Прокуратура органларида ишни ташкил этиш тушунчаси ва тизими - Huquqshunoslik - Referatlar

Прокуратура органларида ишни ташкил этиш тушунчаси ва тизими

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

149 KB

Ko'chirib olish

Прокуратура органларида ишни ташкил этиш тушунчаси ва тизими Режа: 1. Прокуратура органларида ишларни ташкил этиш тушунчаси, мақсади ва вазифаси. 2. Прокуратура органлари фаолиятини ташкил этиш принциплари.

Прокуратура органларида ишларни ташкил этиш тушунчаси, мақсади ва вазифаси. Ўзбекистон Республикаси прокуратура органларида ишни ташкил этиш Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори ва унга бўйсунувчи прокурорларга Ўзбекистон Республикаси Конститу цияси ва Ўзбекистон Республикасининг «Прокуратура тўғриси да»ги Қонуни ва Ўзбекистон Республикасининг бошқа қонун лари, қонун ости ҳужжатларида белгиланган вазифа ва ваколат ларидан келиб чиққан ҳолда қуйи турувчи прокурорларнинг юқо ри турувчи прокурорларга ва Ўзбекистон Республикаси Бош про курорига бўйсуниши ҳамда ҳисобдорлиги асосида фаолият кўрса - тиши билан белгиланади. Юқори турувчи прокурор қуйи турувчи прокурорга кўрсат малар беришга ёхуд унинг ҳар қандай, шу жумладан процессуал қарорини ўзгартириш ёки бекор қилишга ҳақлидир. Шунингдек, ўз бўйсунувидаги барча прокурорларнинг ишлари тўғри ташкил этилиши учун тўлиқ жавобгардир. Ўзбекистон Республикаси Бош прокурорининг « Прокура тура органларида ишларни ташкиллаштириш, ижро инти зомини мустаҳкамлаш ва таҳлилий фаолият самарадорлиги ни ошириш тўғрисида» 2004 йил 9 декабр кунги 33-сон БУЙРУҒИ да: Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси таркибий тармоқлари, Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар, Тошкент шаҳар, Ўзбекистон Республикаси Ҳарбий ва Транспорт прокура туралари, туман (шаҳар) прокуратуралари ҳамда уларга тенглаш тирилган прокуратуралар ҳудудда қонунларнинг аниқ ва бир хилда бажарилиши устидан прокурор назоратини тўғри ташкил этиш, ижро интизомини мустаҳкамлаш чоралари кўрилиши за - рурлиги; Прокуратура органларида ишларни ташкил этиш, қ уйи ор ганлар устидан ра ҳ барлик қи лиш, фаолиятни такомиллаштириш, ижро интизомини муста ҳ камлаш, қ о ғ озбозликка бар ҳ ам бериш, ҳи соботларни юритиш

борасида ташкилий-назорат ва та ҳ лилот тармо қ ларининг иштироки ва масьулияти оширилиши лозимли ги; Ташкилий-назорат ва та ҳ лилот тармо қ лари томонидан ма ҳ каманинг бош қ а таркибий тармо қ лари орасидаги ҳ амкорликни ўрнатиш, фаолиятда бир-бирини такрорлаш, муайян масала юза сидан турли тармоқлар томонидан қ уйи прокуратураларга топ шири қ лар юбориш, ҳ исобот маълумотларида яқ қ ол кўриниб тур ган кўрсаткичларни заруратсиз шарҳлашни талаб қи лиш ҳ олла рини олдини олишнинг барча чоралари кўрилиши кераклиги; Туман прокуратуралари ва уларга тенглаштирилган проку ратураларнинг ходимлари ўртасида вазифаларни та қ симлашда уларнинг касб малакаси ҳ амда иш тажрибаси инобатга олиниши зарурлиги; Прокуратура органларида иш режалари қ онунийлик ва жи ноятчилик а ҳ волидан келиб чи ққ ан ҳ олда ҳ ар 6 ойга тузилиши кераклиги ҳ амда режавий тадбирларнинг белгиланган муддат ларда тўли қ бажарилиши таъминланиши шартлиги; Ўзбекистон Республикаси Президенти, Ўзбекистон Респуб ликаси Олий Мажлиси ва Ҳукумати ҳамда прокуратура раҳба рияти томонидан юборилган топшириқ, кўрсатма ва сўровнома ларнинг ижроси устидан назорат ўрнатилиб, ижро интизомига қатьий риоя қилиниши; Маҳкама ходимларининг режадан ташқари жойларга чиқиш лари (фавқулодда ҳодисалар, шикоятларни текшириш, жиноят ларни тергов қилиш ва бошқа масалалар) прокуратура раҳбария тининг рухсати билан амалга оширилиши шартлиги; Қонунийлик ва жиноятчилик аҳволи тўғрисидаги маълумот лар, (тергов ишлари ва прокурор назорати тўғрисидаги статистик ҳисоботлар мунтазам равишда таҳлил қилиб борилган ҳамда улар асосида прокуратура органлари олдидаги муҳим ва долзарб вази фалар белгиланиши зарурлиги қайд этилган. Ушбу йўриқномада умумий қоидалар, хизмат ҳужжатларини тузиш ва расмийлаштириш қоидалари, ҳужжатларни юбориш, тасдиқлаш, сана, индекс, рақам, сарлавҳа, рақамлаш, иловалар, имзо, айрим турдаги

