Jaxon sivilizasiyasi va taraqqiyotning o’zbek modeli. - Falsafa - Referatlar

Jaxon sivilizasiyasi va taraqqiyotning o’zbek modeli.

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

91.5 KB

Ko'chirib olish

Jaxon sivilizasiyasi va taraqqiyotning o’zbek modeli. Reja: 1 . Jaxon sivilizasiyasining hozirgi davri va rivojlangan mamlakatlar taraqqiyoti. 2. O’zbekistonning o’ziga xos rivojlanish yo’li va taraqqiyotining o’zbek modeli tug’risida I.A.Karimov nazariyasi. 3. XXI asrda O’zbekistonning sivilizasiyalashgan taraqqiyotining muhim xususiyatlari. Ma’naviy barkamol avlod-buyu k kelajak bunyod k ori.

O’zbekiston mustaqilli kk a erishgach, jaxon hamjamiyatining teng huquqli a’zosi bo’lish imkonini q ulga q iritdi. Insoniyat taraqqiyotining bugungi xolati zamonaviy sivilizasiyaning asosiy tamoyillari bilan uzviy bog’liq. Respublikamizning umuminsoniy sivilizasiya bilan uyg ’ unlashuvi ham ko’p jixatdan ana shunga bog’liq. H ozirgi paytda insoniyat o’z rivojining yangi bosqichiga k utarildi. U o’zida moddiy ishlab chiqarish yutuqlarini, insoniyat tomonidan orttirilgan tajribalarni, jaxon m iq yosida paydo bo’lgan muammolarni oqilona xal etish yo’llari va usullarini mujassamlashtiradi. Jaxon sivilizasiyasi deganida Sharq va G ’ arb sivilizasiyalari, minta q aviy va hududiy sivilizasiyalarning yaxlit, bir butun ijtimoiy tizimi bo’lgan umuminsoniyat, sayyoramizdagi jamiyat tushuniladi. Bu tushuncha, umumiy ma’noda, zaminimizda yashagan barcha odamlarning umumiy makoni bo’lgan Yer yuzidagi xayot, tarixning hamma davrlarida mavjud bo’lgan davlat, jamiyat, xalq va millatlarning umrgo’zaronlik qilishi bilan bog’liq jarayonlar majmuasini o’zida a k s ettiradi. Bugungi taxlikali dunyoda insoniyatning eson-omon yashab qolishi va kelajakda baxtiyor bo’lishi jaxon sivilizasiyasining asosiy maqsadi va yunalishiga aylanib g’oldi. Respublikamizda bu soxada amalga oshirilayotgan ishlar butun dunyo hamjamiyati faoliyati bilan hamoxang k echmog’da. Zero, jaxon sivilizasiyasi xalqlar va millatlar, davlatlar va turli hududiy sivilizasiyalarning umumiy tizimidir. Ayrimlik, o’ziga xoslik va umumiylik o’rtasidagi munosabatni teran anglash xozirgi zamon jaxon sivilizasiyasining shakllanish va rivojlanish xususiyatlarini falsafiy idro k etishga imkon beradi. Yer yuzidagi har bir mamlakat jaxon sivilizasiyasi deb ataladigan yaxlit tizimning turli tar k iblari bo’lib, ularning o’zaro ta’siri, ham k orligi bu sivilizasiyaning ta k omillashuvi, barqaror yashashiga imkon beradi. Tug’ri, bu tizim targ’ibida Ameri k a, Rossiya, Xitoy, Yaponiya kabi salmog’li tar k iblar ham bor. Ular ko’p jixatdan jaxon tizimi taraqqiyotiga ta’sir ko’rsatadi,

