Siddiqiy Ajziy hayoti va ijodi - Adabiyot - Referatlar

Siddiqiy Ajziy hayoti va ijodi

Yuklangan vaqt:

08.09.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2109.5 KB

Ko'chirib olish

Siddiqiy Ajziy h ayoti v a i jodi (1864-1927 YIL) Reja: 1. Siddiqiy Ajziy hayoti va ijodining o`rganilishi. 2. Shoirning hayot yo`li. 3. Muallimlik faoliyati. 4. «Mir`oti ibrat» dostoni. 5. Shoirning ijtimoiy qarashlari. 6. Milliy uyg`onish davri adabiyotida tutgan o`rni.

“Millatining ishqi, dardi bilan sug`orilgan Siddiqiy Ajziy” shoir, dostannavis, tarjimon, hajvgo`y, maktabdor, publitsist sifatida biz bilan hamkor va hamdast bo`ldi. Siddiqiy Ajziy ijodiga munosabat shoir hayotlik chog`idayoq boshlangan edi. Davriy matbuotlarda shoir haqidagi maqolalar, asarlaridan parchalar berilib bordi. Shuningdek, XX asr adabiyotini o`rganishda muhim manba hisoblangan Ne`matulla Muhtaramning «Tazkirat-ush shuaro”siga ham uning nomi kiritilgan. XX asr adabiyotida Vadud Mahmudning «Turk shoiri Ajziy», Tursunqul (Rahim Hoshim)ning «Siddiqiy to`g`risida mulohazalar» kabi maqolalar shoir haqidagi tasavvurlarimizni to`ldiradi. XX asrning 20 yillaridagi bu ikki zukko tanqidchilar davr adabiy jarayonini ziyraklik va sergaklik bilan kuzatar ekan, shoir Ajziyning hayot yo`lini aniq va real voqelik asosida tavsiflab, adabiy ijodini san`at nuqtai nazaridan tekshiradilar va har tamonlama talqin etadilar, shuningdek, uning o`axslik sifatlarini hamda shoirlik fasohatini yuqori qadrlab V.Mahmud « Ajziy millatining ishqi, dardi bilan sug`orilgan bir shoirdir. U ko`z yosh to`ksa, millati uchun to`kadur, birovdan xafalansa millatining holiga boqmagani uchun xafalangandur. Birovdan xursand bo`lsa, millati, xalqi uchun bo`ladur» desa, Tursunqul «Siddiqiy mafkura va o`ylashda o`z chog`dosh (zamondosh - T. M) va maslakdoshlaridan yuqori turadi. Ul san`atda, adabiy ijodda ham o`z davri shoirlaridan oldindadir. Ul eski adabiyot bilan yangi jadid adabiyoti orasida bir ko`prik tashkil qiladi va eski usulning shirin va yoqimli havolari bilan o`zining yangi navolarini eshittirmoqchi bo`ladi. Siddiqiy jadid shoirlari orasida xayol jihatidan boy, mustag`niy bir siymodir» deya e`tirof etadi. Biroq hamma vaqt ham shoir ijodi o`zini haqqoniy bahosini topmadi, ya`ni S.Ajziy ijodiyoti bo`yicha talqinlar turlicha kechdi. Jumladan, H.Mirzazoda, I.S.Braginskiylar Ajziy asarlarining reaksion burjua adabiyoti namunasi sifatida talqin qildilar. YA`ni, shoir Ajziy hayoti va ijodi adabiy-siyosiy bahslar mavzusiga aylandi. 60-yillarga kelib shoir ijodiga munosabat anchayin xolis bo`ldi. Bu R.Arslanov, M.Fattayev, S.Halimov kabi adabiyotshunoslarning shoir hayoti va ijodiyoti haqidagi qarashlarida ko`rinadi.