ҳужжатларни расмийлаштириш, матнга бўл ган талаблар, телеграмма ва телефонограммаларни (шошилинч номаларни) расмийлаштириш, ҳужжатларни қабул қилиш, уларни рўйхатга олиш ва кўриб чиқиш тартиблари, жўнатиладиган ҳуж жатларни ишлаш тартиби, ҳужжатни ижрога бериш тартиби, ҳужжатларни рўйхатдан ўтказишнинг умумий қоидалари, фуқа роларнинг мурожаатларини рўйхатдан ўтказиш, жиноятлар ҳақи даги хабар ва аризаларни рўйхатдан ўтказиш, ўрганиш учун чақириб олинган фуқаролик, хўжалик, жиноят ва маъмурий иш ларни рўйхатга олиш ва ҳисобини юритиш тартиби, бошқа ҳуж жатларни рўйхатдан ўтказиш, ҳужжатларнинг ижро этилиши ус тидан назоратни ташкил қилиш, ҳужжатларни машинкада босиш қоидалари, ҳужжатларни кўпайтириш ва нусха кўчириш тартиби ҳақида, ҳужжатлар йиғма жилдлари номентклатурасини тузиш ва ҳужжатлар йиғма жилдларини шакллантириш тартиби ҳақида, ариза, шикоятлар, шунингдек, фуқаролик, хўжалик ишлари ва махсус хабарлар юзасидан назорат ишларини шакллантириш ва расмийлаштириш тартиби, ҳужжатларни идоравий архивга топ шириш тартиби, ҳужжатларнинг сақланишини таъминлаш, ҳуж жатларнинг муҳимлик қийматини экспертиза қилиш ва уни таш кил қилиш тартиби, муҳр ва штамплардан фойдаланиш, уларни сақлаш ва ҳисобини юритиш тартиби тўғрисида, прокурор ва тер говчилар ишининг ҳисобини юритиш тартиблари берилган бўлиб, бутун прокуратура идоралари тизими Йўриқнома асосида ўз ишларини юритадилар. Бош прокуратура ва унинг таркибий тармоқларида ишларнинг ташкил этилиши, амалга оширилиши, назоратнинг таъминланиши, ҳайъат мажлислари, тезкор йиғилишларнинг ўтказилиши, ташки лий бошқарув йўналишидаги ҳужжатларнинг (буйруқ, кўрсатма, фармойиш низом, йўриқномалар) тайёрланиши, имзоланиши ва ижрога қаратилиши билан боғлиқ масалалар Ўзбекистон Республи каси Бош прокурорининг буйруқлари, йўриқномалар, таркиб, тармоқлар тўғрисидаги низомлар билан тартибга солинади.

Бош прокуратура таркибий тармоқларининг фаолияти со ҳ а , минтақа принципи бўйича ташкил этилади. Бош прокуратуранинг иши ҳар олти ойга тузилган режалари асосида ташкиллаштирилади. Иш режасига таклифларни бошқарма ва бўлимларнинг бошлиқлари , Бош прокурор ўринбосарлари би лан келишилган ҳолда, қонунийлик аҳволи ва жиноятчилик ҳол лари таҳлили асосида, шунингдек, Ҳайъат, Мувофиқлаштирувчи кенгаш қарорлари, Бош прокурорнинг буйруқ, кўрсатмаларини инобатга олган ҳолда киритадилар. Иш режасига таклифлар асослантирилган бўлиши ҳамда уларнинг тадбирларнинг ижро муддатлари, масъул шахслар, иж рочилар, таклиф натижаларини амалга оширишдаги мўлжаллана ётган шакллар ва тааллуқли маълумотлар кўрсатилиши керак. Ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ва бошқа идоралар иш тирок этиши назарда тутилаётган тадбирлар улар билан олдин ке лишиб олинган бўлиши лозим. Бош прокуратуранинг иш режасига доир таклифлар лойиҳа сини тайёрлаш учун ташкилий-назорат ва таҳлилот бошқармаси га ҳар йил 10 июн ва 10 декабрдан кечиктирмай топширилади. Иш режаси лойиҳаси ташкилий-назорат ва таҳлилот бошқар маси томонидан тайёрланиб, Бош прокурорнинг ўринбосарлари билан келишилганидан кейин Ҳайъат муҳокамасига киритилади. Муҳокама натижалари бўйича ташкилий-назорат ва таҳлил бошқармаси томонидан иш режасига тегишли ўзгартиш ва қў шимча киритилиб, тасдиқлаш учун Бош прокурорга тақдим эти лади. Иш режаси режалаштирилаётган давр бошланишидан ками да 3 кун олдин Бош прокурор ўринбосарларига, бошқарма ва бўлимлар вилоят прокуратуралари ва уларга тенглаштирилган прокуратуралар, шунингдек, қонунчиликни мустаҳкамлаш муам молари ва тергов ходимлари малакасини ошириш Маркази ҳамда Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси

ҳузуридаги Солиқ, валютага оид жиноятлар ва жиноий даромадларни легаллашти ришга қарши курашиш Департаментига ижро учун юборилади. Режавий тадбирларнинг ижроси учун бошқарма ва бўлимлар бошлиқлари масъул бўлиб, уларнинг ўз вақтида бажарилиши учун жавобгар ҳисобланади. Режавий тадбирларни алмаштириш, муддати ва ижро тарти бини ўзгартириш масъул ҳисобланган бошқарма бошлиғининг ташкилий-назорат ва таҳлилот бошқармаси билан келишилган ва Бош прокурорнинг ўринбосари розилигида тузилган билдиргиси орқали фақат Бош прокурор томонидан амалга оширилади. Режада белгиланган тадбир тўлиқ ижро этилганлиги ҳақида унинг бажарилиши учун масъул бошқарма (бўлим) бошлиғи Бош прокурорнинг ўринбосари билан келишилган ҳолда Бош проку рорга билдирги орқали маълум қилади. Бош прокурор мазкур ма салани назоратдан чиқариш ёки қўшимча маълумотлар билан тўлдириш зарурлиги ҳақида кўрсатма беради. Тадбирнинг ижроси ҳақидаги тегишли ҳужжатлар ташки лий-назорат ва таҳлилот бошқармасига юборилади. Бошқарма ва бўлимлар ўз ишларини Бош прокуратуранинг иш режаси асосида, қонунийлик аҳволи ва жиноятчилик ҳолати, прокурор назорати ва суд-тергов амалиётини инобатга олган ҳол да режалаштирадилар. Бошқарма ва бўлимлар иш режаларида қуйи прокуратуралар фаолиятини бевосита текшириш, уларга ижро этиш учун мажбу рий бўлган тадбирлар киритиш ва шу асосда топшириқлар юбо риш таъқиқланади. Бошқарма ва бўлимларнинг иш режаси Бош прокурор ёки унинг ўринбосарлари томонидан тасдиқланади ҳамда унинг нус хаси ташкилий- назорат ва таҳлилот бошқармасига берилади. Бошқарма, бўлим иш режасига ўзгартиш ва қўшимчалар мазкур бошқарма, бўлим бошлиғининг асослантирилган ҳамда ташкилий-назорат ва таҳлилот бошқармаси билан келишилган билдиргиси асосида иш режасини тасдиқлаган прокуратура раҳ бариятининг розилиги билан киритилади.

