elementlarining miqdori va yig’indisini toping. 2 – variant. A(6) massiv berilgan. Massivning eng kichik elementini va uning tartib raqamini toping. 3 – variant. A(4) massiv berilgan. Masssivning eng katta elementini va tartib raqamini toping. 4 – variant . A(8) massiv berilgan. Massivning eng kichik elementini toping. 5 – variant . A(6) massiv berilgan. Massivni yig’indisini, juft elementlar miqdorini, eng kichik va eng katta elementlar o’rnini toping. 6 – variant . A(21) massiv berilgan. Massivning eng katta elementini toping. 7 – variant . A(17) massiv berilgan. Uning minimal elementini toping. 8 – variant . A(9) massiv berilgan. Massivning elementlarini kamayish tartibida joylashtiring.

9 – variant . A(12) massiv berilgan. Massivning elementlarini o’sish tartibida joylashtiring. 10 – variant . A(11) massiv berilgan. Massivning manfiy elementlarini miqdorini aniqlang. 11 – variant . A(8) massiv berilgan. Massivning musbat elementlarini miqdorini aniqlang. 12 – variant . A(8) massiv berilgan. Massivning musbat toq elementlarini miqdorini aniqlang. 13 – variant . A(16) massiv berilgan. Massivning musbat juft elementlarini miqdorini aniqlang. 14 – variant . A(15) massiv berilgan. Massivning musbat juft elementlarini yig’indisini aniqlang. 15 – variant . A(13) massiv berilgan. Massivning musbat toq elementlarini yig’indisini aniqlang. 16 – variant . A(22) massiv berilgan. Massivning musbat elementlarini ko’paytmasini aniqlang. 17 – variant . A(6) massiv berilgan. Massivning 4 ga teng elementlarining miqdorini aniqlang. 18 – variant . A(5) va A(10) massiv berilgan. Massivning bir xil elementlarini yig’indisini aniqlang. 19 – variant . A(5) va A(10) massiv berilgan. Massivning bir xil bo’lmagan elementlarini yig’indisini aniqlang. 20 – variant . A(6) massiv berilgan. Massivning 4 dan kichik elementlari miqdorini aniqlang. 21 – variant . A(9) massiv berilgan. Massivning manfiy elementlari miqdorini aniqlang.

22 – variant . A(22) massiv berilgan. Massivning musbat elementlarini miqdori va yig’indisini aniqlang. 23–variant . A(30) massiv berilgan. Massivning musbat elementlarini orasidan juft hamda eng kichik elementni aniqlang. 24–variant . A(30) massiv berilgan. Massivning manfiy elementlarini orasidan toq hamda eng katta elementni aniqlang. 25–variant . A(30) massiv berilgan. Massivning elementlarini orasidan eng kattasini topish va qolgan elementlarni “nol”ga tenglash dasturini tuzing. 26–variant . Beshta familiyadan iborat massiv tuzing va uning elementlarini oxiridan boshlab ustun shaklida bosmaga chiqaring. 27–variant . Yigirmata familiyadan iborat massiv tuzing va klaviaturadan kiritilayotgan harfdan boshlanuvchi familiyani ekranga chiqaruvchi dasturni tuzing. Bir o’lchovli massivlar va ko’rsatkichlar 1–variant . Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) massivning manfiy elementlar yig’indisi; 2) massivning maksimal va minimal elementlari orasidagi ko’paytmasi. Massiv o’sish tartibida joylashtirilsin. 2–variant . Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) massivning musbat elementlar yig’indisi; 2) massivning maksimal va minimal elementlarining modullari orasidagi ko’paytmasi. Massiv kamayish tartibida joylashtirilsin.

