Funksiya va sinf shablonlari (dasturlash)

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

73 KB

Ko'chirib olish

Funksiya va sinf shablonlari (dasturlash) Reja: 1. Funksiya shablonlari (function template) 2. Funksiya shabloni xususiyatlari 3. Sinf shablonlari (class template)

Shablonlar haqida Ushbu darsda C++ dasturlash tilining asosiy hususiyatlaridan bo’lgan shablonlar bilan tanishamiz. Shablonlar yordamida umumiy funksiyalar va umumiy classlar yaratish imkoniyati mavjud. Umumiy funksiya va umumiy classlar har xil ma’lumot toifalaridan ularni overload qilmasdan (ko’p kod yozmasdan) foydalanish imkoniyatini beradi. Ya’ni bunda biz har bir toifa uchun aloxida funksiya yozishimiz shart bo’lmaydi . Shablonlar ikki xil bo’ladi: • Funksiya shabloni (function template) • Sinf shabloni (class template) Funksiya shablonini (function template) yaratish Funksiya shabloni template kalit so’zidan foydalangan holda amalga oshiriladi. Quyida funksiya shablonini yaratish formasi keltirilgan: template <class TOIFA > qaytarish-tipi funk-nomi ( arg-lar ) { // funksiya tanasi } Bu yerda TOIFA funksiya tomonidan joriy holda ishlatiladigan ma’lumot tipi. Ushbu toifani kompilyator avtomatik ravishda funksiyaga kelayotgan ma’lumot tipi bilan almashtirib qo’yadi. Bu yerda class va template lar funksiya shablonini yaratish uchun ishlatiladigan kalit so’zlardir. Lekin ba’zi hollarda class kalit so’zi o’rniga typename kalit so’zini ishlatishimiz mumkin. Quyidagi misol hohlagan tipda berilgan ikkita o’zgaruvchi o’rnini almashtirib berish uchun xizmat qiladi va bunda har bir toifa uchun alohida funksiya yozishimizga zaruriyat qolmaydi. Funksiya shabloniga misol #include <iostream> using namespace std; // Funksiya shabloni e’lon qilinishi... template <class X> void swapargs(X &a, X &b)

