Bolalarda ko`rish va eshitish organlarining kasaliklari - Biologiya - Referatlar

Bolalarda ko`rish va eshitish organlarining kasaliklari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

58.5 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uz Reja: 1. Ko`rish buzilishining asosiy turlari . 2. Ko`rish buzilashining vujudga kelish sabablari va ularni oldini olish tadbirlari . 3. Quloq - burun yallig`laninshi va adenoit o`smalari . 4. Kasallikning sabablari va alomatlari , davolash, oldini olish choralari .

www.arxiv.uz Ko`rish buzilishining asosiy turlari: uzoqni va yaqinni ko`ra olmaslik, g`ilaylik, daltonizm. Yaqinni ko`ra olmaslik (miopiya ) rivojlanganda bola uzoqni yaxshi ko`ra olmaydi , yaqindan ishlaganda ko`z mushaklari tez charchaydi, peshona sohasida og`riq paydo bo`ladi va tarqaluvchi g`Iilaylik rivojlanadi. Yaqindan ko`rish -bu uzoqdagi narsalarni yaxshi ko`ra olmaslikdir . Bu ko`rish uzoq mudat yaqin masofaga ko`z tikib ishlash ,irsiyat ,noqulay muhit sharoit tasirida kelib chiqadi .Yaqindan ko`rish yuqori darajaga yetgan bo`lsa yuk ko`tarish , sakrash , jismoniy nagruskalar mumkin emas. Miopiya yengil darajasi rivojlansa bolaga uzoqni ko`rish uchun tarqaluvchi shishali ko`zoynak tavsiya etiladi. Agarda o`ta og`ir darajali miopiya rivojlansa bola 2 fokusli ko`zoynak tavsiya etiladi va ko`z gigienasiga rioya qilish buyiriladi. Uzoqni ko`ra olomaslik-gipermetroniya. Belgilari yengil darajada uzoqni va yaqinni ko`ra oladi agar kasallik o`ta og`ir darajada rivojlangan bo`lsa yaqindan ishlaydigan ko`z charchaydi va uzoqni yaxshi ko`ra olmaydi. Kasallik og`ir darajada rivojlangan bo`lsa bemorlar yaqindan uzoqni ko`rish faoliyati pasayadi, boshi og`riydi, davolashda atropin eritmasidan foydaniladi , bolaga ko`z oynak tavsiya etiladi. Bundan tashqari bolaga aloe, vitaminlar, shishasimon tana buyiriladi. Agar bular naf bermasa xirurgik metoddan foydalanish mumkin. Ko`z kasalliklarini oldini olish uchun organizmni chiniqtirish sog`lomlashtirish ovqatlantirish turlarini tashkil qilish (juda ,sho`r va achiq narsalarni kamroq istemol qilish) vaqtida dam olish o`quvchilar va o`qituvchilar kun tartibiga qat`iy rioya qilishlari shart. Shu birga ko`zga zo`rberishni cheklashdan iboratdir Akkomadatsiya - moslashish, bu ko`zning turli masofada turgan ko`rishga moslashishdir. Akkomadatsiyada gavhar predmetlarning masofaga qarab nurni sindirish qobilyatini o`zgartiradi va ko`z oldidagi predmetlar tasvirini to`r pardada fonuslaydi akkomadatsiyasining buzilishi uch xil bo`ladi u kipriksimon muskullarning uzoq vaqt spazm bo`lib turishi natjasida yosh bolalarda vujudga keladi birdaniga ko`zning yaqindan ko`radigan bo`lib uzoqni ko`ra olmaslikni xarakterlaydi. Bu narsalar ko`zga yaqin turib zo`r

