Sinflar va ko’rsatkichlar (dasturlash)

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

50.5 KB

Ko'chirib olish

sinflar va ko’rsatkichlar (dasturlash) Reja: 1. Sinflarda ko’rsatkichlar 2. Obyektlarga ko’rsatkich 3. Sinf komponentalariga ko’rsatkichlar. this ko’rsatkichidan foydalanish 4. Ilovalardan foydalanish (Reference)

$Obyektlarga ko’rsatkich (pointer) Obyektga yo’naltirilgan dasturlashda sinflar orqali obyektlar ustida turli xil bajariladigan amallar mavjud. Obyektlarga boshqa o’zgarvchilar kabi ko’rsatkich orqali murojaat qilish mumkin. Obyekt a’zolariga ko’rsatkich orqali murojat qilish uchun .(nuqta) o’rniga -> operatori ishlatiladi. Quyida misol keltirilgan: class c1 { int a; public: int get_num() { return a;} c1(int x){ a = x; } }; c1 a = 2, *p, b[2]; // p ko’rsatkich e’lon qilindi p = &a; // a obyektning adresi p ko’rsatkichga olindi p->get_num(); // ko’rsatkich orqali obyekt a’zosiga murojat p = b; // b obyektning 1 chi elementi adresi p ko’rsatkichga olindi Ko’rsatkichlarda bajariladigan +, - amallarni obyektlar bilan ham qo’llash imkoniyati mavjud bo’lib, oddiy ko’rsatkichlardagi barcha xususiyatlar ushbu holatda qo’llanilish jarayonida ham to’liq saqlanib qoladi. class c1 { int a; public: int get_num() { return a;} c1(int x){ a = x; } }; c1 a[3] = {1,2,3}, *p; p = a; // a obyektning 1-adresi p ko’rsatkichga olindi p->get_num(); // output 1 p++; // p keyingi obyektni ko’rsatadi p->get_num(); // output 2$ $Obyekt massiviga ko’rsatkich quyidagicha misol orqali amalga oshiriladi. Bunda c1 sinf tipida a obyekt massivi e’lon qilingan va p sinf tipidagi ko’rsatkichga obyekt massivi o’zlashtirilgan. class c1 { int a; public: int get_num() { return a;} c1(int x){ a = x; } }; int main() { c1 a[3] = {1,2,3}; c1 *p; p = a; for(int i=0; i<3; i++) cout<<(p+i)->get_num(); return 0; } Obyekt a’zolarini ko’rsatkichga olish class c1 { public: int a; int get_num() { return a;} c1(int x){ a = x; } }; c1 b = 4; int *p; p = &b.a; // c1.a ning adresi p ko’rsatkichga olindi *p = 8; // b.a ning qiymati 8 ga o’zgartirildi cout<<b.a; // output 8$ $this ko’rsatkichi this joriy obyektga ko’rsatkich. class c1 { int a; public: int get_num() { return this->a;} c1(int a){ this->a = a; } }; c1 b = 4; cout<<b.a; // output 4 Nasl olingan toifaga ko’rsatkich Bir toifadagi ko’rsatkich boshqa bir obyekt toifaga ko’rsata olmaydi. Faqatgina bir holat istisno. Bu ona class voris classlarga ko’rsatkich bo’la oladi. class base { int a; public: int get_a() { return this->a;} void set_a(int x){ this->a = x; } }; class derived: public base { int b; public: int get_b() { return this->b;} void set_b(int x){ this->b = x; } }; Nasl olingan toifaga ko’rsatkich base *bp; // ona bp ko’rsatkich derived d; // voris d obyekt bp = &d; // base ko’rsatkich derived ga ko’rsatadi //derived obyektiga base ko’rsatkich orqali murojat a o’zgaruvchi joriy obyektga tegishli$ $bp->set_a(5); cout<<bp->get_a(); //errorrrr, chunki bp base pointer orqali derived obyektning a’zolariga murojat qila olmaymiz bp->set_b(5); //derived obyektning a’zolariga murojat qilish uchun bp base ko’rsatkichni derived ko’rsatkich toifasiga o’zgartirish kerak ((derived*)bp) ->set_b(10); cout<< ((derived*)bp) ->get_b(); Sinf a’zolariga ko’rsatkich C++ da shunday ko’rsatkich qilsa bo’ladiku bu ko’rsatkich class a’zosini ko’rsatib turadi. Bunday ko’rsatkichlarni pointer-to-member deb ataladi. Class a’zosiga ko’rsatkichda maxsus .* va ->* operatorlar ishlatiladi. E’lon qilinishi: int c1::*data; //toifaga ko’rsatkich int (c1::*func)(); //funksiyaga ko’rsatkich data = &c1::val; //val joyini data’ga olish func = &c1::get_num; //get_num joyini func’ga olish ob.*data; // val ga murojat (ob.*func)(); // get_num() ga murojat Demak yuqoridagi misoldan ko’rinib turibdiki, obyekt ko’rsatkichi orqali sinf a’zolariga murojaat qilish imkoniyati mavjud. Bunda sinf a’zosiga mos ko’rsatkich o’zgaruvchi e’lon qilinadi va ushbu o’zgaruvchi orqali sinf a’zosiga murojaat qilinadi. class c1 { public: int get_num() { return val + val; } c1(int a){ val = a; } int val; };$ $int c1::*data; // c1 class a’zolariga ko’rsatkich yaratildi int (c1::*func)(); // c1 class a’zolariga ko’rsatkich yaratildi c1 a(4), b(8); // a va b obyektlar yaratildi data = &c1::val; // data va func ko’rsatkichlariga c1 a’zolarining joylari olindi func = &c1::get_num; // data va func ko’rsatkichlariga c1 a’zolarining joylari olindi cout<<a.*data<<b.*data<<endl; // Obyekt a’zolariga ko’rsatkichlar orqali murojat qilinmoqda cout<<(a.*func)();<<(b.*func)(); // Obyekt a’zolariga ko’rsatkichlar orqali murojat qilinmoqda Obyektga ko’rsatkich bo’lgan holat class c1 { public: int get_num() { return val + val; } c1(int a){ val = a; } int val; }; int c1::*data; int (c1::*func)(); c1 a(4), *p; // a va b obyektlar yaratildi p = &a; // p ga a obyektning adresi olindi data = &c1::val; func = &c1::get_num; cout<< p->* data<<endl; cout<<( p->* func)(); Ilovalardan foydalanish (Reference) C++ da ko’rsatkichga o’xshagan narsa mavjud bo’lib u reference(ssilka) deb ataladi. Ssilka bilan ishlash ko’rsatkichga nisbatan oson. Ssilkani 3 hil usul bilan ishlatish mumkin:$