muayyan jarayonlarning yunalishlarini belgilaydi. Ammo bu tizimda har bir davlatning, g’ichg’ina Vatigan yoki Lixtenshteyndan tortib G’ermaniyagacha, Andorra yoki Mona k odan to k i Fransiyagacha o’z urni, o’ziga xos ta’sir kuchi va doirasi bor. Shu ma’noda, ularning har biri, hududining katta-kichikligi, aholisining soni ganchalikidan q at’i nazar, Birlashgan Millatlar Tashkilotida teng ovozga ega. Demak, targ’iblar tizimda muayyan tarzda amal qilgani singari har bir mamlakat jaxon sivilizasiyasiga teng huquqli a’zo va muhim element sifatida k irib boradi. Jaxon hamjamiyati o’zida umumiylikni, har bir mustaqil mamlakat esa ayrimlik va o’ziga xoslikni ifodalaydi. Bu xolda Osiyo yoki Margaziy Osiyo mamlakatlari xususiylikni aks ettirsa, O’zbekiston aloxidalikni ifodalaydi. O’zbekiston mustaqilliqqa erishganiga ko’p bo’lmaganiga garamay, jaxon hamjamiyatida o’z urniga ega. Uning Margaziy Osiyodagi mavqeyi esa bu mintaganing asosiy taraqqiyot yunalishlarini ko’p jixatdan belgilaydi. Har bir xalq, millat o’zining beta k ror, noyob xususiyatlarini saqlagan xolda mustaqil rivojlanadi va jaxon hamjamiyatiga g’ushilib boradi. Bunday g’ushilish ko’p q irrali, rang-barang bo’lib, u ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy, ma’naviy, huquqiy, davlatlararo munosabatlarni q amrab oladi. Jaxon hamjamiyatiga g’ushilish tabiiy-qonuniyatli jarayon bo’lib, har bir mamlakatning har tomonlama taraqqiy etishi, yer yuzida umumiy xavfsizlik, tinchlik va farovonlikni ta’minlashga, tabiiy resurslar, ilm-fan va texnika yutuqlaridan k eng foydalanishga, e k ologi k muvozanatni ta’minlashga imkon beradi. Mustaqil taraqqiyot yo’liga utgan xalqlarning jaxon hamjamiyatiga g’ushilishi, umuminsoniy qadriyatlarning ustuvorligini e’tirof etish, xalqaro huquq me’yorlariga amal qilish, inson huquqlarini ximoya etish, demog’ratiya tamoyillariga amal qilishda yaqqol namoyon bo’ladi. Jaxon sivilizasiyasiga g’ushilish natajasida nafaqat iqtisodiy soxada, balki xalqlar ma’naviyati, siyosati va dunyoqarashida ham muhim ijobiy o’zgarishlar ruy beradi. Bunday jarayonga tushgan xalqlar o’rtasida bir-biriga ishonch, o’zaro xurmat, ham k orlik hamda sodir bo’ladigan ziddiyat va ixtiloflarni o’zaro kelishuv, k onsensus

asosida xal qilishga intilish vujudga keladi. Bir-birining madaniy yutuqlari, qadriyatlaridan, tajribalaridan baxramand bo’lish xoxish-istag’i shakllanadi. Xalqlarning bir-biri bilan jipslashish tendensiyasi yaxlit, bir butun sivilizasiyani, insoniyatni e’zozlash kabi sayyoraviy ongni shakllantiradi. Ya’ni milliylik va umuminsoniylikning uygunliki jaxon sivilizasiyasida yaqqol namoyon bo’ladi va dunyo hamjamiyatining harakat dasturiga aylanadi. O’zbekiston va jaxon . Mustaqil O’zbekistonning jaxon sivilizasiyasiga g’ushilishining falsafiy-metodolog’i k muammolarini o’rganish Nihoyatda muhim. O’zbekiston o’zining ko’p asrlik milliy davlatchiligi, madaniyati, ilm-fani, san’ati, o’ziga xos va betag’ror xayot falsafasi bilan jaxon sivilizasiyasi rivojiga muhim xissa q ushdi. O’zbek xalqi jaxonga fan, san’at, falsafa, tibbiyot, siyosat, huquq, tarix soxalarida ulmas asarlar yaratgan, buyu k allomalarni bergan. Biroq mustamlagachilik yillarida ruy bergan quyidagi jarayonlar xalqimizning jaxon sivilizasiyasiga g’ushilishi uchun imkon bermagan: - o’z milliy davlatchilikiga ega bo’lmaganligi; - milliy madaniyatning tabiiy rivojlanish imkoniyati che k langanligi; - mustabid to’zum mafkurasining tazyig’i ostida dunyodan o’zib g’uyilganligi; - tarixi, ona tili, ma’naviy merosidan begonalashish alomatlari paydo bo’lganligi; - milliy qadriyatlari, an’ana va urf-odatlarining yo’qolib borganligi, ularni asrab-avaylash imkoniyatining k amligi va boshqalar. Mustaqillik tufayli O’zbekiston o’z taraqqiyot yo’lini er k in tanlash, milliy davlatchilik asoslarini yaratish va jaxon sivilizasiyasiga q ushilish imkoniga ega bo’ldi. Mamlakatimiz o’z mustaqilligining dastlab k i yillaridano q jaxon sivilizasiyasiga qushilish yo’lini tanladi. Jaxon sivilizasiyasi yutuqlaridan baxramand bo’lish mustaqil rivojlanish yo’liga k irgan davlatning dunyo hamjamiyatida o’ziga xos rivojlanishini ta’minlaydi. Binobarin, har bir xalq mustaqil bo’lganidan keyin o’zining iqtisodiyoti, madaniyati, milliy davlatchilik siyosatini amalga oshiradi. U o’z imkoniyatlariga tayanib, jaxon

