logo
  1. Bosh sahifa
  2. Referatlar
  3. Geografiya
  4. Голландия маршлари

Голландия маршлари

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

708.5 KB
Ko'chirib olish
Голландия маршлари Ўрта Европа текислигининг табиий шароити қўнғир ўрмон тупроқлари ва подзол тупроқларида ўсувчи кенг баргли ҳамда аралаш ўрмонлар билан характерлидир. Улар ҳозирги вақтда территориянинг кичик қисмини эгаллайди; шуниси ҳам борки, ўрмонлар текисликнинг ғарбий қисмида шарқий қисмидагига қараганда кам тарқалган. Ғарбий қисмининг сернам ва юмшоқ иқлими ўтлар ўсиши учун қулай. Нидерландия, Дания ва Шимол ий Германия пасттекислигининг шимоли-ғарбида табиий ўрмонлар деярли қолмаган ва бу территориялар ландшафтида шир али табиий ва сепиб ўстирилган ўтлоқлар, шудгорлар ҳамда сунъий дарахтзорлар устун туради; дарахтзорларда игна баргли лар, айниқса ель энг кўп учрайди. Баъзи жойларда кенг баргли ўрмонлардан дуб, бук ёки қайрағочнинг кичик-кичик ўрмонлар и ёки айрим тупларигина сақланиб қолган. Уларни жуда эҳтиёт қилишади. Текисликнинг ғарбида соҳил бўйлаб эрика сийрак ўсган яланг ерлар тез-тез учраб туради; эрика буталари камҳосил, (польдерлари) тўрт ҳафтадан ортиқ музламайди. Одер дарёси ҳам тахминан мана шундай режимга эга, бироқ бу дарёнинг табиий режими анча ўзгариб кетган. Бу дарёда деярли бошдан-оёқ катта регули ровка (тартибга солиш) ишлари олиб борилади ва унга шлюзлар қурилган. Одер ҳар йили музлайвермайди ва музлаган да ҳам икки ойдан кам музлайди. Висла- областдаги барча йирик дарёлар ичида энг шарқдаги дарё бўлиб, Карпат тоғларид ан бошланади; бироқ деярли бутун йўлида текисликдан оқиб ўтади. Висла дарёси сув режимига кўра Шарқий Европаданинг дарёларига ўхшаб кетади. Сув сатҳи кескин ўзгариб турад и. Баҳорда қорлар эриётганда сув тўлиб оқади. Дарё музлаб, муз тарқалиши ҳодисалари бўлиб туради; шу сабабли тўлин сув даврида тошқинлар бўлиб туради. Ёзда жалалар таъсирида сув сатҳи бир неча марта кўтарилади, бироқ ёз охирига бориб, дарё одатда саёз бўлиб қолади. Висла ўрта ҳисобда 2-2,5 ой музлайди. У Висла қўлтиғига қуйилаверишда тез ўсаётган дельта ҳосил қилади; бу дельта қисман денгиз сатҳидан пастда бўл иб, дамбалар билан ўраб олинган. Текисликнинг йирик дарёлари каналлар орқали ўзаро боғл анган. Висла билан Одерни Одернинг Варта ирмоғи орқали туташтирувчи қисқа Бидгошч канали айниқса катта аҳамиятга эгадир. Одер, ўз навбатида, канал орқали Шпрее ва Ҳафель дарёлари билан боғланган. Бу дарёлар билан боғланиш унинг Киль канали (автор фотоси). қумли, подзол ёкси ботқоқ тупроқли дюналар ва гестлар юзасини қоплаб ётади. Сийрак эрика бутазорлари Ютландиянинг ғарбий соҳилида, Нидерландиянинг ички районларида ва Шимолий Герм ания пасттекислигининг шимоли-ғарбида ҳам учрайди. Соҳил бўйидаги дюналарда эрика бутазорларидан ташқари кичиккичик қарағайзорлар ҳам бор. Шарққа томон ўрмонлар кўпая боради. Областнинг шарқий ярмида, айниқса кўллар масканида, турли хил дарахтлар ўсадиган катта-катта ўрмон массивлари сақланиб қолган. Польшада инсон кам ўзгартирган ўрмонлар, яъни пушчалар учрайди. Қумлоқ ерлар кенг тарқалган жойларда қарағай ўрмонлари ўсади; бу ўрмсшларнинг қолдиқлари эндиликда Балтика соҳиллари яқинида ва мамлакат ичкарисида кенг зандра текисликларида сақланиб қолган. Шунингдек, ель, қарағай ва кенг баргли дарахтлардан шборат аралаш ўрмонлар ҳам катта майдонларни эгаллайди; кент баргли дарахтлар орасида дуб (эман), липа (арғувон) ва заранг айниқса кенг тарқалган. Иқлимнинг коятинентлиги кучайшши муносабати билан областнинг шарқий қисмида бук анча кам учрайди. Кенг баргли ўрмонли жой-энг катта қўриқхоша-Беловеж пушчаси деярли асли ҳолида сақланиб қолган; унда баҳайбат дарахтлар, улар тагида эса хилма-хил бута ва ўт ўсимликлари қалин бўлиб ўсади. Беловеж пушчаси областнинг фақат табиий ўсимлик қоплами ҳақида эмас, балки ҳайвонот дунёси ҳақида ҳам тасаввур беради. Ўрта Европа текислигида ёввойи ҳайвонлар жуда қириб юборилган. Ўрмонларининг кесилиши ва экин ерларининг кенгайтирилиш и муносабати билан уларнинг кўпи ёки бутунлай тугаб кетди, ёки ярим ёввойи ҳолда паркларда сақланиб қолди. Табиий ўрмон ландшафтининг ўрмондашт ва даштга ўх шаш маданий: ландшафтга айлантирилиши, айни вақтда баъзи бир майда данит ҳайвонлари, асосан кемирувчилар да ла зар аркунандаларининг тарқалишига олиб келди. Фашистлвар оккупациясидан кейин тикланган. Беловеж пушчасида областнинг табиий ҳайвонларининг деярли барча вакиллар ини учратшш мумкин. Бу ерда зубр подалари эҳтиёткорлик билан қўриқлианади, асл буғу, лось (булан), косуля (дашт буғуси), тўнғиз, сувсар, бўрсиқ, олмахон, турли ов қушлари-чил, қур ва бошқалар яшайди. Беловеж пушчаси Совет Иттифоқи билан Польша Халқ Республикаси территориясида жойлашган; давлат чегаргаси қўриқхонани икки қисмга бўлиб туради.

O'xshashlar

Ўзбекистон Республикаси геосиёсий манфаатлари тизимида Россия, Европа ва Америка омили
Шимолий Уэльсдаги водий
Марказий Осиё кишлок худудларида ахоли такрор барпо булишининг хусусиятлари ва омиллари
Ҳиндихитой ярим ороли
Узбекистон геосиёсатида мдх ва марказий осиё омили