3–variant . Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) juft o’rindagi massiv elementlarining ko’paytmasi; 2) birinchi va oxirgi nol qiymatlari orasidagi massiv elementlarining yig’indisi. Massiv shunday joylashtirilsinki, avval massivning musbat elementlari, so’ngra manfiy elementlari joylashtirilsin (0 ga teng bo’lgan massiv elementlari musbat deb hisoblansin). 4–variant . Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) toq o’rindagi massiv elementlarining yig’indisi; 2) birinchi va oxirgi manfiy qiymatlari orasidagi massiv elementlarining yig’indisi. Massivdan moduli 1 dan oshmagan elementlarini o’chirib, uni qisqartiring. Bo’shagan massiv elementlarini 0 bilan to’ldiring. 5–variant . Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) massivning maksimal elementi topilsin; 2) massivning oxirgi musbat elementigacha bo’lgan elementlarning yig’indisi. Massivdan moddullari [a, b] intervalida joylashgan elementlarni o’chirib, uni qisqartiring. Bo’shagan massiv elementlarini oxirini 0 bilan to’ldiring. 6–variant . Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) massivning minimal elementi topilsin; 2) massivning birinchi va oxirgi musbat elementlari orasidagi summasi. Massiv shunday joylashtirilsinki, avval uning 0 ga teng elementlari, so’ngra qolgan barcha elementlari joylashsin.

7– variant . Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) massivning maksimal elementining tartib raqami topilsin; 2) massivning birinchi va ikkinchi 0 ga teng bo’lgan elementlari orasida joylashgan elementlarning ko’paytmasi topilsin. Massiv shunday joylashtirilsinki, uning birinchi yarmida massivning toq elementlari, qolgan yarmida juft elementlari joylashsin. 8–variant . Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) massivning minimal elementining tartib raqami topilsin; 2) massivning birinchi va ikkinchi manfiy qiymatlari orasidagi elementlarning summasi topilsin. Massiv shunday joylashtirilsinki, avval massiv elementlarining moduli 1 dan oshmaganlari, so’ngra qolgan barcha elementlar joylashsin. 9– variant . Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) massivning modul bo’yicha maksimal elementi topilsin; 2) massivning birinchi va ikkinchi musbat qiymatlari orasidagi elementlarning summasi topilsin. Massiv shunday joylashtirilsinki, massivning 0 ga teng bo’lgan barcha elementlari massivning oxirida joylashsin. 10–variant . Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) massivning modul bo’yicha minimal elementi topilsin; 2) massivning 0 ga teng bo’lgan birinchi elementidan so’ng, qolgan barcha elementlarining moduldagi summasi. Massiv shunday joylashtirilsinki, uning birinchi yarmida massivning juft elementlari, qolgan yarmida toq elementlari joylashsin.

11–variant . Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) massivning modul bo’yicha minimal elementining tartib raqami topilsin; 2) massivning birinchi manfiy elementidan so’ng qolgan barcha elementlarning moduldagi summasi hisoblansin. Massivni [a, b] interval oralig’ida joylashgan barcha elementlarini o’chirib, uni qisqartiring. Bo’shagan massiv elementlarini oxirini 0 bilan to’ldiring. 12–variant . Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) massivning modul bo’yicha maksimal elementining tartib raqami topilsin; 2) massivning birinchi musbat elementidan so’ng qolgan barcha elementlarning moduldagi summasi hisoblansin. Massiv shunday joylashtirilsinki, avval massivning [a, b] interval oralig’ida joylashgan elementlarining butun qismi, so’ngra qolgan barcha elementlar joylashsin. 13 – variant. Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) A dan V gacha bo’lgan diapazon oralig’ida joylashgan massiv elementlarining miqdori topilsin; 2) massivning maksimal elementidan so’ng joylashgan barcha elementlarning summasi topilsin. Massivning moduldagi elementlarini kamayish tartibida joylashtiring. 14–variant . Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) 0 ga teng bo’lgan massiv elementlarining miqdori topilsin; 2) massivning minimal elementidan so’ng joylashgan barcha elementlarning summasi topilsin. Massivning moduldagi elementlarini o’sish tartibida joylashtiring.

15–variant . Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) S dan katta bo’lgan massiv elementlarining miqdori topilsin; 2) massivning modul bo’yicha maksimal elementidan so’ng joylashgan barcha elementlarining ko’paytmasi hisoblansin. Massiv shunday joylashtirilsinki, avval massivning manfiy elementlari, so’ngra musbat elementlari joylashtirilsin (0 ga teng bo’lgan massiv elementlari musbat deb hisoblansin). 16–variant . Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) massivning manfiy bo’lgan elementlarining umumiy miqdori topilsin; 2) massivning modul bo’yicha minimal elementidan so’ng joylashgan barcha elementlarining summasi hisoblansin. Massivning barcha manfiy elementlarini shu elementlarning kvadratlariga o’zgartirib, massivni o’sish tartibida joylashtiring. 17–variant . Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) massivning musbat bo’lgan elementlarining umumiy miqdori topilsin; 2) massivning oxirgi 0 ga teng bo’lgan elementidan so’ng joylashgan barcha elementlarning summasi hisoblansin. Massiv shunday joylashtirilsinki, avval massivning butun qismi 1 dan oshmagan elementlari, so’ngra qolgan barcha elementlari joylashsin. 18–variant . Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) S dan kichik bo’lgan massiv elementlarining miqdori topilsin; 2) massivning oxirgi manfiy elementidan so’ng joylashgan barcha elementlarini butun qismining summasi hisoblansin.

