Uglevodorod gazlarini nordon komponentlardan tozalash - Geologiya - Referatlar

Uglevodorod gazlarini nordon komponentlardan tozalash

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

506.4638671875 KB

Ko'chirib olish

Uglevodorod gazlarini nordon komponentlardan tozalash Reja: 1. Uglevodorod gazlaridagi nordon komponentlar. 2. Gazlarni monoetanolamin yordamida tozalash qurilmasi texnologik tizimi. 3. Gazlar tarkibidagi vodorodsulfid va uglerod oksidi miqdori tozalanguncha va tozalashdan keyingi ko’rsatkichlari.

Neftdan ajratib olingan gazlarni tozalash texnologik tizimi Jarayonni amalga oshirishdan maqsad - gazni navbatdagi qayta ishlashga tayyorlash, undan H 2 S va karbonat angidridni ajratish. Gazni tozalashda absorbstion va adsorbstion usullar qo’llaniladi. Absorbstion usulda asosan kimyoviy absorbstiya jarayoni amalga oshirilib, gaz tarkibidagi H 2 S va SO 2 moddalar turli kimyoviy brikmalar holida ajratib olinadi. Adsorstion usulda tozalash esa asosan aktiv ko’mir va sintetik steolit vositasida amalga oshiriladi. Absorbstion usulda gaz tarkibidagi H 2 S ning 99% (massa) gacha, adsorbstion usulda esa 98% (massa) gacha ajratib olinishi ta’minlanishi mumkin. Absorbstion usulda H 2 S bilan bir vaqtda SO 2 ham ajratib olinadi. Ushbu mavzuda gazni monoetanolamin eritmasi vositasida absorbstion tozalash texnologik tizimi ko’rib chiqiladi. Bu tizim bo’yicha jarayon quyidagi tartibda amalga oshiriladi: Gaz K-1 absorberning pastki qismidan beriladi va kolonna yuqorisidan berilayotgan 15% li monoetanolamin bilan kontaktda bo’lib, absorbstiya jarayoni amalga oshiriladi. Tozalangan gaz kolonna yuqorisidan chiqarilsa H 2 S ga tuyingan suyuqlik fazasi kolonna pastidan chiqariladi. Ushbu suyuqlik past bosimli S-1 separatorga berilib, unda suyuqlikga yutilgan uglevodorod gazlari va gaz kondensati ajratiladi. Suyuq faza separatordan T-1 va T-2 isitgichlar orqali K-2 desorberga uzatiladi va unda suyuqlik tarkibida yutilgan H 2 S va SO 2 ajratiladi. Tozalangan suyuq faza T-1 isitgich va X-1 sovitgich orqali o’tib, zarur temperaturagacha sovitiladi va E-1 sig’imga, undan esa absorberga uzatiladi. Desorber yuqorisidan chiqarilgan H 2 S gazi va suv bug’lari XK-1 sovitgichkondensator orqali o’tib E-2 sig’imga yig’iladi va undan H 2 S gaz holida chiqarilib, suv bug’lari kondensati esa desorberga qaytariladi. Texnologik rejim. Temperatura: Absorberda - 35-40 0 S; Desorberda - 115-130 0 S.

