Халқаро туризм ва Ўзбекистонда туризмни ривожлантиришнинг баъзи масалалари - Geografiya - Referatlar

Халқаро туризм ва Ўзбекистонда туризмни ривожлантиришнинг баъзи масалалари

Yuklangan vaqt:

15.09.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

53.3251953125 KB

Ko'chirib olish

X алқаро туризм ва Ўзбекистонда туризмни ривожлантиришнинг баъзи масалалари Сўнги йилларда туризм жаҳон иқтисодиётидаги тез ривожланиб келаётган тармоқлардан биридир. Бу соҳа нефть қазиб чиқариш ва автомобилсозликдан сўнг йирик учликка кирадиган катта даромад келтирувчи тармоқ ҳисобланади. Бугунги кунда туризм ва унга бевосита ҳамда билвосита ҳизмат кўрсатувчи соҳаларда жаҳон меҳнат ресурсларининг қарийб 60% қисми фаолият олиб бормоқда. Бутунжаҳон туристик ташкилоти (БТТ)нинг маълумотларига кўра, 2010 йилга бориб жаҳон бўйича сайёҳларнинг сони 1 018 млн кишига етиши башорат қилинмоқда. Шунингдек, 2020 йилда халқаро туризми орқали олинаётган даромад 2 трлн АҚШ долларига етиши мумкин. Бундан ташқари, қилинаётган башоратлар таҳлили шуни кўрсатадики, 2020-2025 йилларга бориб Хитой энг кўп ташриф буюрувчилар мамлакатига айланади, Гонконг ва Россияда ҳам бир мунча ўсиш суръатлари кутилмоқда. Жумладан, башорат қилинаётган йилларда Россияга кириб келувчилар сони мамлакатдан чиқиб кетувчи туристларга нисбатан 1.3 баробар ортади. Европа мамлакатлари ичида Чеҳия яқин келажакда юқори кўрсаткичларга эришиши назарда тутилмоқда. Биргина шу даврда Хитой ва Гонконг улушига бутун жаҳондаги жами туристлар оқимининг 12.3 % қисми тўғри келади. Айни пайтдаги туристлар оқими алоҳида минтақалар бўйича ўрганиладиган бўлса, халқаро туристик йўналишларнинг ўртача 65 фоизи Европа ҳиссасига, 20 фоизи Америкага, 6.2 фоизи Осиё мамлакатларига ва қолган 8.8 фоизи қисми эса бошқа минтақалар зиммасига тўғри келади. Башорат натижаларига кўра, Россига келаётган туристлар сонининг кескин ортиши, бизнингча, Марказий Осиё мамлакатлари учун ҳам манфаатли бўлиши мумкин. Аммо, бунинг учун албатта МДҲ мамлакатлари ёки Шанҳай халқаро ҳамкорлик ташкилоти, айниқса

Марказий Осиё давлатлари, бошқа соҳаларда бўлгани каби, ўзаро худудларни туристик нуқтаи назаридан интеграциялашган, эркин сайёҳлик маконига айлантириш талаб этилади. Тажриба шуни кўрсатадики, собиқ Иттифоқ халқ хўжалиги сингари берк (анклав) усулда туризмни ривожлантириб бўлмайди. Бу борада Европа тажрибасини қўллаш жоиз. Шу боис мазкур давлатлар халқаро туристларни айрибошлаш, уларни импорт ва экспорт қилиш масалаларини кўриб чиқиши лозим. Мазкур тадбирларнинг амалга оширилиши сайёҳларни туристик (меҳмон бўлиб турган) даврини кўпайтириш ҳамда сайёҳлик худудига валюта тушиш имкониятини янада кенгайтиради. Республикамизга яқин қўшни бўлган Қирғизистоннинг ҳам туристик салоҳияти анча юқори бўлиб, ўзида рекреация, тоғ туризми, спорт ва экстрим туризм ёки экотуризмни ривожлантириш мумкин. Ҳудди шундай, Қозоғистон ҳам сайёҳлик тез ривожланаётган мамлакат ҳисобланади. Айниқса, Қозоғистоннинг “Байканур” космодромида яқин 25-30 йил ичида туризмни янги тури, бугунги кунда энг кўп сарф - ҳаражат талаб қилаётган, аммо саргузаштга бой, қизиқарли космик туризмни ривожланиши ҳам эҳтимолдан ҳоли эмас. Сайёҳликнинг бу тури билан жаҳоннинг энг бой табақалари, саноқли кишиларгина шуғулланмоқда. Ваҳоланки, дастлабки расмий туристик саёҳатларда Х1Х асрни охирларида аҳолининг фақатгина элита қатлами, юқори табақа вакиллари иштирок этган эди. Ўзбекистонни туристик салоҳиятини асосан Александр Македонский, Чингизҳон, Амир Темур ва сўнги ҳонликлар даврида бунёд этилган 4 000 дан ортиқ катта кичик тарихий ёдгорликлар ҳам белгилаб беради. Маълумот сифатида таъкидлаш жоизки, республикамиз сайёҳлар кўрадиган жойлар сони ҳамда уларга бўлган талаб бўйича жаҳоннинг биринчи 10 талик давлатлари қаторига киради. Мамлакатимиздаги 11 та шаҳар дунё миқёсидаги туристик шаҳарлар сифатида тан олинган. Мавжуд тарихий, маданий ёдгорликлар сони 2600 тадан ортиқ бўлиб, бугунги кунда уларнинг атиги 150 тасига сайёҳларни қабул қилинмоқда, ҳолос.