hamjamiyatiga k irib borar egani, bu jarayon milliy falsafada ham o’z ifodasini topadi. Mustaqillik milliy falsafaning negizi, uning umumjaxon falsafiy jarayoni bilan q ushilishi va uygunlashuvining eng asosiy shartidir. Mustaqilli kk a erishmagan xalq milliyligini, o’ziga xos qadriyatlari, urf-odatlari, ruhiyati va dunyo qa rashini o’z falsafasida tula-tu k is aks ettira olmaydi. Mustaqil bo’lmagan xalqning falsafasida mustamlagachilarning g’ oyalari doimo ustuvor bo’ladi. Faqat mustaqilliqqina ijtimoiy ongning hamma soxalarida, dunyoqarashning barcha jab h alarida milliylikning tula-tug’is namoyon bo’lishi uchun zamin yaratadi. Tarixning sabog’ berishicha, xech qanday davlat boshqa bir davlatga, boshqa bir xalqga o’z manfaatlarini ko’zlamasdan beg ’ araz yordam ko’rsatmaydi. Jaxon sivilizasiyasiga q ushilish har bir mustaqil rivojlanayotgan davlatning taraqqiyotida o’z kuchi va imkoniyatlariga, ilgor an’analariga, qadriyatlariga, milliy davlatchilik tajribalariga, intellegtual salo h iyatiga, tabiiy boyliklariga tayanishini in k or etmaydi, balki ularning k eng rivojlanishini ta q ozo etadi. Er k inlik, mustaqillik hamisha zaruratni, mas’uliyatni aniqlashni ta q ozo etadi: er k inlik va mustaqillik jamiyatning har bir a’zosi oldiga «Biz k im edi k ? «xozir q anday a h voldamiz?» va « q anday bo’lishimiz kerak»? degan savollarga vijdonan javob berishni talab etadi. Mustaqillik yillarida farovon va baxtli xayotni bizga k imdir yaratib bermasligini, balki o’z aqlimiz, kuchimiz bilan yaratishimiz lozimligini aniqlashni ta q azo etadigan dunyoqarash shakllangani bu savollarga javoblar izlanilayotganligidan, ularni xal qilish choralari q urilayotganidan dalolat beradi. Boshqa mamlakatlardan, yaxlit va bir butun jaxon tizimidan ajralib qolgan xolda bu borada ham taraqqiyotga erishib bo’lmaydi. Taraqqiyotga sivilizasiyali yondashuv o’ziga xos xususiyatlarga ega. O’zbekiston va jaxon tarixini o’rganishga bunday qarash xozirgi zamon falsafasida muhim y o’ nalishlardan biri sifatida q aror topmog’da. U tarixiy haqiqatni xolisona baxolashga, milliy xususiyatlarning o’ziga xosligini aniqlashga, insoniyatning ilg ’ or rivojlanish tajribalarini bilishga va ulardan ijodiy foydalanishga imkon

