O`zbekiston zamonaviy qonunchiligi tizimini shakllantiruvchi tizim va qonun ijodkorligi yo`nalishi - Huquqshunoslik - Referatlar

O`zbekiston zamonaviy qonunchiligi tizimini shakllantiruvchi tizim va qonun ijodkorligi yo`nalishi

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

57.5 KB

Ko'chirib olish

O`zbekiston zamonaviy qonunchiligi tizimini shakllantiruvchi tizim va qonun ijodkorligi yo`nalishi Reja: 1. O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlis qonun chiqaruvchi hokimiyat. 2. O`zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat huquqiy munosabatlari subyekti. 3. O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi davlat huquqiy munosabatlarining subyekti. 4. O`zbekistonning zamonaviy qonun ijodkorligi yo`nalishlari

O`zbekiston Respublikasi oliy majlis qonun chiqaruvchi hokimiyat O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi oliy davlat vakillik organi bo`lib, qonun chiqaruvchi hokimiyatni amalga oshiradi. Oliy Majlis ikki palatadan – Qonunchilik palatasi (quyi palata) va Senatdan (yuqori palata) iborat. Qonunchilik palatasi va Senat birgalikda mutlaq vakolatlarga ega. Birgalikdagi vakolatlari: O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasini, konstitutsiyaviy qonunlarni qabul qilish, ularga o`zgartirish va qo`shimchalar kiritish; referendum utkazish to`g`risida va uni o`tkazish sanasini tayinlash haqida qaror qabul qilish; ichki va tashqi siyosatning asosiy yo`nalishlarini belgilash hamda davlat strategik dasturlarini qabul qilish; qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi hamda sud hokimiyati organlarining tizimini va vakolatlarini belgilash; O`zbekiston tarkibiga yangi davlat tuzilmalarini qabul qilish va ularning O`zbekiston tarkibidan chiqarish haqidagi qarorlarini tasdiqlash; boj, valyuta va kredit ishlarini qonun yo`li bilan tartibga solish; O`zbekiston Vazrlar Mahkamasining taqdimiga binoan O`zbekiston Respublikasining Davlat byudjetini qabul qilish va uning ijrosininazorat qilish; soliqlar va boshqa majburiy to`lovlarni joriy qilish; O`zbekistonning ma`muriy – hududiy tuzilish masalalariniqonun yo`li bilan tartibga solish, chegaralarni o`zgartirish; tumanlar, shaharlar, viloyatlarni tashkil etish, tugatish, ularning nomini va chegaralarini o`zgartirish; davlat mukofotlari va unvonlarini ta`sir etish va boshqa qator muhim masalalardan iborat. Palatalarning birgalikdagi vakolatlariga kiritilgan masalalar, qoida tariqasida avval Qonunchilik palatasida, so`ngra Senatda ko`rib chiqiladi. O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining qonunchilik palatasi mutloq vakolatlari palataning Spekeri va uning o'rinbosarlarini qo'mitalartining raislari va ularning o'rinbosarlarini saylash . O'zbekiston Respublikasining bosh prokurorining taqdimiga binoan O'zbekiston qonunchilik palatasi deputatini dahlsizlik huquqidan mahrum etish va palataning ichki tartib qoidalari bilan bog'liq masalalar yuzasidan qarorlar qabul