Ajziy borasidagi siyosiy-adabiy baxslar va turlicha qarashlarni 70-yillar boshidayoq e`tiborli olim, professor Begali Qosimov S.Ajziyning kimligi, hayot yo`li, ijodining mohiyati va mafkurasining neligini aniqlab, mufassal talqini bilan yakun toptirdilar. B.Qosimov Ajziy hayot yo`li va ijodiy faoliyatini birinchilardan bo`lib ilmiy-adabiy jihatdan talqin qilar ekan, uni milliy uyg`onish davri adabiyotining umidli vakili o`laroq sifatlaydilar. Demak, yirik adabiyotshunos olim B.Qosimov XX asrning 70-yillaridan boshlab Siddiqiy Ajziy hayoti va ijodini jiddiy va keng ko`lamda tadqiq va targ`ib, tashviq eta boshladilar. Ustoz domlamiz bu davrdan boshlab Siddiqiy asarlarini to`plash, o`rganish, nashr etish ishlarini qizg`in va samarali olib borib, shoir ijodini ommalashtirish ishlarini yo`lga qo`ydilar. Nihoyat, B.Qosimov Ajziy maktabiga asos solgan olim. Siddiqiy Ajziy hayoti va ijodiyoti nashrlarining aksariyati prof. Begali Qosimov nomi bilan bog`liq. U Ajziy hayoti va ijodini yangi bosqichda tadqiq etti, shoirning sermahsul va sermazmun adabiy merosini istiqlol, Millat va Vatan manfaatlari nuqtai nazaridan tekshirdi va o`zining xolis baholarini berdi. Ajziy ijodining muayyan jihatlariga doir turli yo`sindagi maqolalar ham chop etilgan. Bu borada professor I. Qo`chqortoyev, adabiyotshunos Sh.Rizayevlarning tadqiqlarini esga olamiz. Shunday qilib, yangi davr adabiyotshunosligida Siddiqiy Ajziy hayoti va ijodi yangitdan, qaytadan kashf etildi. Saidahmad xo`ja Siddiqiy Ajziy 1864 yil Samarqand shahrining Halvoyi qishlog`ida hunarmand oilasida tug`ildi. Uning otasi Hasanxo`ja asli turkistonlik bo`lib, keyinchalik Samarqandga ko`chib kelib, shu yerda yashab qolgan. Hasanxo`ja to`quvchilik bilan ro`zg`or tebratar, doimiy moddiy muhtojlikda yashar edi. Bo`lajak shoirning bolalik yillari ham moddiy, ham ma`naviy qiyinchilikda o`tdi. U 5-7- yoshlar chamasida otasidan ayrildi. Otasi Hasanxo`janing vafotidan so`ng bobosi Alixo`ja qo`lida qoldi, keyinchalik usta Abduqayum eshigida yetimlikda katta bo`ldi. Saidahmadning quyi va yuqori tahsili haqida manbalarda ma`lumotlar deyarli kam. B. Qosimov uning “yangasida savod chiqargan”ligini, «madrasaga qatnab «Sharhi Mullo»gacha o`qishga muvaffaq bo`lgan»ligini

ta`kidlaydi. Tinchimas Saidahmad soatsozga ham shogirdlikka tushadi. Usta nihoyatda xasis odam edi, u bu yerda ham juda qiyinchilik bilan yashaydi, hunarni egallagach, tikuvchilik, zargarlik, soatsozlik bilan shug`ullanadi. Mehnatni hayotda sevgan mashg`uloti deb bildi. Bu haqda Siddiqiyni yaxshi bilgan 20-yillarning zukko ziyolilaridan bo`lgan Vadud Mahmud quyidagilarni yozadi: «Buyuk bir iste`dodga ega bo`lg`onidan ko`p san`atlarning ustosidir. Boshlab Siddiqiy yaxshi bir texnikdur. Soat va moshinalarni tuzatmoq ishiga mohirdur. Yaxshi to`quvchi va tikuvchidir. Ko`p yillar bu san`at ila yashag`ondur. Yaxshi ovchidur, musiqa bilan ham ancha shug`ullangandur. O`z tilidan boshqa arab, fors, rus tillarini biladur. Forscha she`rlari fors adabiyoti bilan yaxshi tanish ekaniga shohiddur. Arab va rus adabiyotlari bilan ham ancha oshnodur». 1920 yillar adabiy tanqidchiligida Tursunqul imzosi bilan maqolalar chop etgan Rahimjon Hoshim «Siddiqiy to`g`risida mulohazalar»da shoir haqida tasavvurlarimizni to`ldiruvchi quyidagi ma`lumotlarni beradi: «O`z iste`dodi bilan ruscha o`qish kerakligini sezib, ruscha savod chiqaradi. Bir muddat Buxoroda yashaydi. Buxoroli o`rtoqlarining tashviqlari bilan shoirlikka havas paydo qildi va she`r yoza boshladi». Ma`lum bo`ladiki, shoir bir muncha vaqt Buxoroda bo`lgan. Bizningcha, bu tashrifdan maqsad ko`ngil xushlovchi sayohatda bo`lish emas, balki Buxoro azaldan ilm maskani bo`lganligini bilgan Siddiqiy bu yerdan ilm olish, til o`rganish, qisqasi, ma`naviy ozuqalanish edi. Haqiqatanda shunday bo`ldi. SHe`rga havas ham, ilk she`rlari ham shu yerda tug`ildi. Makondagi adabiyot muhiblari e`tiboriga tushdi. Jumladan, Ne`matulla Muhtaram o`zining XIX asr adabiyotini o`rganishda muhim manba hisoblangan «Tazkiratush-shuaro» asariga «zakovat egasi, fahmu idroklilar sarasi, xiradmandlig` istaklarining bilimdoni» Ajziyni ham kiritgan va u haqda bunday degan: «Ul zot soatsozlikda tengsiz, tikuvchilikda yagona, til musannifi va islohotda orif, juz`iy ilmlar va sinoatidan voqif, yaxshi hulqlik, yoqimli xatlik va yuqori yo`sinli tab`lik kishidur. Ul zot shaharlar faxri ( Buxoro) va ulug` Samarqand fozillaridan ko`pi bilan iliq muloqotga va ular suhbatida yaxshigina hurmatga ega»*.