beradi. Jaxon tarixiga sivilizasiyali yondashuv insoniyat taraqqiyoti z o’ rliksiz va inqilobiy sag’rashlarsiz o’ziga xos tadrijiy yo’ldan ilgarilab borganida jamiyat katta foyda k o’rishi, odamzod boshiga turli ijtimoiy ofatlar tushmasdan rivojlanishi mumkinligini ko’rsatadi. O’zbekistonnning dunyo sivilizasiyasiga q ushiluvining asosiy y o’ nalishlari, mamlakatimiz istiqloli va o’ziga xos tadrijiy taraqqiyot yo’lining nazariyasi va amaliyoti I.A. Karimovning «O’zbekistonning o’z istiqlol va taraqqiyot yo’li», «O’zbekistonning siyosiy-ijtimoiy va iqtisodiy isti q bolining asosiy y o’ nalishlari», «O’zbekiston iqtisodiy islo h otlarni chuqurlashtirish yo’lida», «O’zbekiston XXI asr busag ’ asida: xavfsizli kk a ta h did, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari», «O’zbekiston XXI asrga intilmoqda» kabi asarlari, nut q va ma q olalarida k eng yoritilgan. Bu konsepsiyaning mohiyati nimadan iborat? O’zbekistonning milliy ji h atdan mustaqil bo’lishi obyektiv zaruriy jarayon, ajdodlarimizning azaliy orzusi, o’zbek xalqining buyu k tarixiy yutug ’ idir. Bunda quyidagilar alo h ida e’tiborga molik: - O’zbekiston k onstitusiyasining q abo u l qilinishi; - milliy mustaqillik ramzlari bo’lgan davlat bayrogi, davlat madxiyasi, davlat gerbining q ab u l qilinishi; - milliy davlatchilik demokratik tizimining shakllanganligi; - xalqimiz tabiat ato etgan barcha boyliklarga egalik huquqini o’z qo’liga olganligi; - milliy armiya va xavfsizlik tizimi yaratilganligi; - milliy qadriyatlarni ti k lash va rivojlantirish. O’zbekiston mustaqilligini mustah k amlash, jamiyat xayotini tubdan islo h etishning asosiy tamoyillari Prezident I.A. Karimov tomonidan ishlab chiqildi. Bu jarayonning umuminsoniy ji h atlari va jaxon sivilizasiyasiga xos tomonlarining amalga oshishi muayyan muddatni talab qiladi. Bu muddatda amalga oshiriladigan barcha ishlar o’ tish davri zaruratidan kelib chiqadi. Mustabid t u zum davrida jaxon sivilizasiyasidan ajratib qo’ yilgan O’zbekiston bu borada i kk ita uzviy y o’ nalishda faoliyat yuritishga majbur bo’lmo q da. Birinchidan,

mustaqillikni mustah k amlash, milliy qadriyatlarni ti k lash va asrab-avaylash asosida o’ziga xos va o’ziga mos yo’ldan borish. I kk inchidan esa, bu jarayonda umuminsoniy qadriyatlarning ustuvorligini ta’minlash, jaxon sivilizasiyasi yutuqlaridan k eng foydalanish, demokratik jamiyat qu rish vazifalarini amalga oshirmo q da. Bir qarashda i kk i xil yo’lga o’ xshab ko’ ringan bu taraqqiyot usuli, aslida umumiy jarayonning uzviy bog’liq i kk i jixati, bir-birini ta q ozo etadigan tomonlarning dialegti k asidir. O’zbekistonning I.A. Karimov tomonidan asoslab berilgan o’ziga xos taraqqiyot yo’li quyidagi tamoyillarni nazarda tutadi: 1) iqtisodning siyosatdan ustuvorligi; 2) davlatning bosh islo h otchi e k anligi; 3) qonun ustuvorligi; 4) kuchli ijtimoiy siyosat; 5) bozor munosabatlariga bosqichma-bosqich o’ tish. O’zbekistonning tadrijiy taraqqiyot yo’li ayrim davlatlarning bozor munosabatlariga «shog terapiya»si usuli bilan o’ tish tajribasidan keskin farqlanadi. O’zbekistonning mustabidlikdan q utulgan dastlabg’i davrdagi o’ziga xos iqtisodiy a h voli, sobi q Ittifo q davrida o’ l k aning xom-ashyo yet k azib berishga ixtisoslashishi kabi og ’ ir meros bilan birga xalqning ming yillik tajribasi, undan kelib chiqadigan xulosalar bozor munosabatlariga tadrijiy ravishda bosqichma-bosqich o’ tishni taqazo etdi. Iqtisodiy isloxotlar va sivilizasiyalashgan bozor. U zoq yillar davomida shakllangan iqtisodiy strugturada tub o’zgarishlarni zudlik bilan q isga vaqt ichida amalga oshirishning salbiy oqibatlari oldini olishga va puxta uylangan strategig rejalarni amalga oshirishga aloxida e’tibor berildi. Isloxotlarning amalga oshirilishi milliy manfaatlar uchun xizmat qilishi zarurli g i, odamlar isloxotlar uchun emas, balki isloxotlar odamlar uchun xizmat qilishi zarurli g i e’tiborga olindi. Isloxotlar amalga oshirilgan k unga qadar respublika aholisining aksariyat qismi iqtisodiy jixatdan nochor axvolda bo’lib, mul k ning davlat tasarrufidan chiqarilishi va xususiylashtirilishi jarayonida aholining iqqi toifaga ajralishi, xaddan tashgari