${ X temp; temp = a; a = b; b = temp; } int main() { int i=10, j=20; double x=10.1, y=23.3; char a='x', b='z'; cout << "Original i, j: " << i << ' ' << j << '\n'; cout << "Original x, y: " << x << ' ' << y << '\n'; cout << "Original a, b: " << a << ' ' << b << '\n'; swapargs(i, j); // swap funksiyasi butun toifa uchun (int) swapargs(x, y); // swap funksiyasi haqiqiy toifa uchun (float) swapargs(a, b); // swap funksiyasi simvol toifa uchun (char) cout << "Swapped i, j: " << i << ' ' << j << '\n'; cout << "Swapped x, y: " << x << ' ' << y << '\n'; cout << "Swapped a, b: " << a << ' ' << b << '\n'; return 0; } Dastur izohi: Umumiy funksiyaning boshqacha ko’rinishi Quyidagi misolda swapargs( ) funksiyasi boshqacharoq ko’rinishda e’lon qilingan. Ya’ni shablon birinchi satrda funksiya esa alohida satrda joylashgan. template <class X> void swapargs(X &a, X &b) {$ $X temp; temp = a; a = b; b = temp; } Lekin bu ko’rinishda birinchi va ikkinchi satr o’rniga bironta kod yozilsa xatolik beradi template <class X> int c // ERROR void swapargs(X &a, X &b) { X temp; temp = a; a = b; b = temp; } Funksiya shablonini override (qayta yozish) qilish. template <class X> void swapargs(X &a, X &b) { X temp; temp = a; a = b; b = temp; cout << "swapargs funksiya shabloni chaqirildi.\n"; } // Bunda swapargs() funksiyasi faqatgina int tipi uchun ishlaydi. void swapargs(int &a, int &b) { int temp;$ $temp = a; a = b; b = temp; cout << " int tipi uchun maxsus swapargs funksiyasi.\n"; } int main() { int i=10, j=20; double x=10.1, y=23.3; char a='x', b='z'; cout << "Original i, j: " << i << ' ' << j << '\n'; cout << "Original x, y: " << x << ' ' << y << '\n'; cout << "Original a, b: " << a << ' ' << b << '\n'; swapargs(i, j); // calls explicitly overloaded swapargs() swapargs(x, y); // calls generic swapargs() swapargs(a, b); // calls generic swapargs() cout << "Swapped i, j: " << i << ' ' << j << '\n'; cout << "Swapped x, y: " << x << ' ' << y << '\n'; cout << "Swapped a, b: " << a << ' ' << b << '\n'; return 0; } Dastur natijasi: Original i, j: 10 20 Original x, y: 10.1 23.3 Original a, b: x z int tipi uchun maxsus swapargs funksiyasi . swapargs funksiya shabloni chaqirildi . swapargs funksiya shabloni chaqirildi . Swapped i, j: 20 10 Swapped x, y: 23.3 10.1 Swapped a, b: z x$ $Funksiya shablonini Override qilish yangi usuli template<> void swapargs<int>(int &a, int &b) { int temp; temp = a; a = b; b = temp; cout << " int tipi uchun maxsus swapargs funksiyasi.\n"; } Funksiya shablonini overload qilish. // Oddiy funksiyalardek, funksiya shablonini ham overload qilish mumkin. #include <iostream> using namespace std; // f() funksiya shablonining birinchi turi. template <class X> void f(X a) { cout << "Inside f(X a)\n"; } // f() funksiya shablonining ikkinchi turi. template <class X, class Y> void f(X a, Y b) { cout << "Inside f(X a, Y b)\n"; } int main() { f(10); // calls f(X) f(10, 20); // calls f(X, Y) return 0; }$ $Funksiya shablonining kamchiligi • Umumiy funksiyalar funksiya overloadining o’rnini bosishi mumkin. • Lekin bu yerda bitta kamchilik mavjud. • Biz oddiy funksiyani overload qilganimizda, har xil ma’lumotlar tipi uchun funksiya tanasini har xil qilib yozishimiz mumkin. • Lekin umumiy funksiyada har xil tip qabul qila olgani bilan funksiya tanasi har doim bir xil bo’ladi, chunki bitta funksiyaga murojaat bo’ladi. • Faqatgina ma’lumotlar tipi har xil bo’la oladi. Umumiy sinflar (sinf shabloni) Sinf shablonini e’lon qilishning umumiy formasi: template <class TOIFA > class sinf_nomi { ... } Yoki quyidagi ko’rinishda e’lon qilish mumkin template <class TOIFA > class sinf_nomi { ... } Sinf shablonini ishlatish sinf_nomi <tip> obyekt; Sinf shabloni uchun oddiy misol. #include <iostream> using namespace std; template <class T> class mypair { T a, b; public: mypair (T first, T second) {a=first; b=second;}$ $T getmax (); }; template <class T> T mypair<T>::getmax () { T retval; retval = a>b? a : b; return retval; } int main () { mypair <int> myobject (100, 75); cout << myobject.getmax(); return 0; } Sinf shablonida ikki xil toifadan foydalanish #include <iostream> using namespace std; template <class Type1, class Type2> class myclass { Type1 i; Type2 j; public: myclass(Type1 a, Type2 b) { i = a; j = b; } void show() { cout << i << ' ' << j << '\n'; } }; int main()$ ${ myclass<int, double> ob1(10, 0.23); myclass<char, char *> ob2('X', "Templates add power."); ob1.show(); // show int, double ob2.show(); // show char, char * return 0; } Dastur natijasi: 10 0.23 X Templates add power. Maxsuslashtirilgan sinf shabloni template<> konstruktori maxsusashtirilgan sinf shabloni uchun ishlatiladi template <class T> class myclass { T x; public: myclass(T a) { cout << "Inside generic myclass\n"; x = a; } T getx() { return x; } }; // int toifasi uchun maxsuslashtirilgan sinf shabloni. template <> class myclass<int> { int x; public: myclass(int a) { cout << "Inside myclass<int> specialization\n"; x = a * a; }$ int getx() { return x; } }; Shablonning asosiy xususiyatlari • reusable kod yozish imkonini beradi. • Shablonlar yordamida framework lar yaratish mumkin • Dastur kodi egiluvchanlik xususiyatiga ega bo’ladi. • Turli xil tipdagi ma’lumotlar ustida ishlash uchun kod yozishda vaqtni tejash • C++ dagi STL lar (Standard Shablon Kutubxonalar), nomidan ko’rinib turibdiki, shablonlar yordamida yaratilgan

int getx() { return x; } }; Shablonning asosiy xususiyatlari • reusable kod yozish imkonini beradi. • Shablonlar yordamida framework lar yaratish mumkin • Dastur kodi egiluvchanlik xususiyatiga ega bo’ladi. • Turli xil tipdagi ma’lumotlar ustida ishlash uchun kod yozishda vaqtni tejash • C++ dagi STL lar (Standard Shablon Kutubxonalar), nomidan ko’rinib turibdiki, shablonlar yordamida yaratilgan

O'xshashlar

C++ visual dasturlash muhitida shablonlar

Sinf hodisalari (dasturlash)

Ob’ektli dasturlash asoslari ob’ektga yo’naltirilgan dasturlash (dasturlash)

Sinflar va ko’rsatkichlar (dasturlash)

Sinflar va obyektlar (dasturlash)