www.arxiv.uz berib ishlagandan keyin zo`r berib to`qish va yozishdan keyin o`quvchilarda boshlanishi mumkin . Ko`z g`ilayligi bu ko`zning noto`g`ri holatga turishi bo`lib ,bu bir ko`zning umumiy tikilish nuqtasidan boshqa tarafga qarab turishi va biokulyar ko`rishning ishdan chiqishi bilan xarakterlanadi. Bolalarda ko`z g`ilayligi tug`ma va orttirilgan bo`ladi. Kichik yoshdagi bolalarda ko`z g`ilayligi yig`iluvchi ,maktab yoshdagi bolalarda yeyiluvchi g`ilaylik kuzatiladi . Ko`z g`ilayligida asosan biokulyar ko`rish faoliyati buzilib, ko`zning umumiy nuqtaga qarolmay og`rishi kuzatiladi .Xayotda orttirilgan g`ilaylikning asosiy sabablari; yaliqlanish, o`sma prsesslari tufayli bosh miya travmalari natijasida ko`zni xarakterlovchi muskullar va nervlarning zararlanishidir. Gilaylikda bitta narsa 2 ta bo`lib ko`rinadi. G`ilaylik 2 xil bo`ladi: 1. Bir - biriga ergashuvchi g`ilaylik. 2 .Paralichilik g`ilaylik. Biokulyar ko`rish yo`qolib qolganda bir–biriga ergashuvchi g`ilaylik vujudga keladi. Bunda bitta ko`z narsaga qarab turadi, ikkinchisi yuqoriga yoki boshqa tomonga og`ib turadi. Ergashuvchi yosh bola pisixikasiga tasir qiladi. Uni boshqalar mazax qilishidan cho`chib o`zini boshqalardan chetga olib yuradi. Bu bolalarni tezda ko`z shifokoriga olib borish ko`z oynak toqish zarur. O`z vaqtida davolansa g`ilaylik yo`qolib ketishi mumkin. Paralichlik g`ilaylik-ko`zni harakatlantiruvchi nervlardan biri yoki bir nachtasining travma , o`sma infeksiya tufayli falaj yoki parez bo`lib qolishidan keyin yuzaga keladi . Buday gilaylik g`ilay ko`zning falajlangan muskul tomonga qarab harakat qila olmasligi bilan tariflanadi . Davosi : Muskulni zararlanishiga olib kelgan sabablarni bartaraf etish, o`smani olib tashlash, koservativ davo qilmasa, xirurgik davo qilinadi . Yani plastik operatsiyalar qilish mumkin. Hozirgi vaqtda ko`zi g`ilay bolalarning ko`z muxofazasi kabinetlari ixtisoslshtirlgan bolalar bog`chalari,

www.arxiv.uz sanatoriyalar, yozgi dam olish oromgohlarda davolash sistemalari barpo etilgan bularda davolash prosessiyalari bolalarni o`qitish bilan birga qo`shib olib boriladi. Daltonizm-bu ranglarni bir biridan ajrata olmaslikdir. Asosan erkaklarda uchraydigan yetishmovchikik u nasldan- naslga o`tadi asosiy belgilari: bu turdagi erkaklar qizil, to`q jigari rang binafsha va boshqa ranglarni ajrata olmaydilar kishi bunda qora va oq ranglarni ko`ra oladi xolos bunday kishilar ko`z kasaliklari dispanserida turadilar. Ularga haydovchilik qilish, samalyot,transportlarni boshqarish man etiladi. Kasalik irsiy bo`lganligi (nasldan- naslga xromosomadagi genlar orqali o`tishi) tufayli davolab bo`lmaydi. Quloqning yaliqlanishi Quloqning yaliqlanishi ikki xil bo`ladi : 1.O`tkir -o`rta otit. 2.Surunkali yirigli o`rta- otit . O`tkir o`rta otit kasalligi yosh bolalarda ko`proq uchraydi. Yuqori nafas yo`llarining o`tkir kasalliklari, adenoitlar borligi , burun bo`shlig`i yallig`lanishi, organizm himoya kuchlarining susayishi bu shu xastalikning paydo bo`lishiga sabab bo`ladi, o`rta quloqning yallig`lanishiga mikroblar asosan steptakokk, stafenlakokk, pnevmakokklar keltirish chiqaradi. Kilinik belgilariga qarab 3 bosqichga bo`lish mumkin. 1-bosqich. Bunda quloq bitishi, kuchli og`riqlar paydo bo`lishi uyquning buzilishi temperatura ko`tarilishi mumkin 2-bosqichda eshituv pasayadi,quloqdan yiring ajraladi, og`riqlar kamayib harorat tushadi. 3-bosqich davolash natijasida yiring oqishi to`xtab qoladi, quloq shang`llaydi. Davolash: quloqqa isituvchi konpresslar qo`yiladi, tashqi eshituv yo`liga kamfora yog`i, gisirin tomchilari tomiziladi, agar bemorda tana harorati yuqori