• funksiya parametri • funksiyaning qaytarish qiymati • alohida ssilka Ssilka – funksiya parametr sifatida Ko’rsatkich(Pointer) Ssilka(Reference) void neg(int *i) { *i = -*i; } x = 10; neg(&x); cout<<x; void neg(int &i) { i = -i; } x = 10; neg(x); cout<<x; Ssilka ishlatilganda hech qanday ortiqcha belgilar qo’yilmaydi, faqatgina e’lon qilinganda & operatori qo’yiladi. Pointerda esa * operator qo’yiladi. Ssilka ham ko’rsatkich ham adresdagi qiymatni o’zgartiradi. Faqatgina ssilka bilan ishlash osonroq. Quyidagi misolda reference orqali ikkita o’zgaruvchining o’rnini almashtirish daturi keltirilgan void swap(int &i, int &j) { int t; t = i; // * operatori endi kerak bo’lmaydi i = j; j = t; } int a = 4, b = 19; swap(a, b); // a = 19, b = 4 Ssilka – funksiyaning qaytarish qiymati char s[] = "Hello world"; char &replace(int pos) { // Funksiya s[pos] da joylashgan adresni qaytaradi

return s[pos]; } replace(5) = 'X'; //5 indeksga X harfini qo’yadi cout<<s; Output??? "HelloXworld" Ssilka – alohida Alohida ishlatiladigan ssilkalar yaratilganda inisalizatsiya qilinishi kerak bo’ladi, chunki ssilka bir marta inisalizatsiya qilinadi, ikkinchi marta o’zlashtirib bo’lmaydi. int a = 8, b = 10, &c = a; cout<<a<<c; // 8 8 c = 4; // a = 4 cout<<a<<c; // 4 4 c = b; // a = 10 cout<<a<<c; // 10 10

O'xshashlar

Sinflar va obyektlar (dasturlash)

Oqimli sinflar (dasturlash)

Sinflar orasida munosabatlar (dasturlash)

Standart shablon sinflar (STL) kutubxonasi (dasturlash)

C++ visual dasturlash tilida sinflar tavsifi