Agar biz inqilobgacha bo`lgan vaqtli matbuot sahifalarini varaqlasak, Siddiqiyning sholikorlikdan tortib soatsozlikka doir o`nlab maqollariga duch kelamiz. B.Qosimovning tadqiqlarida Siddiqiyning 90-yillarning oxirlarida otasidan qolgan bog`ni sotib, Makkaga safarga qilgani, 1900-1901-yillarda Rusiyaning Jiddadagi elchixonasida tarjimonlik faoliyati, Tiflisda bo`lib, u yerda Jalil Mamadqulizoda, Aliakbar Toyirzoda (Sobir) bilan do`stlashuvi voqealari tafsili keng berilgan. Bu uch yillik sayohat shoir dunyoqarashining o`sishida, hayotga yangicha ko`z bilan boqishda katta ahamiyat kasb etdi. Sayohat taassurotlari ta`sirida o`z yurtida yangi usuldagi maktab ochishga shaylandi va 1901 yilda buning uddasidan chiqdi. Tadqiqotchi Tursunqul 1928 yilda mazkur maktabni «Bu kun Samarqand tumanida eng muntazam maktab binolaridan» degan va Siddiqiyning keyingi paytlargacha shu yerda «mudir va muallim» bo`lib turganligini aytgan edi. U o`zining maktabdorlik faoliyatini jadidona yo`sinda olib bordi, ya`ni bu maktabning shaklu shamoyili ham o`zgacha edi, parta, doska, hatto kurrai arz (globusgacha) bor edi. U dunyoviy bilim beruvchi birdan-bir maskan bo`lib shakllandi. Siddiqiy maktabida arifmetika, astronomiya, arab, rus tili, umumiy, milliy jug`rofiya,tarix, hisob, handasa, tabiiyot kabi fanlar o`rgatilar edi. Shoir Ajziy L.N.Tolstoyning bir qancha hikoyalarini, I.A.Krilovning qator masalalarini, I.G.Gogolning «Shinel» povestini o`zbek va tojik tillariga tarjima qilib, darsliklariga ulardan namunalar kiritdi. Prof. B.Qosimovning ma`lumotlariga qaraganda, shoir «1914 yilda «Zarafshon» nomli maktab kutubxonasi ochib, unda «Mulla Nasriddin», «SHo`ro» jurnallaridan tortib, Fitrat, Tavfiq asarlariyu, A.Krilov masallarigacha, Ibn Sinoning «Al Qonuni»dan tortib, Bedilning «Chor unsur»igacha matbuot va adabiyotlar mavjud bo`lgan. Bu maktab va kutubxonaning dovrug`i Turkistonnning to`rt tarafiga tarqaldi. «Halvoyi maktabi»ning qurilishi bilan bog`liq bo`lgan voqealarga guvohlik beruvchilarning (B. Qosimov guvohlar bilan shaxsan ko`rishib, maktabning qurilish tafsilotini to`liq o`rganganlar) ma`lumotlariga qaraganda, uning qurilishiga ruxsatnoma olinishi ham baxtli tasodif bo`lgan.

