Gоrizоntаl kоn lаhimlаrining ko’ndаlаng kesim yuzаsi vа shаkli - Geologiya - Referatlar

Gоrizоntаl kоn lаhimlаrining ko’ndаlаng kesim yuzаsi vа shаkli

Yuklangan vaqt:

27.09.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1129.5 KB

Ko'chirib olish

Gоrizоntаl kоn lаhimlаrining ko’ndаlаng kesim yuzаsi vа shаkli Reja: 1. Gorizontal kon lahimlarining ko’ndalang kesim yuzasi shakllari 2. Gorizontal kon lahimlarining ko’ndalang kesim yuzasi o’lchamlari

Gorizontal kon lahimlarining ko’ndalang kesim yuzasi shakllari Gorizontal kon lahimlarining ko’ndalang kesim yuzasi shakllari, tog’ bosimi yo’nalishi va miqdoriga, mustahkamlagich tuzilishiga, xizmat qilish muddati va o’lchamlariga mos ravishda tanlanadi. Ko’mir va ruda konlarini qazib olish sanoatida gorizontal lahimlarning quyidagi shakllari qo’llaniladi (rasm). To’g’ri burchakli-rom yoki aralash mustahkamlagichlar yon tomondan kon bosimi bo’lmaganda. - Trapetsiyasimon-rom mustahkamlagichlar yon tomondan kam miqdorda kon bosimi mavjud bo’lganda; - Ko’pburchakli-ikki relsli lahimni faqat tik tog’ bosimini qabul qilish uchun yig’ma temir beton mustahkamlagichlar o’rnatilganda;

- Arka-gumbazsimon (devorlari tik va shipi gumbazsimon) –lahim ship tomonidan yuqor tog’ bosimini qabul qilish uchun monolit beton, tyubing yoki yopiq arka mustahkamlagichlari; - Dumaloq-noturg’un va yumshoq tog’ jinslarida har tomonlama yuqori tog’ bosimini qabul qilish uchun dumaloq yopiq mustahkamlagichlar o’rnatilganda. Lahim ko’ndalang kesimi yuzasidan foydalanish va lahimdan o’tayotgan havo harakatiga qarshilik darajasi kamayib borishi, lahim turg’unligining esa ortib borishi to’g’ri burchak shaklidan dumaloq shakli tomonga qarab oshib boradi. Gorizontal kon lahimlarining ko’ndalang kesim yuzasi o’lchamlari Gorizontal kon lahimlarining ko’ndalang kesim yuzasi o’lchamlari, nimaga xizmat qilishi, lahimda joylashtiradigan jihoz o’lchamlari, yotqiziladigan relsli yo’llar soni, odamlarning lahim bo’ylab harakatlanish usullari va lahimdan o’tadigan havo oqimi miqdoriga bog’liqdir. Gorizontal kon lahimlarining ko’ndalang kesim yuzasi o’lchamlari grafik yoki tahliliy usullar bilan aniqlanadi. Grafik usuli mohiyati shundan iboratki, lahimda joylashtiriladigan jihoz o’lchamlari, yer osti konchilik ishlarida XYQ talablariga mos ravishda oraliqlar miqdori qog’ozga masshtabda tushirilgandan keyin, lahim konturi chiziladi. Shunday qilib yorug’likda lahim ko’ndalang kesim yuzasi aniqlanadi. Lahim ko’ndalang kesimi yuzasi tahliliy usulda hisoblash yordamida aniqlanadi. Yuqorida yozilgan usullar bilan aniqlangan lahim ko’ndalang kesim yuzasi undan o’tadigan havo oqimi tezligi yer osti konchilik ishlarida XYQ talablariga to’g’ri kelishi kerak. Quyidagi jadvallarda Rossiya davlatida chiqariladigan elektrovoz va shaxta vagonetkalari asosiy o’lchamlari keltirilgan. Elektrovoz bilan tog’ jinslari tashilganda og’irligi 24-38 kg/m, balandligi 91mm bo’lgan relslar va uzunligi 12001600 mm, qalinligi 130 mm bo’lgan shpallar qo’llaniladi. Shpallar qalinligining uchdan ikki qismi ballast bilan ko’miladi. Shpal tagidagi ballast

qalinligi 100 mm dan kam bo’lmasligikerak. Ballastning umumiy qalinligi h b -190 mm bo’lishi kerak. Shunday qilib temir yo’l ustki tuzilishi balandligi h v =320:350 mm tashkil qiladi. Kontakt simlari mustahkamlagich to’sinidan 200 mm dan kam va rels boshidan 2000 mm dan kam bo’lmagan masofada osiladi. Rels boshidan mustahkamlagich to’sinigacha balandlik h 1 (rasm) akkumulyatorli elektrovozlar qo’llanilganda 1900 mm dan, kontaktli elektrovoz qo’llanilganda 2200 mm dan kam bo’lmasligi kerak. Ballastdan mustahkamlagich to’sinigacha balandlik h2=h1+h4 yoki h 2= h 1 +160 mm Lahim kengligi tashish idishlari balandligida h quyidagicha bo’ladi: V=n+A+C+A+m yoki B=n+(1800-h) tg β +A+C+A+m mm, bu yerda: n, C, m- yer osti konchilik ishlarida XYQ talablari bo’yicha qabul qilinadigan oraliq masofa miqdorlari; n=700 mm odamlar yurishi uchun rels yuqori qismidan 1800 mm balandlikdagi oraliq masofaning eng kami (odamlar yurishi uchun mo’ljallangan); β =0 0 -20 0 -mustahkamlagich devori yoki rom ustun qiyalik burchagi (tik holatiga nisbatan); S=200 mm; ikki relsli temir yo’llarda harakatlanuvchi jihozlar o’rtasidagi eng kam oraliq masofa; m=200 mm-monolit beton mustahkamlagichlar uchun, harakatlanuvchi jihozdan mustahkamlagichgacha eng kam masofa. m=250 mm, rom-arkali mustahkamlagichlar uchun; A-elektrovoz yoki tashish idishining eng katta kengligi, jadval bo’yicha tanlanadi.