boyib va qashshoqlashib k etishi mu q arrar ravishda turli noroziliklar va ijtimoiy larzalarni keltirib chiqarishi mumkin edi. Ana shularni hisobga olib, I.A. Karimov bozor munosabatlariga o’ tishning muhim xususiyatlaridan biri sifatida aholini ijtimoiy ximoyalashga qaratilgan kuchli siyosat g ’ oyasini ilgari surdi. Bozor munosabatlarini amalga oshirish bir necha bosqichdan iborat qilib belgilandi. Har bir bosqichda ma’lum iqtisodiy tadbirlar amalga oshirildi. Bular q uydagilardir: - mul k ni xususiylashtirish; - mul k ning davlat tasarrufidan chiqarilishi; - mul k ning xilma-xil sha k llarini vujudga keltirish; - agrar islo h otlarni amalga oshirish; - milliy valyutani muomalaga k iritish; - yangi iqtisodiy infrastrugturaning yaratilishi; - rivojlangan mamlakatlar bilan ham k orlikdagi qo’ shma k orxonalarning barpo etilishi; - innovasiya siyosatini amalga oshirish; - xorijiy investisiya, texnika va texnologiyalarni mamlakat iqtisodiyotiga jalb etish va boshqalar. Xullas, bozor munosabatlariga o’ tishning madaniy sivilizasiyali xarakterga ega e k anligi O’zbekiston mustaqilligini mustah k amlashning muhim xususiyatidir. China k am sivilizasiyalashgan bozor munosabatlari, bozor vositalari faqat yuksak ma’naviyat, yuksak axloqiylik va vatanparvarlik negizlarida barpo etilishi mumkin. Iqtisodiy islo h otlarni amalga oshirish va bozor munosabatlarini shakllantirishda respublikamizning bugungi h olati, imkoniyatlaridan kelib chi q ib, isloxotlarning maqsadi xalq va davlat munosabatlari tomon y o’ naltirildi. O’zbekistonning jaxon hamjamiyatiga k irishiga imkon beradigan q ulay shart- sharoitlari quyidagilardir: - mamlakatning nihoyatda ko’p boyliklarga ega e k anligi; - sanoat uchun zarur bo’lgan xom ashyo zaxiralarining ko’pligi; - ishchi kuchlarining m o’ lligi;

