Ziyolilarning qatag‘on qilinishi va sovet jamiyatida shaxsga sig‘inishning fosh qilinishi. 10- sinf - Tarix - Slaydlar (maktab darsliklari bo'yicha)

Ziyolilarning qatag‘on qilinishi va sovet jamiyatida shaxsga sig‘inishning fosh qilinishi. 10- sinf

Yuklangan vaqt:

08.10.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

772.892578125 KB

Ko'chirib olish

Ziyolilarning qatag‘on qilinishi va sovet jamiyatida shaxsga sig‘inishning fosh qilinishi 10-sinf O’zbekiston tarixi darsligi asosida 21-mavzu

Reja: 1. O‘zbekiston ziyolilari qatag‘on qilinishining yangi bosqichi. 2. Stalinning o‘limi va shaxsga sig‘inish oqibatlarini tugatish yo‘lidagi urinishlar. 3. O‘zbekiston siyosiy boshqaruvidagi o‘zgarishlar va rahbarlar almashuvi. 10/08/2019 2

O‘zbekiston ziyolilari qatag‘on qilinishining yangi bosqichi. Urush tugagandan keyin oradan ko‘p o‘tmay O‘zbekiston SSR bo‘ylab yana bir yalpi qatag‘on to‘lqini yelib o‘tdi. 10/08/2019 3XX asr 40-yillari oxiri va 50-yillari boshlaridagi qatag‘onlar asosan madaniyat va fan arboblariga qarshi qaratildi.

O‘zbekiston Kompartiyasi Markaziy Komiteti byurosi 1950-yil 1-sentyabrda “O‘zbekiston SSR Fanlar akademiyasining ishi to‘g‘risida”gi masalani ko‘rib, akademiya olimlaridan sharqshunos va tarixchi Abdusamad Boboxo‘jayev , adabiyotshunos va faylasuf Vohid Zohidov , iqtisodchi Olim Aminov , tilshunos Olim Usmonov va boshqalarni nohaq ravishda qoraladi. 10/08/2019 4

Nihoyat, 1952-yil fevralda O‘zbekiston Kompartiyasi Markaziy Komitetining mafkuraviy masalalarga bag‘ishlangan X plenumi (yalpi majlis) bo‘lib o‘tdi. 10/08/2019 5Unda O‘zbekiston Kompartiyasi MK birinchi sekretari Amin Niyozov “Respublikada mafkuraviy ishning ahvoli va uni yaxshilash choralari to‘g‘risida” ma’ruza qildi.

Ma’ruzada O‘zbekiston ziyolilaridan bir guruhi (yozuvchilar, olimlar, shoirlar va b.) noto‘g‘ri ravishda millatchilikda ayblandi. O‘zbek xalqining qatag‘on qilingan bu vakillarining asarlari va “Alpomish” dostonini o‘qish taqiqlandi. 10/08/2019 6Ma’ruzada O‘zSSR FA tarkibidagi Tarix va arxeologiya, Sharqshunoslik, O‘zbek tili va adabiyoti institutlari olimlari keskin ravishda, biroq nohaq tanqid qilinadi.

Ijodkor ziyolilardan Said Ahmad, Shukrullo, Mirzakalon Ismoiliy, Shuhrat, Maqsud Shayxzoda, Mirkarim Osim, Ne’mat Toshpo‘lat, Yong‘in Mirzo, Hamid Sulaymonov, Muhiddin Qoriyoqubov va boshqalar (12 kishi) “sovetlarga qarshi millatchilik faoliyati” olib borganlikda ayblanib, 1951-yilda qamoqqa olindi va 25 yilga ozodlikdan mahrum etildi. 10/08/2019 7Maqsud Shayxzoda

Ular “xalqlar otasi” va “xalqlar dohiysi” I.V.Stalin vafot etganidan bir necha yil o‘tib, 1955-yili sovet rejimi tomonidan oqlanib, qamoqdan ozod qilindi va O‘zbekistonga qaytishdi. 10/08/2019 8O‘sha paytda o‘zbek xalqining faxri hisoblangan Oybek qatag‘onga uchradi. Oybek