Massiv shunday joylashtirilsinki, avval massivning maksimal elementidan 20% ga farq qiladigan elementlari, so’ngra qolgan barcha elementlari joylashsin. 19–variant . Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) massivning manfiy elementlarini ko’paytmasi topilsin; 2) massivning maksimal elementigacha bo’lgan musbat elementlarining summasi hisoblansin. Massivni teskari tartibda joylashtiring. 20–variant . Sonli elementlardan tashkil topgan bir hadli massivda quyidagi amallar hisoblansin: 1) massivning musbat elementlarini ko’paytmasi topilsin; 2) massivning minimal elementigacha bo’lgan elementlarining summasi hisoblansin. Massivning adohida juft elementlarini, alohida toq elementlarini o’sish tartibida joylashtiring. Ikki o’lchovli massivlar 1–variant . Berilgan butun sonli to’g’ri burchakli matritsadan quyidagilar aniqlansin: 1) tarkibida bironta 0 ga teng elementi bo’lmagan satrlarning umumiy miqdori aniqlansin; 2) berilgan sonlardan bir martadan ko’p qatnashganlari orasidan maksimali topilsin. 2–variant . Butunsonli to’g’ri burchakli matritsaberilgan. Tarkibida bironta ham 0 ga teng elementi bo’lmagan ustunlarning umumiy miqdori aniqlansin. 3–variant . Berilgan butun sonli to’g’ri burchakli matritsadan quyidagilar aniqlansin: 1) kamida bitta 0 ga teng elementi bo’lgan ustunlarning umumiy miqdori aniqlansin;

2) eng ko’p bir xil elementlardan tashkil torgan satrning tartib raqami aniqlansin; 4–variant . Berilgan butun sonli kvadrat matritsadan quyidagilar aniqlansin: 1) manfiy elementlari mavjud bo’lmagan satrlarning elementlaridan ko’paytma olinsin; 2) matritsaning asosiy parallel dioganallari orasidagi elementlar summasining maksimumi topilsin. 5–variant . Berilgan butun sonli kvadrat matritsadan quyidagilar aniqlansin: 1) manfiy elementlari mavjud bo’lmagan ustunlar elementlarining ko’paytma olinsin; 2) matritsaning ikkilamchi parallel diagonallari orasidagi moduldagi elementlar yig’indisining minimumi topilsin. 6–variant . Berilgan butun sonli to’g’ri burchakli matritsadan quyidagilar aniqlansin: 1) kamida bitta manfiy qiymatli elementga ega qatorlarning yig’indisi hisoblansin; 2) ustun va qatorlarning soni teng matritsa bo’lganida. Eslatma: A matritsa 7–variant . Berilgan (8×8) o’lchamli matritsadan shunday k lar topilsinki, matritsaning k-r qatori uning k-m ustuni bilan mos tushsin. Kamida bitta manfiy qiymatli elementga ega qatorlarning summasi hisoblansin. 8–variant . Matritsani 0 bilan to’lgan qatorlarini va ustunlarini o’chirib, u ixchamlashtirilsin. Kamida bitta musbat elementga ega bo’lgan matritsa qatorlarining birinchisi aniqlansin. 9–variant . Butun sonli to’g’ri burchakli matritsaning qatorlaridagi bir xil qatnashgan elementlarning umumiy miqdoriga qarab, matritsaning qatorlari o’sish tartibida joylashtirilsin. Bironta ham manfiy elementlari mavjud bo’lmagan matritsa ustunlarining birinchisi aniqlansin.