Бошқарма ва бўлимларнинг иш режаларидаги тадбирлар тўлиқ ижро этилганидан сўнг, прокуратура раҳбариятининг рози лиги билан назоратдан чиқарилади ҳамда ташкилий- назорат ва таҳлилот бошқармасига бу ҳақда маълумотнома берилади. Режавий тадбирлар якунида тегишли маълумотнома (умум лашма) тузилиб, уларнинг мо ҳ иятига кўра прокуратура раҳбария ти билан келишилган ҳолда прокурор назорати чоралари қўлла нилади ёки қуйи прокуратура органларига йўналтирувчи ва тан бе ҳ хатлари юборилади, шунингдек, тадбир натижалари тегишин ча ҳайъат мажлислари, мувофиқлаштирувчи кенгаш ва тезкор йиғилишларида муҳокама қилинади. Иш режаларининг бажарилиши устидан назоратни ташки лий-назорат ва таҳлилот бошқармаси амалга оширади. Ушбу бошқарма томонидан бевосита текшириш орқали ҳамда иш режа сининг бажарилиши ҳақида таркибий тармоқлар томонидан тақ дим этилган маълумотномалар асосида йилнинг ҳар чорагида Бош прокурорга ахборот бериб борилади. Прокуратура органларида прокурорлик фаолияти, тергов ишлари ҳамда жиноятлар ҳақидаги ариза ва хабарларнинг ҳал эти лиши тўғрисидаги статистик ҳисоботларни тузиш, топшириш ва жамлаш тартиби Бош прокурорнинг буйруғи ва тегишли Йўриқ нома билан белгиланади. Ташкилий-назорат ва таҳлилот бошқармаси тегишли тар моқларни жиноятчилик ҳолати ҳақидаги маълумотлар ҳамда ста тистик ҳисоботлар билан таъминлаб туради. Бош прокуратура тармоқлари қонунийлик ва жиноятчилик ҳолати, тергов ва прокурор назорати аҳволи тўғрисидаги маълу мотларни таҳлил қилиб, фаолиятни такомиллаштириш юзасидан таклифлар ишлаб чиқади ҳамда прокуратура раҳбариятига кири тади. Назоратни ташкил этиш ва амалга оширишда айрим масала лар бўйича Бош прокурор ва унинг ўринбосарлари фармойишла ри билан ишчи гуруҳлари ҳамда комиссиялар тузилиши мумкин, зарур ҳолларда бу гуруҳ ва

комиссияларга қонунчиликни мустаҳ камлаш муаммолари ва прокурор-тергов ходимлари малакасини ошириш Маркази ходимлари ҳам жалб этилади. «Ўзбекистон республикаси прокуратураси органларида иш юритиш ва ҳужжатлар ижросини назорат қилиш тўғри сида»ги йўриқномани тасдиқлаш ҳақида 2006 йил 27 ноябрь куни 65- сонли Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори нинг буйруғи қабул қилинган бўлиб, унга кўра,  «Ўзбекистон Республикаси прокуратураси органларида иш юритиш ва ҳ ужжатлар ижросини назорат қилиш тўғриси да»ги Йўриқнома иловага мувофиқ тасдиқланган ва 2007 йилнинг 1 январидан амалга киритилган.  Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори ўринбосарлари, Бош прокуратуранинг бошқарма ва бўлим бошлиқлари, Бош про куратура ҳ узуридаги Солиқ, валютага оид жиноятларга ва жино ий даромадларни легаллаштиришга қарши курашиш департамен ти бошлиғи, Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар, Тошкент ша ҳ ар, Ўзбекистон Ҳарбий ва Транспорт прокурорлари ҳ амда туман прокурорлари ва уларга тенглаштирилган прокурорлар иш юритишнинг «Ўзбекистон Республикаси прокуратураси органла рида иш юритиш ва ҳ ужжатлар ижросини назорат қилиш тўғ - рисида»ги Йўриқнома талаблари асосида олиб борилишини таъминлаши юклатилган.  Бош прокуратуранинг хўжалик ишлари бўлими марказий маҳкаманинг бошқарма ва бўлимларини, вилоят прокурорлари ва уларга тенглаштирилган прокурорлар, туман прокурату ралари ва уларга тенглаштирилган прокуратураларни, шунинг дек, Бош прокуратура ҳ узуридаги Солиқ, валютага оид жиноят ларга ва жиноий даромадларни легаллаштиришга қарши кура шиш департаменти бошлиғи департамент органларини Йўриқ номага илова қилинган намуналар шаклидаги ҳ ужжатлар ва ки тоблар билан таъминлаш чораларини кўриши белгиланган.  Буйруқ ва Йўриқнома ижросини таъминлаш учун проку ратура ва Бош прокуратура Ҳузуридаги Солиқ, валютага оид жи ноятларга ва жиноий

даромадларни легаллаштиришга қарши ку рашиш департаменти органларининг барча ходимларига етказиш қайд этилган .  Мазкур буйруқнинг ижроси устидан назорат Бош проку рорнинг ўринбосарларига юклатилган.  Ўзбекистон Республикаси Бош прокурорининг 2000 йил 25 декабрдаги 830-сонли буйруғи ҳамда ушбу буйруқ билан тас диқланган “Ўзбекистон Республикаси прокуратураси идоралари да иш юритиш ва ҳужжатлар ижросини назорат қилиш тўғриси да“ги Йўриқнома 2007 йилнинг 1 январидан ўз кучини йўқотиши таъкидланган. Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикаси прокуратураси органлари ишини ташкил этиш Регламентини тасдиқлаш тўғри сида 2005 йил 17 февраль кунги Ўзбекистон Республикаси Бош прокурорининг 41 - сонли буйруғи мавжуд. Бу буйруққа биноан, «Ўзбекистон Республикаси Бош про - куратурасининг Регламенти» 1-Илова билан тасдиқланган . Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар, Тошкент шаҳар, Ўзбекистон Республикаси Ҳарбий ва Транспорт прокуратура ларининг намунавий регламенти 2- Илова билан тасдиқланган. «Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратурасининг Регла менти» ижросини таъминлаш учун Бош прокурор ўринбосарлари ва Бош прокуратуранинг таркибий тармоқларига етказиш юкла тилган. Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар, Тошкент шаҳар, Ўзбекистон Республикаси Ҳарбий ва Транспорт прокуратурала рининг намунавий регламенти тегишли прокурорларга юбориш ҳ амда уларга ушбу намунавий регламент асосида мазкур проку ратураларнинг регламентини тасдиқлаш ва амалга татбиқ этиш топширилган. Прокуратура органлари ходимлари томонидан Регламент та лабларининг бузилишига йўл қўйилиши интизомий жавобгар ликка тортиш учун асос бўлиши белгилаб қўйилган.

