Bosh sahifa
Referatlar
Algebra
Bo`linish alomatlari
Bo`linish alomatlari
Yuklangan vaqt:
12.12.2019
Ko'chirishlar soni:
0
Hajmi:
214 KB
Ko'chirib olish
O'xshashlar
Qoldiqli bo`lish
Eng katta umumiy bo`luvchi va eng kichik umumiy bo`linuvchi
Nomanfiy butun sonlar to‘plamida sonlarning bo‘linishi
Ko`phаdlаr vа ulаrning bo`linishi
Birliklardan hosil bo`lgan onning miqdoriy tarkibi
![3- teorema. Agar a=ud va b=vd, shu bilan birga u va v sonlarning EKUBi 1 ga teng bo’lsa, bu holda: (a, b) = d bo’ladi, ya’ni agar a va b sonlarni d ga bo’lishdan hosil bo’lgan bo’linmalar o’zaro tub sonlar bo’lsa, bu vaqtda d son a va b sonlarning EKUBidir. 4- teorema. Agar berilgan sonlardan har birini qandaydir songa bo’lsak, bu vaqtda bu sonlarning EKUBi ham o’sha songa bo’linadi, ya’ni agar ( а , b) = d, а : va b: d bo’lsa, bu holda: d b a , 5-teorema. Agar berilgan sonlarni o’zgarmas songa ko’paytirsak bu vaqtda bularning EKUB lari ham shu songa ko’payadi, ya’ni agar (a, b) = d bo’lsa, (am, bm)= dm bo’ladi. 6- teorema. Agar ab ko’paytma c ga bo’linsa hamda a va c sonlar o’zaro tub sonlar, ya’ni (a, c) = I, bo’lsa, bu holda b soni c ga bo’linadi. 7- teorema. Agar ikki son uchinchi son bilan o’zaro tub bo’lsa, bu holda ularning ko’paytmasi ham o’sha uchinchi son bilan o’zaro tub son bo’ladi, ya’ni agar (a, c)=1 va (b, c)=1 bo’lsa, bu vaqtda (ab, c)=1 bo’ladi. 8- teorema. Natural sonlarning ikkita а 1 ,a 2 ,…a n va b 1 , b 2 ,…b n to’plami berilgan bo’lib, shu bilan birga (a k ,b n )=1 , ya’ni a k ning har bir soni b 1 ning har bir soni bilan o’zaro tub sonlar bo’lsin, bu vaqtda ( а 1 ,a 2 ,…a n, b 1 , b 2 ,…b n )=1 bo’ladi. 9-teorema. Agar c son a va b sonlarga bo’linsa, shu bilan birga a va b o’zaro tub conlar bo’lsa [(a, b)=1], bu vaqtda c son ab ga bo’linadi. Sonlarning umumiy bo’linuvchisi( karralisi) Ikki natural son m va n ni olamiz. m va n ga bo’linadigan istalgan son, ya’ni m va n ga karrali bo’lgan son shu sonlarning umumiy bo’linuvchisi deb ataladi.](/data/documents/3bb4ce8c-8d06-45bf-b921-f0cc29055698/page-6.png)
![Ta’rif: ikki sonning eng kichik umumiy bo’linuvchisi deb, berilgan sonlarning har biriga bo’linadigan eng kichik songa aytiladi. m va n sonlarning eng kichik umumiy bo’linuvchisi [m,n] simvol bilan belgilanadi. Misol: [6,4]=12 Teorema. Ikki sonning umumiy bo’linuvchisi shu sonlarning eng kichik umumiy bo’linuvchisiga bo’linadi. Eng kichik umumiy bo’linuvchini topish 1-teorema, a va b sonlarning har qanday umumiy bo’linuvchilari ) ., ( b a b a ga bo’linadi. Natija. a va b sonlarning eng kichik umumiy bo’linuvchisi ) , ( b a b a ga eng. Demak, .) , ( , b a b a b a Natija. Ikkita o’zaro tub sonlarning eng kichik umumiy bo’linuvchisi bu sonlarning ko’paytmasiga teng. Haqiqatdan , (a, b) = 1 bo’lganda ab b a b a b a ) , ( , bo’ladi. Shuni isbotlash talab etilgan edi. 2- teorema. Agar berilgan sonlarni qandaydir songa bo’lsak, u holda ularning eng kichik umumiy karralisi o’sha songa bo’linadi. 3- teorema. Agar berilgan sonlarni qandaydir uchinchi songa ko’paytirsak, bu holda bu sonlarning eng kichik umu-miy bo’linuvchisi ham shu songa ko’paytiriladi. Ikki yoki bir necha sonlarning eng katta umumiy bo’luvchisi va eng kichik umumiy karralisini tub ko’paytuvchilarga ajratib, topish mumkin. Buning uchun har bir son tub ko’paytuvchilar ko’paytmasi shaklida tasvirlanadi, eng katta umumiy bo’luvchini topish uchun har bir songa ishtirok etuvchi umumiy bo’lgan tub ko’paytuvchilar olinib, ularning ko’paytmasi topiladi. Bu sonlarning eng kichik umumiy karralisini topish uchun shu sonlarning kamida birortasidagi ko’paytuvchi](/data/documents/3bb4ce8c-8d06-45bf-b921-f0cc29055698/page-7.png)