10–variant . Berilgan butun sonli to’g’ri burchakli matritsadan quyidagilar aniqlansin: 1) kamida bitta 0 qiymatiga ega qatorlarning umumiy miqdori topilsin; 2) eng uzun bir xil elementlardan tashkil topgan ustunning tartib raqami aniqlansin. 11–variant . Berilgan butun sonli kvadrat matritsadan quyidagilar aniqlansin: 1) manfiy elementlari bo’lmagan qatorlardagi elementlarning umumiy summasi aniqlansin; 2) matritsani asosiy parallel diogonallari orasidagi elementlar yig’indisining minimumi topilsin. 12–variant . Berilgan butun sonli to’g’ri burchakli matritsadan quyidagilar aniqlansin: 1) kamida bitta elementi 0 ga teng bo’lgan qatorlarda joylashgan manfiy elementlarning umumiy soni topilsin; 2) ustun va qatorlarning soni tayanch nuqtallarga ega matritsa bo’lganida. Eslatma: A matritsa 1 3 –variant .Natural n va m hamda haqiqiy sonli A(1:n, 1:m) massiv berilgan bo’lsin. SHu massivning har bir satridagi eng katta elementlar ichidan eng kichigini toping. 14–variant . n butun son va haqiqiy sonli B(1:n, 1:n) massiv berilgan. Uning bosh va qarama-qarshi diagonallaridagi elementlar yig’indisini hisoblang. 15–variant . Natural n va m hamda haqiqiy sonli A(1:n, 1:m) massiv berilgan bo’lsin. SHu massivning har birinchi elementlari musbat bo’lgan ustundagi elementlar yig’indisi hisoblansin. 16–variant . Natural n va m hamda haqiqiy sonli A(1:n, 1:m) massiv berilgan bo’lsin. SHu massivning har birinchi elementlari musbat bo’lgan satrdagi elementlar ko’paytmasini hisoblansin.

17–variant . Butun sonli A(1: 20 , 1: 10 ) massivda necha xil elementlar uchrashini aniqlang. 18–variant . Butun sonli A(1: 20 , 1: 10 ) massivda bir xil elementlar mavjud yoki mavjud emasligini aniqlang. 19–variant . n butun son va haqiqiy sonli B(1:n, 1:n) massiv berilgan. Quyidagi ifodani hisoblang: x1y1+… +xnyn . Bu erda xi -B ning i- satridagi eng katta element, yj esa B ning j - ustinidagi eng kichik element. 20–variant . Natural n va m hamda haqiqiy sonli A(1:n, 1:m) massiv berilgan. SHu massivning eng katta va eng kichik elementlari joylashgan satrlari o’rinlarini almashtiring. Qatorli massivlar va fayllar 1–variant . Belgilar qatori berilgan. Eng uzun so’zni teskari tartibda joylashtiring. 2–variant . Matndagi S1-qatordagi “Burgut” so’zi bilan “Oq qush” o’rinlari almashtirilsin. 3–variant . Matnli faylni o’qib, undan uchta gapni ajratib, uni teskari tartibda chiqarib beruvchi dastur tuzilsin. 4–variant . Matnli faylni o’qib, undan faqat klaviatura orqali kiritilgan gaplarni ekranga chiqarib beruvchi dastur tuzilsin. 5–variant . Matnli faylni o’qib, undan faqat ikki xonali sonlar qatnashgan qatorlarni ekranga chiqarib beruvchi dastur tuzilsin. 6–variant . Fayldan lotin harflariga oid bo’lgan matnlarni o’qib, undan unli harflar bilan boshlanadigan so’zlarni ekranga chiqarib beruvchi dastur tuzilsin. 7–variant . Fayldan matnni o’qib, undan har ikkita qo’shni so’zlarni joyini almashtirib beruvchi dastur kodini yozing.

