Yer tuzishni huquqiy tartibga solish - Huquqshunoslik - Referatlar

Yer tuzishni huquqiy tartibga solish

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

60.5 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uz Yer tuzishni huquqiy tartibga solish Reja: 1. Yer tuzishning mohiyati va tushunchasi. 2. Istiqbolga mo`ljallangan va loyihalash oldidan yer tuzish. 3. Xo`jaliklararo yer tuzish. 4. Ichki xo`jalik yer tuzish.

www.arxiv.uz Yer tuzishning ma`nosi Yer Kodeksining 12- moddasida o`z aksini topgan. Unga ko`ra, yer tuzish, yerlardan foydalanish va ularni muhofaza qilishni tashkil etishga, yer resurslarini hisobga olish va baholashga, qulay ekologik muhitni vujudga keltirishga va tabiiy landshaftlarni yaxshilashga, yer tuzishning hududiy va ichki xo`jalik rejalarini tuzishga qaratilgan tadbirlar tizimini o`z ichiga oladi. Yer Kodeksining ushbu moddasi mazmunidan ko`rinib turibdiki, yer tuzishning asosiy vazifasi xalq xo`jaligining hamma tarmoqlarida yerlardan samarali foydalanishni tashkil etishdir. Uning yordamida yerlardan foydalanishning qulay sharoitlari tashkil etildi, hududiy, tarmoq, individual (ichki xo`jalik) xususiyatlari hisobga olinadi. Yer tuzishning negizida yer to`¦risidagi qonun hujjatlari talablariga qat`iy rioya qilish, yerdan foydalanish va egalik qilishning tabiiy qishloq xo`jalik mintaqalariga bo`linishini hisobga olish va barcha shakldagi yerga egalik qiluvchilar, yerdan foydalanuvchilar, yer ijarachilari, yer mulkdorlari maqomining hamda yer uchastkalari sifati va joylashgan joyi bo`yicha har xil bo`lgan yerlarda xo`jalik yuritishning bir xil va teng sharoitlarini ta`minlash masalalari yotadi. Yer uchastkalarining miqdori (o`lchami), sifati, qiymat bahosi va joylashgan joyi bo`yicha yer soli¦ining belgilanishi, ijara haqi to`lash, qishloq xo`jalik kooperativlarining pay jam¦armasini belgilash, shuningdek yer ajratib berishdan xo`jalik yurituvchi subyektlarning ko`rgan zarari va nobudgarchiligi o`rnini qoplash bo`yicha ma`lumotlarni yi¦ish ham yer tuzishning asosiy masalalaridan biri bo`lib hisoblanadi. Yer tuzish ishlarining amalga oshirilishi qishloq xo`jaligida xo`jalik yuritishning zamonaviy shakllarini tadbiq etish, mehnatning samarali uslublarini belgilash, almashlab ekish va melioratsiyani qo`llash uchun ma`lumotli asos bo`ladi.

www.arxiv.uz Yer tuzish ishlari O`zbekiston Respublikasining Vazirlar Mahkamasi, mahalliy davlat hokimiyati organlari qaroriga yoki yuridik va jismoniy shaxslarning talabnomalariga muvofiq yer tuzish xizmati organlari tomonidan amalga oshiriladi. Yer tuzish xizmati organlarining faoliyatini umumlashtiradigan bo`lsak, ular umumdavlat, tarmoq, idoraviy, xo`jaliklararo hamda ichki xo`jalik kabi yer tuzish ishlarini amalga oshiradi. Umumdavlat yer tuzish ishlari amalga oshirilganda yer hududlarining asosiy maqsadiy foydalanish ko`rsatkichlari aniqlanadi; yer zahiralaridan samarali foydalanish va muhofaza qilishning katta hududiy, majmua rejalari ishlab chiqiladi; viloyatlar, tumanlar, shaharlar va boshqa aholi joylarida yerdan foydalanishning bosh alohida-alohida samarali usullari ishlab chiqiladi yoki rejalashtiriladi va istiqbollari belgilanadi; yerlarni yaxshilash (melioratsiya qilish), qayta tiklash (rekultivatsiya qilish), suv va shamol yemirishiga qarshi kurash maqsadli dasturlari ishlab chiqiladi. Bundan tashqari umumdavlat miqiyosida yer tuzish olib borilganda tarmoqlararo yerlarni taqsimlashning uzoq muddatli va qisqa muddatli rejalari va istiqbollari ilmiy asoslarda ishlab chiqiladi. Bunda xalq xo`jaligi tarmoqlarining yer zahiralariga bo`lgan kelgusi talablari chamalanadi, foydalanilmayotgan va yomon foydalanilayotgan yerlar aniqlanadi. Umumdavlat yer tuzish ishlarida amalga oshiriladigan tadbirlarning hammasi yerdan foydalanishning bosh (hududiy) sxemalarida hamda dasturlarda o`z aksini topadi. Yer tuzish tarmoq (masalan, agrar majmua) va idora (masalan, qishloq va suv xo`jaligi vazirligi) bo`yicha amalga oshirilganda yer egalari va yerdan foydalanuvchilar yer uchastkalarini biriktirib berish jarayoni va yerdan foydalanuvchilar va yer egalari ixtiyorida bo`lgan yerlarning hosildorligini oshirish, yaxshilash va muhofaza qilish, ekologik holatini so¦lomlashtirishni ta`minlashga qaratilgan tadbirlar ishlab chiqiladi. Har bir tarmoq yoki idora bo`yicha o`tkaziladigan yer tuzish o`z xususiyatlariga ega bo`lishi mumkin. Masalan, sanoat korxonalari ehtiyoji uchun

