logo
  1. Bosh sahifa
  2. Referatlar
  3. Fizika
  4. Ko’mir (kontaktli) datchiklari

Ko’mir (kontaktli) datchiklari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

537.37109375 KB
Ko'chirib olish
Ko’mir (kontaktli) datchiklari Reja: 1. Т enzometrik datchiklar 2. Induktiv va transformator datchiklari 3. Magnitoelastik datchiklar va Х oll elementi 4. Sig’im datchiklari va ularning qo’llanish sohalari Ko’mir datchiklarining ish prinsipi, o’zining ichki elektr qarshiligi keltirilgan kuchlar ta’sirida o’zgarishiga asoslangan. Bu turdagi eng sodda datchik (2. 4. -rasm, a) grafit disklardan yig’ilgan ko’mir ustindan iborat. Disklar orasiga esa kontaktli shaybalar o’rnatilgan. Ko’mir ustunning qarshiligi grafit disklarning kichik qarshiligi va disk-shayba o’tishi asosiy qarshiliklar yig’indisiga teng. Disk-shayba o’tishning qarshiligi esa o’z navbatida disk va shaybalar zichligiga, ya’ni bosish kuchiga bog’liq. Ko’mir datchigining qarshiligi: a R= Ro+ ------ ( 2.6) F ikkilamchi asbobdagi tok esa: U ct I o’zg = ------------ ( 2.7 ) R o’zg +R 0 +a/F bu yerda, R o’zg + R o - kontakt qarshiligi, Om; a - kontaktning o’zgarmas koeffitsiyenti, Om  N; F - kuch, H; R 0 - asbob qarshiligi, Om. Ko’mir datchikning sezgirligi (Om/H) dR Kq= ------- = a/F 2 ( 2. 8 ) dF 2. 4. - rasm. Ko’mir datchiklarning sxemalari va tavsifnomalari. Ko’mir datchiklarining sezgirligini oshirish maqsadida ko’priksimon ulanish sxemalardan foydalaniladi (2 . 4-rasm, v). F kirish kuchi ta’sirida ko’prik sxemasining yelkasidagi R1 qarshiligi kamayadi, ikkinchi yelkadagi R2 esa oshadi. Bunday datchiklar – differensial datchiklar deyiladi. Ko’mir datchiklarining afzalliklari: sodda, o’lchamlari kichik, arzon. Kamchiliklari: qarshilikning nostabilligi, gisterezis, mavjudligi va tavsifnomasi nochiziqliligi. Oddiy ko’mir datchikning statik tavsifnomasidan ko’rinib turibdiki (2. 4. -rasm, b) nochiziqlilik kichik kuchlar chegarasiga to’g’ri keladi. Differensial datchiklarning statik tavsifnomasi esa chiziqlilikka yaqin. Т enzometrik datchiklar Т enzometrik datchiklarning ish prinsipi tenzoeffekt xodisasiga asoslangan bo’ladi, ya’ni elastik deformatsiya ta’sirida uning qarshiligi o’zgaradi. Т enzodatchik ma’lum usulda o’ralgan va ikkala tom о nidan maxsus plenka yopishtirilgan yupqa simdan iborat. Т enzodatchik deformatsiyasi nazorat qilinayotgan detalga maxsus yelim bilan puxta yopishtiriladi. Detalning deformatsiyasi natijasida simning geometrik o’lchamlari o’zgarilib qarshiligi o’zgaradi. Т enzometrik datchiklarning tavsifnomasi chiziqli bo’ladi va shu sababli ularning sezgirligi deyarli o’zgarmaydi. Т enzometrik datchiklarning asosiy ko’rsatkichi tenzosezgirlik hisoblanadi va u quyidagicha ifodalanadi: Κс= ΔR /R ε (2.9) Bu yerda Δ R/R - materialning deformatsiya paytida solishtirma qarshiligi; ε - elastiklik moduli; 2.5-rasm. Т enzometrik datchikning tuzilishi va tavsifnomasi Т enzodatchiklarning