Мазкур буйруқнинг ижроси устидан назорат олиб бориш Бош прокурор ўринбосарлари ва ташкилий-назорат ва та ҳ лилот бошқармасига юклатилган. Прокуратура органлари фаолиятини ташкил этиш принциплари. Принцип – лотинча сўздан олинган бўлиб, “principium” яъни,- «қоида», «асос», «асосий, раҳбарий қоидалар, йўл-йўриқ лар» деган маънони билдиради. Принциплар маълум бир наза риянинг, фаннинг, дунёқарашнинг, сиёсий ташкилотнинг даст лабки ибтидосини ўзида акс эттиради. Прокуратура органларини ташкил этиш ва фаолиятини ти зимлаштириш элементи бўлиб, уларнинг мақоми ҳисобланади. Бу мақомнинг асоси- принциплар. Принциплар сифатида прокуратура моҳияти ва мақсадини белгиловчи бошланғич асос назарда тутилади. Бу асосий тамойиллар Ўзбекистон Республикаси Конститу цияси, «Прокуратура тўғрисида»ги Қонунларда акс эттирилган (Конституция-118, 121-моддалар, «Прокуратура тўғрисида»ги Қонуни 5-моддаси). Прокуратура органларини ташкил этиш ва фаолиятининг асосий принциплари: Бирлик: Марказлашганлик, Қонунийлик: Мустақиллик, Ош коралик Булардан ташқари прокуратура органларининг ички ташки лий принциплари мавжуд бўлиб , улар қуйидагилар:  Ҳудудийлик  Предметлилик Бундан ташқари «Прокурор назорати» фани прокурату ра органларини ташкил этиш ва фаолиятининг асосий принцип лари тушунчаси, турлари ва уларнинг таърифини текшириб ўтади. Бу борада олимлар ўртасида турли хил қарашлар мавжуд бўлиб, улар прокуратура органларининг тарихий ривожланиш босқичлари, улар фаолиятининг самарадорлигини таъминлаш мақсадида ҳамда улар фаолиятининг у ёки бу соҳадаги қонунла рини аниқ ва бир хилда ижро этилиши юзасидан келиб чиқ қ ан. Бу юзасидан Чувелев, Су х арев, Басковлар фикр бериб ўтган. Бизнинг фикримизча уларнинг фикрлари мажмуаси

прокура тура органини ташкил этиш ва фаолиятининг принциплари ту - шунчасини кенгроқ ёритиб беради. Шундай қилиб: Прокуратура органларини ташкил этиш ва фаолияти принциплари (деганда) - бу Конституция ва қо нунларда белгиланган асосий талаблар бўлиб, улар прокуратура нинг ва улар ходимларининг сиёсий ва ижтимоий вазифасини, ваколатларини ҳамда давлатда қонунларнинг аниқ ва бир хилда ижро этилиши устидан назоратни амалга ошириш усул ва воси таларини, уларнинг ҳажми ва характерини ҳамда прокуратура ор ганларининг бошқа давлат органлари, хусусан ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлардан фарқ қилувчи белги ва хусусиятларини аниқлайди. Шу принципларга амал қилиш прокуратура органларига ўзининг вазифасини аниқ бажаришга имкон беради. Принципларни прокурорлик функциялари ва йўналишлари ни амалга оширишнинг тартиби ва ҳолати билан алмаштирмаслик керак, чунки тамойиллар ўзаро боғлиқ ва ажралмас ҳисобланади. Бундан ташқари прокурор муайян ҳуқуқ соҳасида назоратни амалга оширар экан, шу соҳадаги принципларга амал қилиши лозим. Бунга мисол: судларда давлат айбловини қўллаб - қувват лаганда адолатлилик, судьяларнинг мустақиллиги, тенглик, судланувчининг ҳимояга бўлган ҳуқуқи, айбсизлик презумцияси, ошкоралик, эркин фикр, процесснинг бевоситалиги каби принципларга амал қилиниши лозим. Прокуратура органларини ташкил этиш ва фаолиятининг асосий принциплари қуйидагилардан иборат:  Бирлик,  Марказлашганлик  Қонунийлик  Мустақиллик  Ошкоралик («Ўзбекистон Республикаси Прокуратураси тўғрисида»ги Қ онуни 5-моддаси).

Бундан ташқари Чувилев ва Басковлар қуйидаги асосий принципларни қўшадилар: - сиёсий мустақиллик (Чувилёв, «Прокурорский надзор РФ» 58-59 б.); - қонунларнинг бузилишини аниқлаш ва ўз вақтида барта раф этиш; - прокуратура органларининг жамоат бирлашмалари ва меҳнат жамоачилари билан ўзаро фаолият олиб бориши; (Басков «Прокурорский надзор» 78-83 б.). Прокурор назоратидаги бирлик принципи – прокуратура тизимига кирувчи барча органлар фаолиятини ягонга шакл, мақ сад ва умумий вазифалардан келиб чиққан ҳолда акс эттирилиши ҳамда аниқланган қонунбузилиш ҳолатларига нисбатан бир хилда прокурор таъсир чораларини, прокурор назорати ҳужжатларини қўллашда ифодаланиши билан ажралиб туради. Ҳар бир прокурор ўз ваколатлари доирасида шахсан ўзи прокурор назорати ҳужжатлари: протест, тақдимнома, ариза, огоҳлантирув ва қарорни қабул қилади. Бу ҳужжатларни қабул қилишда мустақиллик тамойилига ҳам амал қилинади. Лекин, қуйи турувчи прокурорнинг фаолияти юзасидан унинг мустақиллигига таъқиб қилинмагани, уни ишчанлик фаолияти бўйича нуфузига путур етказилмагани ҳолда, зарурат бўлганида унинг вазифасини юқори турувчи прокурор томонидан бошқа прокурор ҳам бажара олиши мумкинлиги, шунингдек қуйи ту рувчи прокурорнинг қабул қилган қарорларини юқори турувчи прокурор томонидан қонун билан белгиланган тартибда ўзгарти риши, бекор қилиши мумкинлиги ҳам бирлик принципининг бел гиси ҳисобланади. Шундай қилиб, бирлик принципи деганда, Ўзбекистон Республикасида амал қилаётган ҳудудий ва ихтисослашган про курорлар ягона тизими тушунилади. Шунинг учун шу ягона тизимга кирмайдиган прокуратураларни ташкил этиш ва фаолия ти тақиқланади. «Ўзбекистон Республикаси ҳудудида жиноят чиликка қарши кураш бўйича тезкор-қидирув, тергов ва бошқа махсус вазифаларни мустақил равишда бажарувчи хусусий, коо ператив