8–variant . Matnli faylni o’qib, undan faqat vergul ishtirok etmagan gaplarni chiqarib beruvchi dastur tuzilsin. 9–variant . Fayldan matnni o’qib, undan faqat to’rtta harfdan oshmagan so’zlarning qanchaligini aniqlab beruvchi dastur kodini yozing. 10–variant . Fayldan matnni o’qib, undan faqatssitatalarni, ya’ni qo’shtirnoq ichidagi yozuvlarni ekranga chiqarib beruvchi dastur tuzilsin. 11–variant . Fayldan matnni o’qib, undan faqat berilgan so’zlar miqdoridan iborat bo’lgan gaplarni ekranga chiqarib beruvchi dastur tuzilsin. 12–variant . Fayldan lotin harflariga oid bo’lgan matnlarni o’qib, undan unli harflar bilan boshlanadigan va shu harflar bilan yakunlanadigan so’zlarni ekranga chiqarib beruvchi dastur tuzilsin. 13–variant . Fayldan matnni o’qib, undan faqat ikki xonali sonlar qatnashmagan qatorlarni ekranga chiqarib beruvchi dastur tuzilsin. 14–variant . Fayldan matnni o’qib, undan faqat tire bilan boshlanuvchi yoki probel simvollari bilan boshlanuvchi gaplarni ekranga chiqarib beruvchi dastur tuzilsin. 15–variant . Fayldan lotin harflariga oid bo’lgan matnlarni o’qib, matnda uchragan har bir so’zning birinchi harfi unli harflar bilan boshlanganlarini o’rniga uning yozuv shakliga almashtirilib, uni ekranga chiqarib beruvchi dastur yozilsin. 16–variant . Matnli faylni o’qib, unda uchragan 0 dan 9 gacha bo’lgan sonlarning o’rniga mos ravishda “nol”, “bir”, .... “to’qqiz” so’zlari bilan almashtirib, har bir yangi gapni yangi qatordan boshlovchi dastur tuzing. 17–variant . Matnli faylni o’qib, unda qatnashgan eng uzun so’zni aniqlab, uni necha marta qatnashganligini aniqlab beruvchi dastur kodini yozing. 18–variant . Matnli faylni o’qib, avval unda qatnashgan so’roqli gaplarni, so’ngra esa undovli gaplarni ekranga chiqarib beruvchi dastur tuzilsin.

19–variant . Matnli faylni o’qib, har bir gapdan so’ng shu gapning ichida klaviaturadan kiritilgan so’z necha marta qatnashganligini hisoblab, uni ekranga chiqarib beruvchi dastur kodi yozilsin. 20–variant . Matnli faylni o’qib, uning hamma gaplarini teskari tartibda joylashtirib, uni ekranga chiqarib beruvchi dastur tuzilsin. 21–variant . Matnli faylni o’qib, undan avval bir harfdan tashkil topgan so’zlarni, so’ngra qolgan barcha so’zlarni ekranga chiqarib beruvchi dastur tuzilsin. 22–variant . Matnli faylni o’qib, undan maksimal punktuatsiyalarga ega bo’lgan gapni ekranga chiqarib beruvchi dastur tuzilsin. Y o zuv va jadvallar 1- misol. Quyidagi maydonlardan tashkil topgan, STUDENT nomi bilan tuzilmani hosil qiling:  Familiya ;  Initsiallari;  Fakulteti;  Guruh raqami;  O’zlashtirish darajasi ;  Manzili. Navbatdagi amallarni bajaruvchi dasturni tuzing:  10 ta STUDENT toyifasidagi tuzilmani klaviatura orqali massiv ma’lumotlarini kiriting;  Talaba haqidagi ma’lumotlarni kiriting;  Agar bunday talabalar bo’lmasa, u holda ekranga mos xabar matni chiqarilsin. Misolni echish: #include <iostream>

