Спорт иншоотлари - Arxitektura - Referatlar

Спорт иншоотлари

Yuklangan vaqt:

05.05.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1015.5 KB

Ko'chirib olish

Спорт иншоотлари Режа: 1. Спорт иншоотларининг классификацияси 2. Ёпиқ спорт иншоотларининг ҳажмий-режали ечими 3. Иншоотларда ва томошабинлар учун қурилмалардаги ёнғин хавфсизлиги бўйича талаблар

Спорт иншоотларининг классификацияси Спорт иншоотлари қуйидаги турларга бўлинади: - очиқ ва ёпиқ; - ёзги ва қишки; - ҳажмли ва ясси; - универсал ва ихтисослаштирилган. Асосий вазифасига кўра: - ўқув машғулотлари ва машқлар учун; - намойишлар учун; - жисмоний тарбия-соғломлаштириш учун; - болалар спорти учун ихтисослаштирилган иншоотларига ажратилади. Шаҳарсозлик аломати бўйича аҳоли яшайдиган ҳудудда аҳолига хизмат кўрсатишнинг босқичма-босқич принципига мувофиқ спорт иншоотлари умумшаҳар, туманлараро, микротуман иншоотларига ажратилади. Ундан ташқари, саноат, шаҳар атрофи ва кўкаламзорлаштирилган зоналардаги спорт иншоотлари ҳам бўлиши мумкин. Текис очиқ спорт иншоотлари қаторига қуйидагилар киради: - спорт иншоотининг марказий ядроси (асоси); - стадион; - спорт ўйинлари учун майдончалар: - бадминтон учун 15х8 м; - баскетбол учун 28х16 м; - волейбол учун 24х15 м; - городки учун 30х15 м; - теннис учун 40х20 м; - енгил атлектика ва конькида югуриш учун йўлакчалар. Спорт иншоотининг марказий ядроси – атрофи енгил атлетика йўлакчаси билан ўралган спорт ўйинлари учун майдон. Югуриш йўлакчаси секторларида ёки унинг тўғри участкаларининг ташқи периметридан

ташқарида сакраш ва спорт снарядларини улоқтириш секторлари жойлаштирилади. Стадион – ўқув машғулотлари, машқлар ва спорт мусобақаларини ўтказиш каби мураккаб функцияларга эга спорт комплекси; унинг таркибига қуйидагилар киради: томошабинлар учун ўринлари бўлган спорт ядроси, спорт ўйинлари учун майдончалар, ҳар хил спорт турлари учун ёрдамчи ҳудудлар ва хоналарга эга очиқ ва ёпиқ спорт иншоотлари. Очиқ спорт иншоотларини лойиҳалашда спорт ядроси ва стадиони майдони, шунингдек спорт ўйинлари учун мўлжалланган майдончаларнинг бўйлама ўқи жанубдан шимолга йўналтирилишига қатъий риоя қилиш зарур. Ёпиқ спорт иншоотлари: - спорт заллари (томошабинлар учун ўринларсиз) ва спорт корпуслари; - ёпиқ теннис кортлари; - ёпиқ бассейнлар; - яхмалаклар; - спорт саройлари; - ёпиқ стадионлар; - тирлар.

Нижний Новг ород шаҳридаги (Россия)“Дин амо” стади А.Гельфонд, они Ўқув-методик маркази, архитекторлар А.Харитонов, Е.Пестов, констр. Н.Лепорская, 1990.

2- қават режаси.

Спорт ядроси: 1 – футбол майдони; 2 – узунлиги 400 метрга тенг енгил атлетика югуриш йўлкаси; 3 – узунлиги 100 метрга тенг енгил атлетика югуриш йўлкаси; 4 – ядро, босқон, диск ва найза улоқтириш учун енгил атлетика сектори; 5 – баландликка сакраш сектори; 6 – узунликка ва лангар билан баландликка сакраш сектори; 7 – конькида югуриш учун узунлиги 400 метрга тенг музли йўлак. Ёпиқ спорт иншоотларининг ҳажмий-режали ечими Спорт иншоотлари таркибига хоналарнинг учта гуруҳи киради: - спортчилар учун хоналар; - томошабинлар учун хоналар; - ёрдамчи хоналар. Спорт залларини иккинчи қаватдан баландроқда жойлаштирмаслик мақсадга мувофиқдир. Биринчи қаватда, одатда, оғир атлетика, енгил атлетика, футбол, спорт гимнастикаси заллари жойлашади. Пол юзаси силлиқ, горизонтал ва сирғанчиқмас бўлиши лозим. Тўп билан ўйналадиган спорт ўйинлари учун мўлжалланган залларда деразалар ва чироқларни тўп зарбасидан шикастланишини олдини олувчи мустаҳкам конструкциялар кўзда тутилиши зарур. Ушбу конструкцияларнинг полдан 1,8 метр баландликкача бўлган қисмида туртиб чиққан жойлар ва ботиқликлар, дераза ўринлари ва ўйиқлари бўлмаслиги керак. Спорт залининг спорт ускуналари олиб кириладиган эшиклари, шунингдек ускуналар сақланадиган инвентарь хоналарига ўтиш йўлларининг эни 1,8 метрдан кам бўлмаслиги лозим. Инвентарь хоналарига ўтиш йўлларини тўлдирмасликка йўл қўйилади. Енгил атлетика ёки футбол бўйича ўқув-машқ машғулотларини ўтказиш учун мўлжалланган заллар қошида, шунингдек битта бинода учта ва ундан ортиқ бошқа вазифалар учун мўлжалланган спорт заллари мавжуд бўлганида якка

