Kompaktlik kriteriyasi - Algebra - Referatlar

Kompaktlik kriteriyasi

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

113 KB

Ko'chirib olish

Kompaktlik kriteriyasi Ta’rif . Aytaylik, A va V ( , )X  metrik fazodan olingan to’plamlar va  musbat son bo’lsin. Agar A dan olingan ixtiyoriy x element uchun V da ushbu ( , )x y    tengsizlikni qanoatlantiruvchi u element mavjud bo’lsa, V to’plam A to’plamga nisbatan  -to’r deyiladi. Agar ixtiyoriy 0  son uchun A to’plam chekli  -to’rga ega bo’lsa, u holda A to’la chegaralangan to’plam deyiladi. 1-misol. 2 R da koordinatalari butun sonlardan iborat to’plam 1-to’rni tashkil etadi. 2-misol. n R fazoda har qanday chegaralangan A to’plam chekli  -to’rga ega, ya’ni A to’la chegaralangan bo’ladi. 3-misol. 2l fazoda A to’plamni quyidagicha aniqlaymiz: 1 2( , ,... ,...) , nx a a a A   bu erda 1 2 1 1 1, ,..., ,... 2 2 n n a a a    bu to’plam ixtiyoriy 0   uchun chekli  -to’rga ega. Haqiqatdan xam, berilgan 1 2 4 n   bo’lsin. A dan olingan har bir 1 2( , ,... ,...) nx a a a  nuqtaga shu to’plamning o’zidan olingan 1 2 * ( , ,... , 0, 0,...) nx a a a  (1) nuqtani mos qo’yamiz. U holda 1 2 2 1 1 1 1 ( , *) ( ) ( ) 4 2k k k n k nx x a              (1) ko’rinishdagi nuqtalardan iborat V to’plam n R fazoda chegaralagan; demak, V to’plam ixtiyoriy 0  son uchun chekli 2  to’rga ega bo’lib, to’la chegaralangan bo’ladi.

4-misol. 2l fazoda {e n } to’plam e n =(0,0,…,1,0,0,…) chegaralangan, lekin to’la chegarlangan emas. Chunki 2 2  bo’lganda, uni  -to’rga qurib bo’lmaydi. Quyidagi teorema to’plam kompakt bo’lishining zaruriy va etarli shartlarini ifodalaydi. Teorema . X to’la metrik fazoda joylashgan A to’plamning kompakt bo’lishi uchun uning to’la chegaralangan bo’lishi zarur va etarli. Isboti . Zarurligi . Nisbiy kompakt A to’plamni to’la chegaralangan, ya’ni biror 0  uchun a dan olingan ixtiyoriy x 1 nuqta uchun shanday x 2 nuqta mavjudki, 1 2 ( , ) x x    bo’ladi. so’ng shunday x 3 nuqta mavjud bo’ladiki, 1 3 2 3 ( , ) , ( , ) x x x x       bo’ladi. Bu jarayonni cheksiz davom ettiramiz. Natijada quyidagi tengsizliklarni qanoatlantiruvchi { } nx ketma-ketlikka ega bo’lamiz: ( , ) , n mx x m n     . Ravshanki, bunday { } nx ketma-ketlikdan yaqinlashuvchi qism ketma-ketlik ajratib olish mumkin emas. Bu esa A ning nisbiy kompaktligiga zid. Etarligi . X to’la fazo, A unda to’la chegaralagan to’plam bo’lsin. A ning nisbiy kompaktligini ko’ramiz. Faraz qilaylik, A to’plamning elementlaridan tuzilgan ixtiyoriy { } nx ketma-ketlik berilgan bo’lsin. Har bir 1 ( 1, 2,...) k k k   uchun a da mos k -to’rni qaraymiz. Aytaylik ixtiyoriy 0   uchun chekli  –to’r mavjud bo’lsin. Monoton kamayuvchi va 0 ga intiluvchi ketma-ketlikdan olingan har bir  i ( i =1, 2, 3, …) uchun  i -to’r tuzib olamiz: 1 2 1 2 3 2 2 2 2 1 2 3 , , , ..., , , , , ..., , ............................ k k x x x x x x x x    

Endi A to’plam elementlaridan tuzilgan { } nx cheksiz ketma-ketlikni qaraymiz va undan yaqinlashuvchi qism ketma-ketlik ajratib olish mumkinligini isbotlaymiz. 1 to’rning har bir nuqtasini markazi 1 to’r nuqtalarida 11 2 3 , , ,..., kx x x x     va radiusi 1 ga teng sfera bilan o’rab chiqamiz. Bu holda { } nx ketma-ketlikning barcha hadlari qurilgan sferaning ichida joylashgan bo’ladi. { } nx ketma-ketlik hadlar chekiz ko’p sferalar esa chekli bo’lganligi sababli qurilgan sferalardan kamida biri { } nx ketma-ketlikning cheksiz ko’p hadlarini o’z ichida saqlaydi. Shu sferani T 1 bilan belgilaymiz. Bu sferada joylashgan { } nx ketma-ketlikning cheksiz ko’phadlaridan tushgan to’plamni A 1 bilan belgilaymiz. 2 to’rning T 1 sfera ichida joylashgan nuqtalarini qaraymiz. Bu nuqtalarning har birini markazi shu nuqtada va radiusi 2 ga teng bo’lgan sferalar bilan o’rab chiqamiz. A 1 to’plamning barcha nuqtalari radiusi 2 ga teng bo’lgan sferalar ichida joylashadi. Bu sferalardan kamida biri A 1 to’plamning cheksiz ko’p nuqtalarini o’z ichida saqlaydi. Shu xossaga ega bo’lgan sferani T 2 bilan A 1 ning shu sferaga tegishli qismini A 2 bilan belgilaymiz. Bu jarayonni cheksiz davo ettirib 1 2 3 ...T T T   sferalar ketma- ketligiga ega bo’lamiz. Bu sferalar radiusi shartga ko’ra 0 ga intiladi. Endi { } nx ketma-ketlik elementlarini quyidagicha ajratib olamiz: 1 1 2 2 1 2 2 3 , , , , .......................... n n n nx T x T x T x T     Bu xolda   1nx fundamental ketma-ketlik bo’lib, X fazoning to’laligiga ko’ra uning limiti X ga tegishli bo’ladi. Demak,   1nx yaqinlashuvchi ketma-ketlik bo’ladi.

O'xshashlar

Separabellik va kompaktlik

Fundamental ketma-ketliklar. Koshi kriteriyasi Funksiyaning limiti

Chiziqli regressiya. Korrelyatsiya koeffitsienti. Fisher jadvali

Ichma-ich joylashgan segmentlar ketma-ketligi. Bolsano-Veyershtrass teoremasi

Metrik fazoda kompakt to’plamlar