$#include<conio.h> using namespace std; struct talaba { char fam[15]; char ismi[15]; char fakultet[10]; float guruhi; char manzili[20]; }uquvchi[100]; main() { int n; cout<<"Talabalar sonini kiriting = "; cin>>n; for (int i=0; i<n; i++) { cout<<"Talaba familiyasini kiriting = "; cin>>uquvchi[i].fam; cout<<"Talaba ismini kiriting = "; cin>>uquvchi[i].ismi; cout<<"Fakultet nomini kiriting = "; cin>>uquvchi[i].fakultet; cout<<"Guruh raqamini kiriting = "; cin>>uquvchi[i].guruhi; cout<<"Talaba manzilini kiriting = "; cin>>uquvchi[i].manzili; cout<<"\n ------------------------------------ \n";$ $} getch(); return 0; } Misol: #include<iostream> #include<conio.h> using namespace std; int main() { struct employee{ char name[64]; long employee_id; float salary; char phone[10]; int office_number ; } worker; strcpy(worker.name, "Tolibov Bekzod"); worker.employee_id = 12345; worker.salary = 250000.00; worker.office_number = 102; strcpy(worker.phone, "7065478"); cout<<"Xizmatchi = "<< worker.name << endl; cout<<"Telefon = "<< worker.phone << endl; cout<<"Maosh = "<< worker.salary << endl; cout<<"Office = "<< worker.office_number << endl; getch(); return 0;}$ $3-misol. Struktura va funksiya. #include<iostream> #include<conio.h> using namespace std; struct employee{ char name[64]; long employee_id; float salary; char phone[10]; int office_number ; }; void show_employee(employee worker) { cout<<"Xizmatchi = "<< worker.name << endl; cout<<"Telefon = "<< worker.phone << endl; cout<<"Maosh = "<< worker.salary << endl; cout<<"Office = "<< worker.office_number << endl; } int main() { employee worker; strcpy(worker.name, "Tolibov Bekzod"); worker.employee_id = 12345; worker.salary = 250000.00; worker.office_number = 102; strcpy(worker.phone, "7065478"); show_employee(worker); getch();$ $return 0; } 4-misol. N -ta ishchi xaqidagi ma’lumotni kiritish: #include<iostream> #include<conio.h> #include<string.h> using namespace std; struct employee{ char name[64]; long employee_id; float salary; char phone[10]; int office_number ; }; int show_employee(employee worker) { cout<<"Xizmatchi = "<< worker.name << endl; cout<<"Xizmatchi = "<< worker.employee_id << endl; cout<<"Telefon = "<< worker.phone << endl; cout<<"Maosh = "<< worker.salary << endl; cout<<"Office = "<< worker.office_number << endl; //return show_employee; } int main() { employee worker; int n; cout<<"\n Xizmatchi sonini kiriting = ";$ $cin>>n; for(int i=0; i<n; ++i){ cout<<"\n Xizmatchi FIO kiriting = "; cin>>worker.name; cout<<"\n Xizmatchi raqamini kiriting = "; cin>>worker.employee_id; cout<<"\n Xizmatchi maoshini kiriting = "; cin>>worker.salary; cout<<"\n Xizmatchi office raqamini kiriting = "; cin>>worker.office_number; cout<<"\n Xizmatchi tel raqamini kiriting = "; cin>>worker.phone; cout<<"\n ------------------------ \n";} cout<<"\n ======================== \n"; show_employee(worker); getch(); return 0; } 5-misol. Ko’rsatkichlardan foydalanib funksiyani ishlab chiqish: #include<iostream> #include<conio.h> #include<string.h> using namespace std; struct employee{ char name[64]; long employee_id; float salary;$ $char phone[10]; int office_number ; }; void name(employee *worker) { cout<<"\n Xizmatchi Ismini keriting = "; cin>> worker->name; } void phone(employee *worker) { cout<<"\n Telefon = "; cin>> worker->phone; } void salary(employee *worker) { cout<<"\n Maosh = "; cin>> worker->salary; } void office_number(employee * worker) { cout<<"\n Office raqami = "; cin>> worker->office_number; } void get_employee_id(employee *worker) { cout<<"\n Xizmatchi raqamini kiriting = "; cin>> worker -> employee_id; } int main() { employee worker; int n; cout<<"\n Xizmatchi sonini kiriting = "; cin>>n; for(int i=0; i<n; ++i) { name(&worker); get_employee_id(&worker); salary(&worker); office_number(&worker); phone(&worker); cout<<"\n ------------------------ \n";}$ $cout<<"\n ======================== \n"; getch(); return 0; } № 8-topshiriq 1–variant. Quyidagi maydonlardan tashkil topgan, STUDENT nomi bilan tuzilmani hosil qiling:  Familiya va initsiallari;  Guruh raqami;  O’zlashtirish darajasi (massiv 5ta elementdan iborat). Navbatdagi amallarni bajaruvchi dasturni tuzing:  10 ta STUDENT toyifasidagi tuzilmani klaviatura orqali massiv ma’lumotlarini kiriting;  Ro’yxatda guruh raqami o’sish tartibida bo’lishi shart;  O’rtacha bali 4.0 dan yuqori bo’lgan talabalar ro’yxati ekranga chiqarilsin.  Agar bunday o’zlashtirishga ega talabalar bo’lmasa, u holda ekranga mos xabar matnini chiqarilsin. 2–variant. Quyidagi maydonlardan tashkil topgan, STUDENT nomi bilan tuzilmani hosil qiling:  Familiya va initsiallari;  Guruh raqami;  O’zlashtirish darajasi (massiv 5ta elementdan iborat). Navbatdagi amallarni bajaruvchi dasturni tuzing:  10 ta STUDENT toyifasidagi tuzilmani klaviatura orqali massiv ma’lumotlarini kiriting; Ro’yxat talabalarni o’zlashtirish baliga nisbatan o’sish tartibida joylashtirilsin;$