ташкилотлар, жамоат бирлашмалари ва уларнинг бўлин маларини тузиш ҳамда уларнинг фаолият кўрсатиши тақиқланади (Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 121-моддаси). Ҳар бир прокурор белгиланган ҳудуд ва доирада фаолият кўрсатар экан, ягона тизимнинг ажралмас қисми сифатида Ўзбе кистон Прокуратураси номидан ҳаракат қилади. Ҳар бир проку рор ўзининг компетенцияси доирасида уларни амалга ошириш нинг ягона ваколати ва ҳуқуқий воситалари билан тақдирланган. Шундай қилиб, барча прокурорлар, туман прокуроридан, то Бош прокурор гача ўзининг ваколати тарқаладиган ҳамда қонун бузилишига олиб келган давлат органларининг актларини аниқлаш ва таъсир чорасини кўриши лозим. Бунда улар ягона ҳуқуқий воситалардан, яъни протест, тақдимнома, ариза ва бошқалардан фойдаланадилар. Бу актлар барча юридик ва жисмоний шахслар учун маж бурий бўлиб хисобланади . Бундан ташқари бирлик принципи бу юқори турувчи прокурор томонидан қуйи турувчи прокурорга ўзининг мажбуриятлари бажарилишини топшириш , қуйи турувчи прокурорларнинг мажбуриятини бажариши, қонун да белгиланган тартибда, унинг қарорларини ўзгартириш ёки бекор қилинишини англатади. Марказлашганлик принципи биринчи ўринда прокуратура органлари тизими фаолиятини ташкил этиш, прокуратура орган ларининг назорат функциясини амалга оширишда ўта муҳим аҳамият касб этади. Бутун Ўзбекистон Республикаси ҳудудида қонунларнинг аниқ ва бир хилда бажарилиши устидан назоратни таъминлаш зарура ти прокурорларни марказдан бошқариш эҳтиёжини келтириб чиқаради. Юқори турувчи прокурорларнинг олдида қуйи турувчи прокурорларнинг ҳисобдорлиги ва уларга бўйсуниши нафақат прокуратура тизимини ишни ташкил этиш, балким юқори турув чи прокурорларнинг қуйи турувчи прокурорлар фаолияти учун ҳам тўлиқ жавобгарлиги ҳамда масъулиятини белгилаб беради.

Марказлашганлик принципи асосида Ўзбекистон Республи каси Бош прокурори томонидан мувофиқлаштирилувчи ягона прокурорлик амалиёти, жойлардаги ҳуқуқ ижодкорлиги, ташаб бускорлигидаги фаол фаолият, ижро интизоми назорати амалга оширилади. Марказлашганлик – бу қуйи турувчи прокурорларнинг юқори турувчи прокурорларга бўйсуниши ҳамда Бош проку рорга бўйсунишидир. Шаҳарлар, туманлар ва ихти сослаштирилган прокуратуранинг прокурорлари Бош прокурор томонидан тайинланади. Лавозимга белгилаш тартибига қара - масдан барча прокурорлар Бош прокурор томонидан лавозими дан четлаштирилади, улар унга бўйсунадилар ва ҳисобот беради лар. Юқори турувчи прокурорлар қуйи турувчи прокурорлар фаолиятини бошқарадилар ва назорат қиладилар. Бош прокурор томонидан прокуратура органлари системасини ташкил этиш бўйича қабул қилинган ҳужжатлар барча прокуратуралар ва уларнинг ходимлар томонидан ижро этилиши мажбурийдир. Қуйи турувчи ҳар қандай прокурор прокурорлик назоратини амалга ошириш учун бошқа прокурор билан алмаштирилиши мумкин.Қонун билан қайд этилган ҳоларлар бундан мустасно. (Ўзбекистон Республикаси Олий Суди тизимига кирувчи умумий юрисдикция судларида жиноят ишлари бўйича вилоят суди Президиуми мажлисида фақат вилоят прокурорининг ўзи иштирок этиши мумкин, бошқа вилоятнинг прокурори унинг ўрнига қатнашиши мумкин эмас). Мустақиллик принципи – бу прокурорлар томонидан ўзларининг барча функционал қарор ва ҳаракатларини қонунга асосан олиб боришларидир (назоратни амалга ошириш, тергов олиб бориш ва б.). Бунда улар текширув ва тергов материаллари ҳамда уларни олиб боришнинг тўлиқлиги, объективлиги ва ҳар тамон ламалигини таъминловчи сифатида намоён бўлади. Прокурор ёки терговчининг у ёки бу масала юзасидан қарор қабул қилишга ёки фаолиятига давлат ҳокимият ва бошқарув ор ганларининг,

ўзини -ўзи бошқариш органлари, сиёсий партиялар, жамоат бирлашмалари ва бошқа ташкилотнинг аралашуви қо нунда белгиланган жавобгарликни вужудга келтиради (интизо мий, маъмурий, жиноий ҳамда суд тартиби асосида қўлланила диган бошқа чоралар). Амалиётда прокурорлар ва терговчилар фаолиятига арала шиш қуйидагича бўлиши мумкин : Мансабдор шахсларнинг аралашуви, жумладан норматив ҳуқуқий актлар қабул қилиш орқали; Оммавий ахборот воситаларининг аралашуви (ҳақиқатга тўғри келмайдиган маълумотларни нашр қилишни буюртма қи лиш шаклида); Қўрқитиш ёки жисмоний таъсир кўрсатиш (оила аъзоларини ўғирлаш, аноним ва тўғридан-тўғри қўрқитишлар, босқинчилик ва бошқалар). Шунинг учун ҳам қонун томонидан прокурор ва терговчиларни ҳимоя қилиш чоралари белгиланган. Ўзбекистонда бевосита «Прокуратура тўғрисида»ги қонуннинг ўзида айтилган. Россияда бу борада «Судьялар, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ва назорат органлари мансабдор шахсларини ҳимоялаш тўғрисида»ги қонун қабул қилинган. Прокуратура органларида прокурор ва терговчилар, уларнинг оила аъзолари, мумкинки, мустақиллигини, фаолиятининг фақат қонун асосида олиб бори лишини, фуқаролар ҳуқуқ ва эркинликларини ҳимоя қилиш, жа мият ва давлат манфаатини ҳимоя қилишга қаратилган фаолия тини юритишда хавфсизлик хизмати ташкил этилган. Қонун на фақат прокурорлик назоратини амалга оширишга йўл қўйилмаслик ни, балки прокуратура органлари ва тузилмаларининг ҳар қандай бошқа функционал фаолияти, жумладан, жиноятларни тергов қилиш, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар фаолиятини муво фиқлаштириш, ҳуқуқ ижодкорлик фаолиятига иштирок этишга аралашишни таъқиқлайди. Фаолиятига тўсқинлик қилиш – прокурорни тегишли орган нинг ҳудуди ва биносига қўймаслик, ҳужжат ва материаллар билан танишишга йўл қўймаслик, талабга мувофиқ тегишли ҳужжат ва материал ларини бермаслик,

