Предикатлар. Предикатнинг ростлик сохаси - Algebra - Referatlar

Предикатлар. Предикатнинг ростлик сохаси

Yuklangan vaqt:

12.09.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

33.5 KB

Ko'chirib olish

Предикатлар. Предикатнинг ростлик сохаси Режа: 1. Предикат тушунчаси. 2. Предикатнинг ростлик сохаси. 3.Ростлик сохасининг хоссалари .

Бўш бўлмаган М тўплам берилган бўлсин. Бу тўпламнинг иҳтиёрий “а” элементи ҳақида айтилган мулоҳазани Р(а) орқали белгилаймиз, Р(а)-рост ёки ёлғон мулоҳаза бўлиши мумкин. Таъриф . Р : М n  {0,1 } , n 0,1,. . . кўринишдаги ҳар қандай функция n ўринли предикат дейилади. Р(а) ифодада а – М тўпламнинг бирор бир элементи, Р – шу а элемент ҳақидаги тасдиқ-предикатдир, М – предикатнинг аниқланиш соҳаси. Масалан, «7-туб сон» деган мулоҳазада «7» - элемент,»туб сон» – предикат. Агар 7 сонини натурал сонлар тўпламидан олинган х ўзгарувчи билан алмаштирсак, у ҳолда «х-туб сон» деган мулоҳазавий формани ҳосил қиламиз. Ушбу форма х нинг айрим қийматларида (масалан, х  13, х  17 ) рост мулоҳазани, бошқа бир қийматларида (масалан, х  10, х  18 ) ёлғон мулоҳазани беради. Бир ўринли предикат Р(х) шу предикатдаги ўзгарувчи х нинг хоссасини, икки ўринли предикат Р(х,у) – х ва у ўзгарувчилар орасидаги муносабатни билдиради, n ўринли предикатларни R ( n ) , Q ( n ) , S ( n ) , . . . , R 1 ( n ) , R 2 ( n ) , . . . лар каби белгилаймиз. Баъзан х 1 , . . . , х n ўзгарувчилар қатнашган n – ўринли предикатни R ( n ) (х 1 , х 2 , . . . , х n ) каби белгилаймиз. Таъриф . М тўпламда аниқланган Р(х) предикат берилган бўлсин. У ҳолда, Р(х) ни рост мулоҳазага айлантирадиган х нинг М тўпламга тегишли барча қийматларини Е р орқали белгилаймиз. Р(х) – Р(х) предикатнинг ростлик соҳаси дейилади. Ростлик соҳасининг хоссалари : 1. Е P  М - Е P .

2. Е P  Q  E P . 3. Е P  Q  P P  E Q . 4. E P  Q  E  P  E Q . Предикатлар устида ҳам мулоҳазалар устида аниқланган мантиқий амалларни аниқлаш мумкин. Таъриф . Р(х) ва Q ( x ) предикатлар конъюнкцияси деб шундай Р(х)  Q ( x ) предикатга айтиладики, бу предикат х нинг Р(х) ва Q ( x ) предикатларни рост мулоҳазага айлантирадиган қийматларида рост, қолган ҳолларда ёлғон қиймат қабул қилади. Ҳудди шунга ўхшаш предикатлар дизъюнкцияси, импликацияси, эквиваленцияси ҳамда инкори аниқланади.

Адабиётлар : 1. Ёқубов Т.,Каллибеков С. Математик мантиқ элементлари.Т.,1996. 2. Новиков П.С. Элементў математической логики.М.1973. 3. Чёрч А. Введение в математическую логику.М.,1960. 4. Мальцев А.И. Алгоритмў и рекурсивнўе функции.М.,1965. 5. ЛавровИ.А., Максимова Л.Л. Задачи по теории множеств,математической логике и теории алгоритмов.М.,1975.

O'xshashlar

Предикатлар. Кванторлар

Формулалар.Формулаларнинг ростлик қийматлари .Тенг кучли формулалар

Предикатлар хисоби. Хосилавий келтириб чиқариш қоидалари

Даражали функция ва радикал. Аналитик функциаларнинг бир варакли сохаси

Мулоҳазалар устида амаллар. Формулалар