 4 va 5 bahoga o’zlashtirgan talabalar ro’yxati ekranga chiqarilsin;  Agar bunday o’zlashtirishga ega talabalar bo’lmasa, u holda ekranga mos xabar matni chiqarilsin. 3–variant. Quyidagi maydonlardan tashkil topgan, STUDENT nomi bilan tuzilmani hosil qiling:  Familiya va initsiallari;  Guruh raqami;  O’zlashtirish darajasi (massiv 5ta elementdan iborat). Navbatdagi amallarni bajaruvchi dasturni tuzing:  10 ta STUDENT toyifasidagi tuzilmani klaviatura orqali massiv ma’lumotlarini kiriting; Ro’yxat talabalarni alfavit bo’yicha tartiblansin;  2 bahosi bor barcha talabalarni familiyasi va guruh raqami bo’yicha ro’yxatini ekranga chiqarilsin;  Agar bunday o’zlashtirishga ega talabalar bo’lmasa, u holda ekranga mos xabar matnini chiqarilsin. 4–variant. Quyidagi maydonlardan tashkil topgan, AEROFLOT nomi bilan tuzilmani shakllantiring:  Belgilangan reys punkti nomini;  Reys raqami;  Samolyot turi. Navbatdagi amallarni bajaruvchi dasturni tuzing:  7 ta AEROFLOT toyifadan tashkil topgan tuzilmani klaviatura orqali massiv ma’lumotlarini kiriting; Ro’yxat reys raqami asosida o’sish tartibida bo’lsin;  Reys raqami, samolyot turi, belgilangan uchish yo’li, berilgan nom bilan mos holda ekranga chiqarilsin;  Agar bunday reys mavjud bo’lmasa, u holda ekranga mos xabar matni chiqarilsin.

5–variant. Quyidagi maydonlardan tashkil topgan, AEROFLOT nomi bilan tuzilmani shaklantiring:  Belgilangan reys punkti nomini;  Reys raqami;  Samolyot turi. Navbatdagi amallarni bajaruvchi dasturni tuzing:  7 ta AEROFLOT toyifadan tashkil topgan tuzilmani klaviatura orqali massiv ma’lumotlarini kiriting; ro’yxat belgilangan punkt nomi asosida alfavit tartibida bo’lsin;  Punkit nomi, reys raqami, xizmat ko’rsatuvchi samolyot turi bilan mos holda ekranga chiqarilsin;  Agar bunday reys mavjud bo’lmasa, u holda ekranga mos xabar matni chiqarilsin. 6–variant. Quyidagi maydonlardan tashkil topgan, WORKER nomi bilan tuzilmani shaklantirilsin:  Ishchining familiyasi va initsiali;  Lavozimi;  Ishga kirgan vaqti yoki yili. Navbatdagi amallarni bajaruvchi dasturni tuzing:  10 ta WORKER toyifadan tashkil topgan tuzilmani klaviatura orqali massiv ma’lumotlarini kiriting; ro’yxat alfavit asosida tartiblansin;  Ishchi familiyasi, uning ish stajini dastur klaviatura orqali kiritilgan ma’lumotlar asosida hisoblab, ekranga chiqarsin;  Agar bunday ishchi bo’lmasa, u holda ekranga mos xabar matni chiqarilsin. 7–variant. Quyidagi maydonlardan tashkil topgan, TRAIN nomi bilan tuzilmani shaklantirilsin:  Belgilangan punkt nomi;

