C++ da satrli kattaliklar v ular bilan ishlash

Yuklangan vaqt:

01.11.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

22.79296875 KB

Ko'chirib olish

C++ da satrli kattaliklar v ular bilan ishlash Reja: 1 Belgili axborot va satrlar 2 So’zlar massivlari 3 Izlash va tartiblash

$1 . Belgili axborot va satrlar Satrlar. C da belgili ma’lumotlar uchun char turi qabul qilingan. Belgili axborotni taqdim etishda belgilar, simvolli o’zgaruvchilar va matnli konstantalar qabul qilingan. Misollar: const char c = ' c ' ; char a,b; S dagi satr - bu nul-belgi - \0 (nul-terminator)- bilan tugallanuvchi belgilar massivi. Nul-terminatorning holatiga qarab satrning amaldagi uzunligi aniqlanadi. Bunday massivdagi elementlar soni, satr tasviriga qaraganda, bittaga ko’p. Simvolli massivlar quyidagicha inisializasiya qilinadi: char capital[] = " TASHKENT " ; Bu holda avtomatik ravishda massiv elementlari soni aniqlanadi va massiv oxiriga satr k o’ chirish '\0' simvoli qo’shiladi. Yuqoridagi inisializasiyani quyidagicha amalga oshirish mumkin: char capital[] = {'T','A','S','H','K','E','N','T','\0'}; Bu holda s o’ z oxirida '\0' simvoli aniq ko’rsatilishi shart. Q iymat berish operatori yordamida satrga qiymat berish mumkin emas. Satrni massivga yoki kiritish paytida yoki nomlantirish yordamida joylashtirish mumkin. #include <stdio.h> #include <stdlib.h> int main() { char s1[10] = "string1"; int k = sizeof(s1); printf("\n%s %d",s1,k); char s2[] = "string2"; k = sizeof(s2); printf("\n%s %d",s2,k);$ $char s3[] = {'s','t','r','i','n','g','3','\0'}; k = sizeof(s3); printf("\n%s %d",s3,k); char *s4 = "string4";//satr ko'rsatkichi, uni o'zgartirib bo'lmaydi k = sizeof(s4); printf("\n%s %d",s4,k); system("pause"); return 0; } Natija: string1 10 string2 8 string3 8 string4 4 Keyingi misolda kiritilgan s o’ zdan berilgan harfni olib tashlash dasturi berilgan . #include <stdio.h> int main() { char s[100]; scanf("%s",&s); int i, j; for ( i = j = 0; s[i] ! = '\0'; i++) if ( s[i] ! = 'c' ) s[j++] = s[i]; s[j] = '\0'; printf("%s",s); return 0; }$ $Xar safar 's' dan farqli simvol uchraganda, u j pozisiyaga yoziladi va faqat shundan so’ng j ning qiymati 1 ga oshadi. Bu quyidagi yo zuv g a ekvivalent: if ( s[i] ! = c ) s[j] = s[i]; j++; Funksiyalar va s atrlar. Funksiyalarda satrlar ishlatilganda ularning chegarasini ko’rsatish shart emas. Satrlarning uzunligini hisoblash len funksiyasi n i quyidagicha ta’riflash mumkin: int len(char c[]) { int m = 0; for(m = 0;c[m]! = ’0’;m++); return m; }; Shufunksiyadanfoydalanilgandasturnikeltiramiz : #include <stdio.h> int len(char c[]) { int m = 0; while(c[m++]); return m-1; }; int main() { char e[] = "Pro Tempore!"; printf("\n%d", len(e)); return 0; }$ $Bu funksiyaning standart varianti strlen deb ataladi va bu funksiyadan foydalanish uchun string.h sarlavha faylidan foydalanish lozim. Satrdan nusxa olish funksiyasi