afzalliklari: ular juda sodda, ixcham va arzon. Kamchiliklari: kichik sezgirlik, o’lchov natijalari xaroratga bog’liq. Sanoatda 3 xil tenzometrik datchiklar chiqariladi: simli, qog’oz (2PKB turida) va plyonka (2 PKB turida) asosida: folgali. (2FPKP turi) va yarim o’tkazgichli (K Т D, K Т DM, K Т E turlari). Simli tenzorezistorlar uchun nominal ish toki In = 0,5 A tashkil etadi. Elektromagnitli va sig’im datchiklari Induktiv va transformator datchiklari Elektromagnitli datchiklar sodda tuzilishi va puxtaligi bilan avtomatika tizimlarida keng miqyosda qo’llanib kelinmoqda. Elektromagnitli datchiklar kirish kattaligini o’zgarishi bo’yicha induktiv, transformator va magnitoelastik turlariga bo’linadi. Induktiv va transformator datchiklarning (2.6 - rasm) ish prinsipi po’lat yakorning holati o’zgarilganda po’lat o’zakli cho’lg’amning induktivligi o’zgarishiga asoslangan. Induktiv va transformator datchiklari o’zgaruvchan tok zanjirlarida ishlab, mikronning undan bir qismidan to bir necha santimetrgacha bo’lgan xarakatlarni o’lchaydi va ularni nazorat qiladi. Oddiy induktiv datchikning sxemasi va uning statik tavsifnomasi - rasmda ko’rsatilgan. Datchikning kirish kattaligi havo bo’shlig’i bo’lib, chiqish kattaligi I a . ikkilamchi asbobdagi tok bo’ladi. I a qiymati cho’lg’amning induktiv qarshiligi hamda o’lchov asbobining aktiv qarshiligiga bog’liq. Cho’lg’amning induktivligi ikkita havo bo’shlig’ni hisobga olgan holda quyidagi tenglama orqali ifodalanadi: L=2  2 S10 -7 /  (2.7) chiqishdagi tok esa: I o’zg =U/Z=U/  R 2 +(  L) 2 (2.10 ) bu yerda: R=R ch +R o’zg - cho’lg’amning va o’lchov asbobi qarshiliklarining yig’indisi, Om;  L - cho’lg’amning induktiv qarshiligi, Om;  - cho’lg’amning o’ramlar soni; S - magnit o’tkazgichning kesim yuzasi, m 2 ;  - xavo bo’shlig’i, m. Datchikning sezgirligi quyidagi tenglama orqali ifodalanadi: K d =dI o’zg /d  =U  10 7 /2  2  S (2.11) Differensial datchiklarda kirish signalining belgisi o’zgarilganda chiqish signalining belgisi ham unga mos ravishda o’zgaradi. Т ransformator datchiklarda (2.6- rasm) kirish signali plunjer yoki yakorning xarakati bo’lib, chiqish signali esa I 1 - I 2 toklarning geometrik ayirmasi bo’ladi. Yakorning neytral holatida I 1 - I 2, demak o’lchov asbobida tok yo’qligini bildiradi. Yakorning holati o’zgarilishi bilan cho’lg’amlarning induktivligi o’zgaradi va I 1 ,I 2 toklarining muvozanatlari o’zgaradi. Natijada o’lchov asbobidan  I= I 1 -I 2 toki oqib o’tadi. Ushbu tokning fazasi yakorning xarakatlanish yo’nalishiga bog’liq bo’ladi. Т ransformator datchikning sxemasi 2.6.d – rasmda ko’rsatilgan. Bu yerda kirish kattaligi burchak xarakati  bo’lib, chiqish kattaligi esa ikkilamchi asbobdagi tok bo’ladi. Yakorning neytral holatida, ya’ni  1 =  2 o’rta o’zakda EYUK hosil bo’lmaydi, chunki chetlardagi cho’lg’amlar qarama-qarshi yo’nalishda o’ralgan va ular o’zaro teng. Yakorning xarakatlanishi