Bularning bari Turkistonning milliy taraqqiyoti uchun qo`yilgan ilk qadam edi. Bu, albatta barchaga birday yoqmas edi. Shundan so`ng shoir nomiga turli g`iybatona gaplar, ijodiga «olaqarashlar» paydo bo`la boshladi.Buning evaziga asarlarini chop ettirish ham oson kechmadi. Ajziy «Anjumani arvoh» (Ruhlar yig`ini), «Mir`oti ibrat» (Ibrat oynasi) asarlarini do`stlari ko`magida Tiflisda, «Mir`oti ibrat»ning o`zbekchasini Samarqandda (1914 yilda) chop ettirdi.. «Anjumani arvoh» asarida Buxoroning marhum amirlari Muzaffarxon va Abdulahadxonlarning ruhlarini yaratib, ularni hayotligiday shohlik libosida tasvirlab va o`z tillarida o`zini fosh etadilar. «Mir`oti ibrat» xayoliy romantik doston bo`lib, voqealar muallif tilidan beriladi. Undagi personajlar: shoir, pir, nayrangboz, to`ti. Turkiston fojeasi faqat ilmsizlik emas, iqtisodiy asoratda ham deb bilgan shoir o`z hayolidagi Samarqandni chizib beradi. Ozod, obod, farovon hayotni orzu qilgan Siddiqiy kelajak haqida o`ylaydi, hatto televideniye, «tramvo`-aftomobil», «tilifo`n» bo`lishini bashorat qiladi: U yerda o`lub ayon Samarqand, Ko`nglum bu o`yundan o`ldi xursand. Doshdan hama yer imorat o`lmish, Binglarcha tramvo`, aftomobil, Har yerda elektr ila qandil. Favora-la suv do`kub Registon, Favvorai tegrasinda bo`ston. Oyinayi barq ila tilifo`n, So`ylashmaqa har kim u birichun Mazkur edi ko`zguda muxotab, Har kim tilifo`na aylasa gab… Asarning xotimasida esa shoir asl «maqsudini buning-la insho» etadi: Do`rt ish bana bundan erdi maqsud, Bundan o`la xalq baxti mas`ud. Ilmi ala olmoq va fununni

Davlatni, lisoni va zakunni, Har qavi bulardin o`ldi mahrum, Istiqboli xolidin o`lar shum. Shoir aytgan «do`rt» narsa - ilm, davlat, til, qonun har bir xalq va millatnnig taraqqiyoti uchun eng zaruriy tayanch va vositadur. Bularsiz millat halokatga, xalq tubanlikka mahkumdir. Ilg`or fikrli shoir Ajziyning o`zbek xalqini mutaraqqiy millatlar bilan teng ko`rishni istab qilgan say`i-harakatlari, ya`ni tubdan isloh qilingan maktab- madrasalarni joriy etish, ularga xos va mos darsliklar tuzishdagi faoliyati uchun 1914 yil 3 yanvarda Ulug`bek madrasasining jome`sida 5-6 ming kishi huzurida shoir «kofir» deb e`lon qilinadi. Lekin Siddiqiyni taraqiyparvar Turkiston himoya qiladi. Eng muhimi, davr mutafakkirlari o`z ilg`or faoliyatlarini ayro emas, birgalikda, hamkor va hammaslaklikda olib bordilar. Shuningdek, Siddiqiy tarafdori bo`lgan Behbudiy «Oyna» jurnalida (1914 yil, 16-son) shoirga o`zini himoya qilish uchun imkon yaratadi. Ajziy kofir deguvchi takfirlarga qarata «Umrest berosti sabaq mexonam, Oliy dars dar in varaq mexonam. Az haqgo`yi zabon kashidan kufrast, To jon doram, kalomi haq mexonam» deya zarb bilan chiqadi. Baytning qisqa mazmuni: «Toki hayot ekanman, rostlikdan so`zlayman, to`g`rilikni mahkam ushlab, shuni muqaddas hisoblayman. Agar haqiqatni so`zlash kufr bo`ladigan bo`lsa, toki jonim bor ekan, haq so`zni so`zlayman». Siddiqiy Ajziy yuqori saviyadagi publitsist hamdir. U o`zining ijtimoiy qarashlarini tiyrak fikrli maqolalarida ham izhor etgan. Jumladan, 1914 yil «Oyna» jurnalidagi «Turkistonda maktab, jarida va ulamo», «Orzu yoki hayol», «Juvonbozlik taraqqiyda», 1917 yil «Hurriyat» gazetasida bosilib chiqan «Taajjub