strcpy ni C tilida quyidagicha ta’riflash mumkin: #include <stdio.h> void strlen(char s1[], char s2[]) { int i = 0; while(s2[i]! = '\0') s1[i++] = s2[i]; s1[i] = s2[i]; } int main() { char s1[] = "aaa"; char s2[] = "ddd"; strcpy(s1,s2); printf("%s",s1); return 0; } Natija : ddd Berilgan satrni teskariga aylantiruvchi funksiya: reverse(char s[]) { int c, i, j; for(i = 0, j = strlen(s) - 1; i < j; i++, j--) c = s[i]; s[i] = s[j]; s[j] = c;$ $} Keyingi misolimizda T qatorni S qator oxiriga ulovchi STRCAT(S,T) funksiyasini ko’rib chiqamiz: strcat(char s[], t[]) { int i, j; i = j = 0; while (s[i] ! = '\0') i++; while((s[i++] = t[j++]) ! = '\0') } 2 . So’zlar massivlar i So’zlar massivini kiritish. C tilida so’zlar massivlari ikki o’lchovli simvolli massivlar sifatida ta’riflanadi. Misol uchun: char name[4][5]. Bu ta’rif yordamida har biri 5 ta harfdan iborat bo’lgan 4 ta so’zli massiv kiritiladi. So’zlar massivlari quyidagicha inisializasiya qilinishi mumkin: char Name[3][8] = { " Anvar " , " Mirkomil " , " Yusuf " }. Bu ta’rifda har bir so’z uchun xotiradan 8 bayt joy ajratiladi va har bir so’z oxiriga ' \0 ' belgisi kuyiladi. So’zlar massivlari inisializasiya qilinganda so’zlar soni ko’rsatilmasligi mumkin. Bu holda so’zlar soni avtomatik aniqlanadi: char comp[][9] = { " kompyuter " , " printer " , " kartridj " }. Quyidagi dasturda berilgan harf bilan boshlanuvchi so’zlar ro’yxati bosib chiqariladi: #include <stdio.h> int main() { char a[10][10];$ $char c = 'a'; int i; for (i = 0;i<3;i++) scanf("%s",&a[i]); for (i = 0;i<3;i++) if (a[i][0] == c) printf("\n%s",a[i]); return 0; } Quyidagi dasturda fan nomi, talabalar ro’yxati va ularning baholari kiritiladi. Dastur bajarilganda ikki olgan talabalar ro’yxati bosib chiqariladi: #include <stdio.h> int main() { char a[10][10]; char s[10]; int k[10]; scanf("%s",&s); for (int i = 0;i<3;i++) { scanf("%s",&a[i]); scanf("%d",&k[i]); }; for (int i = 0;i<3;i++) if (k[i] == 2) printf("%s\n",a[i]); return 0; } Funksiyalar va so’zlar massivlari. Satrli massivlar funksiya argumenti sifatida ishlatilganda satrlarning umumiy uzunligi aniq ko’rsatilishi shart. Misol tariqasida ixtiyoriy sondagi satrlar massivini alfavit bo’yicha tartiblash funksiyasidan foydalanilgan dasturni ko’rib chiqamiz:$ $#include <stdio.h> #define m 10 void sort(int n, char a[][m]) { char c; int i,j,l; for (i = 0;i<n;i++) for (j = i+1;j<m;j++) if (a[i][0]<a[j][0] ) for(l = 0;l<m;l++) { c = a[i][l]; a[i][l] = a[j][l]; a[j][l] = c; }; }; int main() { char aa[][m] = {"Alimov","Dadashev","Boboev"}; sort(3,aa); for(int i = 0; i<3;i++) printf("%s\n",aa[i]); return 0; } 3 . Izlash va tartiblash Ikkiga bo’lib izlash. Quyidagi dasturda tartiblangan massivda ikkiga bo’lib kalit sonni izlash algoritmi asosida tuzilgan funksiyadan foydalanish keltirilgan: #include<stdio.h> #include<conio.h> int bsearch(int a[],int key,int n) {$