bilan cho’lg’amlardan birining magnit qarshiligi kamayadi, ikkinchisiniki esa oshib ketadi. Natijada o’rta cho’lg’amda EYUK hosil bo’lib, ikkilamchi asbobdan tok oqib o’ta boshlaydi. Ko’rib chiqilgan prinsip asosida amalda ko’pgina o’lchov asboblari, jumladan misol sifatida, induktiv manometr shu prinsip asosida ishlaydi (2.7- rasm). Induktiv manometr sezgir element 3, unga biriktirilgan yakor 6 va po’lat o’zakli cho’lg’amdan iborat. O’lchanayotgan bosim quvurcha 1 orqali bo’shliq 2 ga kelib, membrana 3 ni bukadi, natijada o’zak 6 cho’lg’am o’zagi 4 ga qarab xarakatlanadi. Demak cho’lg’amning induktivligi o’lchanayotgan bosimga proporsional o’zgariladi. Chiqish signali esa 8 klemmalardan 5 olinadi. Bunday datchikarning statik tavsifnomasi kichik qismda chiziqli bo’lganligi tufayli ular qishloq va suv xo’jaligi ishlab chiqarishida juda kam qo’llaniladi. Bunday kamchiliklar differensial datchiklarda bartaraf qilingan. Bundan tashqari differensial datchiklarda kirish signalining belgisi o’zgarilganda chiqish signalining belgisi ham unga mos ravishda o’zgaradi. Т ransformator datchiklarda (2.6, b - rasm) kirish signali plunjer yoki yakorning xarakati bo’lib, chiqish signali esa I 1 - I 2 toklarning geometrik ayirmasi bo’ladi. Yakorning neytral holatida I 1 - I 2, demak o’lchov asbobida tok yo’qligini bildiradi. Yakorning holati o’zgarilishi bilan cho’lg’amlarning induktivligi o’zgaradi va I 1 ,I 2 toklarining muvozanatlari o’zgaradi. Natijada o’lchov asbobidan  I= I 1 -I 2 toki oqib o’tadi. Ushbu tokning fazasi yakorning xarakatlanish yo’nalishiga bog’liq bo’ladi. Т ransformator datchikning sxemasi 2.7, d - rasmda ko’rsatilgan. Bu yerda kirish kattaligi burchak xarakati  bo’lib, chiqish kattaligi esa ikkilamchi asbobdagi tok bo’ladi. Yakorning neytral holatida, ya’ni  1 =  2 o’rta o’zakda EYUK hosil bo’lmaydi, chunki chetlardagi cho’lg’amlar qarama-qarshi yo’nalishda o’ralgan va ular o’zaro teng. Yakorning xarakatlanishi bilan cho’lg’amlardan birining magnit qarshiligi kamayadi, ikkinchisiniki esa oshib ketadi. Natijada o’rta cho’lg’amda EYUK hosil bo’lib, ikkilamchi asbobdan tok oqib o’ta boshlaydi. 2.6- rasm. Induktiv va transformator datchiklarining sxemalari va ularning tavsifnomalari 2.7.-rasm. Induktiv manometrning sxemasi. Magnitoelastik datchiklar va Х oll elementi Magnitoelastik datchiklarning ish prinsipi ferromagnit materiallarni yoki mehanik kuchlar ta’sirida magnit singdiruvchanligi o’zgarishiga asoslangan. Ushbu datchiklar har hil ko’rinishdagi o’zaklar va ularga o’ralgan bitta yoki bir necha cho’lg’amlardan iborat (2.8-rasm). F kuchi ta’sirida bir vaqtning o’zida o’zakning geometrik o’lchamlari hamda magnit singdiruvchanligi o’zgariladi. 2.8- rasm. Magnitoelastikli datchikning sxemasi va tavsifnomasi. 