qilish siyosiy-ijtimoiy, iqtisodiy hayot sohasidagi masala yuzasidan shuningdek, davlat va tashqi ichki va tashqi siyosati bo'yicha qarorlar qabul qilish siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy hayot sohasidagi u yoki bu masala yuzasidan, shuningdek, davlat ichki va tashqi siyosati bo`yicha qarorlar qabul qilish kabi masalalardan iborat. O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining mutloq vakolatlari Senat Raisining va uning o'rinbosarlarini qo'mitalarining raislari va ularning o'rinbosarlarining, saylash, O'zbekiston Respublikasi Prezidentining taqdimiga binoan O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy sudini, O'zbekiston Respublikasi Oliy xo`jalik sudini saylash: O'zbekiston Respublikasi Tabiatni muxofozo qilish davlat qumitasining raisini tayinlash hamda uni lavozimdan ozod etish; O'zbekiston Respublikasi Prezidentining O'zbekiston Respublikasi Bosh prokurori va uning o`rinbosarlarini tayinlash hamda ularni lavozimdan ozod etish to`g`risidagi farmonlarini tasdiqlash; O'zbekiston Respublikasi Prezidentining O'zbekiston Respublikasi Milliy havfsizlik xizmati raisini tayinlash va uni lavozimidan ozod etish to`g`risidagi farmonlarini tasdiqlash; O'zbekiston Respublikasi Prezidentining taqdimiga binoan O'zbekiston Respublikasi Markaziy bank boshqaruvining raisini ta'yinlash va uni lavozimidan ozod etish; O'zbekiston Respublikasi Prezidentining taqdimiga binoan amnistiya to`g`risidagi hujjatlarni qabul qilish; O'zbekiston Respublikasi Bosh prokurorining taqdimiga binoan Respublika Oliy Majlisi Senati a`zosini daxlsizlik huquqidan mahrum etish to`g`risidagi masalalarni hal etish; siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy hayot sohasidagi masalalar yuzasidan qarorlar qabul qilish kabi muhim masalalardan iborat. O`zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat huquqiy munosabatlari subyekti O'zbekiston Bosh prokurorini va uning o'rinbosarlarini ta'yinlash, Konstitutsiyaviy sud uning a'zolarini Oliy sud va uning sudiyalari Markaziy bank boshqaruvining Raisi, Tabiatni muhofaza qilish davlat qo'mitasining Raisi nomzodlarini taqdim qiladi, tasdiqlash uchun Senatga kiritadi; viloyat, tumanlararo, shahar, tuman, harbiy va xo'jalik sudiyalarini ta'yinlaydi va

lavozmdan ozod qilish va shunga o'xshash Konstitutsiya va O'zbekiston Respublikasi qonunlarida nazarda tutilgan boshqa vakolatlarini amalgam oshiradi. Prezident vakolatlarini bajarishi davlat idoralariga yoki mansabdor shaxslarga topshirishga haqli emas. O`zbekiston respublikasi vazirlar mahkamasi davlat huquqiy munosabatlarning subyekti O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi davlat huquqiy munosabatlarini subyekti sifatida ijro etuvchi hokimiyatni amalga oshiradi. Vazirlar Mahkamasi O'zbekiston Respublikasi Bosh vaziri uning o'rinbosarlari Vazirlar, davlat qo'mitalar raislaridan iborat. Qoraqalpog'iston Respublikasi hukumatining boshlig'i Vazirlar Mahkamasi tarkibiga o'z lavozmi bo'yicha kiradi. Vazirlar Mahkamasi iqtisodiyotning ijtimoiy va ma'naviy sohasini samarali faoliyatiga rahbarlikni O'zbekiston Respublikasi qonunlari, Oliy Majlis qarorlari, O'zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari va farmoishlari ijrosini ta'minlaydi. Vazirlar Mahkamasi amalga oshirgan qonun hujjatlariga muvofiq O'zbekiston Respublikasining butun hududidagi barcha organlar, korxonalar, muassasalar, tashkilotlar, mansabdor shaxslar va fuqarolar tomonidan bajarilishi majburiy bo'lgan qarorlar va farmoishlar chiqadi. O'zbekiston Respublikasi Bosh vazirlar Vazirlar Mahkamasi faoliyatini tashkil etadi va unga raxbarlik qiladi, uning samarali ishlash uchun shaxsan javobgar bo'ladi. Vazirlar Mahkamasining majlislariga raxbarlik qiladi, uning qarorlarini imzolaydi. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining topshirig'iga binoan xalqaro munosabatlarida O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi nomidan ish ko'radi. O'zbekiston Respublikasi qonunlari O'zbekiston Respublikasi Prezidenti farmonlarida qarorlari va farmoishlaridan nazarda tutilgan boshqa fazifalarni bajaradi.

