Adabiy ta`lim metodlari. Adabiyot o`qituvchisi va adabiyot darslari - Adabiyot - Referatlar

Adabiy ta`lim metodlari. Adabiyot o`qituvchisi va adabiyot darslari

Yuklangan vaqt:

08.09.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2049.5 KB

Ko'chirib olish

Adabiy ta`lim metodlari. Adabiyot o`qituvchisi va adabiyot darslari Reja 1. Ta`lim jarayoni va uning asosiy xususiyatlari. Dars ta`limining asosiy shakli. O`qituvchi va o`quvchi munosabatlari. 2. Ta`limda qo`llaniladigan an`anaviy va zamonaviy usullar, ta`lim sifatini oshirish omillari. 3. Adabiyot o`qituvchisiga qo`yiladigan umumiy talablar. 4. Adabiyot darslarida muammoli ta`limning o`rni va ahamiyati.

An`anaviy ta`limda o`qituvchi ilm beruvchi, tarbiyalovchi, o`quvchi esa bilim oluvchi hamda tarbiyalanuvchi shaxs bo`lib, ta`limning asosini dars tashkil etadi. O`qituvchi va o`quvchi munosabatlarining asosini esa muayyan fandan o`quv dasturiga ko`ra eng ko`p darajada ilm berish va egallash, ma`naviy jihatdan tarbiyalash tashkil qiladi.. Bugungi ta`limda o`quvchi faoliyatini jonlantirish, uning ijodiy qobiliyatini o`stirish, mustaqil amaliy ish yuritish malakasiga ega bo`lishini ta`minlash vazifasi muhim hisoblanadi. Ifodali o`qish-adabiyot o`qitishda keng qo`llaniladigan metodlardan biri. Adabiy o`qish barcha janrlardagi adabiy asarlarni ifodali o`qish qoidalariga binoan ravon nutqda, ifodali, tushunarli va jozibali tarzda o`qishdir. Asarni ifodali o`qiyotgan o`quvchi shu asarning mazmunini tinglovchiga yetkazishga, undan badiiy zavq olishga ta`sir ko`rsatadi. Adabiyot darslarida hamisha ifodali o`qishdan foydalaniladi. Agar dars ifodali o`qish sifatida tashkil etilgan bo`lsa, bu metod sifatida namoyon bo`ladi. Agar dars ma`lum asar tahliliga bag`ishlangan bo`lsa, ifodali o`qish o`quvchilarni ma`lum ijodiy ishga yo`llash yoki muayyan bilimlar berishdagi o`qituvchi qo`llaydigan ta`lim vositasidir. Sharhli o`qish-badiiy asar, undagi adabiy qahramonlar, tarixiy va to`qima voqealar haqida atroflicha tushuncha berishga mo`ljallangan usul. Sharhli o`qish usulidan klassik matnlarni o`rganish va tahlil qilishda foydalaniladi. O`qituvchi har bir bayt mazmunini sharhlab, tushuntiradi, izohtalab so`zlarga izoh beradi. Rollarga bo`lib o`qish usulidan sahna asarlarini yoki nasriy asarlarni o`rganishda foydalaniladi. Jo`r bo`lib o`qish usuli ta`limning boshlangan bo`g`inlarida qo`llaniladi va o`quvchini umuman kitob o`qishga o`rgatadi. Ssenariyli o`qish usulidan tayanch va yuqori sinflarda foydalaniladi. Matnni o`qib o`rganish asosida ssenariy tuzish amalga oshiriladi. Bu usul matnni mustahkam o`zlashtirish va qayta hikoyalashga yordam beradi. Ma`ruza metodidan asosan yuqori sinflarda foydalaniladi. Sarhisob mavzular, davrlarga obzor berish, ma`lum yozuvchining hayoti va ijodini monografik tarzda o`rganishda ma`ruza metodidan foydalaniladi. Suhbat metodi adabiyot o`qitish metodlaridan biri bo`lib, unda darsning qurilishi o`qituvchi va o`quvchi o`rtasidagi adabiy muloqotga asoslanadi va o`qituvchi-o`quvchi o`rtasida savol-javoblar, ayrim paytlarda munozaralar yetakchilik qiladi. Tadqiqot metodi. Sinfda o`qib o`rganilgan ijodkor uslubining yangi qirralarini o`rganishda tadqiqot metodidan foydalaniladi. Tayanch sinflarda adabiyotni o`rganishda badiiy asar qismlari bo`yicha rejalar tuzdiriladi. Yuqori sinflarda esa monografik mavzularni o`rganish jarayonida o`qituvchi o`z ma`ruzasining rejasini beradi. Mazkur rejalarda belgilangan masalalarga oid adabiyotlar ko`rsatiladi. O`quvchilar qo`shimcha adabiyotlar, matbuot materiallari yordamida rejadagi masalalarni to`ldirgan holda o`rganadilar. Mustaqil holda, insho, bayon adabiy taqriz tayyorlaydilar.