2.8 b-rasmda ko’rsatilganidek, magnitoelastik datchiklarning statik tavsifnomalari katta qismda nochiziqli. Shuning uchun ular ish diapazonining 15- 20 % ishlatiladi. Bundan tashqari cho’lg’amning toki haroratga bog’liq va temir - nikel eritmalardagi qoldiq deformatsiyaga ega. Х oll elementi yoki Х oll datchigi magnit maydonga joylashtirilgan to’rt chiqish klemmalariga ega bo’lgan yarim o’tkazgich plastinadan iborat (2.9 - rasm). 2.9- rasm. Х oll elementining sxemasi. Х oll elementining ish prinsipi quyidagicha. Ikkita chiqish klemmalariga tok uzatiladi. Magnit maydon o’zgarishi bilan elektronlar xarakat yo’nalishini o’zgartirib qolgan ikkita chiqishda kuchlanishni hosil qiladi. Shunday qilib kirish kattaligi bo’lib mexanik ta’sirda hosil bo’ladigan magnit maydoni o’zgarilishi chiqish kattaligi kuchlanishining o’zgartirilishi bo’ladi. Chiqishdagi kuchlanish: U x =kIB/h (2.12) bu yerda: K - Х oll koeffitsiyenti, har hil yarim o’tkazgich materiallar uchun K= 10 -2 … 9x10 -9 m 3 /A. s h - plastina qalinligi, m. B - magnit induksiyasi, Tl. I - plastinaga uzatilgan tok, A. Ushbu datchikalar kirish va chiqish qarshiliklari katta diapazoni, ixchamligi yuqori darajadagi vibroturg’unlik va uzoq muddatli hizmat davri tufayli keng qo’llanadi. Sig’im datchiklari va ularning qo’llanish sohalari Sig’im datchiklarida xilma-xil kirish kattaliklarni (chiziqli va burchak xarakatlarni, mexanik kuchlanish, satx va kabilar) sig’im o’zgarilishiga aylantiriladi. Amalda sig’im datchiklari kondensatorlardan yasaladi. O’lchaydigan kattaliklariga qarab sig’im datchiklari (2 . 10-rasm) yuzasi o’zgaruvchan, oraliq masofasi o’zgaruvchan va dielektrik singdiruvchanligi o’zgaruvchan turlariga bo’linadi. 2.10- rasm. Sig’im datchiklarining turlari. Т ekis kondensatorning sig’imi quyidagi tenglama orqali ifodalanadi: C=  0  S/  , (2.13) bu yerda:  0 =8,85  10 -12 F/m - vakuumning dielektrik singdiruvchanligi;  - kondensatorning plastinalararo muhitining dielektrik singdiruvchanligi; S - plastinalarning yuzasi;  - plastinalararo masofa. Oraliq masofasi o’zgaruvchan datchiklar (2.10, a-rasm) 0,1...0,01 mkm aniqliqda chiziqli xarakatlarni, yuzasi o’zgaruvchan datchiklar (2.10, v-rasm) chiziqli va burchak xarakatlarni nazoratida va dielektrik singdiruvchanligi o’zgaruvchan (2.10, s - rasm) namlik, sath, kimyoviy tarkib kabi kattaliklarni o’lchashda qo’llaniladi. O’lchash aniqligini va sezgirligini oshirish maqsadida sig’im datchiklari ko’priksimon sxemalarga ulanadi. Yuqorida ko’rib chiqilgan prinsip asosida sig’im manometrlari ishlaydi. O’lchash aniqligini va sezgirligini oshirish maqsadida sig’im datchiklari ko’priksimon sxemalarga ulanadi. Yuqorida ko’rib chiqilgan prinsip asosida sig’im manometrlari ishlaydi. (2.11-rasm). O’lchanayotgan bosim asbobga quvur 1 orqali uzatilib, membrana 2 orqali qabul qilinadi. Membrana o’z navbatida plastina 3 bilan kondensatorni hosil qiladi. Kondensator sxemaga klemma 4 lar yordamida ulanadi. Bosim ta’sirida membrana egilib plastinaga yaqinlashadi va kondensatorning sig’imini o’zgartiradi. Shunday qilib kondensator sig’imi o’lchanayotgan bosimga proporsionaldir. 