Даражали қаторнинг текис яқинлашиши. Даражали қаторнинг хоссалари - Algebra - Referatlar

Даражали қаторнинг текис яқинлашиши. Даражали қаторнинг хоссалари

Yuklangan vaqt:

12.09.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

265.5 KB

Ko'chirib olish

Даражали қаторнинг текис яқинлашиши. Даражали қаторнинг хоссалари Режа: 1 0 . Даражали қаторнинг текис яқинлашиши 2 0 . Даражали қаторнинг хоссалари.

1 0 . Даражали қаторнинг текис яқинлашиши . Айтайлик, ушбу... ...          n n n n n x a x a xa a x a 2 2 1 0 0 (1) даражали қаторнинг яқинлашиш радиуси 0r бўлсин. 1-теорема. (1) даражали қатор  r r, ] , [     да текис яқинлашувчи бўлади, бунда R R     , . ◄ Равшанки, ( 1 ) даражали қатор  r r,  да абсолют яқинлашувчи бўлади. Айтайлик,  r,0   бўлсин. Унда 0  n ва ] , [    x да n n n n a x a   бўлганлиги учун, Вейерштрасс аломатига кўра ( 1 ) қатор ] , [   да текис яқинлашувчи бўлади. ► Демак,   0n n nx a даражали қаторнинг яқинлашиш радиуси 0r бўлса, юқорида келтирилган теоремага кўра бу қатор  r r c c , ] , [    да  0c текис яқинлашувчи бўлади. Бунда c сонни r сонга ҳар қанча яқин қилиб олиш мумкин бўлсада, қатор  r r,  да текис яқинлашмасдан қолиши мумкин. Масалан, ушбу ... ...          n n n x x x x 2 0 1 даражали қаторнинг яқинлашиш радиуси 1r , бироқ қатор  11,  да текис яқинлашувчи эмас. 2 0 . Даражали қаторнинг хоссалари . Маълумки, даражали қаторлар функционал қаторларнинг хусусий ҳоли. Бинобарин, улар текис яқинлашувчи функционал қаторлар-нинг хоссалари каби хоссаларга эга. 2 -теорема. Агар ... ...          n n n n n x a x a xa a x a 2 2 1 0 0 даражали қаторнинг яқинлашиш радиуси 0r бўлиб, йиђиндиси       0n n nx a x S бўлса,  x S функция  r r,  да узлуксиз бўлади. ◄ Равшанки, қаралаётган даражали қатор  r r,  да яқинлашувчи бўлади. Айтайлик,  r r x ,  0 бўлсин. Ушбу r c x  0 тенгсизликни қаноатлантирувчи c сонини олайлик. Унда даражали қатор ] , [ c c да текис яқинлашувчи бўлади. Текис яқинлашувчи функционал

қаторнинг хоссасига кўра   0n n nx a даражали қаторнинг йиђиндиси  x S функция ] , [ c c да узлуксиз, жумладан 0x нуқтада узлуксиз. ► 3-теорема. Айтайлик, даражали қаторнинг яқинлашиш радиуси 0r бўлиб, йиђиндиси  x S бўлсин:       0n n nx a x S . Бу қаторни  r r,  га тегишли бўлган ихтиёрий ] , [ b a бўйича    r r b a , ] , [   ҳадлаб интеграллаш мумкин:               0n b a n n b a dx x a dx x S . Хусусан,  r r x ,    учун         0 1 0 1 n n n x x n a dtt S (2) бўлади. ◄ Равшанки, даражали қатор ] , [ b a да    r r b a , ] , [   текис яқинлашувчи бўлади. Текис яқинлашувчи функционал қаторнинг хоссасига кўра уни ҳадлаб интеграллаш мумкин. Айни пайтда, (2) қаторнинг яқинлашиш радиуси r га тенг бўлади. Ҳақиқатан ҳам Коши-Адамар теоремасига кўра r a n a n a n n n n n n n n n n         lim 1 lim 1 lim бўлади. ► Натижа. Айтайлик,   0n n nx a даражали қатор берилган бўлиб, унинг яқинлашиш радиуси 0r бўлсин. Бу қаторни ] , [ x 0 бўйича     r r x ,    ихтиёрий марта ҳадлаб интеграллаш мумкин. Интеграллаш натижасида ҳосил бўлган даражали қаторнинг яқинлашиш радиуси ҳам r га тенг бўлади. 3 -теорема. Фараз қилайлик, ... ...          n n n n n x a x a xa a x a 2 2 1 0 0 даражали қаторнинг яқинлашиш радиуси 0r , йиђиндиси  x S бўлсин:  x S x a n n n    0 . У ҳолда  x S функция  r r,  да узлуксиз  x S' ҳосилага эга ва        0 1 n n nx na x S' (3) бўлади, бунда (3) қаторнинг яқинлашиш радиуси ҳам r га тенг.