Izlanish metodi. Bu metod tadqiqot metodiga o`xshab ketsa-da, undan farqli tomonlari ham bor. O`xshash jihati: har ikkala metod o`quvchilarning ijodiy izlanishlarini rivojlantirishga xizmat qiladi. Farqli tomoni: tadqiqot metodini qo`llashda o`qituvchi boshlovchi, yo`naltiruvchi va darsni yakunlovchi sifatida harakat qilsa, izlanish metodida vazifalarni topshiruvchi va tekshirib, baholab, o`quvchilarni rag`batlantiruvchi sifatida ko`rinadi. Izlanish metodi adabiy konsepsiyalar, uchrashuvlar, nazariy darslarda o`quvchilarning mustaqil ijodiy ishlarini tayyorlashda (referat, taqriz, adabiy ijodiy ishlarda) ko`proq foydalaniladi. O`zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov Oliy Majlisning to`qqizinchi sessiyasida so`zlagan nutqida tarbiyachilarning1 o`zlariga zamonaviy bilim berish, ularning ma`lumotini, malakasini oshirish dolzarb masala bo`lib, ta`lim-tarbiya tizimini o`zgartirishdagi asosiy muammo ham mana shu ekani,zamonaviy bilim berish uchun, avvalo, murabbiyning o`zi ana shunday bilimga ega bo`lishi kerakligi xususida to`xtalgan edi.1. Adabiyot o`qituvchisi o`quvchilardagi mustaqillikni, ijodkorlikni tarbiyalashda alohida rol o`ynaydi. Bu undan har bir o`quvchidagi alohida xususiyatlarni juda mukammal darajada sezishi, uning adabiyotga bo`lgan havasini oshirishda foydalanishini taqozo etadi. Abdulla Avloniy inson shaxsining kamol topishida, uning tarbiyasida muhim bo`lgan bir qator omillarni sanaydi: «Birinchi uy tarbiyasi. Bu ona vazifasidur. Ikkinchi-maktab va madrasa tarbiyasi. Bu ota, muallim, mudarris va hukumat vazifasidur», deb javob beradi. Avval o`zlari "dorulmuallimin»larda o`qumaklari, so`ngra dars bermaklari lozimdur» Mudarrislar o`z vazifalarini bilub, nafslaridin kechub, zamong`a muvofiq ravishda darslarini istiloh qilub, imtihon birla o`qutmaklari lozimdur»... O`qituvchi shaxsi haqida gap ketganda V.G.Belinskiyning quyidagi fikrlarini nazardan qochirmaslik zarur: «Bola... o`smir, keyin esa yigit bo`lib yetishadi, qarabsizki, erkak ham bo`lib qoladi, shu boisdan uning qobiliyati takomilini kuzatib boring hamda, shunga ko`ra, tarbiya usullaringizni o`zgartiring, undan hamisha yuqori turing; aks holda, holingizga voy: bola siz bilan yuzma-yuz turib ustingizdan kuladi. Uni o`rgatar ekansiz, o`zingiz yana ham ko`proq o`rganing, aks holda, u sizni ortda qoldirib ketadi: bolalar tez o`sishadi». O`qituvchining o`zi o`qitayotgan fan asoslarini mukammal bilishi, bil- ganlarini o`quvchilariga yetkaza olish darajasigina emas, hatto uning o`zini tutishi, nutqi ham o`ziga xos ahamiyat kasb etadi. M.V.Klarin bu haqda shunday deydi: «o`qituvchi tomonidan qo`llanadigan pauzaning davomiyligi singari «mayda narsa» o`quv dialogining, sinfdagi o`zaro hamkorlikning xarakteriga sezilarli ta`sir o`tkazadi». Xuddi shu fikrlarni davom ettirib boshqa bir psixolog-metodist YE.V.Korotayeva shuvday yozadi: «Agar «javobni kutuvchi pauza» o`qituvchi tomonidan uch sekunddan besh sekundgacha cho`zilsa, mulohazalar soni ortadi, javoblarning davomiyligi ko`payadi, o`quvchilarning o`zlariga bo`lgan ishonchlari ko`tariladi, ularning mulohazalarida dalillar kuchayadi, muhokamaga o`qish darajalari unchalik yuqori