2.11- rasm . Sig ’ im manometrining sxemasi . Sig ’ im datchiklarining afzalliklari : soddaligi , ixchamligi , arzonligi va kichik inersionligi . Kamchiliklari : chiqish signalining quvvati pastligi , o ’ lchov natijalari atrof muhit ko ’ rsatkichlariga bog ’ liqligi , ulaydigan simlar va qurilma metall qismlarning sig ’ imlari turlicha ta ’ sir qilib , detallarning o ’ zaro joylashishiga bog ’ liq . Х arorat datchiklari Х arorat barcha texnalogik jarayonlarning muxim ko’rsatkichlaridan biridir. Qishloq va suv xo’jaligida ko’pgina texnologik jarayonlar ular o’tayotgan sharoit xaroratiga bog’liq. Jism, suyuqlik yoki gazning xarorati nazorat qilayotgan muxitning yoki u bilan issiqlik kontaktida bo’lgan mahsus elementning xaroratini o’lchab aniqlanadi. Amalda xarorat datchiklarining sezgir elementlari sifatida issiqlik tasirida o’zining fiziko-mexanikaviy xususiyatlarini keng diapazonda o’zgartirib, boshqa kattaliklar (namlik, muxitning tarkibi, xavo bosimi ta’sirida xususiyatlarini o’zgartirmaydigan materiallardan foydalaniladi. Х arorat datchiklarining sezgir elementlari issiqliqga kengayish koeffensenti maksimal ko’rsatkichiga ega bo’lishi kerak. Ishlash prinsipi jihatdan xarorat datchiklari suyuqlik, bimetallik va dilatometrik datchiklariga hamda termoparalar va termorezistorlarga bo’linadi. Suyuqlik datchiklari Suyuqlik datchiklari -200 0 S dan +750 0 C gacha oralig’idagi xaroratni o’lchashda ishlatiladi. Shisha termometrlarning ishlatish usuli sodda, aniqligi yetarli darajada yuqori va arzon bo’lganligi sababli sanoatda keng tarqalgan. Suyuqlikli termometrlarning ishlash prinsipi termometr suyuqligining xajmi xarorat ko’tarilishi yoki pasayishi tufayli o’zgarilishiga asoslangan. Shishali termometrning suyuqligi sifatida simob, toluol, etil spirti, efir va boshqalar ishlatiladi. Suyuqlikli datchiklarning kirish signali xarorat o’zgarilishi t bo’lib, chiqish signali kapilyardagi ustunning balandligi bo’ladi: Δ H= Δ V/S, (2.14) bu yerda: Δ V=V(B-3* Δ Q) - suyuqlik xajmining o’zgarilishi; S- kapilyarning kesim yuzasi; B- suyuqlikning issiqlikka kengayish koeffitsiyenti; V- suyuqlikning boshlang’ich hajmi; I- kapilyar materialining issiqlikga kengayish koeffitsiyenti. Suyuqlik termometrlariga qo’shimcha elementlar kiritish natijasida ular avtomatika tizimlarida qo’llanish imkoniyatiga ega bo’ladilar (2.12-rasm) Т akomillashtirish natijasida suyuqlikli datchiklarning chiqishida xarorat o’zgarilishi bilan aktiv, induktiv, sig’im qarshiliklari yoki nurlar intensivligi o’zgartiriladi. 2.12.