int m1,m2,m; m1 = 0;m2 = n-1; while(m1< = m2) { m = (m2+m1)/2; if (a[m] == key) return m; if (a[m]>key) m2 = --m; if (a[m]<key) m1 = ++m; } return -1; }; int main(int argc, char* argv[]) { int m; int a[] = {5,6,9,11}; m = bsearch(a,7,4); printf("%d",m); getch(); return 0; } Keyingi misolda shu funksiya satrlar uchun varianti keltirilgan: #include<stdio.h> #include<string.h> #include<conio.h> #define size 5 int strbsearch(char a[][size],char key[],int n) { int m1,m2,m,pr; m1 = 0;m2 = n-1;

while(m1< = m2) { m = (m2+m1)/2; pr = strcmp(a[m],key); if (pr == 0) return m; if (pr == -1) m2 = --m; if (pr == 1) m1 = ++m; } return -1; }; int main(int argc, char* argv[]) { int m; char a[][size] = {"aaa","aab","aac","aad"}; m = strbsearch(a,"aab",4); printf("%d",m); getch(); return 0; } Tezkor tartiblash. Quyidagi dasturda tezkor tartiblash algoritmiga asoslangan funksiyadan foydalanilgan. Algoritm mohiyati shundan iboratki, avval yetakchi element tanlanadi. Funksiyada yetakchi element sifatida boshlang’ich element tanlanadi. Shundan so’ng massiv ikki qismga ajratiladi. Yetakchi elementdan kichik elementlar past qismga, katta elementlar yuqori qismga to’planadi. Shundan so’ng rekursiya asosida algoritm ikkala qismga alohida qo’llanadi. #include<stdio.h> #include<conio.h> int a[] = {5,4};

void sqsort(int k1, int k2) { if(k1 < k2){ int i, j, k; i = k1; j = k2; while(i < j) { if (a[k1] > a[i]) {i++; continue;} if (a[k1] < a[j]) {j--; continue;} k = a[j]; a[j] = a[i]; a[i] = k; } k = a[k1]; a[k1] = a[i]; a[i] = k; sqsort(k1, i); sqsort(i+1, k2); }; } int main(int argc, char* argv[]) { int i; sqsort(0, 1); for(i = 0; i < 2; i++) printf("%d ", a[i]); getch(); return 0; }

Adabiyotlar: 1. K.P.Abduraxmanov, O’.Egamov “Fizika kursi” darsligi, Toshkent.: Aloqachi 2013 y. 2. K.P.Abduraxmanov, O’.Egamov “Fizika kursi” darslik, Toshkent, “O’quv ta’lim metodikasi” 2015 y. 3. Савельев И. В. Курс физики. М.: Наука 1989 т. 1 4. Савельев И. В. Курс физики. М.: Наука 1989 т. 2 5. Савельев И. В. Курс физики. М.: Наука 1989 т. 3 6. Савельев И. В. Сборник вопросов и задач по общей физик е . М.: АСТ. Астрель. 2005. С.320. 7. К.П.Абдурахманов, Ў.Эгамов “ Физика курси” дарслиги, Тошкент, 2010 й. 8. П.А.Типлер, Р.А.Ллуэллин Современная физика (Лучший зарубежный учебник в двух томах) М. Мир.2007.С.496 (1том) 9. П.А.Типлер, Р.А.Ллуэллин Современная физика (Лучший зарубежный учебник в двух томах) М. Мир.2007.С.416 (2том) 10. Трофимова Т.И. Курс физики.М.Высшая щкола 1999.С.543 Интернет сайтлар : 1. www.ziyonet.uz ; 2. www.estudy.uz ; 3. www.fizika.uz ; 4. www.elearning.uz ; 5. www.bilim.uz ; 6. www.edx.uz ; 7. www.my.estudy.uz ; 8. www.conrsera.org.uz ;

O'xshashlar

C++ da fizik fayllar bilan ishlash

C++da grаfikа

C++ da o’zgaruvchilar

C++ da funksiyalar

MATLAB dasturlash elementlari va ular bilan ishlash