bo`lmagan o`quvchilar ham qo`shila boshlaydi, bolalar orasidagi o`zaro hamkorlik kuchayadi va boshqalar». Yirik metodist olim A.Zunnunov ta`kidlaganiday: «Adabiyot o`qituvchisi har bir inson badiiy adabiyotsiz kamolotga erisha olmasligini o`z o`quvchilari ongiga, qalbiga singdirishi lozim. O`qituvchilik kasbi har bir adabiyot o`quvchisidan o`zini doimiy suratda kamol toptirib, o`zida badiiylikka moyillikni va ijodkorlikni o`stirib borishni talab etadi. U egallagan kasb jamiyatdagi ijtimoiy tuzum, ideologiya va madaniy hayotga bog`liq holda yangi ma`noga ega bo`lib boradi». Adabiyot o`quvchisining asosiy kasbiy-pedagogik faoliyati qirralarini alohida o`rgangan R.Keldiyorov bu soha egalarida badiiy ijrochilik mahoratining mavjudligiga alohida e`tibor qaratadi. «Badiiy ijrochilik o`quvchiga hayot lavhalarida, adabiy asarning sirli manzaralarida go`zallikni ko`rsatishdan iborat. Bu borada har bir dars qayta takrorlanmaydigan o`ziga xos ijodiy jarayon bo`lib, o`qituvchi uning muallifi, ijrochisi, rejissori sifatida o`z mahoratini namoyon etadi». Bu esa «o`quvchilarning estetik zavqini oshiradi, ularning tafakkurini, his- tuyg`ularini rivojlantiradi, ma`naviyatini shakllantiradi». Adabiyot darslarini tasnif qilishda bir qator qarashlar mavjud. Ulardan eng keng tarqalganlari sifatida an`anaviy va noan`anaviy adabiyot darslarini ajratib ko`rsatish mumkin. Adabiyotga oid darslarning shakllari ko`p. Eng ko`p tarqalgan turlar sifatida ma`ruza, suhbat, seminar, konferensiya, bahs-munozara, musobaqa va boshqa darslarni ko`rsatish mumkin. Adabiyot darslarining nazariy jihatlari haqida M.I.Maxmutov, M. N. Skatkin, Y. K. Babanskiy, V. V. Golubkov, N. I. Kudryashev, O. Y. Bogdanova, G.I. Belenskiy, L. N. Lesoxina, L.S. Ayzerman, YE. N. Ilin, A.Zunnunov, M.Mirqosimova, Q.Yo`ldoshev, S.Matjonov va boshqa metodist olimlarning tadqiqotlari mavjud. Ularda adabiyot darslarini tashkil etishning o`ziga xos xususiyatlari, ularga qo`yiladigan zamonaviy talablar, adabiyot darslarida o`quvchilar faoliyatini yo`lga quyish va uni faollashtirish, zamonaviy axborot va pedagogik texnologiyalardan foydalanish, dars samaradorligini oshirish, adabiyot darslarining ma`rifiy, tarbiyaviy, estetik jihatlari, badiiy asarni tahlil qilishda adabiyot darslarining o`rni va ahamiyati, bunda o`quvchilarning mustaqil, ijodiy ishlarini tashkil etishning yo`l va usullari haqida batafsil ma`lumotlar berilgan. Mazkur tadqiqotlar nazariy jihatdangina emas, amaliy jihatdan ham o`qituvchilarimiz uchun dasturulamal bo`la oladi. Adabiyot darslarida o`quvchilar bilan ishlashning turli shakllaridan foydalanish imkonlari mavjud. Xususan, guruh bilan va har bir o`quvchi bilan alohida ishlashning qo`shib olib borilishi yaxshi samaralar beradi. Adabiyot darslarida o`qituvchi shaxsining mavqei alohida o`rin tutadi. Aynan mana shu shaxs darsning maqsad va vazifalarini, adabiy materialni tanlashni, qaysi mavzularni o`tishda qanday metod va shakllardan foydalanishni belgilaydi, dars jarayonining tashkil etilishini boshqarib boradi. Adabiyot darslarning oldiga qo`yilgan pedagogik vazifalarning yechilishidagi vositalar sifatida quyidagilarni ko`rsatish mumkin: Adabiy materialning mazmuni.

