30-31-§. Kompyuterda buyumlarni loyihalash 9-sinf - Chizmachilik - Slaydlar (maktab darsliklari bo'yicha)

30-31-§. Kompyuterda buyumlarni loyihalash 9-sinf

Yuklangan vaqt:

02.08.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

723.5 KB

Ko'chirib olish

9-sinf tasviriy san’at darsligi asosida 30-31-mavzu:31-§. Qurilish chizmalari. Binoning plani. Qirqimi va fasadi

O‘quvchilarning kompyuterda olgan bilimlarini sinash maqsadida, qo‘lda tikish ignalarini saqlashga mo‘ljallangan buyum (silindrik quti)ning korpusi berilgan bo‘lib (30.1-chizma), unga qopqoq sifatida barmoqqa kiydiriladigan angishvonani loyihalash lozim bo‘ladi.

Korpus va qopqoq (angishvona) o‘zaro mustahkam o‘rnatilishi hamda qulay ochilishi ta’minlanishi zarur. Avval qopqoqni qog‘ozda quyidagi tartibda bajarib olish tavsiya etiladi: 1. Korpusga mo‘ljallangan qopqoq (angishvona)ni eskizda chizib olinadi va u uch xil ko‘rinishda bo‘lishi mumkin (30.2-chizma, a, b, c). Bu yerda angishvona qopqog‘i soddalashtirib tasvirlandi.

2. Tanlab olingan qopqoqni korpusga qanday biriktirilishiga qarab, korpusda qopqoqqa moslashtirilgan o‘zgartirish kiritiladi. 3. O‘zgartirish kiritilgan qutining korpusi kompyuterga skaner yordamida kiritiladi (chiziladi). 4. Korpusga qopqoq qo‘shib chiziladi. 5. Korpus va qopqoqning o‘zaro biriktirilgan qismi ixtiyoriy kattalikda chizilishi mumkin (30.3-chizma). 6. Natijasi chop etiladi va o‘qituvchiga topshiriladi. Ushbu amaliy mashg‘ulotda o‘quvchilar o‘zlariga yoqqan variantni bajarishlari mumkin.

31-§. Qurilish chizmalari. Binoning plani. Qirqimi va fasadi Istiqlol tufayli mamlakatimizda ulkan yutuqlar qatori tezkor rivojlanish oqibatida yurtimizning barcha hududlarida asrga teng bunyodkorlik ishlari olib borilmoqda. Shahar hamda qishloqlar eng zamonaviy o‘ziga xos milliy ko‘rinishdagi landshaft dizayni asosida urbanlashtirilmoqda. Urbanizatsiya – tartibga solish, go‘zallashtirish, madaniyatlashtirish kabilar tushuniladi. Dunyo andozalariga mos hashamatli binolar, yo‘llar, zavodlar, korxonalar qad ko‘tarmoqda.

Bunday bunyodkorlik loyihalari asoslarini chizmalar tashkil etadi. Qurilish chizmalarisiz ularni qurib bo‘lmaydi. Mashinasozlik va qurilish chizmalarini chizish bir-biri ga o‘xshaydi. Lekin qurilish chizmalarining o‘ziga xos tomonlari bor. Qurilish chizmalari shartli graﬁ k belgilarida (31.1-chizma) chiziladi (O‘zDSt 2.305–2003). Qurilishda, asosan, loyiha chizmalari ga binoan ish tashkil qilinadi. www.arxiv.u z

Loyiha topshirig‘i asosida texnik loyiha chizmalari ishlab chiqiladi: 1) qurilish uchastkas ining bosh plani; 2) binoning plani; 3) qirqimlari; 4) fasadlari. Bosh plan. Bosh plan asosiy loyiha hujjati hisoblanadi va u landshaft dizayni talabiga muvoﬁq loyihalanadi.

Unda ajratilgan obyekt hududining shakli, binolarning joylashuvi, hududning boshqa hudud bilan va bosh ko‘chaga qanday tutashganligi ko‘rsatiladi. Bosh planda shimol (Sh) va janub (J) ni, shamolning ko‘proq esish tomonini ko‘rsatuvchi belgilar qo‘yiladi. 31.2-chizmada maktab uchastkasining bosh plani tasvirlangan. Qurilish chizmalarida, asosan, plan, fasad, qirqimlar tasvirlanadi. 31.3-chizma, a da H da plan, V da fasad, W da qirqimlar hosil bo‘lishi ko‘rsatilgan. 31.3-chizma, b da obidaning plani, fasadi va qirqimi tasvirlangan.