www.arxiv.uz beriladigan yerlar bo`yicha olib boriladigan yer tuzish ishlari, qishloq xo`jaligi korxonalariga beriladigan yerlar bo`yicha olib boriladigan yer tuzish ishlaridan bir muncha farq qiladi. Yer kodeksining 12-moddasida yer tuzish ishlarining to`rtta turi ko`rsatilgan: 1) istiqbolga mo`ljallangan; 2) loyihalash oldidan; 3) xo`jaliklararo; 4) ichki xo`jalik yer tuzishi. Yer tuzishning ushbu turlari bir-biridan yer uchastkalarining joylashgan hududi (mamlakat, viloyat, tuman, shahar, xo`jalik va h.k.), yer tuzish ishlarini amalga oshirishga asos bo`ladigan yuridik hujjat (davlat hokimiyati qarori, yuridik yoki jismoniy shaxslarning talabnomalari), amalga oshirish muddati (istiqbolli, loyiha oldi, loyihadan so`ng va h.k.), xo`jalik yurituvchi subyektlarga qaratilganligi (xo`jaliklararo yoki ichki xo`jalik) yoki qaratilmaganligi (istiqbolli, loyihaoldi) va boshqa jihatlari bilan farq qiladi. Yer tuzish ishlari davlat budjeti hisobidan bajariladi. Qishloq xo`jalik yerlarini tashkil qilish, yerlarni yaxshilash hamda muhofaza qilish, eroziyaga qarshi melioratsiya tadbirlarini moliyalashtirish yuridik va jismoniy shaxslar hisobidan bajarilishi mumkin. Yer tuzish tartibida yerlardan foydalanish va ularni muhofaza qilish bilan bo¦liq boshqa loyihalar ham ishlab chiqilishi mumkin. Yer tuzish tarkibida topografiya-geodeziya, kartografiya, tuproq, agrokimyo, geobotanika jihatdan tarixiy-madaniy va boshqa yo`nalishlarda tekshirishlar hamda izlanishlar olib borish nazarda tutiladi. Yer tuzishga taalluqli bo`lgan ishlarning bajarilishini yer tuzish jarayoni deb yuritiladi. Yer tuzish jarayonida barcha amaliy, bir-biriga bo¦liq, bir-birini taqozo etadigan protsessual harakatlar bajariladi. Yer tuzish jarayoni deganda, alohida yer tuzish harakatlarini bajarishning umumiy tartibi tushiniladi. O`zbekistonda yer tuzish quyidagi belgilardan iborat: yer tuzishni o`tkazish to`¦risida ariza berish; yer tuzish loyihasini tayyorlashga oid tashkiliy ishlar; yer tuzish loyihasini tayyorlash; loyihani ko`rib chiqish va uni tasdiqlash;