Uni o`rganish usullari. O`qitishning texnik vositalari. O`quvchilarning mustaqil ishlarini amalga oshirish imkonini bera- digan didaktik materiallar. O`quvchilar faoliyatini tashkil etish. O`qituvchi shaxsi (M. N. Skatkin). Adabiyot darslarining tarkibiy qismlari va bu qismlarning o`zaro munosabatlari alohida e`tiborga molik. An`anaviy darslar o`rniga yangicha shakl va usullar kirib kelyapti, ta`lim jarayonida yangicha pedagogik texnologiyalar davri boshlandi, deb ayta olamiz. Endilikda ilg`or adabiyot o`qituvchilari darsni uy vazifasini so`rashdan emas, to`g`ridan-to`g`ri uy vazifasini berishdan, yangi mavzuni bayon etishdan, o`quvchilarga mustaqil vazifalar topshirishdan boshlayotganlari odatdagi holga aylanib bormoqsa. Bu jarayonlarda, ayniqsa, o`quvchi shaxsining faollashuviga imkon beradigan usul va shakllarga ustuvorlik berilayotganligi ochiq seziladi, Darsda o`quvchilarning oldin olgan bilimlari faollashtiriladi, ularda yangi tushunchalar, ko`nikma va malakalar shakllantiriladi. Adabiyot darslari ham odatda, yangi bilimlarni berish, mavjud bilim va malakalarni mustahkamlash, o`tilganlarni takrorlash, o`quvchilar egallagan bilim, ko`nikma va malakalarni nazorat qilish kabi turlarga bo`linadi. Alohida adiblar, adabiy asarlar, ular yashagan yoki yaratilgan tarixiy davrlar bilan bog`liq holda esa kirish mashg`ulotlari, o`qish, badiiy asarni tahlil qilish kabi yakunlovchi mashg`ulotlar tashkil etilishi mumkin. Bevosita materialning mazmuni va maqsadidan kelib chiqqan holda badiiy asarning o`zini o`rganish, adabiy-nazariy tushunchalarni o`rganish, o`quvchilar nutqini o`stirish kabi darslar ajratiladi. Badiiy asarni idrok etish, uning matni ustida ishlash, asar ustidagi umumlashtiruvchi ishlarini tashkil etish bilani bog`liq bo`ladigan darslar ham mavjud. Adabiyot darslarida o`quvchilar olgan bilimlarini, egallagan ko`nikma va malakalarini nazorat qilish ham muhim amaliy ahamiyatga ega. Keyingi paytlarda bu sohada ayniqsa, test savollariga javob olish yo`li bilan o`quvchilar bilimini baholash keng yoyildi. Ayrim tarixiy sanalarni bilishda, yozuvchining hayotiga, adabiy asarning yaratilishiga bog`liq fakt va hodisalarni o`rganish bilan aloqador holda bu usuldan foydalanish yaxshi samaralar beradi. Ammo o`quvchining adabiy asarni idrok etish darajasini, uning adabiy qobiliyat va iste`dodini to`la bilish va baholash uchun faqat test sinovlarining o`zi kamlik qiladi. U og`zaki suhbat, o`quvchilarning yozma nutq malakalarini kuzatish bilan qo`shib olib borilsagina baholash to`laqonli, mukammal va benuqson bo`ladi. Adabiyot darslarining samarasi haqida gapirganda, birinchi navbatda, uning o`quvchi shaxsining kamol topishidagi foydaliligi nazarda tutiladi. Bunda, tabiiyki, uning fikrlash qobiliyatiga ijobiy ta`sir o`tkazish imkoniyati asosiy o`rin tutadi. Adabiyot darslari shunday tashkil etilishi kerakki, o`quvchilar butun dars davomida o`quv faoliyatining ichida bo`lsin, biror daqiqa bo`lsin ijodiy ishlash imkoniyatidan tashqarida qolmasin.

