Botanika o`qitishni faol tashkil etishning - Botanika - Referatlar

Botanika o`qitishni faol tashkil etishning

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

50 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uz Reja: 1. Botanika fanini maqsadi va vazifasi. 2. Botanika o`qitishda vatanparvarlik tuyg`usi va tabiatni e`zozlash xissini tarbiyalash. 3. Botanika darslarida maxalliy materiallardan foydalanish, sinfda bajaradigan ish. 4. Botanikadan laboratoriya mashg`ulotlarini tashkil etish, o`simlik hujayralari va to`qimalarini organlari o`rganish preperatlar tayorlash, mikroskopdan foydalanish, rasm chizich. 5. Botanik gerbariylar tuzish va ulardan foydalanish. 6. Botanikadan mustaqil ishlarni tashkil etish fenologik kuzatishlar o`quv tarbiya ishlari ekskursiyalar xaqida. 7. Botanikadan ayrim mavzularni o`qitishni o`ziga xosligi. 8. Yulli o`simliklar o`simlik hujayrasi va to`qimalari. 9. O`simliklarni asosiy guruxlari suvo`tlar yo`sinlar 40 bo`g`imlar, ochiq urug`lilar. 10. O`zbekiston o`simliklar qoplami, o`simliklar dunyosining rivojlanishi.

www.arxiv.uz O`quvchilarga dars o`tishda DTS asosidan kelib chiqqan xolda xar bir fanni o`ziga qo`yilgan talabi bor. Shu jumladan botanika fanida qoilgan talab.O`rta maktabda biologiya o`qitishni asosiy vazifalari. a)O`quvchilarni asosiy biologik tushunchalar etakchi quyilar, ilmiy dalilar organik olam manzarasini shakllantirish. b)Tirik tabiat va uni taraqqiyoti. c)Organizmlarni hayoti rivojlanish tarixi qonunlari molekula, hujayra haqida. d)O`quvchilarni o`zlarini va o`zgalarning salomatligini saqlash. Sog`lom turmush tarzini tarkib toptirishga yonaltirish. e)Biologiya ta`limini mazmunini hozirgi hayot va fan bilan bog`lash o`quvchini kasb tanlashga o`rgatish. j)Tabiat boyliklaridan oqilona foydalanish. z)Maxalliy materiallarni mahalliy o`simlik hayvon turlarini o`rganish. Xozirgi olimlarimizni ishlarini o`rgatish orqali o`quvchilarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash. Davlaat talabini minimal qismi botanika fanidan boshlanadi. 1.ildiz, poya, barg,gul, asosiyguruhlar, sistematika, o`simlik qoplami. Biologik ta`limni asosiy g`oyasi: 1)Organizm-biologik sistema molekula, hujayra, gen 2) «Ekologik tizimlar»-atrof muhit ekologik omillar. 3) «Organik olam evolutsiyasi» tur, klassifikasiyasi gul mevani hosil bo`lishi o`simlik gullarini murak kavlashib borishi sinflarni murakkablashishi nav, zot tushunchalari, biologiyaga doir ko`rsatma labaratoriya ishlari. 4) 5-sinfga kiritilgan «Botanika» fanidan tushunchalar. 1.Morfologik tushunchalar o`simlik tashqi tuzilishi. 2.Anatomik tushunchalar o`simlik ichki tuzilishi. 3.Fiziologik tushunchalar o`simliklarda boradigan hayotiyjarayonlar (nafas olish, oziqlanish, suv bug`latish) oziq moddalarni harakati. 4.Ekologik tushunchalar o`simlikni tashqi muhit bilan bog`lash hayotiy shakllari.

www.arxiv.uz 5.Sistematik tushunchalar sinf, oila turkum va turqa xos belgilar. 6.Agranomik tushunchalar tuproq tuzilishi o`g`itlash, o`g`it turlari vegetativ ko`paytirish, parvarish qilish. 7.Olamni ilmiy bilish labaratoriya ishlari mikroskop bilan ishlash preperat tayyorlash,tajribalar qilish. Yuqoridagi tushunchalar keyingi sinflarda biologiya o`rgatishni asosi bo`lib xizmat qiladi,kengaytirib boradi. O`quvchilarga mazkur tushunchalarni quyudagi bosqichlarda shakllantiramiz. 1.O`quv materiallarini sezgi organi orqali qabul qiladi. 2.Tasavvur qilish 3.Abstrakt tafakkur 4.Yodda saqlash 5.Amalda qo`llaydi 6.Natijalarni tekislashtiradi. Bu jarayonda o`qitivchi ko`rgazmali qurollardan, axborot vosita, mustaqil ishlash kabilardan foydalanadi. Bunda quyidagilarga e`tibor beradi. 1.O`rganilayotgan ob`ektni avvalgi organdan ob`ekti bilan taqqoslaydi o`xshash va farqini aniqlaydi. 2.O`rganilgan va o`rganilayotgan ob`ektni o`rtasidagi umumiylikni bilsin. 3.O`rganilayotgan ob`ektni o`ziga xos tomonini aniqlasin. 4.Eng muhim jixatlarini bilsin va o`rgansin. 5.O`zlashtirgan tushunchalarni yangi kutilmagan vazifalarda qo`llab yangi bilimlarni egallash. Masalan: Hujayra mavzusida o`quvchilar piyoz po`sti hujayralari ularni qismlari bilan tanishish. Botanika o`qitishda milliy g`oya, milliy mafkura o`z vataniga mexr-muhabbat uyg`otisho`zligini aniqlash. Bunda dars va darsdan tashqari ekskursiya O`zbekistonni tabiy o`simliklar olami va qoplami va ulardan oqilona foydalanish, Xalq tizimi xar bir