тартибда жисмоний машғулотлар билан шуғулланиш учун 12х6х4 м ўлчамли умумий хона кўзда тутилиши зарур. Спортнинг ҳар хил турлари учун спорт залларининг параметрлари қуйидаги жадвал бўйича қабул қилиш тавсия этилади. Спорт тури Узунлиги, м Эни, м Баландлиги, м Акробатика 36 18 6 Бадминтон 15 8 7 Баскетбол 28 16 7 Бокс (ринг ўлчамлари 6х6) 18 12 4 Оғир атлетика 18 9 4 Теннис 36 18 8 Кураш 24 14 4 Қиличбозлик 22 14 4 Волейбол 24 15 8 Бадиий гимнастика 22 15 7 Таъкидлаш зарурки, спорт залининг баландлиги туртиб чиққан конструкцияларнинг энг пастки қисмигача меъёрланади. Спортчилар учун ечиниш-кийиниш хоналари спорт заллари билан бевосита ёки йўлак орқали боғланган бўлиши зарур. Спорт зали қошидаги ечиниш-кийиниш блоки таркибига қуйидагилар киради: - кийим алмаштириш хонаси – бир спортчи учун 2 м 2 ; - кийимларни сақлаш учун гардероб – бир спортчи учун 0,7-0,78 м 2 ; - душхоналар – 7 та спортчи учун битта душ; - санитария блоклари – бир сменада шуғулланувчи 30 та аёл учун битта унитаз; бир сменада шуғулланувчи 50 та эркак учун 1 та унитаз ва 1 та писсуар;

- тамбур-шлюз, оёқ ваннаси билан – бир сменада шуғулланувчи 20 спортчи учун 1 та ванна, битта ванна ўлчамлари 1х0,85 м 2 . Душхоналар бевосита ечиниш-кийиниш хоналари билан, мураббийлар душхоналари эса – мураббийлар хонаси билан боғланиши лозим. Инструкторлар ва мураббийлар хоналари бир ўрин учун 2,5 м 2 ҳисобиданлойиҳаштирилади, лекин бу хоналарнинг майдони 9 м 2 дан кам бўлмаслиги керак. Спорт корпус таркибида битта ёки бир нечта зал, ёрдамчи хоналар, баъзида эса бассейн бўлиши мумкин. Ёпиқ бассейнлар таркибига қуйидагилар киради: - сузиш учун ҳовузлар, ўлчамлари: 50х24х1,8-2,3 м; 25х24х1,2-1,8 м; - ечиниш-кийиниш хонаси, душхоналари ва санитария блоклари билан; - мураббийлар хоналари, душхона ва санитария блоклари билан; - техник хоналар. Ёпиқ ва очиқ бассейнлар ҳовузларининг периметрлари бўйича кенглиги 1,5-2,0 метрдан кам бўлмаган йўлакча кўзда тутилиши лозим. Бу йўлакчанинг трамплинлар ва сакраш миноралари жойлашган ердаги кенглиги, ушбу қурилмалар ўлчамларини ҳисобга олган ҳолда, 4 метрдан кам бўлмаган қилиб белгиланади. Бассейнда шуғулланувчилар учун душхоналар ўтиш йўлларида жойлаштирилиши зарур, санитария узеллари ечиниш- кийиниш хоналари билан бевосита боғланиши ва шундай жойлаштирилиши керакки, душхоналардан ўтмасдан туриб, ҳовузларга ўтиш мумкин бўлмаслиги лозим.Сунъий муз билан қопланган яхмалаклар ва конькида югуриш йўлаклари таркибига музли юза ҳосил қилиш учун зарур бўлган барча муҳандислик ва техник хоналар мажмуаси (фреонли қурилмалари учун компрессор хоналари, сувни ёмғир канализациясига чиқариб ташлаш каналлари ва ҳк.) кириши лозим. Иссиқлик ўтказадиган материаллардан тайёрланган қувурлар билан яхлит тарзда бажарилган совитувчи плита