- rasm . Suyuqlik datchiklarining turlari : a – kontaktli ; b – aktiv qarshilikli ; v – induktiv qarshilikli ; g – sigim qashilikli ; d – nurlar intensivligi . Dilatometrik va bimetallik datchiklar Dilatometrik va bimetallik datchiklarning ishlash prinsipi xarorat o ’ zgarishidagi qattiq jism chiziqli miqdorining o ’ zgarishiga asoslangan . Х arorat o ’ zgarishiga bog ’ liq bo ’ lgan qattiq jism chiziqli miqdorining o ’ zgarishi quyidagicha ifodalanadi : Lt = L 0(1+ B * t ), (2.15) bu yerda : Lt ― xaroratdagi qattiq jismning uzunligi ; L0 ― shu jismning 0 0 S dagi uzunligi B ―chiziqli kengayishning o’rtacha koeffitsiyenti (0 0 S dan t 0 S gacha bo’lgan xaroratlar intervalida). 2.13-rasmda dilatometrik termometrning tuzilish sxemasi tasvirlangan. Dilatometrik termometrda (2.13, a-rasm) sezgir element sifatida chiziqli kengayishning katta xarorat koeffitsiyentiga ega bo’lgan materialdan (jez va mis) tayyorlangan quvurcha qo’llanilgan. Korpusga kavsharlangan quvurcha ichida o’zak joylashgan. O’zak chiziqli kengayish koeffitsiyenti kichik bo’lgan materialdan (masalan, invar) ishlangan. O’lchanayotgan muxitning xarorati ko’tarilishi bilan birga quvurcha uzayadi. Bu hol o’zakning uzayishiga olib keladi. Shunda prujina shaynning bo’sh tomonini pastga tushiradi, o’z navbatida u tortqi va tishli sektor orqali strelkani uning o’qi atrofida aylantiradi. Strelka esa shkalada o’lchanayotgan xarorat qiymatini ko’rsatadi va belgilangan xolatda kontaktlarni ulaydi. Dilatometrik termometrlar suyuliqlar xaroratini o’lchashda ham xaroratni ma’lum darajada avtomatik ravishda saqlash uchun va signalizatsiyada qo’llaniladi. Dilatometrik termometrlar 1.5 va 2.5 aniqlik klassida chiqariladi, ularning yuqori o’lchash chegarasi 500 0 S gacha bo’ladi. 150 0 S dan oshmagan xaroratlar uchun quvurchalar jezdan, o’zaklar esa invardan ishlanadi, undan yuqori xaroratlar uchun quvurchalar zanglamas po’latdan, o’zaklar esa kvarsdan ishlanadi. 2.13-rasm. Dilatometrik va bimetallik datchiklarning sxemalari. Afzalliklari: ishonchlilik va sezgirlik ko’rsatkichlari yuqori. Kamchiliklari: asbob o’lchamlarining katta xajmligi, xaroratning bir nuqtada emas, xajmda o’lchanishi, issiqlik inersiyasining kattaligi, ko’rsatkichlarni masofaga uzatish imkoniyati yo’qligi kabilar. Bimetalli termometrlarning sezgir elementi ikki kavsharlangan plastinkadan tayyorlangan prujinadan iborat. Bu plastinkalarning issiqlikdan kengayish xarorat koeffitsiyenti turlicha bo’lgan metallardan tayyorlanadi. Х aroratning o’zgarishi plastinkalarning uzayishiga olib keladi. Plastinkalar bir-biriga nisbatan siljiy olmaganligi sababli prujina issiqlikdan kengayish xarorat koeffitsiyenti kam bo’lgan plastinka tomon og’adi. Plastinkalar uzayishining xarorat koeffitsiyenti farqi qancha katta bo’lsa, prujinaning xarorat o’zgarishidagi og’ishi shuncha ko’p bo’ladi. 2.13-rasmda yassi plastinkali bimetalli termometrning tuzilish sxemasi ko’rsatilgan. Х arorat o’zgarishi bilan bimetall prujina pastga egiladi. Т ortqi strelkani o’q atrofida aylantiradi. Strelka shkalada o’lchanayetgan xarorat qiymatini ko’rsatadi va belgilangan ko’rsatkichda kontaktlarning holatini o’zgartiradi. Sezgir elementlar sifatida yoysimon yoki