www.arxiv.uz loyihani naturaga (joyning o`ziga) ko`chirish; yer tuzish hujjatlari va materiallarini rasmiylashtirish va berish; yer egalari, yerdan foydalanuvchilar va ijarachilar tomonidan yer tuzish loyihalarining amalga oshirilishi ustidan yer tuzishning tarkibiy qismi bo`lgan mualliflik nazoratini olib borish. Åð òóçèø ëîyihasini tuzish o`zining mazmuni va ahamiyati jihatidan yer tuzish jarayonining asosiy bosqichi hisoblanadi. Chizma (loyiha rejasi) va matn qismlaridan iborat bo`lgan yer tuzish loyihasi bu bosqichda asosiy yuridik hujjat hisoblanadi. Loyihada yer tuzish obyektining xususiyatlari inobatga olingan holda yerdan foydalanish iloji boricha oqilona va samarali foydalanish iqtisodiy asoslantiriladi va ishlab chiqiladi. Yer tuzish loyihalari tegishli yer egalari, yerdan foydalanuvchilar, ijarachilar ishtirokida va vakolatli davlat organlarining tasdi¦idan so`ng belgilangan namunadagi chegara belgilari bilan yer uchastkasi va dalaning chegaralari ko`rsatilgan holda íàòóðàãà (joyning o`ziga) o`tkaziladi. Åð tuzish tartibida belgilangan hududni tashkil etish mulkdorlarga, yer egalariga, yerdan foydalanuvchilarga va ijarachilar uchun majburiy hisoblanadi. Loyihani tasdiqlash bosqichi år tuzish jarayonlarining bajarilishi va loyihani natura(joyning o`zi)ga o`tkazishni amalga oshirishga asos bo`lib, loyihani tasdiqlagan davlat organining qarori (farmoyishi) hisoblanadi. Tasdiqlangan yer tuzish loyihasi chegaralarini belgilash orqali natura (joyning o`zi)ga ko`chiriladi. Yer tuzish loyihasini naturaga ko`chirishda manfaatdor mulk egalarining vakillari, yerdan foydalanuvchilar, ijarachilar qatnashadilar. Bajarilgan ish belgilangan tartibdagi akt va ko`chirish chegaralarining ish chizmalari ilova qilingan holda rasmiylashtiriladi. Tasdiqlangan va naturaga o`tkazilgan yer tuzish loyihalariga asosan mulkdorlarga, yer egalariga va yerdan foydalanuvchilarga yerga nisbatan mulk huquqi, yerga egalik qilish huquqi va yerdan foydalanish huquqi davlat guvohnomalari (aktlari) beriladi. Shuningdek loyiha hujjatlari va boshqa yer tuzish hujjatlari ham beriladi.

www.arxiv.uz 2§. Istiqbolga mo`ljallangan va loyihalash oldidan yer tuzish. Yer kodeksida istiqbolga mo`ljallangan va loyihalash oldidan amalga oshiriladigan yer tuzish ishlari alohida-alohida tur yer tuzish qilib belgilangan bo`lsa-da, har ikkala turdagi yer tuzish ishlarida bir xildagi tadbirlar amalga oshiriladi. Masalan, istiqbolga mo`ljallangan yer tuzishda ham loyihalash oldidan amalga oshiriladigan yer tuzilishida ham tumanlar va viloyatlarning yer tuzilishi chizmalari yoki alohida muhofaza etiladigan tabiiy hududlarning joylashishi va chegaralari belgilanishini asoslash tadbirlari bajarilishi mumkin. Shunga qaramay istiqbolga mo`ljallangan va loyihalash oldidan amalga oshiriladigan yer tuzish bir-biridan birmuncha farq qiladi. Istiqbolga mo`ljallangan yer tuzishda yer hududlarining miqyosi (mamalakat, viloyat yoki tumanlar)dan qat`iy nazar tadbirlar yaqin yoxud uzoq kelajakda amalga oshirilishi belgilanadi. Bunda hali loyihalash ishlari mo`ljallanmaydi. Bu yerda yer tuzish ishlari istiqboli bashorat qilinadi. Viloyatlararo, tumanlararo, tuman yoki shaharlar doirasida ma`muriy- hududiy o`zgarishlar, yerdan foydalanuvchi va yer egalarini qayta tashkil etish, barham toptirish, qo`shib yuborish va boshqa shunga o`xshash ishlar loyihalashtiriladigan bo`lsa, bu ishlarni amalga oshirishdan oldin yer tuzish ishlari bajariladi. Demak, yuqorida aytilgandek biror-bir loyiha mo`ljallangan bo`lsa, undan oldin loyihalash oldidan yer tuzish ishlari amalga oshiriladi. Mana shu jihati bilan loyihalashdan oldin amalga oshiriladigan yer tuzish ishlari istiqbolga mo`ljallangan yer tuzishdan farq qiladi. Mamlakat va uning mintaqalarining yer-suv resurslaridan foydalanish hamda ularni muhofaza qilish chizmalarini ishlab chiqish va tumanlar va viloyatlarning yer tuzilishi chizmalarini ishlab chiqish istiqbolga mo`ljallangan va loyihalash oldidan yer tuzish ishlarining ma`muriy hududiy miqyosida amalga oshirilishidir. Istiqbolga mo`ljallangan yer tuzish ishlari amalga oshirilganda mamlakat va mintaqalar bo`yicha yer zaxiralaridan foydalanish, ularni muhofaza qilish, yer