so`z», «Yo`l bo`lsin, qayga boramiz?!» kabi maqolalari, o`zbek tilidagi «Mashrab» satirik jurnali (Siddiqiy yumoristik-satirik asarlarini «Gina-gina», «Mayna», «Shashpar», «Tir», «Olmos», «Gumnom» imzolari bilan e`lon qilgan), tojik tilidagi «Mulla Mushfiqiy» jurnali, «Zarafshon», «Mehnatkashlar tovushi»,»Ovozi tojik» gazetalaridagi maqolalari, har jihatdan qadrli va ahamiyatlidir. Albatta, bunday jiddiy publitsistika davr matbuotining faolligini hamda adabiy hayotining obyektivligini ko`rsatadi, 20-yillar adabiyotimizni to`ldiradi. Siddiqiy turli siyosiy vazifalarda ham faollik ko`rsatdi. 1919 yilda Samarqand viloyati adliya bo`limi mudirining o`rinbosari, keyinroq bo`lim mudiri bo`lib ishladi. 1922 yil yana asl kasbi muallimlikka qaytadi. 1926 yilning avgust oyiga qadar Halvoyi maktabida mudir va muallim bo`lib turadi. 1926 yilda qattiq kasal bo`lganidan muallimlikdan chiqadi. O`zbekiston xalq maorifi muallimlikdagi 25 yillik xizmatini hisobga olib, 27-yilda Siddiqiyni umumiy nafaqa bilan ta`minlaydi. 1927 yilning 15 iyunida o`zi tug`ilib o`sgan qishlog`i Halvoyida vafot etadi. Siddiqiy Ajziy – serqirra va sermahsul ijodkor. Uning yuqorida ta`kidlaganimiz, «Mir`oti ibrat», «Anjumani arvoh» kabi dostonlari, publitsistik maqolalari, hikoyalari, tarjimalari (Gogolning «Shinel» asarini, L.N. Tolstoy hikoyalarini, I.A. Krilov masallarini o`girgan), shuningdek, “Aynul adab” («Odob ko`zi», Samarqand, 1916, o`zbekcha ), «Ganjinai hikmat» («Hikmat xazinalari», Samarqand-Toshkent, 1914, tojikcha) she`riy to`plamlari ijodining yakrang emasligidan dalolatdir. Shoir she`riyatning an`anaviy g`azal janridan tashqari, muxammas, tarkibband, ruboiy, chiston, doston, satira va yumor shakllarida bir qancha xo`b asarlar yaratdi. Shoir o`zining lirik she`rlarida Vatan taqdiridan kuyunadi va uning istiqboliga inonadi, insonni, muhabbatni, go`zallik haqidagi orzularini kuylaydi va barcha jadid shoirlarida bo`lganidek, she`rlarida ma`rifatparvarlik qarashlarini tarannum etgan. Shoirning «Aynul adab» to`plamida ana shu kayfiyatdagi she`rlar o`z tajassumini topgan. Ajziy she`rlarida Vatan va undagi ijtimoiy-siyosiy voqelik bilan bog`liq

manzaralari real chizgilarda tasvirlanadi. Davr voqealariga obyektiv yondoshgan shoir zulm dastidan xarob bo`lgan Vatan holiga achinadi, fitnaning asiri bo`lib g`amga to`lgan «aqlu faol» larning holidan kuyinadi, baxtini paymol etgan «tiyra dillar»dan nafratlanadi: Yadi bedodi yag`modin na o`lmish, ey vatan holing, Asiri fitnau qaydi g`am o`ldi aqlu faoling. Ajziy ishq haqida yozarkan, bu hayotbaxsh mavzuga o`ziga xos ruh bag`ishlaydi: Pariro`lar parishon zulfitek xotir parishonam, Parishonam nedan xotir parishonliq-la hayronam. Ba`zi she`rlari zohiran ijtimoiy hayotga aloqasi yo`qday ko`rinsa-da, aslan turmush voqealari va ichki kechinmalari bilan bog`lanib ketganligini ko`ramiz: Ko`nglum asrorini sharh etmaka bir mahram yo`x, Hamdamu dard banim dardima bir hamdam yo`x. Buni shuningdek uning muxammas va tarkibbandlarida ham uchratishimiz mumkin: YO Rab, eshit bu xasta dilimning navosini, Kim sandin o`zga chora edar muddaosini. Tokay chekam zamonai bor jafosini, Har dam otar nishonima tiri balosini, Maydoni jahla surdi nifoq ajdahosini. Darhaqiqat, shoirning bunday zamona sadolari singdirilgan sarchashmalari 20- yillar o`zbek ijtimoiy – siyosiy she`riyati uchun qimmatli material bo`la oladi. Shoirining «Etding», «Yo`x», «Bois», «Bu» radifli, «Diydai g`aflat uyondi»