Chunki ruhshunos olimlarning fikricha, sog`lom tug`ilgan bolalarda qaysidir bir sohaga tabiiy ravishda qobiliyatning bo`lmasligi mumkin emas. Ularni rivojlantirishning asosiy omili darslarni tashkil etishdagi asosiy metodlar, o`qituvchining ish tajribasi va pedagogik mahorati bilan chambarchas bog`liqdir. Sinfda o`quvchilarning mustaqil va ijodiy faoliyatlari hukmronlik qilmas ekan, bu yerda ularning faol ishtiroki haqida, to`laqonli o`zlashtirishlari haqida gap bo`lishi mumkin emas. O`quvchilarni mustaqil fikrlashga o`rgatishning ham nazariy, ham amaliy ahamiyati mavjud. Mustaqil fikrlash ko`nikmasiga ega bo`lgan o`quvchining bilimi keng va chuqur, pishiq va barqaror bo`ladi. Bunday o`quvchilar bilimlarini turli sharoitlarda amaliyotga qo`llay oladigan bo`lishadi. Mustaqil ishlar turkumiga quyidagilarni kiritish mumkin: -o`quvchilarning aqliy-irodaviy, jismoniy kuchlarini talab etadigan ishlar; -muayyan bilimlarni egallash bilan bog`liq ishlar; -bevosita amaliy topshiriqlarni bajarishga yo`naltirilgan ishlar; -muammoli vaziyatni his etish va uni bartaraf qilish bilan bog`liq ishlar; -topshiriq yoki vazifani bajarish jarayonida ijodiy yondashishni talab qiladigan ishlar; Maqsadiga ko`ra esa mustaqil ishlarni quyidagicha ajratish mumkin bo`ladi: 1. Yangi bilimlarni o`zlashtirishni ko`zda tutadigan mustaqil ishlar. 2. Olingan bilimlarni amaliyotga tatbiq qilish bilan bog`liq mustaqil ishlar. 3. Takrorlash bilan aloqador bo`lgan mustaqil ishlar. 4. O`quvchilarning olgan bilimlari, egallagan ko`nikma va malakalarini tekshirish, nazorat qilish uchun qo`llanadigan mustaqil ishlar. V.P.Strezokozin mustaqil ishlarning quyidagi turlarni ko`rsatadi: Darsliklar bilan ishlash. Ma`lumotnoma xarakteridagi adabiyotlar bilan ishlash, Misollar ustida ishlash va ularni qiyoslash. O`quv mashqlarini bajarish. Insho va bayonlar yozish. Har xil chizma, jadval va rasmlardan foydalanish bilan bog`liq bo`lgan mustaqil ishlar. O`qituvchining o`z darsi oldiga qo`ygan maqsadi, ta`lim muassasasining belgilagan vazifasiga ko`ra ta`lim muammoli yoki oddiy - muammosiz bo`lishi mumkin. O`quvchilarning ijodiy tafakkurini rivojlantirishni asosiy maqsad qilib olgan pedagogik jamoa, ularning ijodkorligiga yo`l izlayotgan o`qituvchilar muammoli ta`limni chetlab o`tisholmaydi. Muammoli ta`limni tanlagan o`qituvchi ham, pedagogik jamoa ham o`z oldiga qo`ygan maqsad va vazifalarni to`g`ri va samarali hal etishi mumkin. Dastlab, muammolilik tushunchasining o`quv jarayonining tuzilishiga, o`rganilayotgan materialning mazmuniga, o`quvchilarning o`quv-biluv jarayonlarini tashkil etish usullariga, bu jarayonlarni boshqarishga daxldor ekanligini ta`kidlash joiz. Bu narsa o`quvchilarga o`tiladigan darsning o`zini ham, ular olishi lozim