қалбакилаштирилган маълумотларни топши риш, мутахассис ва экспертларни ажратмаслик, кўрсатма ва ту шунтириш бермаслик мақсадида турли хил баҳоналар ўйлаб то пиш ва бошқалар. Хизмат фаолияти юзасидан амалга ошириладиган қарши ликка нисбатан прокурор ва терговчи турли хил ҳуқуқий воситалар ва бошқа қонунда назарда тутилган чораларни кўрадилар. Булар: мажбурий келтириш, олиб қўйиш, ички ишлари органлари ёр дамидан фойдаланиш, ёлғон гувоҳлик бериш ёки бош тор тмаслик учун жиноий жавобгарликка тортиш, прокурор талабла рини бажармаганлик учун маъмурий жавобгарликка тортиш ва бошқалар. Прокурор ва терговчи қонунда белгиланган тартибда ва ҳол ларда ўзларининг юритувларидаги ишлар ва материаллар юза сидан тушунтиришлар ва ҳужжатлар билан танишиш моҳиятини таъминлашлари керак. Терговчи унинг фаолиятини назорат қи лувчи ёки юқори турувчи прокурорга шундай мажбуриятга эга. Прокурор тегишли ҳужжатлар ва тушунтиришларни бўйсу ниш ва ҳисобдорлик асосида юқори турувчи прокурорга бериши лозим. Қонунда белгиланган ҳолларда тушунтиришлар судларга бе рилади. Ошкоралик принципи - бу прокуратура органлари фаолия тининг ошкоралиги, унинг фуқаролар, оммавий ахборот восита лари учун ўз фаолиятини очиқ амалга оширишидир. Бу принципларнинг амалга оширилиши жараёнида жамият прокуратура органлари фаолиятини назорат қилади. Аҳоли қо нунчиликнинг аҳволи ҳамда фуқаролик ҳуқуқ ва эркинлик ларини таъминлаш борасида прокуратура фаолиятидан хабардор бўладилар. Бунинг натижаси – уларнинг прокуратура органлари га мурожаат этиш имкониятини беради. Бундан ташқари фуқаро - лар ва оммавий ахборот воситалари уларга маълум ҳуқуқбузар лик тўғрисида прокуратурага ҳабар берадилар. Бу борада ошко ралик принципининг амал қилиши қонунчиликни мустаҳкамлаш га ёрдам беради.

Ошкоралик тамойилининг прокуратура органлари фаолия тидаги норматив чегаралари Конституциявий талаблар ва қонунчилик нормалари билан чегараланади. Ўзбекистон Респуб ликаси Конституциясига мувофиқ , «Ҳар ким шахсий ҳаётнинг ва шахсий ҳамда оилавий сирларнинг дахлсизлигига эга» . Бундан ташқари давлат сирлари тўғрисида айтилган бўлиб, унинг рўйхати «Давлат сирлари тўғрисида»ги Қонунда белгиланган. Шунингдек, турли хилдаги хизмат сирлари - тергов, суд мажлисининг алоҳида хонасида қабул қилинадиган масалалар юзасидан фикрлар, нотариал, врач ва бошқалар мавжуд. Махсус қонун билан қўриқланадиган сирлар: тижорат сир лари ва унинг турли шакллари, банк, суғурта, ҳарбий сирлар. Бундан ташқари, бу қонунчиликка, унинг талабларига мос келмаган ҳолларда прокуратура органлари фаолиятидаги ошко ралик тамойилининг чегарасини белгилайди. Унга махсус талаб лар қўяди. Хизмат ёки тижорат сири бўлмайдиган маълумотлар ни фақат қонун белгилайди. Қонун билан ҳимояланадиган сирларни ошкор этиш тегиш ли тартибда моддий, интизомий ёки жиноий жавобгарликни юза га келтиради (Ўзбекистон Республикасининг ЖКнинг 143-модда си «хат-ёзишмалар, телефонда сўзлашув, телеграф хабарлари ёки бошқа хабарларнинг сир сақланиш тартибини бузиш, ЖКнинг 162-моддаси «Давлат сирларини ошкор қилиш», 163-модда «Дав лат сири ёки ҳарбий сир ҳисобланган ҳужжатларни йўқотиш» ва бошқалар). Прокуратура органлари қонунчилик ва жиноятчиликнинг аҳволи ҳақида давлат ҳокимият ва бошқарув органлари, маҳаллий ҳокимият ва бошқарув органларини, аҳолини ҳабардор қилиб ту риши лозим. Бу маълумотлар ҳуқуқбузарликнинг алоҳида турлари бўйича ёки унинг гуруҳи юзасидан берилади. Бу камчиликнинг намоён бўлиш шаклларидан бири - Бош Прокурор томонидан Олий Мажлис ва Президентга ҳар йили қонунчилик ва жиноятчиликнинг аҳволи, қилинган ишлар юза сидан ҳисобот бериш.

Қуйи турувчи органлар тегишли халқ депутатлари ҳаками ва маҳаллий ўз-ўзини бошқариш органларига маълумот берадилар. Барча прокурорлар оммавий ахборот воситаларига муълумотлар беради, нашриёт саҳифаларида қатнашадилар, аҳоли орасида лекция ва ҳисоботлар билан чиқадилар. Мустақиллик принципи сиёсий мустақилликни ҳам назарда тутади - прокуратура ходимлари сиёсий мақсадларни кўзловчи жамоат бирлашмалари аъзоси бўла олмайдилар ва фаолият юрита олмайдилар. Бундан ташқари, прокуратура органларида сиёсий мақсадларни кўзловчи жамоат бирлашмаларини тузиш ҳам тақиқланади. Бу тақиқ нафақат прокурор ва терговчига, балки прокура туранинг илмий ва педагогик ишчилари ва махсус унвонга эга бўлган ходимларига ҳам тегишлидир. Бу принципнинг яна бир хусусияти шундан иборатки, бунда прокуратура ходимларини бошқа ҳақ тўланадиган фаолият билан шуғулланишининг тақиқланиши унинг иш ҳақи билан боғлиқ бошқа иқтисодий ва моддий муҳтожликдан мустақил қилади. Булардан мустасно сифатида: ўқитувчилик, илмий ва ижод корлик фаолияти, қайсики шартнома, меҳнат контракти ёки бир марталик асосида амалга оширилишини мисол қилсак бўлади. Бундан ташқари прокуратура ходимларининг ўз хизматла рини амалга ошириш юзасидан илмий тадқиқотлари ҳам рағбат лантирилиши мумкин. Ижодкорлик фаолияти билан шуғулланишга (журналистика ўқув фаолияти, тасви рий санъатнинг турли шакллари ва б.) ҳам йўл берилган. Булар ўз навбатида ходимларнинг ўз ишларини амалга оширишига тўсқин - лик қилмаслиги лозим. Қонунийлик принципи - бу ҳуқуқ субъектлари фаолияти учун умумҳуқуқий бошланғич асос ҳисобланади. Бу принципга амал қилиш ҳуқуқий давлат қурилишининг асосий шарти ҳисоб ланади. Прокуратура органларининг ходимлари ўз фаолиятлари да Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ҳамда бошқа қонун ларнинг талабларига аниқ риоя этишлари