 Poezd raqami;  Jo’nash vaqti. Navbatdagi amallarni bajaruvchi dasturni tuzing:  7 ta TRAIN toyifadan tashkil topgan tuzilmani klaviatura orqali massiv ma’lumotlarini kiriting; belgilangan punkt ro’yxat alfavit asosida tartiblansin;  Klaviatura orqali kiritilgan vaqt asosida poezdlar haqidagi ma’lumotni ekranga chiqarsin;  Agar bunday poezd bo’lmasa, u holda ekranga mos xabar matni chiqarilsin. 8–variant. Quyidagi maydonlardan tashkil topgan, TRAIN nomi bilan tuzilmani shaklantirilsin:  Belgilangan punkt nomi;  Poezd raqami;  Jo’nash vaqti. Navbatdagi amallarni bajaruvchi dasturni tuzing:  6 ta TRAIN toyifadan tashkil topgan tuzilmani klaviatura orqali massiv ma’lumotlarini kiriting; Belgilangan jo’nash vaqtlari bo’yicha poezdlar ro’yxati tartiblansin;  Klaviatura orqali kiritilgan yo’nalish punktlari asosida poezdlar haqidagi ma’lumot ekranga chiqarsin;  Agar bunday yo’nalishda poezd bo’lmasa, u holda ekranga mos xabar matni chiqarilsin. 9–variant. Quyidagi maydonlardan tashkil topgan, TRAIN nomi bilan tuzilmani shaklantirilsin:  Belgilangan punkt nomi;  Poezd raqami;  Jo’nash vaqti. Navbatdagi amallarni bajaruvchi dasturni tuzing:

 8 ta TRAIN toyifadan tashkil topgan tuzilmani klaviatura orqali massiv ma’lumotlarini kiriting; poezd raqamlari bo’yicha ro’yxat tartiblansin;  Klaviatura orqali kiritilgan poezd raqamlari haqidagi ma’lumot ekranga chiqarsin;  Agar bunday raqamdagi poezd bo’lmasa, u holda ekranga mos xabar matni chiqarilsin. 10–variant. Quyidagi maydonlardan tashkil topgan, MARSH nomi bilan tuzilmani shaklantirilsin:  Yo’nalishni boshlanish punktining nomi;  Yo’nalishni yakunlanish punktining nomi;  Yo’nalish raqami. Navbatdagi amallarni bajaruvchi dasturni tuzing: 5 ta MARSH toyifadan tashkil topgan tuzilmani klaviatura orqali

Adabiyotlar: 1. K.P.Abduraxmanov, O’.Egamov “Fizika kursi” darsligi, Toshkent.: Aloqachi 2013 y. 2. K.P.Abduraxmanov, O’.Egamov “Fizika kursi” darslik, Toshkent, “O’quv ta’lim metodikasi” 2015 y. 3. Савельев И. В. Курс физики. М.: Наука 1989 т. 1 4. Савельев И. В. Курс физики. М.: Наука 1989 т. 2 5. Савельев И. В. Курс физики. М.: Наука 1989 т. 3 6. Савельев И. В. Сборник вопросов и задач по общей физик е . М.: АСТ. Астрель. 2005. С.320. 7. К.П.Абдурахманов, Ў.Эгамов “ Физика курси” дарслиги, Тошкент, 2010 й. 8. П.А.Типлер, Р.А.Ллуэллин Современная физика (Лучший зарубежный учебник в двух томах) М. Мир.2007.С.496 (1том) 9. П.А.Типлер, Р.А.Ллуэллин Современная физика (Лучший зарубежный учебник в двух томах) М. Мир.2007.С.416 (2том) 10. Трофимова Т.И. Курс физики.М.Высшая щкола 1999.С.543 Интернет сайтлар: 1. ww.ziyonet.uz ; 2. ww.estudy.uz ; 3. ww.fizika.uz ; 4. ww.elearning.uz ; 5. ww.bilim.uz ; 6. ww.edx.uz ; 7. ww.my.estudy.uz ; 8. ww.conrsera.org.uz ;

O'xshashlar

Massivlar uchun umumiy algoritmlar

Takrorlanuvchi jarayonlar uchun algoritmlar tuzish. Intеraktiv jarayonlar, maksimum va minimumlarini topish algoritmi. Takrorlanuvchi jarayonlar uchun algoritmlar tuzish

Hududiy ma’lumotlar modellari ma’lumotlar bazasi va ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi

Tarmoqlanuvchi jarayonlar uchun algoritmlar tuzish. Shartli ifodalarni, tarmoqlanuvchi jarayonlarni hisoblash algoritmlari

Sonli usullar va algoritmlar faniga kirish