bo`lgan bilim, egallashlari lozim bo`lgan ko`nikma va malakalarni ham qamrab oladi. O`qituvchi qo`lga kiritadigan yutuq, uning pedagogik faoliyatidagi yuksak samara ko`p jihatdan muammoli ta`lim jarayonini tashkil etish nazariyasining mazmuni va mohiyatini nechog`lik anglab yetganiga, ta`lim metodlari, texnik vositalarini qanchalik o`zlashtirganiga, olgan nazariy bilimlari va o`zi to`plagan tajribalarni amaliyotga qanchalik uzviy va tizimli tarzda tatbiq etishga bog`liq. O`qituvchining yuksak nazariy tayyorgarligi, o`z sohasidagi fan asoslarini puxta bilishi, ayni paytda pedagogika nazariyasi va tarixidagi asosiy kashfiyot va qonuniyatlarni puxta egallaganligi, metodika sohasidagi yangiliklar ichida yashashi muhim omillar qatorida turadi. Lekin bular silsilasida dars jarayonining o`zini alohida ta`kidlash joiz. Chunki dars- o`qituvchining borligini namoyon qiladigan jarayon. Yaxshi o`qituvchining darsi bir soatlik spektaklga aylanadi. Buning natijasida esa butun sinf shu fanga nisbatan ayricha mehr va muhabbat bilan qaraydigan bo`ladi. Ko`plab o`quv predmetlarining o`quvchilar tomonidan «yaxshi ko`rib qolinishiga» aynan o`qituvchilar sababchi ekanligini tasdiqlovchi misollar juda ko`p.. 2. Muammoli ta`limning nazariy asoslari. Bugun jamiyatimiz oldidagi asosiy vazifa - barkamol avlodni tarbiyalab yetishtirishdan iborat. Barkamollikning belgisi nimada? Bu dastlab, yosh avloddagi fikrlash qobiliyatining darajalari orqali belgilanadi. Agar ularda yuqori darajadagi fikrlash qobiliyatlari shakllangan bo`lsa, demak, maqsad amalga oshgan bo`ladi. Buning asosiy belgilari erkin va ijodiy fikrlashda namoyon bo`ladi. Muammoli ta`limning metodlar tizimi. Bu haqda M.N.Skatkin va I.Y.Lernerlar tasnifi ma`lum va mashhurdir. Ularga ko`ra: tushuntiruvchi - illyustratsiyali; reproduktiv; muammoli bayon; qisman izlanuvchilik; tadqiqotchilik usullari mavjud. Muammoli ta`limga asoslangan darslarning tarkibi: o`quvchilarning oldin olgan bilimlarini faollashtirish; yangi bilimlar va harakat usullarini egallash; ulardagi ko`nikma va malakalarni shakllantirishdan iborat bo`lishi mumkin. Muammoli dars ko`rsatkichlarining eng asosiysi unda izlanuvchilik elementining mavjud bo`lishi bilan belgilanadi. Demak, ayni shu qism muammoli darsning asosiy ichki bo`g`inini tashkil etadi. U: muammoli vaziyatni yuzaga keltirish va muammoning qo`yilishini ta`minlaydi; taxminlarni olg`a surish va gipotezani asoslashni taqozo etadi; 3) gipotezani isbotlaydi; 4) muammoni hal qilishning to`g`riligini tasdiqlashga xizmat qiladi. Bularning barchasi o`quvchilarning mustaqil fikrlashiga, har bir adabiy hodisaga nisbatan ijodkorlik bilan yondoshishlariga imkoniyat yaratadi. «Har bir