36-rasm. Gazni tozalash texnologik tizimi I-tozalashga berilayotgan gaz; II-tozalangan gaz; III-uglevodorod kondensati; IV- H 2 S; V-etanolamin eritmasi; VI-bug’; VII-suv. Neftli va tabiiy gazlarda bizga ma`lumki nordon komponentlar asosan vodorodsulfid va uglerod ikki oksidi miqdori ko’proq bo’ladi. Nordon komponentlar ajralish usullari ikki guruhga bo’linadi: quruq – qattiq ko’rinishdagi tozalovchi massa qo’llanilishi bilan; nam – suyuq eritmalar qo’llanilishi bilan. Sanoat qurilmalarida gazlar mujassamlashtirilgan usulda tozalanadi, ya`ni qattiq va suyuq yutuvchilarni qo’llash orqali. Barcha qattiq yutuvchilar vodorodsulfid miqdori kam bo’lgan gazlarni tozalashda foydalanadi. Gazlarda vodorodsulfid miqdori qancha ko’p bo’lsa, suyuq yutuvchilar shuncha ko’p ishlatiladi. Etanolaminlar bilan gazlarni tozalash jarayoni keng tarqalgan. Etanolaminlar aminli spirtlar guruhiga kiradi va ular monoetanolamin (NH 2 CH 2 CH 2 OH); dietanolamin NH(CH 2 CH 2 OH) 2 ; trietanolamin N(CH 2 CH 2 OH) 3 larga bo’linadi 1 . Gazlarni etanolaminli tozalashda asosiy qurilmalar nasadkali yoki tarelkali kolonna tipidagi absorber va desorber hisoblanadi. Gazlarni vodorodsulfid va uglerod ikki oksiddan monoetanolamin yordamida tozalash qurilmasi texnologik tizimi quyida keltirilgan (37-rasm). 1 Mohamed A.Fahim, Taher A.Alsahhaf, Amal Elkilani. Fundamentals of Petroleum Refining.©2010. ElsevierB.V.377-400p.

Gazlarni tozalash ikki bosqichda o’tkaziladi. Tozalashga kiritiluvchi gaz separatorga berilib, undan kondensat ajratiladi. Separator 1ni yuqorisidan chiquvchi gaz 2-absorbsion kolonnaga yuboriladi, u erda kolonna yuqorisidan beriluvchi 15–17% li monoetanolamin suvli eritmasi bilan to’qnashadi. Kolonna 22 – 24 ta eleksimon tarelka bilan jihozlangan. Kolonnadagi temperatura 25 – 40 0 C, bosim 1.47 – 1.57 MPa. Qisman tozalangan gaz kolonna yuqorisidan chiqarilib, 9-absorbsion kolonna pastidan beriladi. Bu kolonna yuqorisidan 10– 12% li MEA eritmasi kiritiladi. Kolonna temperaturasi 20 – 40 0 C va bosim 1.37 – 1.47 MPa. To’yingan MEA eritmasi 2-kolonna pastidan chiqarilib, 4-issiqlik almashtirgichda 80–90 0 C gacha isitiladi va 6-desoberga kitiriladi. Desorber kolonna ko’rinishidagi qurilma bo’lib, 0.15 – 0.20 MPa bosimda ishlovchi 14– 16 elaksimon tarelkalar bilan jihozlangan. Kolonna pasti qismi berk tarelka bilan to’silgan, u orqali MEA eritmasi 8-qaynatgichga o’tadi, hamda u 130 0 C ga isitilib, 2-kolonnadagi berk tarelka ostidan qaytariladi. Desorberda vodorod sulfid va uglerod ikki oksidi qoldiqlari yo’qotiladi. Qayta tiklangan MEA 7nasos yordamida 4- issiqlik almashtirgichga va suvli sovitgich 3 ga jo’natiladi va 20– 30 0 C temperatura bilan 2-kolonnaga qaytariladi. U erga 5-nasos yordamida toza MEA eritmasi ham beriladi. Tozalangan uglevodorodli gaz 9-absorbsion kolonna yuqorisidan chiqadi va 13-chi gaz separatoridan o’tib, so’ngra qurilmadan chiqariladi. To’yingan MEA eritmasi 9-kolonna pastidan chiqarilib, 11-issiqlik almashtirgichlarda isitiladi va qayta tiklash uchun 14-desorberga kiritiladi. Qayta tiklangan MEA eritmasa desorber pastidan 12-nasos yordamida yig’ilib, 11-issiqlik almashtirgichlar va 10- sovutgichlar orqali haydalib, 9-kolonnaga qaytariladi. Desorber 14 pastki qismi 17-qaynatgich orqali isitiladi.

37-rasm . Gazlarni etanolam inli tozalash qurilm asi texnologik sxem asi: 1, 13 -gaz separatorlari; 2, 9-absorbsion kolonnalar; 3, 10, 15- suvli sovitkichlar; 4, 11- issiqlik alm ashtirgichlar qatori; 5, 7 , 12, 19 -nasoslar; 6, 14-desorberlar; 8,17-bug’li qaynatkichlar; 16-gaz-suv ajratkich; 18-qoldiqni haydovchi kolonna.