Binoning plani. Binoning plani deb uning gorizontal tekislikdagi tasviriga aytiladi. Unda xonaning deraza tokchalaridan biroz yuqoriroqdan ﬁkran o‘tkazilgan tekislik bilan qirqilganda hosil bo‘ladigan qirqim tasvirlanadi (31.3-chizma, b).

Planda bino xonalarining joylashishi, eshik, deraza, ko‘p qavatli binolarda zinapoya, mo‘rkonlar, sanitariya-texnika jihozlari ko‘rsatiladi. Asosiy ko‘taruvchi, ya’ni qirqimga tushgan devorlar tutash yo‘g‘on chiziqda, qolgan bino elementlari ingichka tutash chiziqda tasvirlanadi. Xonalarni ajratib turuvchi parda (yupqa) devorlar qirqimga tushgan bo‘lsa ham, ular ingichka tutash chiziqda tasvirlanadi (32.1-chizma, b).

Ko‘p qavatli binolar qavatlarida xonalarning joylashishi turlicha bo‘lsa, bunday turarjoyning har qaysi qavati uchun plan chiziladi. Ko‘p qavatli binolardagi xonalarning joylashishi bir xil bo‘lsa, eng yuqori qavat plani qirqimda ko‘rsatiladi. Qurilish chizmalarida qirqimga tushgan devorlar shartli shtrixlanmasliklari mumkin. Binoning qirqimi. Qirqim deb, binoning proﬁl tekislikdagi vertikal qirqimiga aytiladi. Unda binoning devorlari konstruksiyasi va xonalarning balandliklari, poydevor, ko‘p qavatli binolarda zinaxona, birinchi qavat poli, qavatlara ro yopma, chordoq va uning yopmasi, karniz, tomning nishablari ko‘rsatiladi.

Binoning balandlik o‘lchamlari, yer sathining belgisi, pol, xona balandliklari, karniz, shift, tomning balandlik belgilari qo‘yiladi. Zinaxonadagi zina maydonchalari, zina pillapoyalari, eshik, derazalarning o‘rnilari tasvirlanadi. Poydevorning chuqurligi, shakli va boshqalar ko‘rsatiladi. 32.1-chizma, c da 1–1 va 32.2-chizma, c da 1–1 qirqim tasvirlangan.

Binoning fasadi. Binoning olddan qirqim qo‘llanilmagan tasviri fasad deyiladi. Fasadlarni bino plani va qirqimiga qarab tasvirlash qabul qilingan. Fasadda binoning old tomonidan tashqi ko‘rinishi tasvirlanadi. Fasadda yer sathi, deraza, eshik, tom va boshqa balandliklar belgilari qo‘yilishi mumkin (32.1-chizma, b va 32.2-chizma)

Qurilish chizmalarida kichraytirish masshtablari qo‘llaniladi. Bosh planlari M 1 : 500 yoki M l : 1000 da chiziladi. Binolarning katta va kichikligiga qarab ular M l : 100 yoki M l : 50 da chiziladi. Bitta chizmada bino va uning elementlari turli masshtablarda chizilishi mumkin. U vaqtda har bir tasvirga uning masshtabi yoziladi. Qurilish chizmalaridagi chiziqli o‘lchamlar, asosan, mashinasozlik chizmalaridagidek millimetrlarda qo‘yiladi. Ba’zida santimetrlarda ham da belgilar metr va santimetrlarda qo‘yilishi mumkin.

Belgining bir uchi strelka, ikkinchi tomoni tokcha bo‘lib, unga belgi qo‘yiladi. O‘lchamlarni yopiq zanjir tarzida qo‘yish qabul qilingan. O‘lcham chiziqlarining chiqarish chiziqlari bilan kesishgan joylariga 45° qiyalikdagi shtrix chiziqchalari chiziladi. Bino asosi va poydevor. Binoning yer osti qismi poydevor deyiladi. U binodan keladigan barcha yukni tuproqqa (gruntga) o‘tkazib yuborish uchun xizmat qiladi. Poydevorlar binolar turiga qarab har xil bo‘ladi (31.4-chizma).

31.5-chizma.

O'xshashlar

28-§-29-§. Kompyuterda to‘g‘ri chiziq, burchak va tekis shakllarni yasash 9-sinf

17-18-§. Detalning shaklini dizayn asosida konstruktiv o‘zgartirishga oid loyihalash 9-sinf

31-32-34-mavzu AKSONOMETRIK PROYEKSIYALAR BO'YICHA AMALIY MASHG'ULOT 8-sinf

29-30-mavzu Detalning frontal dimetrik proyeksiyasi 8-sinf

32-§. Qurilish chizmalarini o‘qish 9-sinf