Moslashuvchan arkali mustahkamlagich turi va o’lchamlari (rasm, g ) V os kengligi bo’yicha aniqlanadi va jadval bo’yicha qabul qilinadi. V os - kenglik miqdori quyidagi formula bilan aniqlanadi: bu yerda: a 1 va a 2 –arka ustunlari egriligi hisobiga lahimning kengayishi: lahim ko ’ ndalang kesim maydoni yorug ’ likdagi miqdori : to’g’ri to’rtburchak shakli uchun (rasm, a ) trapetsiyasimon shakli uchun (rasm, b ) bu yerda ko’p burchakli shakli uchun (rasm, v ) moslashuvchan mustahkamlagichning arkasimon shakli uchun lahim ko’ndalang kesim yuzasi yorug’likdagi maydoni miqdorini aniqlash uchun (rasm g ) V os miqdori jadval bo’yicha olinadi.

Arkasimon moslashuvchan metall mustahkamlagichlarning turlari jadval Ko’mir va rudali shaxtalarida qo’llaniladigan yuk tashish vagonetkalarini texnik tavsifi

jadval

Taqasimon, arka va gumbaz shakllari uchun Dumaloq shakli uchun bu yerda: S 0 − ballast bilan band bo’lgan segment maydoni (rasm). Yuqorida qayd etilgan formulalar bilan aniqlangan lahimlarning ko’ndalang kesim yorug’likdagi maydoni miqdori ulardan o’tadigan havo oqimi tezligiga tekshiriladi. Bu quyidagi formula yordamida bajariladi: bu yerda : A sut − shu lahim orqali o ’ tadigan kunlik qazib olish foydali qazilma miqdori : k 1 − havo oqimi zaxira koeffitsiyenti , 1,45 ga teng : q− shaxtaning gaz bo’yicha darajasiga mos holdakunlik qazib olingan foydali qazilmaning bir tonnasiga belgilangan havo miqdori(m 3 /min). Yer osti konchilik ishlarida XYQ bo’yicha kvershlaglarda, tashish va shamollatish shtreklarida havo oqimi eng katta tezligi 8m/sek belgilangan. SHuning uchun yuqorida hisoblash yo’l bilan aniqlangan lahimlar ko’ndalang kesimi maydoni undan o’tadigan havo oqimi tezligi bilan tekshirib ko’riladi. Lahim ko’ndalang kesimi yorug’likdagi miqdoriga lahim mustahkamlagichi va mustahkamlagich orqasida zichlantiruvchi tog’jinslari egallagan maydon miqdori qo’shilsa lahimning ko’ndalang kesimi xomaki maydoni miqdori kelib chiqadi ya’ni:

Buni 3-5 foizga ko ’ paytirib , lahimni o ’ tishdagi ko ’ ndalang kesimi maydonini topamiz . - loyihadagi miqdoriga to’g’ri kelishi uchun lahim balandligini o’tish vaqtida cho’kish miqdoriga ya’ni qattiq mastuhkamlagichlar uchun 100 mm, sharnirli mustahkamlagichlar uchun 150mm va moslashuvchan mustahkamlagichlar uchun 350 mmga baland qilib o’tish tavsiya qilinadi.

Adabiyotlar: 1. Mirziyoev SH.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob halqimiz bilan birga kuramiz. – T.: “O’zbekiston” NMIU, 2017. – 488 b. 2. Городниченко В.Ч., Дмитриев А.П. Основы горного дела. М., изд. "Горная книга", 2008 3. Чупрунов Г.Д. Технология и комплексная механизация проведения горных выработок. М., "Недра", 1970 4. Русча-ўзбекча политехника атамалари луғати. Т."Фан", 1995 5. Азизов А.А. Русско-узбекский краткий словарь. Т."Ўқитувчи", 1989 6. Чупрунов Г.Д. Проведение и крепление горных выработок. М., "Госгортехиздат", 1960 7. Шехурдин В.К., Холабаев Е.Н., Несмотряев В.Ч. Проведение подземных горных выработок. М., "Недра",1991 8. Мангуш С.К., Крюков Г.М., Фисун А.П. Взрывные работы при подземной разработке полезных ископаемых. М., изд. Академии горных наук, 2000 9. Галкин В.И., Шешко Е.Е. Транспортные машины. М., изд. "Горная книга", 2010 10. Гейер В.Г.,Тимошенко Г.М. Шахтные вентиляторы и водоотливные утсановки. Москва «Недра» 1981

O'xshashlar

Vertikаl kоn lаhimlаrining mustahkamlagichlari

Vertikаl shахtа stvоllаrini оddiy usul bilаn o’tish. Vertikаl stvоllаrning ko’ndаlаng kesim yuzаsi shаkllаri vа o’lchаmlаri

Mustаhkаm, muzlаgаn vа yumshоq tоg’ jinslаridаn gоrizоntаl kоn lаhimlаrini o’tish

Mustаhkаm, muzlаgаn vа yumshоq tоg’ jinslаridаn gоrizоntаl kоn lаhimlаrini o’tish

Kоn lаhimlаrini tа’mirlаsh vа qаytа tiklаsh