Birgalikda desorbciyalargan H 2 S va CO gazlari tozalashni I bosqichidan so’ng 15- suvli sovutkichdan o’tadi va u erda suv bug’lari kondensaciyalanadi va 16-chi gaz-suv ajratgichga tushadi. Gaz separatori yuqorisidan nordon komponentlar, pastidan esa suvli kondensat chiqariladi. Suvli kondensat 19nasos yordamida 6- desorberga beriladi. Monoetanolamin ta`siriga ko’ra qo’shimcha reakciyalar uglerod ikki oksidi va uglevodorod gazlaridagi kislorod, uglerodoltingugurti va boshqa birikmalar bilan yuqori qaynash temperaturasiga ega murakkab aralashma hosil qiladi. Masalan: vodorod sulfid bilan kislorod ishtirokida monoetanolaminli tozalash sharotida qayta tiklanmaydigan tiosul’fat hosil qiladi. Qo’shimcha hosil bo’ladigan mahsulotlar miqdori sirkulyatsiyalanuvchi MEA eritmasiga nisbatan tahmin 5 % (massa) atrofida bo’ladi. Tizimda qayta tiklanmaydigan mahsulotlar to’planib qolishidan chekinish maqsadida MEA eritmasini bir qismini 14-desorber pastidan 12-nasos yordamida 18-kolonnaga haydash uchun jo’natiladi. Bu kolonnaga ishqor eritmasi beriladi. Haydash vaqtida ajralgan suv bug’i va MEA bug’lari 14desorberga qaytariladi. Yuqori qaynovchi qoldiq mahsulot kanalizaciyaga tashlanadi. Haydash kolonnasi yuqorisidagi temperatura 170 0 C, pastida 200 0 C da saqlab turiladi. Ko’p hollarda haydash vakuum sharoitida o’tkaziladi. Gazlar tarkibidagi vodorodsulfid va uglerod oksidi miqdori tozalanguncha va tozalashdan keyingi ko’rsatkichlari quyida keltirilgan: 33-jadval Miqdori, % (massada) Tozalanguncha Tozalashdan keyin Vodorod sulfid 3.34 0.0008 Uglerod oksidi 0.67 0.08

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. E.A. Bakirov, V.I. Yermolkin, V.I. Larin i dr. Geologiya nefti i gaza Uch. Pos. Nedra 1989. 2. V.G. Kanalin, M.G. Ovanesov, V.P. Shugrin. Neftegazopromislovaya geologiya i gidrogeologiya Moskva. Nedra 1985. 3. I.X. Abrikosov, S.N. Gutman. Obshaya, neftyanaya i neftepromislovaya geologiya. Moskva. Nedra 1982. 4. M.A. Jdanov. Neftegazopromislovaya geologiya i podschet zapasov nefti i gaza. Moskva. Nedra 1986. 5. N.G. Sereda, V.M. Muravyov. Osnovi neftyanogo i gazovogo delo. Moskva. Nedra 1980. 6. N.G. Bobritskiy, V.A. Yufin Osnovi neftyanoy i gazovoy promishlennosti. Moskva. Nedra 1988. 7. A.V. Mavlonov. Neft va gaz koni geologiyasi. Toshkent 1992. 8. L.F. Petryashin, L.G. Lisyaniy. Oxrana prirodi v neftyanoy i gazovoy promishlennosti. Lvov. Visha shkola 1984. 9. N.A. Sidorov. Burenie i ekspluatatsiya neftyanix i gazov ы x skvajin. Moskva. Nedra 1982. 10. V.M. Muravev. Razrabotka i ekspluatatsiya neftyanix i gazovix skvajin. Moskva. Nedra 1986. 11. Neft va gaz jurnali. Toshkent 1997.

O'xshashlar

Uglevodorod sistеmаlаrining fаzоviy hоlаtlаri

Yonilg‘i uglevodorod gazlarni qayta ishlash jarayonlari

Tabiiy gazlarni ajratish

Gazni qayta ishlash zavodlaridagi asosiy texnologik jarayonlar tavsifi

Tabiiy gazlarni namsizlantirish