vintsimon spirallar qo’llaniladi. Bimetalli termometrlar bilan xaroratni o’lchash chegarasi -150 0 S dan 700 0 S gacha, xatosi - 1...1.5%. Bu turdagi termometrlar xaroratni ma’lum darajada avtomatik saqlash va signalizatsiya uchun qo’llaniladi. Bimetalli termometrlarning kamchiliklari: “charchash” hollari (daradalanishining o’zgarishi, hatto metallarning ajralishi), issiqlik inersiyasining kattaligi, maxalliy sanoq. Manometrik datchiklar Sezgir elementining turiga qarab manometrik datchiklarni quyidagilarga ajratiladi: manometrik, silfonli va membranali (2.14-rasm). 2.14 - rasm. Manometrik datchiklarning turlari. a - membranali, v - silfonli, s - manometrik. Manometrik termometrlar texnikaviy asbob bo’lib, termotizmning ish moddasi jihatidan gazli, suyuqlikli va kondensasion turlariga ajratiladi. Bu asboblar -150 0 S dan 600 0 S gacha bo’lgan suyuliq va gazsimon muhitlar xaroratini o’lchash uchun qo’llaniladi. Maxsus to’ldirgichli termometrlar esa 100 0 S dan 1000 0 S gacha, bo’lgan xaroratlarga mo’ljallangan. Asbobning tizimi (termobalon, kapilyar sig’imlari, ish moddasi) asosan gaz (gazli asboblarda) va suyuqlik (suyuqli asboblarda) bilan boshlang’ich bosimda to’ldiriladi. Т ermobalon isishi bilan ishchi moddaning bosimi oshadi. Buning natijasida asboblardagi membranalar, silfonlar manometrik quvurchalar xarakatlanishi boshlanadi. Sezgir elementlar xolati o’zgarilishi natijasida ularga ulangan strelkalar xolatini o’zgartirib kontaktlarni ishga tushiradi. Ushbu datchiklarning o’lchash chegaralari ishchi moddaning qaynash va qotish xaroratlari bilan cheklanadi. Gazli manometrik termodatchiklarning o’ziga hos kamchiliklaridan biri issiqlik inersiyasining kattaligidir. Buning sababi: termobalon devorlari bilan uni to’ldirgan gaz o’rtasidagi issiqlik almashish koeffitsiyentining kichikligi va gazning o’tkazish qobiliyatining pastligi. Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati : 1. I . Karimov . Jaxon moliyaviy - iqtisodiy inqirozi , O ’ zbekiston sharoitida uni betaraf etishning yo ’ llari – Toshken , " O ’ qituvchi ", 2009. 2. Miraxmedov D.A. Avtomatik boshqarish nazariyasi. Oliy texnika o’quv yurti talabalari uchun darslik. - Т oshkent, " O’qituvchi", 1993. - 285 b. 3. Borodin I.F. Osnovi avtomatiki. – M.: Kolos, 1987, 320 s. 1. Borodin I.F., Nedilko N.M. Avtomatizatsiya texnologicheskix protsessov. - M.;, Agropromizdat, 1986. -386 s. 2. Martinenko I.I. i dr. Avtomatika i avtomatizatsiya proizvodstvennix protsessov. - M; Agropromizdat, 1985 - 335 s. 3. Borodin I.F., Andrev S.A. Avtomatizatsiya texnologicheskix protsessov i sistemi avtomaticheskogo upravleniya. – Moskva, Kolos, 2006 g., 352 s.

O'xshashlar

Generator datchiklari
Burchak tezligi datchiklari
Qishloq va suv xo’jaligi ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish xususiyatlari
Тermoqarshiliklar
Texnologik tizimlarning dinamik holatini eksperimental usulda tadqiqotlash