ва уларни бажаришлари шарт. Прокуратура органида бу асосий тамойил ҳисобланади, чун ки унинг фаолияти қонунийликни таъминлашга қаратилгандир. Бу унинг асосий мақсади, яъни қонунийликнинг устуворлиги, бир хил ва аниқ ижро қилинишини англатади. Қонунийлик ўзининг ичига қуйидаги қатор имкониятларни олади:  мамлакатда ривожланган қонунчилик тизимининг бошқари - ладиган ҳуқуқий муносабатларга мос бўлишини;  тегишли қонунларга риоя этишликни таъминловчи давлат- ҳуқуқий инфратузилмалар;  фуқаролар ва мансабдор шахсларнинг амалдаги қонунлардан хабардор бўлиши;  ҳуқуқбузарлик, уларнинг вужудга келиш сабаб ва шароитла рини ўз вақтида бартараф этиш.  Прокуратура фаолиятида қонунийлик тамойили деганда барча давлат органлари, вазирликлар, давлат қўмиталари, ўз-ўзини бошқариш органлари , жамоат бирлашмалари ва мансабдор шахслар томонидан қонунларга риоя этиш тушунилади.  Бундан ташқари қонунийлик қонунларнинг устуворлиги ва ҳуқуқ иерархиясига амал қилиниши назоратини ҳам ўз ичига ола ди.  Қонунийлик принципи бу унинг талабларига прокуратура органларининг ўзида амал қилишликни англатади. Бу вазифада нормаларнинг йиғиндиси, қайсики, уларда прокурор ва терговчи лавозимига тайинланиши, уларнинг ахлоқий ва касбий фаолият лари, таълим даражаси , ёш цензи уларнинг аттестацияси тўғри сидаги нормалар. Қонун бузилишини аниқлаш ва ўз вақтида бартараф этиш тамойили - қ онунларнинг бир хилда ва аниқ ижро этилиши устидан назорат олиб борар эканлар, қонунбузарликларнинг ким томо нидан содир қилинишидан қатъи назар шу ҳуқуқбузарликни аниқлаш ва уни ўз вақтида бартараф этишга қаратилган фуқаро ларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини

таъминлайдиган, айбдорларни тегишли жавобгарликка тортишликни англатади. Бу принцип, ўз ичига қуйидаги ҳолатларни олади: 1). Қонун олдида ҳамманинг тенглиги. 2). Прокурорлар томонидан ҳуқуқбузарликни аниқлаш билан бирга уни ўз вақтида бартараф этишни ҳам ўз ичига олади. 3). Ҳуқуқбузарликнинг олдини олишга қаратилган, фуқаро ларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини тиклаш чораларини кўрадилар. 4). Ҳуқуқбузарлик содир этган шахсларни жавобгарликка тор тилиш чораларини кўрадилар. Ҳар бир қонун бузилиши ҳолати, ким томонидан содир қилинишидан қатъи назар, қатъий прин ципал баҳоланиши , айбдор шахслар жавобгарликка тортилишлари лозим. Прокуратура органларининг жамоат бирлашмалари ва меҳ нат жамоаси билан ўзаро ҳамкорлиги – бошқа органлар каби ҳуқуқни муҳоказа қилувчи органлар жамиятдан ҳоли равишда амал қила олмайдилар. Амалиётдан бизга маълумки , агар прокурор ўзининг фаолиятини давлат ҳокимияти ва бошқарув орган лари , жамоат бирлашмалари ва меҳнат жамоалари, аҳоли билан координация қилинмаса, қонунийлик ва ҳуқуқ тартиботни амалга ошириш юзасидан фаолият олиб бора олмайди. Шундан хулоса қилиш мумкинки, қонунийлик режимини таъминлашда, ҳуқуқбузарликларни ва уларнинг оғир ёки енгил лигидан қатъи назар прокурор ўз функцияларини амалга оши ришда жамоат бирлашмалари ва меҳнат жамоалари ёрдамидан кенг фойдаланиш лозим. Бундан ташқари, прокуратура органларининг маҳаллий ҳо кимият органлари, кузатув комиссиялари, вояга етмаганларнинг ишлари бўйича комиссиялар, Молия вазирлигининг назорат таф тиш органлари меҳнат муҳофазаси ва хавфсизлик кенгаши ин спекцияси. Бу ўзаро фикрларнинг давлат ва меҳнат тартибининг бузилишига қаратилган, хўжасизлик, растратга, халқ мулкининг талон тарожликни олдини олишга, айбдорларни

фош этишга, меҳнат қонунчилигининг самарали амал қилиши ва фуқароларни иш билан таъминлаш кафолатини яратишга олиб келади. Бундан ташқари, ҳозирги қонунчилик прокуратура орган лари ва судларга кенг жамоатчиликни жалб қилиш имконини бер ди. Мисол қилиб: жиноий ишларда жамоат айбловчиси ва ҳи моячисининг иштироки ўз навбатида судда адолат, унинг тар биявий томонини олишни, келажакда жиноятларнинг олдини олишга кўмаклашади. Ички ташкилий принциплар сифатида прокуратура ор ганларида ҳудудийлик ва предметлилик принциплари қўлла нилади. Прокуратура органларида мужбуриятларнинг тақсимланиши ҳудудийлик ва предметлилик принципига асосан амалга оши рилади. Ҳудудийлик принципи – бу шундай ташкилий тартибни билдирадики, бунда барча ишлар ҳ ажми, ҳудудий бирликлар ўртасида тезкор ходимларга бўлиб берилади. Ишнинг ҳажми бўйича бир ёки бир нечта шаҳар ва туманлар прокуратурасига тақсимланади. Ҳудудийлик принципига оид ҳудудга бириктирилган бўлим прокурори, вилоят прокурорининг конпетенцияси доирасида ҳамда белгиланган назорат доирасига мувофиқ қоидаларнинг, бош прокурор буйруқ ва йўриқномаларининг ижросини назорат қилади. Бу мақсадда у ҳудуд қонунчилигини, ҳудуд статистикаси, иш режалари, ҳисоботлар, умумлашмалар ва бошқалар билан танишиб чиқади. Таҳлил асосида у тегишли шаҳар ва туман прокуратуралари га камчиликларни ва ишларни яхшилаш юзасидан топшириқлар юборади. Прокурорлар фаолиятида иштирок этади, амалий ёрдам кўрсатади, унинг топшириқларини бажаришни назорат қилади, прокурорлар малакасини ошириш ишларида қатнашади, уларга индивидуал топшириқлар беради. Бу прокуратуранинг бошқа ҳудудий прокуратуралар билан доимий алоқа қилиб боради.

