Ахборот технологиялари ҳақида тушунча - Informatika va AT - Referatlar

Ахборот технологиялари ҳақида тушунча

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

54 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uz Режа: 1. А хборот технологияси тушунчаси. 2. Ахборот технологиясининг асосий тавсифи. 3. Ахборот технологиясининг асосий элементлари. 4. Ахборот технологиялари тараққий этишининг асосий босқичлари ва ривожланиш тенденцияси.

www.arxiv.uz Ахборот технологияси тушунчаси. Технологиялар. “Технология” грекча сўз бўлиб моҳирлик, усталик, бирор ишни уддалай олишни англатади. Бу маълум бир жараёнга нисбатан қўлланилган. Жараён деганда эса мақсадга эришишга йўналтирилган хатти- ҳаракатлар мажмуи тушунилган. Ушбу ж араён инсон томонидан танланган стратегия билан белгиланади ва турли хилдаги воситалар, усуллар ёрдамида амалга оширилади. Умумий ҳолларда технология деганда, маҳсулотни ишлаб чиқариш жараёнида амалга ошириладиган хомашё, материал ёки ярим тайёр маҳсулот шакли, хусусияти, ҳолатининг ўзгариши, уни қайта ишлаш, тайёрлаш усулларининг мажмуи тушунилади. Бу бирор бир ишни юқори даражада уддалаш деганидир. Ахборот технологиялари тўғрисида гап кетганда, материал сифати ҳам, маҳсулот сифатида ҳам ахборот иштирок этади. Бироқ бу объект, жараён ёки ҳодиса тўғрисидаги сифат жиҳатидан янги маълумот бўлади. Технология ходимнинг ахборот билан ишлаш усули ва услуби ҳамда техник воситалар орқали нам оён бўлади. Ахборот технологияси – объектнинг (ахборот маҳсулотининг) ҳолати, жараён ёки воқеанинг янги хусусияти тўғрисида ахборот олиш учун маълумотларни йиғиш, қайта ишлаш ва узатиш воситалари ва усуллари мажмуидан фойдаланиладиган жараёндир. Моддий ишлаб чиқариш технологиясининг мақсади – инсон ёки тизимнинг эҳтиёжини қондирувчи маҳсулот ишлаб чиқариш саналади. Ахборот технологиясининг мақсади эса – ахборот ишлаб чиқариш бўлиб, уни таҳлил этиш ва унинг асосида бирор бир ҳаракатга қўл уриш учун тегишли қарор қабул қилиш. Ахборотларни йиғиш, узатиш, тўплаш, сақлаш, тақдим этиш ва фойдаланиш услублари ва усуллари тизими ахборот технологияси деб юритилади.

www.arxiv.uz Ахборот технологияси автоматлашган ва анъанавий (қоғоз) кўринишижа амалга оширилади. Автоматлаштириш ҳажми ва техник воситалардан фойдаланиш тури аниқ бир технологиянинг моҳиятига боғлиқ. Автоматлаштириш – бу инсон иш фаолиятини машина ва механизмлар билан алмаштириш демакдир. У техник, иашкилий ва иқтисодий мазмундаги ҳатти-ҳаракатлар ҳамда тадбирлар комплексидан иборат бўлади, ишлаб чиқариш жараёни, бошқарув жараёнининг у ёки бу ишини амалга оширишда инсон иштирокини қисман ёки бутунлай чеклаш имконини беради. Моддий ва ахборот технологиясининг асосий компонентларини қиёсла ш 1- жадвалда берилган. 1-жадвал. Маҳсулот ишлаб чиқариш учун технология компонентлари Моддий маҳсулот Ахборот маҳсулоти Хом ашё ва материаллар тайёрлаш Маълумотлар ёки бошланғич ахборотни йиғиш Моддий маҳсулот ишлаб чиқариш Маълумотларни қайта ишлаш ва якуний ахборотга эга бўлиш Истеъмолчиларга ишлаб чиқарилган маҳсулотни сотиш Унинг асосида қарор қабул қилиш учун якуний ахборотлар узатиш Ахборот технологиясининг асосий тавсифи. Автоматлаштирилган ахборот технологияси (ААТ) – бошқарув вқазифаларини ҳал этиш учун тизимли ташкил этилган ахборот жараёнларини амалга ошириш усул ва воситалари мажмуидир. У ҳисоблаш техникаси ва алоқа воситаларидан фойдаланиладиган ривожланган дастурий таъминотни қўллаш базасида бажарилади. А хборот технологиясининг амалга оширишдаги техник воситаларнинг асосий қисини компьютер техникаси ташкил этган учун ахборот технологияси, айниқса

www.arxiv.uz замонавий ахборот технологияси деганда компьютер ахборот технологияси тушунилади. Замонавий ахборот технологияси (ЗАТ) (компьютер ахборот технологияси) – шахсий компьютер ва телекоммуникация воситаларидан фойдаланувчи учун қулай “ интерфейс ” ли ахборот технологиясидир. Маълум бир турдаги компьютер учун мўлжалланган бир ёки бир неча ўзаро боғлиқ дастурий маҳсулотлар замонавий ахборот технологияларининг воситаси саналади. ЗАТ нинг асосий тавсифи 2-жадвалда келтирилган . 2-ж а д ва л Замонавий ахборот технологияларининг асосий тавсифи Услубиёт Асосий белгиси Натижа Ахборотни қайта ишлашнинг асосий янги воситаси Бошқарув технологиясига “жойлашиш” Коммуникациянинг янги технологияси Яхлит технологик тизимлар Мутахассислар ва менежерлар вазифасининг интеграциялашуви Ахборотни қайта ишлаш бўйича янги технология Мақсадга қаратилган ҳолда ахборотни яратиш, узатиш, сақлаш ва акс эттириш Ижтимоий муҳит қонунчилигини ҳисобга олиш Бошқарув қарорлар қабул қилишнинг янги технологияси Ахборот технологиясининг асосий элементлари. ЗАТ нинг асосий элемен т лари қуйидагича: - маълум бир вақт давомида ахборотни киритиш ва қайта ўзгартириш; - тасвирни киритиш ва унга ишлов бериш; - сигнал ахбороти пайдо бўлган ерда уни қайта ишлаш; - оғзаки ахборотни қайта ишлаш; - фойдаланувчининг ШК билан фаол мулоқоти; - турли ахборот тизимларида машинали моделлаштириш;