◄ Берилган даражали қатор ] , [ c c да  r c 0 текис яқинлашувчи бўлади. Текис яқинлашувчи функционал қатор - нинг хоссасига кўра даражали қаторни ҳадлаб дифферен - циаллаш мумкин. Демак,  r r x ,    да              1 1 0 n n n n n n x na x a x S ' ' . Бу даражали қаторнинг яқинлашиш радиуси ҳам r га тенг бўлиши қуйидаги муносабатдан келиб чиқади:   n n n n n n n n n n a a n na       lim lim lim .► Натижа. Айтайлик,   0n n nx a даражали қатор берилган бўлиб, унинг яқинлашиш радиуси 0r бўлсин. Бу қаторни  r r,  да ихтиёрий марта ҳадлаб дифференциаллаш мумкин. Дифференциаллаш натижасида ҳосил бўлган даражали қаторнинг яқинлашиш радиуси ҳам r га тенг бўлади. 4 -теорема. Айтайлик, ... ...          n n n n n x a x a xa a x a 2 2 1 0 0 даражали қаторнинг яқинлашиш радиуси 0r , йиђиндиси  x S бўлсин:  x S x a n n n    0 . ( 4 ) У ҳолда 0  n да  !nS a n n 0  бўлади. ◄(4) муносабатда 0 x деб топамиз: 0 0 S a  . (4) қаторни ҳадлаб дифференциаллаймиз:            0 1 0 n n n n n n x na x a x S )' ( ' . Бу тенгликда 0 x дейилса  0 1 'S a  бўлиши келиб чиқади. Шу жараённи давом эттирабориб    ,..., ! 32 0   n n S a n n бўлишини топамиз. ► 1 -мисол. Ушбу ... ...          n n n nx x x x nx 3 2 1 3 2 даражали қатор йиђиндиси топилсин. ◄Маълумки,

  1n nxдаражали қатор  1 1,  да яқинлашувчи ва унинг йиђиндиси x x 1 га тенг: x x x n n      1 1 . Бу қаторни ҳадлаб дифференциаллаб топамиз:              x x dx d x dx d n n 1 1 ,  2 1 1 1 1 x nx n n       . Кейинги тенгликнинг ҳар икки томонини x га кўпайтирсак, унда        1 2 1 n n x x nx бўлиши келиб чиқади. ► 2-мисол. Ушбу             0 1 1 ln 1 1 n n n x x n тенгликнинг тўђрилиги исботлансин. ◄Равшанки,   0 n nx даражали қатор  1 1,  да яқинлашувчи бўлиб, унинг йиђиндиси x 1 1 га тенг: x x n n      1 1 0 . Бу тенгликда x ни x  га алмаштирсак, натижада   x x n n n       1 1 1 0 тенглик ҳосил бўлади. Уни ] , [ x 0 бўйича  1 0  x интеграллаб топамиз:          x x n n n t dt dt t 0 0 0 1 1 ,    x n x n n t dt t 0 0 0 1 ln 1                    0 1 1 ln 1 1 n n n x n x . 3 -мисол. Ушбу

        0 1 2 1 2 1 n n n x nдаражали қатор йиђиндиси топилсин ва ундан фойдаланиб   4 1 2 1 0       n n n бўлиши кўрсатилсин. ◄Маълумки,  1 1 1 1 0        x x xn n . Бу тенгликда x ни 2x  га алмаштирамиз. Натижада         0 2 2 1 1 1 n n n x x ҳосил бўлади. Уни ] ,0[ x бўйича  1 0  x интеграллаб топамиз:                 x x n n n t dt dt t 0 2 0 0 2 1 1 ,   x n x n n t arctg dt t 0 0 0 2 1       ,          0 1 2 1 2 1 n n n arctgx n x . Кейинги тенгликда 1  x дейлик. Унда тенгликнинг чап томони        0 1 2 1 n n n сонли қаторга айланиб, у Лейбниц теоремасига кўра, яқин - лашувчи бўлади. Демак,   4 1 arctg 1 2 1 0        n n n . ► Машқлар 1. Ҳадлаб дифференциаллаш билан ушбу ... !4 !2 1 4 2    x x даражали қаторнинг йиђиндиси топилсин. 2. Ҳадлаб интеграллаш билан ушбу ... 16 9 4 4 3 2     x x x x даражали қаторнинг йиђиндиси топилсин.

АДАБИЁТЛАР РУЙХАТИ. 1. Пискунов Н.С. “Дифференциал ва интеграл хисоб”, 2- том, Т.. “Укитувчи”, 1974. 2. Соатов Ё. У. “Олий математика”, 1-жилд, Т. “Укитувчи”, 1994 3. Смирнов В.И. “Курс высшей математики”. М. “Наука”, 1974, Т.2. 4. Ефимов А.В. . Золотарев Ю.Г. , Терпигорева В.М. “Математический анализ” (специальные разделы) М. “Высшая школа”, 1980, ч.2 5. Майдон назарияси элементлари Тешаев м.х Маърузал матни 6. www.ziyonet.uz 7. www.pedagog.uz

O'xshashlar

Иккинчи даражали таккосламалар

Биринчи даражали ва туб модуль буйича юкори даражали таккосламалар

Функционал ва даражали қаторлар

Биринчи даражали таккосламалар системаси

Мураккаб модул буйича n-даражали таккосламалар