www.arxiv.uz bilan bo¦liq tashkiliy-xo`jalik hamda ijtimoiy-iqtisodiy tadbirlar hajmi, muddati, tuproq unumdorligini saqlash va oshirish, yerlardan oqilona foydalanish kabi masalalarni yechish maqsad qilib qo`yiladi. Loyihalash oldi yer tuzish ishlarini amalga oshirishdan maqsad ham yerlardan oqilona foydalanish, ularga nisbatan bo`lishi mumkin bo`lgan jamiyat ta`sirini (ifloslanish, chiqindilar bilan bostirish va h.k.) oldini olish, tuproq unumdorligini saqlash va oshirish, yer uchastkalariga bo`lgan foydalanish va egalik huquqlarini oydinlashtirish, joylardagi ishlab chiqarish kuchlariga mos ravishda yerdan foydalanishning yagona tizimini yaratish, yerlar tabiiy holatining o`zgarishini (sho`rlanish, yerni ishdan chiqarish, eroziya, cho`lga aylanishi va h.k.) oldini olish va boshqa holatlar bo`lib hisoblanadi. Istiqbolga mo`ljallangan va loyihalash oldi yer tuzish ishlarida tayyorlanadigan hujjatlar dastur, loyiha, chizma deb ataladi. Istiqbolga mo`ljallangan yer tuzish hujjatlaridagi tadbirlarning bajarilish muddati 10 yildan kam bo`lmasligi kerak. Loyihalash oldi yer tuzish ishlari bo`yicha tadbirlar tuzilayotgan (barpo etilayotgan) yoki qurilayotgan xo`jalik yurituvchi subyekt loyihalanishidan oldin amalga oshiriladi. 3§. Xo`jaliklararo yer tuzish. Yer tuzishning amaliyotda eng ko`p uchraydigan turi xo`jaliklararo yer tuzishdir. Xo`jaliklararo yer tuzish yer uchastkalarini joylashtirishning qulay va oqilona tartibini tanlash, ularni yer egalari, yerdan foydalanuvchilar va mulkdorlarga ajratib berishda maqsadga muvofiqlikni ta`minlash hamda yer uchastkalariga bo`lgan ma`muriy-hududiy va egalik, foydalanish, mulk huquqini yaxlitlash kabi masalalarni hal qilish uchun amalga oshiriladi. Xo`jaliklararo yer tuzish yer egalari, yerdan foydalanuvchilar va mulkdorlarning yer uchastkalari joylashishining mukammalligini ta`minlaydi, yer egalari, yerdan foydalanuvchilar va yer mulkdorlariga yer bo`lgan tegishli huquqni tasdiqlovchi hujjatlarni tayyorlash uchun asos bo`ladi.