www.arxiv.uz - ахборот алмашувининг тармоқ технологияси (диалог юритиш, видео ва телекоммуникация, электрон поча, видиотека ва х. з. ); - тақсимланган тармоқ тизимларида маълумотларни мультипроцессор асосида қайта ишлаш; - маҳаллий, минтақавий ва халқаро тармоқлар бўйича ахборотни тезкор тарқатиш. Ахборот технологияс и нинг базавий технологияси бўлиб қуйидагилар ҳисобланади: а) техник таъминот технологияси; б) телекоммуникация технологияси; в) дастурий таъминот технологияси. Бу технологиялар ҳисоблаш тизимлари ва тармоқлари архитектурасининг аниқ вариантлари доирасида биргаликда ҳаракат қилади ва бирлашади. Уларни айримлари ахборот технологияси ривожланишида ҳал қилувчи рол ўйнайди. Ахборот технологиялари тараққий этишининг асосий босқичлари ва ривожланиш тенденцияси. XIX асрнинг иккинчи ярмигачи “қўл” ахборот технологияси ривожланган бўлиб, унинг асосини перо, сиёҳдон ва бухгалтерия дафтари ташкил этган. Коммуникация (алоқа) пакет (расий хужжатлар солинган конверт) юбориш орқали амалга оширилар эди. “Қўл” ахборот технологияси ўрнига XIX аср охирида “механик” технология кириб келди. Ёзув машинаси, телефон, диктафоннинг кашф этилиши, жамоа почтаси тизимининг такомиллашуви – булар бари аввалига ахборотни қайта ишлаш технологиясида, сўнг иш маҳсулдорлигида сезиларли ўзгаришлар юз беришига замин бўлди. XX асрнинг 40 - 60–йилларида “электр” технологияси пайдо бўлиб, у ечиб алмаштириладиган элементларга эга электр ёзув машинкалари, оддий

www.arxiv.uz қоғоздан фойдаланувчи нусха кўчириш машинаси, портатив диктафонлардан иборат эди. 60-йилларнинг иккинчи ярмидан эса “электрон (ёки компьютер)” технологияси юзага кела бошлади ва ахборотни шаклини эмас, мазмунини ўзгартиришга урғу берила бошланди. Ахборот технологиясининг кейинги тараққиёти асосан ко м муникация воситалари билан боғлиқ. Хорижий му т а ха ссислар ахборот технологиялари ривожланишиинг бешта асосий тенденциясини ажратиб кўрсатади: 1. Ахборот маҳсулотларининг мураккаблашуви. Ахборот воситаси кўринишидаги ахборот маҳсулоти, эксперт таъминоти тхизматининг маълумотлар базаси статегик аҳамият касб эта боради. Турли шаклдаги (нутқ, маълумот, тасвир) ахборот маҳсулотлари эшитиш, кўриш ва англаш учун фойдаланувчининг талабига кўра ишлаб чиқилади ҳамда унга қулай вақтда ва шаклда маҳсулотни етказиб бериш воситаси мавжуд бўлади. 2. Биргаликда ҳаракат қилиш қобилияти. Ахборот маҳсулотининг аҳамияти ошиб бориши билан мазкур маҳсулотларни компьютер ва инсон ёки ахборот тизимлари ўртасида идеал тарзда алмашувини ўтказиш имконияти илғор технологик муаммо касб этади. 3. Оралиқ бўғинларни тугатиш. Биргаликда ҳаракатланиш қобилиятининг ривожланиши ахборот маҳсулотлари алмашиш жараёнининг такомиллашувига, сўнгра, ахборот манбаи йўлидан истеъмолчига қараб оралиқ бўғинлар тугатилади. 4. Глобаллаштириш. Ташкилот йўлдош алоқа ва Internet тармоғида фойдаланиб ахборот технологиялари ёрдамида ҳоҳлаган жойда ва ҳоҳлаган пайтда иш олиб бориш мумкин. 5. Конвергенция (уйғунлашиш). Конвергенция ААТнинг замонавий ривожланиш жараёнининг охириги босқичи сифатида кўриб чиқилади. Бунда маҳсулотларо ва хизматлар, ахборот ва дам олиш, шунингдек, овозли,

www.arxiv.uz рақамли ҳамда видеосигналларни узатиш каби иш режимлари ўртисидаги фарқ йўқолади.

O'xshashlar

Ахборот технологиялари ҳақида тушунча, ахборотларнинг ўлчов бирликлари.doc

Ахборот технологиялари хақида тушунча.

Ахборот технологиялари

Ахборот технологиялари турлари

Ахборот технологиялари асослари. Жамият тараккиётида ахборотлаштиришнинг ахамияти. Ахборот тизимлари ва технологиялари