g`azallari, «Holi g`arib zorima rahm etdukungmi bu?!», «Bizlara hech ma`ruf darkor emazmidir?!», «Ey ko`zlarim , ochil, nazar ayla, bu olama», «Chixduq xaloyiq o`rtasidan ijtinobdan» misralari bilan boshlanuvchi tarkibbandlari ham shunday materiallar sarasiga kiradi. Bunday xarakterdagi she`rlari milliy-ma`rifiy ruh bilan uyg`unlashib shoir ijodiyotiga ma`rifatparvarlik mavzuini olib kiradi. Ma`rifatga, ilmga, ilmgo`ylarga ixlosi baland bo`lgan shoir bir she`rida maktabni «gulshan»ga, ilmni «g`uncha»ga, tolibi ilmlarni «gullar»ga mengzaydi: G`unchasin ochmish tamaddun gulshani javlon edub, Olam ahlini sannoye gullari hayron edub. Shoirning ma`rifiy qarashicha, maktab bolalarni onggini, ruhini tozalaydi, yangicha isloh qilingan qonunlari bilan olib borilayotgan ta`lim ularga «toza jon» baxsh etadi: Maktab atfola hamd o`lsunki, vermish toza jon, Toza qonuni-la ta`lim aylamak nishon edub. Shuningdek, baytlar davomida ma`rifatparvar shoir «fikr as`hoblari»ni tabrik etib, ularni “har dam”, «har lahza»da ilmni «dastijon» bilib, uni sidqidildan o`rganishga chaqiradi: Fikr as`hobiga tabrik aylamak shoistadur, Har dam, har soat, har lahza dastijon edub. Siddiqiy ma`rifatni kirib kelishi bilangina qoniqmaydi, endi uni taraqqiy ettirish uchun sa`y-harakat qilishni taklif qiladi Xalqni , Ajziy , taraqqiyota sa`y etdurmaka,

Aylaram taklifi urfon xislatin burhon edub. Ilm-ma`rifatga da`vat Ajziy ijodining o`zak g`oyalaridan bo`lib, u chin ilmni va chin ilm sohiblarini qadrlaydi, ilmgo`y ziyolilarning hayotdagi o`rniga katta ahamiyat beradi va ikki toifaga bo`ladi. Ularning bir toifasini faqat o`z manfaatlarini o`ylovchi yolg`on ziyolilarga, ikkinchi toifadagilarini esa jamiyat uchun, xalq uchun naf keltiradigan chin ziyolilarga ajratadi. Shunga ko`ra o`zining «Chin va yolg`on ziyolilar» nomli she`rini yozadi. SHe`r hajman kattagina, 30 misra bo`lib, «Gina-gina « imzosi bilan «Mashrab» satirik jurnalida 1926 yil, 35-sonida bosilib chiqqan. Chin ziyolilar: So`zi bir maktabi oliy, o`zi bir manbai urfon, Yuzi mir`oti ibrat, qalbida vijdon ziyolilar. Yolg`on ziyolilar: Tilida zahri afyun, nishi aqrab har kalomida, Yuzi insonga o`xshar, tiynati shayton ziyolilar. Chin ziyolilar: Vujudi marhami dorushshifo majruh tanlarg`a, Jaholat tiflariga noyibi Luqmon ziyolilar. Yolg`on ziyolilar: Yo`l uzra toshdek to`squ bo`lib elni to`qushturg`on, Yiqilg`on xalqning peshonasin yorg`on ziyolilar… SHe`r shu tariqa davom etadi. Siddiqiy ham o`z salaflari va halaflari qatorida asarlarining tasvir obyekti qilib hayotni oldi. U hayotbaxsh ishqni, zamona va ahli zamona hayotini, muhabbat bilan milliy ma`rifatni kuylovchi ruhbob asarlar yaratib she`riyatimiz an`analarini davom ettirdi, milliy uyg`onish davri adabiyotini to`ldirdi.

O'xshashlar

Saidahmad Siddiqiy-Ajziy

Zavqiy hayoti va ijodi

Zavqiyning hayoti va ijodi

Mirmuhsin hayoti va ijodi

Mаjlisiy hayoti va ijodi