- O’zbekistonning tabiiy — jug ’ rofiy q ulay o’ rni; - mamlakatdagi ijtimoiy-siyosiy barqarorlik; Ana shu imkoniyatlarning r o’ yobga chi q ishi O’zbekistonning iqtisodiyot so h asida jaxon sivilizasiyasiga qo’ shilib borishi uchun k eng isti q bollar yaratadi. O’zbekistonda amalga oshirilayotgan iqtisodiy islo h otlar negizida kishilarning me h natga, mul kk a, mexnat maxsuliga bo’lgan munosabatini o’zgartirish g ’ oyasi yotadi. U zoq yillar davomida mexnatga bo’lgan qarashlarda biryog’lamalik z ug’m surib keldi. Ishlab chiqarish vositalariga bo’lgan ijtimoiy mul k chilik — kishilar mexnat faolligining asosi barcha ijtimoiy illatlarning bosh sababchisi — xususiy mul k chilik degan not o’ g’ri qarash o’zini o q lamadi. Shaxsiy manfaatdorlikni in k or etish, jamoa, jamiyat uchungina faol mexnat qilish, iqtisodiyotni mafkuraviy maqsadlarga buysundirish; mexnat ra q obati o’ rniga soxta musobagani joriy etish insonning mexnatdan, o’z-o’zidan va jamiyatdan begonalashuviga, bog ’ imandalik k ayfiyatining shakllanishiga olib keldi. Bu esa jamiyat in q irozini tezlashtirdi. O’zbekiston sharoitida bozor munosabatlarini shakllantirishda mexnatga, mulkka va insonning o’z-o’ziga bo’lgan munosabatini tubdan o’zgartirishning nazariy-falsafiy asoslarini ishlab chi q ish zarurati vujudga keldi va bu I.A. Karimov asarlarida o’z ifodasini topdi. Mexnat va mexnatga munosabat soxasida qator yangiliklar joriy etildi. Mexnatga munosabatda xususiy mul k ning o’ rni, mul k dorning jamiyat xayotidagi ahamiyati yangicha tushunila boshlandi. Davlat va jamiyatning kuch- q udrati fuqarolarning tadbir k orli g i, boyli g i, ishbilarmonli g iga bog’liq e k an anglab olindi. Sivilizasiyali rivojlanish va mul k iy plyuralizm. Bozor munosabatlari sharoitida maxsulot sifati va samaradorligini yaxshilashning muhim qonuniyatlaridan biri ra q obatli muxitni yaratish, kishilarda xujayinlik xissini shakllantirish, mexnat maxsuli g a egalik qilish, shaxsiy manfaatdorlik va uni davlat manfaatlari bilan bog ’ lash muhim tamoyil sifatida joriy etila boshlandi. Mexnatni tashkil etish jarayonida kishilarning kasbiy maxorati, bilimi, tajribasi, ko’ ni k ma va mala k asi, mexnat madaniyati, mexnatni tashkil etishga ijodiy yondashish kishilarning mexnat va mul kk a bo’lgan munosabatini ko’rsatuvchi mezonga aylandi.

Mul nima? har bir inson o’zining ongli faoliyatida mul kk a ega bo’lishni o’z oldiga maqsad qilib qo’ yadi. Bu mul k insonning aqliy va jismoniy mexnat faoliyatida yaratilgan va uning barqaror yashashi uchun kafolat beradigan moddiy va intellegtual boylikdir. Mul k avloddan-avlodga meros bo’lib utishi ham mumkin. Mulk mulkdorning tasarrufida bo’lgan barcha tiri k chilik va ishlab chiqarish vositalaridir. Mulkning shaxsiy, xususiy, jamoa, davlat mulki singari sha k llari mavjud. Mulk egasi o’z tasarrufidagi mulkni avaylab-asraydi, tejaydi, undan oqilona foydalanadi va muttasil ravishda ko’paytirishga harakat qiladi. Bozor munosabatlariga o’ tish davrida davlat xususiy mulkni qo’ llab- q uvvatlaydi, mulkchilikning turli sha k llarini rivojlantiradi, xususiy mulk daxlsizligini huquqiy kafolatlaydi, tadbir k orlik va ishbilarmonlikni rivojlantirish uchun imtiyozli k reditlar berishni yo’lga qo’ yadi. Bu esa ularning mulkdor bo’lishi, O’rta mulkdorlar sinfining shakllanishi uchun k eng imkoniyat yaratadi. Mustaqillik sharoitida aqliy mexnat maxsuli bo’lgan fan, san’at asarlari, darsliklar, u q uv qo’ llanmalari, ta’lim-tarbiyaning yangi konsepsiyalarini yaratish intellegtual mulk hisoblanadi. Intellegtual mulk egasi o’z mexnati maxsulini o’z xoxishicha tasarruf etadi. Bunday mulkning q adr- q immati, baxosi, sifati, jamiyatda tutgan o’ rni ra q obatli muxitda yaqqol namoyon bo’ladi. Intellegtual mulkning talabgori, buyurtmachisi davlat va jamiyatdir. Mexnat jarayonida yaratiladigan har qanday maxsulot o’z q iymatiga ega bo’ladi. q iymat maxsulotda o’z ifodasini topadigan xodimning aqliy va jismoniy kuchi, qobiliyati, bilimi, sarflagan vaqti, xom ashyo, yo q ilg’i, energiya, yo’l harajatlari uchun mablag ’ i va h o k azolardir. Mulkdor maxsulot ishlab chiqarishga k amro q harajat qilib, ko’proq foyda olishga intiladi. Foyda bozor munosabatlari sharoitida amal qiladigan muhim qonuniyatlardan biridir. Xususiy mulkning rivojlanishida foyda xal qiluvchi o’ rin tutadi. hozirgi paytda mexnat, mulk, foyda tushunchalarini falsafiy-iqtisodiy ji h atdan teran idro k etish, yoshlar dunyoqarashida yangicha iqtisodiy tafa kk urni shakllantirish ularning jaxon