www.arxiv.uz Xo`jaliklararo yer tuzishni ushbu iboraning ma`nosiga qarab, faqat xo`jalik yurituvchi subyektlar, ya`ni xo`jaliklararo o`rtasidagi yer tuzish deb, tushinmaslik kerak. Zotan, u birgina xo`jaliklar o`rtasida emas, balki ovullar, qishloqlar, qo`r¦onlar, tumanlar, shaharlar va viloyatlar chegaralarini amalda belgilash (o`zgartirish) ishlarini ham o`z ichiga qamrab oladi. Demak, xo`jaliklararo yer tuzishning ma`nosi juda keng ma`noni anglatar ekan. Xo`jaliklararo yer tuzishga quyidagilar kiradi: ovullar, qishloqlar, qo`r¦onlar, tumanlar, shaharlar, viloyatlarning chegaralarini joyida belgilash; yerga egalik qiluvchilarni, yerdan foydalanuvchilarni, ijarachilarni, yer mulkdorlarini yangitdan tashkil qilish, ularga yer ajratish va mavjud yer uchastkalarini qayta tartibga solish, ularning noqulay joylashuvini bartaraf etish; davlat va jamoat ehtiyojlari uchun korxonalar, muassasalarga va tashkilotlarga yer olib berish loyihalarini tuzish; yer uchastkalarini joylashgan joyida ajratib berish, yerga egalik qilishga yoki foydalanishga huquq beruvchi yuridik hujjatlarni tayyorlash; yangi yerlarni o`zlashtirish, qishloq xo`jalik yerlarini yaxshilash, tuproq unumdorligini saqlash, oshirish, buzilgan yerlarni tiklash (rekultivatsiya qilish), tuproqni suv va shamol eroziyasidan saqlash, seldan, yerni sho`rlanishdan, suv bosishdan, botqoqlanishidan, qurib qolishidan, zichlanishidan, ishlab chiqarish chiqindilari, radioaktiv, kimyoviy moddalar bilan zaharlanishidan saqlash bo`yicha loyihalar tuzish; barcha yerlarni ro`yxatdan o`tkazish va foydalanmaydigan, samarasiz foydalanilayotgan yoki maqsadga muvofiq foydalanilmayotgan yerlarni aniqlash; yer resurslarini baholash, yerlardan foydalanish va ularni muhofaza qilish bo`yicha yer tuzish hujjatlarini tayyorlash; yerlarni baholash (bonitetlash) bo`yicha tadbirlar o`tkazish. Xo`jaliklararo yer tuzish bosqichma-bosqich amalga oshiriladi. Bunda dastlab tayyorgarlik ishlari ko`riladi, ya`ni yer uchastkasining huquqiy maqomi, tabiiy tavsiflari va unga egalik qilmoqchi yoki foydalanmoqchi bo`lgan subyektlar

www.arxiv.uz to`¦risida barcha ma`lumotlar yi¦iladi va o`rganiladi. Undan keyingi bosqichda tegishli loyiha tuziladi, ko`rib chiqiladi va tasdiqlanadi. Nihoyat, ohirgi bosqich – tasdiqlangan loyihani joy (natura)ga ko`chirish va yer tuzish hujjatlarini tayyorlash. Qishloq xo`jalik korxonalari bilan noqishloq xo`jalik (sanoat, transport, energetika va h.k.) korxonalari ishtirokidagi yer tuzish bir-biridan farq qiladi. Qishloq xo`jalik korxonalariga yer ajratishda amalga oshiriladigan yer tuzishda dehqonchilikka yaraydigan yerlarni jalb qilish ko`zda tutiladi. Noqishloq xo`jalik korxonalariga yer ajratishda olib boriladigan yer tuzishda dehqonchilikka yaroqli bo`lmagan yerlarni ajratish tamoyiliga rioya qilinadi. Har xil xo`jaliklar tashkil qilish loyihalarini tuzishda xoh u qishloq xo`jaligi korxonasi xoh noqishloq xo`jaligi korxonasi bo`lsin yer tuzish ularning texnik- iqtisodiy ma`lumotlariga, tegishli joydagi atrof-tabiiy muhit ko`rsatkichlariga, iqtisodiy sharoitga ishlab chiqarish tavsiflariga asoslanadi. Xo`jaliklararo yer tuzish natijasida har bir xo`jalikka berilgan yerning hajmi, joylashgan joyi yer uchastkasining boshqa ko`rsatkichlari va ular faoliyatini tezkorlik bilan rivojlantirish uchun asos bo`lib xizmat qilishi kerak. Xo`jaliklararo yer tuzish loyihasi chizma va yozma ko`rinishidagi hujjatlardan iborat bo`ladi. Chizma qismi loyihani mazmunini ko`rsatdaigan bitta yoki bir nechta tarxlardan iborat bo`ladi. Yozma qismi yerdan foydalanuvchi xo`jalikni tashkil qilinishi bo`yicha davlat organlarining tegishli hujjatlari, yerga egalik qiluvchilar, yerdan foydalanuvchilar va tashkilotlar huquqlari to`¦risidagi hujjatlar, loyihaning tegishli tomonlar bilan kelishilganligi to`¦risidagi hujjatlar, tushuntirish xatlari hamda xo`jaliklararo yer tuzish loyihasini asoslash bo`yicha sonlik ma`lumotlardan iborat bo`ladi. Tuzilgan xo`jaliklararo yer tuzish loyihasi tasdiqlangandan so`ng joyiga ko`chiriladi. Undan keyin yerga egalik qiluvchi, yerdan foydalanuvchilarga