www.arxiv.uz bo`lsa antibyotiklar, sulfanilamidlar buyuriladi l. davolashda asosiy metotlardan biri fizyoterapiya -UVCh bilan davolashdir UVCh 6-7kun davomida buyuriladi . Surunkali yirirngli otit-bu o`tkir otitning kech yoki noto`g`ri davolashdan kelib chiqadigan kasallikdir. U karlikka va ichki quloq vestebulyar aparati funksiyasining buzilashiga sabab bo`ladi. Bunda quloqdan doim yiringli ajratma chiqib turadi. Uning oldi olinmasa yallig`laninsh burun bo`shlig`i, tomoqning tomoqning burun qismi, burun trofi bo`shliqlarining yallig`lanishiga olib keladi. Davosi: konservativ usulda quloqga dori moddalari tomizishdan iboratdir. Dorilarni tomizishdan oldin quloqdan yiringni chiqarib tashlash, tashqi eshitish yo`lini quritish zarur. Bemor yonbosh yotqizilib qulog`ini tepaga ko`tarib eritmalar tomixiladi. Antibiotiklardan levomitsetin va salitilat kislata, 1% dioksidli eritma quloqqa tomiziladi. Bulardan tashqari, organizmni kuchaytirish maqsadida vitaminlar buyuriladi. Edinoit o`smalar. adenoitlar burun yutish bodomcha bezining gepertirofiyasi bo`lib bu 3 yoshdan 8 yoshgacha bo`lgan bolalar o`rasida ko`p uchraydi. Adenoit o`sma kasalligi asosan tez-tez yuqori nafas yo`larining yallig`lanish kasallilari bilan kasallinadigan bolalarda rivojlanadi. Adenovirus ifeksiyasi gripp, qizamiq, renitlar, burun yutish bodomcha bezining o`sib ketishiga sabab bo`ladi. Bunda burundan nafas olish qiyinlashib adenoitlar yuz skileti ko`krak qafasining qiyshayishiga olib keladi. Katta kichikligiga qarab 3 bosqichga farq qiladi. 1-bosqich adenoitlar o`smalar dimog`suyagining yuqori 3/1 qismini yopib o`tadi. 2-bosqich burun chanoqlarri orqadagi uchlarining damida turadi. 3-bosqich xonalarini butunlay yopib turadi. Kasallik burundan nafas olishning qiyinlashuvi, shilliq ajralmalarning oqib o`tishi. Yuz shishib bemor bolaning og`zi ochiq turishi bilan xarakterlanadi. Bola og`zini ochib uxlaydi, uyqusida notinch bo`lib siydigini tuta olmaydi. Og`zidan nafas olganligi sababli bola tez-tez shamollab larengospazm kuzatiladi.

www.arxiv.uz Karios tishlari ko`p bo`ladi. Burun chanoqlari ko`karib burun yo`lida shilliq ajraladi. Davolash faqat hirurgik metod bilan aniqlanadi.

www.arxiv.uz Adabiyotlar: 1. V.P.Bisyarina “Bolalar kasalliklari bolalar parvarishi va go`daklarning anatomik - fiziologik xususiyatlari “ Toshkent 1990 yil. 2. V.A.Belousov, A.D. Pevzner “Bolalar kasalliklari “ Toshkent 1992 yil. 3. J.Eshqobulov, A.Maxmudov “Bolalar kasalliklari “ Toshkent 1993 yil. 4. “Onalik va bolalikni muxofaza qilish” bo`limidan ma`ruzalar matni www.ziyonet.uz

O'xshashlar

Ayiruv organlarining yosh hususiyatlari. Teri tuzilishi va funksiyalari

Statistik ko`rsatkichlar

Organizmlarning ko`payishi

Bolalarda buyrak kasalliklari pielonefrit, glomerulonefrit, sistit

Bolalarda ovqat hazm qilishning buzilishi dispepsiya kasalligi