Ўзининг ҳудудида барча ишлардан хабардор бўлиши учун ҳар бир туман, шаҳар прокурори ўзининг иш юритишини қоидада белгиланган материаллар, вилоят прокуратураларида эса қуйи турувчи прокуратуралар томонидан юборилган ҳужжатлар ва уларнинг нусхалари билан бирга сақлайдилар. Бу уларнинг вако лат доираси бўйича алоҳида нарядларда сақланади. Ҳудудий прокурорлар булардан ташқари, ишчи нарядлар олиб борадилар, унда ижро этилиши лозим бўлган ҳужжатлар, унинг ҳудудида ҳар бир прокурор ёки терговчи томонидан содир этилган хатолар , ижобий иш натижалари қайд этилади. Бу ўз навбатида қуйи турувчи прокуратураларга камчилик ларни бартараф этиш юзасидан топшириқлар беришни енгил лаштиради. Ҳудудийлик принципи асосида ишларни ташкиллаштириш борасида прокурор назорати фуқароларнинг мурожаатлари, ари за ва шикоятларини кўриб чиқишга, тегишли туманларда ишлар юзасидан апелляция, кассация ва назорат тартибида киритили ши лозим бўлган протест масаласини ҳал қилиш ва бошқа масалалар юзасидан олиб борилади. Шунингдек, шу ҳудудда со дир этилган жиноятларни тергов қилиш, жиноят содир этган шахсларни жиноий жавобгарликка тортиш, ҳудуддаги қонунийликни таъминлаш ҳамда жиноятчиликка қарши курашда раҳбар ликни амалга оширади. Предметлилик принципи - бу прокурорлик назорати пред мети тушунчасидан келиб чиқиб, бунда прокурорлар ўртасидаги мажбуриятларни бўлишда - ҳуқуқий тартибга солиш доираси, яъни прокурор томонидан маълум бир тоифадаги қоидалар ва норматив актларни назорат қилишига қараб ихтисослар бўйича тақсимланиши тушунилади. Бу принципнинг мақсади барча тузилмаларни прокуратура олдида турган муҳим вазифаларни амалга оширишга қаратишдир. Белгиланган мажбуриятлар тақсимотига мувофиқ бўлим прокурори унинг предметига тегишли статистик ва бошқа маълу мотларни умумлаштиради; тегишли материалларни таҳлил қила ди (докладлар,

тақдимнома, протестлар, умумлашмалар, услубий ҳолатлар, ҳайъат қарорлари ва бошқалар); норматив актларнинг камчилиги бўйича топшириқлар тайёрлашда иштирок этади; ҳайъатда ва координацион кенгашга таклифлар киритади. Бўлим прокурорлари - прокурорлик назоратини ташкил этиш ва фаолия тининг самарадорлигини ошириш юзасидан таклифлар киритади. Бундан ташқари ҳудудий- предметлилик принципи мавжуд. Бунда ҳудудий прокурорларга уларга қонун билан белгилан ган ваколатларини амалга оширилиши лозим предмет ҳам қўшилади. Бу ҳозирда муҳим бўлган ижтимоий муносабатларни асос лашга қаратилган қонунларнинг ижросини таъминлашга қаратил ган ихтисослашган прокуратуралар вужудга келишига олиб келади. Қоида бўйича, амалга ошириш предмети белгилайдиган қатор масалалар вужудга келди: бу қонунчиликнинг аҳволи тўғ рисида комплекс анализ ўтказиш , жиноятларни тергов қилишни умумлаштириш, ҳуқуни муҳофаза қилувчи органлар фаолиятини мувофиқлаштириш, ишни режалаштириш , қуйи турувчи орган ларга топшириқлар юбориш, уларнинг ижроси устидан назорат. Муайян давр мобайнида ишни умумлаштириш тегишли ҳудудда ихтисос бўйича ишнинг келгусида самарали олиб бори лишини таъминлайди. Бундай холат бўлим бошлиғининг буйруғи билан расмийлаштири лади. Буйруқда белгиланган ҳудуд ва предметлардан ташқари, белгиланган доирадаги объектлар (вилоят, туман, шаҳар) , яъни конкрет органлар кўрсатилиши мумкин.

Фойдаланилган адабиётлар: 1. Абдумаджидов Г.А., Саркисянц Г.П. Правосудие и уголовный процесс Франции., -Т., 1992. 2. Апарова Т.В. Суды и судебный процесс Великобритании. Англия, Уэлься, Шотландия. М.: 1996. 3. Апарова Т.В. Статус судей в Великобритании. /Журнал Российского права. 1999. №7-8. 4. Басков В.И. Прокурор назорати (дарслик, рус тилида) М., ”Бек” нашриёти, 1998. 5. Безнасюк А.С., Рустамов Х.У. Судебная власть: Учебник для вузов. -М.: ЮНИТИ-ДАНА, Закон и право, 2002. 6.Давлетов А. Дж. Прокурор назорати (дарслик, рус тилида). Нукус. Билим.1999. 7.Россия Федерациясида прокурор назорати. (дарслик, рус тилида/ А.А. Чувилёвнинг умумий таҳрири остида/ М. , 2000. 8. Иноғомжонова З.Ф. умумий таҳрири остида Жиноят про цесси (умумий қисм, дарслик, ўзбек тилида) Т.: 2002 й., «Янги аср авлоди».

O'xshashlar

Прокуратура органларида ишни ташкил этиш

Ўзбекистон Республикаси бош прокурорининг прокуратура органларида ишни ташкил этиш

Божхона органларида суриштирувни ташкил этиш

Прокуратура органларида ариза шикоят ва мурожаатлар бўйича ишлашни ташкил қилиш

Прокуратура органларининг умумий назорат фаолиятини ташкил этиш