www.arxiv.uz tegishli hujjatlar tayyorlanib topshiriladi. Bu hujjatlarning tarkibi, topshirilish va saqlanish tartibi me`yoriy hujjatlar bilan belgilanadi. Xo`jaliklararo yer tuzish loyihasi Ilmiy-texnika Kengashda ko`rib chiqilgandan so`ng viloyat hokimi tomonidan tasdiqlanadi. Yuridik va jismoniy shaxslarga yer ajratish to`¦risidagi loyihalar qonunda ko`rsatilgan tartibda vakolatlar doirasida O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi, viloyat, tuman va shahar hokimliklari tomonidan tasdiqlanadi. 4§. Ichki xo`jalik yer tuzish. Ichki xo`jalik yer tuzish turi qishloq xo`jaligi koxonalari, muassasalari va tashkilotlarining hududini ichki xo`jalik negizida belgilab olib, ilmiy asoslangan almashlab ekishni joriy qilishni, barcha qishloq xo`jalik yerlarini (pichanzorlar, yaylovlar, bo¦lar, tokzorlar va boshqalar) æîéëàøòèðèøni, tuproq eroziyasiga qarshi kurash tadbirlarini ishlab chiqishni, shuningdek su¦oriladigan yerlarni to`la rekonstruksiyalashni o`z ichiga oladi. Yer tuzishning xo`jaliklararo va ichki xo`jalik yer tuzishni bir-biri bilan qarama-qarshi qo`yib bo`lmaydi, aksincha ayrim hollarda ular bir-birlarini to`ldiradi. Jumladan, ichki xo`jalik yer tuzish ishlari amalga oshirilayotganda xo`jaliklararo yer tuzish ishlari ham amalga oshirilish mumkin. Bunday holatlar qishloq xo`jaligi korxonalarini qayta tuzayotganda, yangi fermer xo`jaliklarini tuzayotganda, o`zaro qo`shni bo`lgan yerdan foydalanish va ularning yer munosabatlari tartibga solinayotganda vujudga kelishi mumkin. Ichki xo`jalik yer tuzish yerga egalik qiluvchchi, yerdan foydalanuvchilarning tashabbusiga binoan yerdan ishlab chiqarishning yuqori darajada foydalanishga erishish maqsadida hamda u bilan chambarchas bo¦liq bo`lgan ishlab chiqarish jarayonini amalga oshirishdan iborat. Ichki xo`jalik yer tuzishning zamirida bir qancha masalalarni hal etish yotadi. Bu jarayonda tabiiy qishloq xo`jalik mintaqalariga bo`lish hujjatlari asosida yer turlari, foydalanilmayotgan va unumsiz foydalanayotgan yerlar aniqlanadi, ulardan foydalanishni yaxshilash bo`yicha takliflar tayyorlanadi.