Vazirlar Mahkamasi o'z faoliyatiga O'zbekiston Respublikasi va O'zbekiston Respublikasi Prezidenti va O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi oldiga javobgardir. Vazirlar Mahkamasi yangi saylangan Oliy Majlis o'z vakolatlarini zimmasidan soqit qiladi. O`zbekistonning zamonaviy qonun ijodkorligi yo`nalishlari O`zbekistonning zamonaviy qonunchilik tizimini yaratish bir nechta yo`nalishda amalgam oshirilmoqda. Birinchi yo`nalish – davlat qurilishining huquqiy asoslarini yaratish. Sobiq SSSRning parchalanishi, O`zbekistonning davlat mustaqilligiga erishishi huquqiy davlat qurishning birinchi galdagi vazifalari qatoriga olib chiqdi. Eng avvalo, bu suverenitet, demokratiya, xalq hokimiyatchiligi, inson huquqlari printseplarini tasdiqlash, bir so`z aytganda, demokratik huquqiy davlat va adolatli fuqarolik jamiyatini yaratishdir. Ikkinchi yo`nalish – Yangi iqtisodiy munosabatlarga va hamda erkin ishbilarmonlik faoliyatiga asos soluvchi bozor iqtisodiyoti qonunchiligini shakllantirish. Xo`jalik faoliyatini qonun bilan tartibga solish iqtisodiyotiga davlat tomonidan ta`sir o`tkazishning asosiy shakllaridan biriga va normatib xujjatlarni qabul qilishni taqozo etdi (prezident farmonlari, hukumat farmiyishlari va vazirliklarning hujjatlari). Ularda xususiy mulkchilik masalalari, korxonalarning huquqiy maqomi, chet el investitsiyalarini joriy qilish tartibi va ishbilarmonlik faoliyatining boshqa masalalari hal qilinadi. Uchinchi yo`nalish – Insonning konstitutsiyaviy huquqlarini, aholining ijtimoiy kafolatlarini va aholiga ijtimoiy yordam ko`rsatishni ta`monlovchi qonunchilikni yaratish. Bu borada inson va jamoat tashkilotlarining huquqlari, erkinliklari, vijdon va e`tiqodhamda ommaviy axborot vositalarining erkinliklarinitartibga soluvchi qonunlar qabul qilingan. To`rtinchi yo`nalish – Jamiyatning ma`naviy kamoloti uning a`zolarini ahloqiy sog`lomlashtirish, ularninghuquqiy madaniyatini oshirish, ya`ni milliy o`zlik, til, maorif va madaniy merosni saqlab qolishni ko`zda tutvchi qonunlarni yaratmay turib, O`zbekistonning taraqqiyotini belgilovchi amaliy

vazifalarni hal etib bo`lmaydi. Beshinchi yo`nalish – O`zbekiston xalqaro munosabatlarning sub`ekti ekanligini ta`riflovchi huquqiy asoslarni yaratish qonunchilik faoliyatida yangi va amalda tekshirilmagan yo`nalishlardan biri hisoblanadi. Totalitar tizim sharoitida O`zbekiston xalqaro maydonga to`g`rida to`g`ri chiqish huquqidan mahrum bo`lib, o`zining tashqi siyosiy, tashqi iqtisodiy davlat institutlari va qonunchiligiga ega emas edi.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi. T: “O’zbekiston” 2003 yil. 2. O`zbekiston Respublikasining “Fuqarolarning uzini uzi boshqarish organlari to`g`risida” gi 1999 yil 14 april qonuni .Xalq so`zi 1999 yil 11 may 3. ”O`zbekiston Respublikasi Qonunchilik Palatasi to`g`risida”gi Konustitutsiyavi Qonun 12.12.2002 yil. . O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Axborotnomasi 2002,12,2015 4. O’zbekiston Respublikasining “Vazirlar Mahkamasi tug`risida” gi 1993 yil 6 may qonuni. O’zbekiston Respublikasining Oliy Kengashining Ahborotnomasi 1993 yil 5- son 5. Raxmonqulov H.O`zbekiston Respublikasi milliy huquq tizimi: sohalar va yo`nalishlar. T: I.M.Mo`minov nomidagi falsafa va huquq instituti , 2005 6.Saidov A.X.Hozirgi zamon asosiy huquqiy tizimlari.T., TDYUI 2004 yil 428 bet . 7. www.akadmvd.uz

O'xshashlar

Xalqaro standartlar va O`zbekiston Respublikasi saylov qonunchiligi

O`zbekiston Respublikasi qonun chiqarish hokimiyatining konstitutsiyaviy asoslari

O’zbеkistonning zamonaviy huquqi va roman-olmon huquqi oilasi

O`zbekiston Respublikasida qonun chiqarish hokimiyatining amalga oshirilishi va konstitutsiyaviy asoslari

O`zbekiston respublikasida ikki palatali parlament tizimini shakllantirishning nazariy va amaliy asoslari