конструкциясини ҳисоблашда муз ҳолатини парвариш қилувчи машиналардан тушадиган вақтинча юкламалар ҳисобга олиниши зарур. Ёпиқ яхмалаклар заллари спорт залларига қўйилган талабларга тўлиқ жавоб бериши лозим. Очиқ яхмалакларда қуйидагилар кўзда тутилиши керак: исиниш учун вестибюль, кийим алмаштириш кабиналари – исиниш ва дам олиш жойлари, прокат хоналари, қуритиш хоналари, ўқув синфлари, маъмурият хоналари. Иншоотларда ва томошабинлар учун қурилмалардаги ёнғин хавфсизлиги бўйича талаблар Мусобақаларни томошабинлар иштирокида ўтказишга мўлжалланган иншоотларда трибуналар – томошабинлар ўтирадиган жойлар бўлиши кўзда тутилади. Трибуналар қиялиги – 1:1,5 дан ортиқ бўлмаслиги керак. Агар бинода томошабинлар эвакуацияси учун қўшимча хавфсизлик шароитлари кўзда тутилган бўлса, трибуналарни 1:1,25 қияликда лойиҳалаштиришга йўл қўйилади. Томошабинлар ўтирадиган ўринлар кўндаланг ўтиш йўллари билан ажратилиши лозим. Трибунанинг бир қаторидаги ўринлар сони: - икки томондан тўлдирилганида – 50 тадан кўп эмас; - бир томондан тўлдирилганида – 25 тадан кўп эмас. Томошабинларнинг трибуналардан эвакуация қилиниши бир хил қадамда жойлаштирилган люклар орқали амалга оширилиши зарур. Эвакуация чиқиш йўлларнинг кенглиги спорт залларидаги чиқиш йўллари кенглигининг йиғиндисидан кам бўлмаслиги лозим. Эвакуация йўлининг кенглиги: - горизонтал ўтиш йўллари, пандус ва зинапоялар учун – 1 метрдан; - ёпиқ спорт иншоотларидаги эшиклар ва люклар учун – 1,2 метрдан; - очиқ спорт иншоотларидаги люклар учун – 1,5 метрдан кам бўмаслиги зарур.

Энг узоқда жойлашган томошабин ўрнидан чиқишгача бўлган максимал эвакуацион масофа – 32 метр. Томошабинларни эвакуация қилиш йўлларининг ер участкасидаги кенглиги 500 томошабинга 1 метр ҳисобидан қабул қилиниши керак.

Адабиётлар: 1. Убайдуллаев Х.М., Инагамова М.М. Турар-жой ва жамоат биноларини лойиҳалашнинг типологик асослари: Дарслик. - Т.: Voris- nashriyot, 2005. 2. Абдужаббарова М.Т. Турар-жой биноларини лойиҳалаш: Ўқув қўлланма. – Т.: ТАҚИ, 2018. 3. Қодирова С.А. Жамоат биноларини лойиҳалаш: Ўқув қўлланма. – Т.: ТАҚИ, 2015. 4. Иногомов Б.И. Замонавий бино ва иншоотларни лойиҳалаш: Ўқув қўлланма. - Т.: ТАҚИ, 2010. 5. Убайдуллаев Х.М., Хидоятов Т.А, Абдурахманов Й.И, Коробовцев Г.И., Мансуров Я.М. Архитектуравий лойиҳалаш: Ўқув қўлланма. - Т.: ТАҚИ, 2012. 6. Убайдуллаев Х.М., Махмудов В.М. “Методика архитектурного проектирования” Тошкент,ТАҚИ, 2010 й., ўқув қўлланма. 7. Хидоятов Т.А., Кадирова С.А., Магомедова Ф.Х. “Архитектура общеобразовательных школ Узбекистана”. Ташкент 2005 г. 8. Қодирова Т.Ф. Ўзбекистоннинг истиқлол йиллари меъморчилиги: Ўқув қўлланма., ЎАЖБНТ маркази, 2004 й. г

O'xshashlar

Жамоат бинолари ва иншоотлари

Спорт иншоотларини лойихалаш

Спорт иншооти худудини кўкаламзорлаштириш

Кишлок хужалиги бино ва иншоотлари хакида умумий тушунчалар уларни классификациялаш

Жамоат биноларининг гуруҳлари. Жамоат биноларининг типологик ечимлари ва шакллантирувчи асосий омиллар