C[a,b] fazodagi to’plamning kompaktligi - Algebra - Referatlar

C[a,b] fazodagi to’plamning kompaktligi

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

103.5 KB

Ko'chirib olish

C[a,b] fazodagi to’plamning kompaktligi C[a,b] da uzluksiz funksiyalarning cheksiz to’plamlari mavjud bo’lib, ularni yaqinlashuvchi (C[a,b] dagi metrikaga nisbatan) ketma-ketlik ajratib olish mumkin emas. Masalan, C[0,1] da ushbu funksiyalar to’plamini qaraylik: 2 3 , , ,...x x x Bu funksiyalar ketma-ketligi [0,1] da chegaralangan, uning limit funksiyasi 0, agar 0 1, 1, agar 1 x y х        (1) bo’lib, uzluksiz funksiya emas, ya’ni C[0,1] ga tegishli emas. Yuqoridagi ketma- ketlikning ixtiyoriy qism ketma-ketligi ham (1) funksiyaga yaqinlashadi, ya’ni C[0,1] da yaqinlashmaydi. C[0,1] da komponentlik shartini keltiramiz. Avval quyidagi tushunchalarni kiritamiz. 1-ta’rif . Aytaylik M [a,b] kesmada aniqlangan uzluksiz funksiyalarning biror to’plami bo’lsin. Agar barcha [ , ] x a b va M to’plamdan oligan barcha f(x) funksiyalar uchun ( )f x k  tengsizlikni qanoatlantiruvchi k son mavjud bo’lsa, M funksiyalar to’plami tekis chegaralangan deyiladi. 2-ta’rif . Agar ixtiyoriy 0   son uchun shunday 0   son topilib, 1 2x x    tengsizlik bajarilganda, M to’plamga tegishli ixtiyoriy f(x) funksiya uchun 1 2( ) ( )f x f x    bo’lsa, M to’plam tekis darajada uzluksiz deyiladi. Teorema . (Arstel teoremasi). [a,b] sigmentda aniqlangan uzluksiz funksiyalardan iborat M to’plam C[a,b] fazoda nisbiy kompakt bo’lishi uchun M to’plamning tekis darajada uzluksiz bo’lishi zarur va etarli.

Isboti . Zaruriyligi . Aytaylik, M nisbiy kompakt to’plam bo’lsin. M to’plam tekis chegaralangan va tekis darajada uzluksiz ekanligini isbotlaymiz. Avval M ning tekis chegaralanganligini ko’rsatamiz. To’la metrik fazoda to’plamning nisbiy kompakt bo’lishining zaruriy va etarli shartiga ko’ra ixtiyoriy0   son uchun 3  -to’rni tashkil qiluvchi 1 2 ( ), ( ),..., ( ) kf x f x f x (1) funksiyalar mavjud bo’ladi. Bu funksiyalarning har biri [a,b] da uzluksiz bo’lganligi uchun chegaralangan bo’ladi, ya’ni ( ) , 1, 2,..., i if x k i k   bo’ladi. Chekli 3  -to’rning ta’rifiga ko’ra M dan olingan ixtiyoriy f(x) uchun (1) dagi soni chekli funksiyalar orasida ( ) if x funksiya topilib, uning uchun ( , ) max ( ) ( ) 3 i i a x b f f f x f x        tengsizlik o’rinli bo’ladi. Natijada 1, max 3 3 3i i i i kk k k k              , ya’ni M tekis chegaralangan bo’ladi. Endi M to’plamning tekis darajada uzluksiz ekanligini ko’rsatamiz. (1) funksiyaning har biri uzluksiz, [a,b] da tekis uzluksiz va ularning soni chekli. Demak, 3  uchun shunday i  son mavjudki, buning uchun quyidagilarni yozish mumkin: agar 1 2 ix x    bo’lsa, 2 1 ( ) ( ) . min 3i i i i i k f x f x        ni belgilash kiritamiz. Agar 1 2 ix x    bo’lsa, u holda ixtiyoriy f M uchun i f ning (1) funksiyalar orasidan ( , ) 3if f    tengsizlikni qanoatlantiradiganligini olib, Ushbu munosabatni yoza olamiz:

1 2 1 1 1 2 2 1 1 1 2 2 2( ) ( ) ( ) ( ) ( ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 3 3 3i i i i i i if x f x f x f x f x f x f x f x f x f x f x f x f x                     Bu esa M ning tekis darajada uzluksizligini isbotlaydi. Etarligi . M tekis chegaralangan va tekis darajada uzluksiz bo’lsin. Agar ixtiyoriy  >0 uchun unga nisbatan C[a,b] da chekli  -to’r mavjud bo’lsa, bu M to’plamning C[a,b] da nisbiy komponentligini ko’rsatgan bo’lamiz. Ixtiyoriy  >0 son uchun  ni shunday tanlab olamizki, 1 2 , ( )x x f x M     uchun 1 2( ) ( ) 4f x f x    bo’lsin. Endi , a x b k y k      xou tekislikdagi to’rg’ri to’rtburchakni quyidagicha tanlangan: 1 1 , k k k kx x y y y        0 1 2 0 1 ... , ... n n a x x x x b k y y y k             bo’linish nuqtalari yordamida teng to’g’ri burchakli to’rtburchaklarga ajratamiz. Kichik to’g’ri to’rtburchaklar diagonallari tuzilgan barcha  (x) uzluksiz siniq chiziqlardan iborat funksiyalarni qaraymiz. bunday funksiyalar chekli to’plam tashkil qiladi. Bu to’plamning M uchun  -to’r tashkil qilishini ko’rsatamiz. M to’plamdan ixtiyoriy f(x) funksiyani olamiz.  (x) bu funksiyadan eng kam uzoqlashgan aniq funksiya bo’lsin. U holda ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) k k k k k k k k f x x f x f x f x x x x f x f x f x x x x                      (2) bu erda x k x nuqtaga chap tomondan eng yaqin bo’lishish nuqtasi. f(x) teng yaqinlashuvchi bo’lganligi sababli ( ) - ( ) 4kf x f x   bo’ladi.

kx x   va ( ) - ( ) , ( ) ( ) 2 4k k kf x x x x         bo’lganligi sababli (2) dan ( ) ( )f x x     bo’ladi. demak, siniq funksiyalar M da  -to’r tashkil qiladi. Teorema isbot bo’ldi.

O'xshashlar

Fazodagi to'g'ri chiziq tеnglamalari

Metrik fazolarda uzluksiz akslantirishlar

Metrik fazoda yaqinlashish. To`la metrik fazolar

Fazodagi tugri chiziqlarga doir masalalar

To’plamlar nazariyasidan asosiy ma`lumotlar