www.arxiv.uz mavzuga bog`liq bo`lgan hadislar, afsonalar, maqollardan foydalanish. O`qituvchi botanikani o`qitishda ekalogik,estetik,huquqiy,iqtisodiy,mexnat tarbiyasini amalga oshiriahni va o`quvchilarni ongli kasb tanlashga o`rgatish lozim. O`qitishning asosiy shakli dars hisoblanadi. Botanika o`quv dasturidan o`rin olgan mavzularning mazmmuniga ko`ra. 1.Marfologik mazmundagi darslar 2.Anatomik mazmundagi darslar 3.Fiziologik mazmundagi darslar 4.Sistematik mazmundagi darslar 5.Ekologik mazmundagi darslar Mazkur darslar zamonaviy pedogogik texnologiyalar asosida bo`lishi ishlab chiqildi. Botanikadan sinfdan tashqari ishlar jadval tarzida berilgan. Maktabda, uyda, tirik tabiat burchagida, maktab tajriba er uchastkasida, biologiya o`quv xonasida bajariladigan ishlar. O`simliklar dunyosini turli-tumanligi ersharida 412 ming tur o`simlik borligi va ularni turli-tuman sharoitda o`sishga moslashganligini o`rgata boramiz. Masalan: og`irligi 25 kgga etadigan seyshal palmasini yong`oqi tanasida 200 l suv saqlaydigan kaktuslar 6000 yil umr ko`radigan Kanar orollarida yashovchi ajdar daraxtlari d=1 mga etadigan rafleziya guli kabilarni o`rgatish mumkin. Maxalliy sharoitimizdan kelib chiqib esa bargi arang ko`rinadigan jaziramaissiqda o`sadigan saksovul va qandimlarni? Poyasi suv tabida guli suv ustida ochiladigan nilufarni misol keltirish mumkin. Hashoratlar bilan oziqlanuvchi suv qaroqchisi? Tbiat ko`rki bo`lgan qizil lola? Ko`za gul, sallaqul? Chinnigul? Xolmon noyob mevali o`simliklar yong`oq, pista, bodom safsanlar bor. Tabobatimiz gavxari chakanda isriq? Namatak, suv qalampiri kabilardir. Barcha gulli o`simliklar ildiz, poya, barg,gul meva va urug`lardan tashkil topgan gul tuzilishlari ekologik muxitga qarab o`zgarib kelgan, sharoitga moslasha borgan va moslanish hosil qilgan. Xar bir dars yakunida test topshiriqlari, tayanch so`zlar savol va topshiriqlar bo`ladi (Daraxtlar)

www.arxiv.uz Botanika fanini o`qitishda sayxatlar, amaliy mashg`ulotlar labaratoriya ishlari aloxidao`rin tutadi. Buni bilan bola atrof muxit bilan o`simlik hayotini o`rgana oladi va bog`ligini anglaydi. Labaratoriya ishlari hujayrani o`rganish bilan hayotni molekulyar asoslarini hujayra, toqima kabilarni o`rganadi. Botanikani o`qitishda maxalliy sharoitimizdagi o`simliklar va ularni tuzlari o`ziga xosligini ham o`rgatish aloxida ahamiyatga egadir.Botanika darslarini o`tishda ko`rgazmali qurol va didaktik o`yinlardan foydalash xam aloxida ahamiyatga ega. Botanika fanini rivojlanishiga o`z xissalarini qo`shgan o`zbek olimlarini iishlarini mahalliy sharoitimizdagi bog`bonlarni ishlarni o`rgatish lozim. Turkiston florasini o`rgangan olim B.F.Fedchenkolor misoldir 4111 tur o`simlik borligini aytgan. O`zbekiston 1920 yildan ayniqsa 1940 yillardan keyin o`simliklar o`rganila boshlandi.O`zbekistonni markaziy gerbariysi tashkil qilindi. Bunda 10000 dan ortiq o`simliklar bor. 1941-1962 yillarda O`zbekiston fanlar akademiyasi Botanika institutida 6 jildlik «O`zbekiston florasi» chop etildi. Muzaffarov suv o`tlarni o`rgandi. Botanik olim Q.Z.Zokirov, U.P.Korovin, J.K.Saidov, A.U.Usmanov, S.S.Sohabaddinov o`z hissalarini qo`shdilar. Adbiyotlar: 1.I.A.Karimov xushyorlikka davlat Toshkent «O`zbekiston» 1999 yil 2.Milliy istiqlol g`oyasi asosiy tushuncha va tamoyillar. Toshkent. «O`zbekiston» 2000 yil

www.arxiv.uz 3.DTS talabi dastur Toshkent. «Sharq» 1999 yil 4.J.O.Tolipova, A.T.G`ofurov. Biologiya ta`limi texnoogiyalari. Toshkent. «O`qituvchi» 2002 yil 5.O`z ish tajribalarim. 6. www.ziyonet.uz

O'xshashlar

Botanika fanini o`qitish

Botanika faniga kirish. O`simlik hujayralarining tuzilishi

Botanika bog’lari va o’simliklar introduktsiyasi

Kirish, botanika fani, bo`limlari va uni farmatsiya sohasidagi ahamiyat O`simlik hujayrasi. Sitoplazma

O’simliklar dunyosi. Botanika fani, uning bo’limlari, rivojlanish tarixi