Stalinning o‘limi va shaxsga sig‘inish oqibatlarini tugatish yo‘lidagi urinishlar. 1953-yil 5-martda KPSS MK Bosh sekretari va SSSR Ministrlar Sovetining raisi Iosif Stalin vafot etdi. Georgiy Malenkov SSSR Ministrlar Sovetining raisi lavozimiga tayinlandi. 10/08/2019 9Georgiy Malenkov

1956-yil 25-fevralda bo‘lgan KPSS XX syezdining yopiq majlisida KPSS MK Birinchi sekretari Nikita Xrushchev shaxsga sig‘inish va uning oqibatlari to‘g‘risida ma’ruza qildi. Ma’ruzada Stalin shaxsiga sig‘inish qoralandi va uning oqibatlarini tugatishga kirishildi. 10/08/2019 10Nikita Xrushchev

Bu davrda qatag‘on qilinganlarni oqlash jarayoni ham boshlandi. 10/08/2019 11O‘zbekiston bo‘yicha otilgan va qamoqqa olinganlardan 40 000 nafarga yaqin kishi oqlandi. Qatag‘on qilinib, qamoqqa tashlangan va surgunga yuborilgan yurtdoshlarimizning bir qismi O‘zbekistonga qaytdi.

O‘zbekiston siyosiy boshqaruvidagi o‘zgarishlar va rahbarlar almashuvi. 10/08/2019 121950-yil aprelda O‘zbekiston Kompartiyasi Markaziy Komitetining birinchi sekretari Usmon Yusupov o‘z vazifasidan ozod qilinib, Moskvaga SSSR Paxtachilik ministri lavozimiga tayinlandi.

O‘zbekiston Kompartiyasi Markaziy Komitetining birinchi sekretari lavozimida 1950 – 1955-yillarda Amin Niyozov , 1955 – 1957-yillarda Nuriddin Muhitdinov , 1957-yil dekabrdan 1959-yil mart oyigacha Sobir Kamolov (1910 – 1990) faoliyat ko‘rsatdi. 10/08/2019 13Amin Niyozov

Nuriddin Muhitdinov 1951 – 1953 va 1954-1955-yillarda O‘zbekiston SSR Ministrlar Soveti raisi hamda 1957 – 1961 yillarda KPSS MK Prezidiumi a’zosi hamda KPSS MK ideologiya sekretari kabi mas’ul lavozimlarda ishlagan edi. 10/08/2019 14Nuriddin Muhitdinov U o‘zbek ziyolilari oqlanishida tashabbuskorlik ko‘rsatdi. Paxta xarid narxini oshirishni Markaz oldiga qo‘yib buni uddaladi.

Sobir Kamolov toshkentlik bo‘lib, u atigi 15 oy davomida respublika partiya tashkilotini boshqargan. Bu davrda O‘zbekistonda kadrlarni mahalliylashtirish jarayoni ommaviy ravishda amalga oshirila boshlandi, islom diniga erkinliklar berildi. Bu holat Markaz rahbariyati (N.Xrushchyov, M.Suslov va b.)ga yoqmay, u o‘z lavozimidan olib tashlandi. 10/08/2019 15Sobir Kamolov

O'xshashlar

Sovet davlatining parchalanishi va sobiq sovet respublikalarida mustaqillikning e’lon qilinishi 11- sinf

O‘zbekistonda qishloq xo‘jaligini kollektivlashtirish siyosati hamda quloqlarning surgun qilinishi. 10- sinf

1946 – 1991-yillarda Sovet ittifoqi 10- sinf

O‘zbekistonda sovet hokimiyati yuritgan madaniy siyosat. 10- sinf

Turkiston ASSRda sovet hokimiyatiga qarshi qurolli harakatlar. 10- sinf