Шунингдек, Ўзбекистонни туристик салоҳиятини яна бир ўзига хос жиҳати шундаки, мамалакатда табиатдаги рельеф шакллариниг барча (тоғ, текислик, чўл, адир, дашт) кўринишлари мавжуд. Фарғона водийси, Бўстонлиқ, Зомин, Ургут, Китоб, Бойсун каби худудларда тоғ, спорт, экотуризм ва рекреацияни ривожлантириш учун етарли шарт-шароитлар бор. Республикамиздаги 300 дан ортиқ рекреация аҳамиятига эга шифобахш минерал ер ости сувларининг 121 тасидан аҳоли саломатлигини тиклаш борасида фойдаланилмоқда. Юқоридаги имкониятлар инобатга олинган ҳолда, келаётган туристлар оқимининг 40 фоизидан ортиқ қисми Самарқанд, Буҳоро ва Хоразмга ташриф буюрса, 17 фоизи Фарғона водийсига, қолган қисми бошқа минтақалар зиммасига тўғри келади. Сайёҳларни кўп қабул қилиш, уларга ҳизмат кўрсатиш ҳажми, фойда олиш бўйича Самарқанд ва Буҳоро вилоятлари етакчилик қилса, энг паст кўрсаткичлар Андижон, Жиззаҳ ва Тошкент вилоятларида кузатилмоқда. Ўзбекистонда 2007 йил 1 январ ҳолатига кўра, жами 464 та туристик ташкилот ҳамда фирмалар бўлиб, шундан 446 таси масъулияти чекланган жамият, ҳусусий фирма ва тадбиркорлардир. Халқаро сайёҳларнинг асосий қисми Тошкент шаҳрига ташриф буюришади. Сабаби, пойтаҳт ва Тошкент вилояти ҳиссасига жами туристик инфрастуктуранинг 36 фоизи тўғри келиши ҳамда етарлича шарт - шароитларни яратилганлигидир. Фарғона водийси республика туристик инфраструктурасининг 19 фоизига эга. Бироқ, мавжуд туристик инфраструктурани сиғими, даражаси чет эллик сайёҳлар эҳтиёжини тўла қондира олмаяпти. Вужудга келган муаммоларни бартараф этиш мақсадида халқаро сайёҳларнинг қизиқишлари ва талаблари даражасида қўшимча ҳизматлар кўрсатиш тизимини яратиш зарур. Шунингдек, янги туристик ҳизматлар ва маҳсулотлар ишлаб чиқариш бўйича ҳориж инвестициялари учун лойиҳалар тайёрлаш, жаҳон туризм бозорида Ўзбекистонни ёки унинг

алоҳида минтақаларини реклама дастурларини ҳамда уларни шаҳсий имиджини ишлаб чиқиш муҳим аҳамиятга эга .

O'xshashlar

Куйи Амударё минтакасида туризмни ривожлантиришнинг баъзи бир масалалари

Навоий вилоятида туризмни ривожлантиришнинг географик асослари

Ўзбекистонда маданий ва тарихий туризмни ривожланиши ҳусусида

Коракалпогистонда дехкончиликни ривожлантиришнинг айрим масалалари

Узбекистонда аёлларнинг ижтимоий ишлаб чикаришда бандлигининг баъзи масалалари