www.arxiv.uz Qishloqlarning joylashishi, kengayishi, shaxsiy tomorqa xo`jaliklari rivojlanishini hisobga olgan holda xo`jalik ichidagi tarmoqlarga yer taqsimlash ham ichki yer tuzish hujjatlariga asoslanadi. Ichki xo`jalik yer tuzishi asosida bir turdagi tuproq-meliorativ sharoitlari bo`yicha yer uchastkalari guruhlanadi, har bir turdagi yer uchastkasidan foydalanish tartibi, muhofaza qilish, tuproqni tiklash bo`yicha loyiha ishlari, qishloq xo`jaligida yerdan foydalanish normativlari va talablari belgilanadi. Yuqorida aytilganlardan tashqari ichki yer tuzishda yana quyidagi masalalar hal etiladi: mabla¦ talab qiladigan melioratsiya va atrof muhitni muhofaza qilish tadbirlari ishlab chiqiladi, ularning muddatlari, hajmi, narhi va iqtisodiy foydaliligi aniqlanadi; bo¦, uzumzorlar, daraxtzorlar joylashtiriladi, almashlab ekish tizimi amalga oshiriladi va yer maydonlarini tartibga solish bo`yicha loyihalar ishlanadi; me`yoriy hujjatlar bo`yicha yer soli¦ining miqdorini ishlab chiqish, yer uchastkalarini baholash tizimini joriy etish yerning sifatini va joylashgan joyini aniqlash. Fermerlar, dehqon xo`jaliklari va qishloq xo`jalik korxonalari ichki tuzilmalari (bo`lim, pudratchilar jamoasi)ning yerdan foydalanishiga ham ichki yer tuzish ishlari joriy qilinadi. Ammo ularning ichki yer tuzilishi ishlarining hajmining kamligi va boshqa o`ziga xos xususiyatlarini hisobga olinib, bu ish o`zgacharoq tartibda o`tkazilishi mumkin. Ichki xo`jalik yer tuzish xarita chizma hujjatlari, tuproqshunoslikning geobotanika, gidrologiya, melioratsiya va boshqa masalalari bo`yicha o`rganish hujjatlari, yerning bahosi va sifati to`¦risidagi ma`lumotlar, shuningdek oldin bajarilgan yer tuzishning bashorati va loyihalari asosida amalga oshiriladi. Ichki xo`jalik yer tuzish ham xo`jaliklararo yer tuzishdagidek bos-ichlarda amalga oshiriladi. Ichki xo`jalik yer tuzish xo`jalikning kelajakdagi rivojlanish rejasi va loyiha ishini bajarish bo`yicha berilgan topshiri¦iga binoan bajariladi. Ichki xo`jalik yer

www.arxiv.uz tuzish kompleks ravishda va o`rnatilgan yer maydonini tashkil qilishga taalluqli ikki qism, ya`ni oldin umumiy va keyin aniq masalalarni hal etishdan iborat. Loyihada yer uchastkasini biriktirishni iqtisodiy tomondan asoslash va xo`jalik ichida ishlab chiqarish bo`linmalarini Yer kodeksi talablari bilan to`liq bo¦langan holda yer uchastkalariga egalik qilishda yoki foydalanishda turli xo`jalik yuritish shakllarining xususiyatlari e`tiborga olinadi. Ichki xo`jalik yer tuzishda qishloqlarni, ishlab chiqarish markazlarini, qishloq xo`jalik va o`rmon xo`jalik korxonalarini joylashtirishda va boshqa qishloq xo`jalik yerlarini belgilashda almashib ekish, eroziyaga qarshi kurash, melioratsiya tadbirlari, shuningdek ozuqa ekinlari maydonlarini yaxshilash bo`yicha qilinadigan tadbirlar loyiha darajasida bajariladi. Ichki xo`jalik yer tuzish ikki chizma va yozma loyiha qismidan iborat bo`ladi. Chizma qismida loyihaning va yerdan foydalanish yoki yerga egalik qilish rejasi, dala tekshiruv chizmasi, oldingi qishloq xo`jalik ekinlarining turi, xaritasi va boshqa hujjatlar, loyiha yozma qismida esa loyihani tuzish bo`yicha topshiriq, iqtisodiy masalalar asoslangan ma`lumotlar, hisobot ma`lumoti, jadvallarni ko`rib chiqish, tasdiqlash va boshqalar bo`yicha bayonnomalardan iborat bo`ladi. Qishloq xo`jaligi, o`rmon xo`jaligi korxonalari bo`yicha tuzilgan ichki yer tuzish loyihalari tuman hokimiyati tomonidan tasdiqlanadi. Loyihaga o`zgartirish kiritish, loyihani tasdiqlagan organning roziligi asosida bajariladi.

O'xshashlar

Yer uchun haq to`lashni huquqiy tartibga solish

Nikoh shartnomasini huquqiy tartibga solish

Mehnat muhofazasi va uni huquqiy tartibga solish

Ijtimoiy tartibga solish tizimi

Qishloq xo`jalik korxonalari moliyaviy faoliyatini huquqiy tartibga solish