sivilizasiyasi andozasi talablari darajasida fi k r yuritishi va faoliyat ko’rsatishi uchun zamin yaratadi. O’zbekistondagi demokratik jarayonlar jaxon sivilizasiyasi bilan uyg ’ unlashishning yana bir imkoniyatidir. O’zbekistonning jaxon sivilizasiyasiga qo’ shilib borishida demokratik jarayonlarni va rivojlangan davlatlarning siyosiy tajribalarini ijodiy o’rganish va xayotga tatbi q etish muhim o’ rin tutadi. O’zbekiston qonunchiligini xalqaro huquq talablariga muvofi q lashtirish, nuf u zli xalqaro tashkilotlarga a’zo bo’lish, xo k imiyatni qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi, sud xo k imiyatlariga bo’lish, mamlakat Prezidentini mu q obillik asosida saylash, fi k rlar xilma-xilli g i va ko’ppartiyaviylik tizimini q aror toptirish, demokratik qadriyatlarni xayotga tatbig’ etish, O’zbekistonning jaxon sivilizasiyasiga qo’ shilib borayotganidan dalolat beradi. O’zbekistonning jaxon sivilizasiyasiga k irib borishidagi tajribalarini falsafiy idro k etish va umumlashtirish ayni q sa muhimdir. Prezident I.A. Karimovning qator asarlarida yuksak ma’naviyat jamiyat taraqqiyotida muhim omil eganili g i tug’risidagi g’ oya yangicha falsafiy tafaqqurning metodologi k asosi, jaxon taraqqiyoti tajribalariga tayanishning yor q in namunasidir. Milliy g’ oya va milliy mafkura o’zida mamlakatimizning jaxon sivilizasiyasiga qo’ shilish nazariyasi, yo’llarini yaqqol aks ettiradi. O’zbekistonning jaxon sivilizasiyasiga qo’ shilish tajribasi, uning milliy g ’ oyasi va mafkurasi rivojlanayotgan mamlakatlar uchun olamshumul ahamiyat kasb etadi. hozirgi zamon sivilizasiyasining muhim xususiyatlarini va O’zbekistonning sivilizasiyali taraqqiyot yo’lidan jaxon hamjamiyatiga qo’ shilib borishini, milliy g ’ oya va mafkurani falsafiy idro k etish talabalarda vatan tuyg ’ usi, ma’rifatparvarlik, milliy g ’ urur, burch, masuliyat xissini tarbiyalashga yordam beradi.

O'xshashlar

Jamiyat falsafasi.(sotsiologiya)

Global muammolar falsafasi.

Global muammolar falsafasi Jahon sivilizatsiyasi va taraqqiyotning o`zbеk modеli

Milliy g`oya - xalqning ishonchi va e`tiqodi

Falsafiy kategoriyalar