darsda paydo bo`lgan muammoli vaziyat o`quvchilarda asarni bir butun tahlil qilishda fikrni faollashtiradi, uzluksiz tahlilni yuzaga keltiradi. Muammoli tahlilda o`qituvchining o`rtaga qo`yadigan savolidan tashqari, asar yuzasidan o`quvchilar ham savollar beradilar. Savollar asosida qilinadigan tahlilning afzalligi shundaki, birinchidan, o`quvchilar tahlilda qiyinchilikni his etadilar va ularni yengishga harakat qiladilar, ikkinchidan, tahlil bir maqsad tomon yo`naltirilib, o`quvchilar umumiy masalani hal qilishga imkoniyat beradigan yo`lni topishga harakat qiladilar. Shu zaylda tahlilda bir butunlik ham yuzaga keladi». Muammoning to`g`ri quyilishi, muammoli vaziyatdan o`z o`rnida foyda- lanish juda muhim, ahamiyatli va samarali bo`ladi. Bularning barchasi adabiyot darslarining mazmunini boyitishi, o`quvchi shaxsining ma`naviy jihatdan boyishi, estetik jihatdan sezuvchanligiga, hissiyotlarining kuchayishiga ijobiy ta`sir ko`rsatadi.

ADABIYOTLAR: 1.Islom Karimov. Tarixiy xotirasiz kelajak yo`q. “Sharq” nashriyot- matbaa konserni Bosh tahririyati. 1998. 2.Islom Karimov. O`zbekiston: milliy istiqlol, iqtisod, siyosat, mafkura. T.1. T.-O`zbekiston, 1998. 3.Adabiy turlar va janrlar. T.: “Fan”. 1991. 4.N.Xudoyberganov. A.Rasulov. O`zbek adabiy tanqidchiligi. T.: O`qituvchi, 1990. 5.Botur Valixo`jayev. O`zbek adabiyotshunosligi tarixi. T.: O`zbekiston, 1993. 6.O`zbek adabiy tanqidi tarixi 1-2 tom. T.: 1987. 7.I.Sulton. Adabiyot nazariyasi. T., O`qituvchi, 1980. 8. Haqiqat ijod bayrog`i. T. Adabiyot va san`at nashriyoti, 1986. 9.Abdug`afur Rasulov O`zbek adabiyotshunosligi va tanqidchiligi tarixi kursidan maruza matnlari. T.: «Universitet 2000.

O'xshashlar

Turkistonda adabiyot o`qitish tarixi. Adabiyot o`qitish metodikasining tarixiy taraqqiyoti

Til va adabiyot

Hayot va adabiyot

Adabiyot va mafkura

Hayot va adabiyot. Adabiyot hayotning badiiy in`ikosi