logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar (maktab darsliklari bo'yicha)
  3. Biologiya
  4. Hujayrani o‘rganish usullari. 9 - sinf

Hujayrani o‘rganish usullari. 9 - sinf

Yuklangan vaqt:

04.10.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2131.7392578125 KB
Ko'chirib olish
10- §. Hujayrani o‘rganish usullari 9- sinf “Biologiya. Sitologiya va genetika asoslari” darsligi asosida. 2014 • Tirik organizmlarning hujayraviy tuzilishini o‘rganishda keng qo‘llaniladigan usullarga yorug‘lik va elektron mikroskoplar kiradi. • Yorug‘lik mikroskopining asosiy qismlari obyektiv va okulardan iborat. • Mikroskopning eng muhim qismi obyektiv bo‘lib, kuzatilayotgan predmetni kattalashtirib beradi. • Оkularlar ham linzalar tizimidan iborat bo‘lib, ular o‘rganilayotgan predmetning tasvirini kattalashtirishda ishtirok etadi • Dastlabki mikroskoplar obyekt tasvirini 10—40 martagacha kattalashti rib bergan. odatda yorug‘lik mikroskoplari tasvirni 10—2000 martagacha kattalashtiradi. • Mikroskopning muhim tomoni, kattalashtirish emas, balki uning ko‘ rish kuchi yoki ko‘rish xususiyati hisoblanadi. Mikroskopning ko‘rish kuchi ikki nuqtani farq qilish uchun zarur bo‘lgan minimal masofasi bilan aniq lanadi. Bu nuqtalar bir-biriga juda yaqin bo‘lgan vaqtda ular dan chiqadigan yorug‘lik to‘lqinlari bir vaqtda qaytadi va odamning ko‘zi ikkita emas, balki bitta tasvirni ko‘radi . • Bir xil kattalashtiradigan mikroskopning ko‘rish kuchi qancha katta bo‘lsa, o‘rganilayotgan obyektning mayda bo‘laklarini shuncha aniq o‘rganish mumkin. • Moddalarning mikroskopiya nazariyasiga ko‘ra mikroskop ko‘rish kuchining chegarasi, yorug‘lik to‘lqin uzunligining yarmiga teng, ya’ni 200 — 300 mµ. Shunday qilib, yorug‘lik to‘lqini uzunligining yarmi dan kichik bo‘lgan obyektlarni oddiy yorug‘lik mikroskopida ko‘rib bo‘lmaydi. Yorug‘lik mikroskoplari obyektni 2000 martagacha kattalashtiradi xolos. • mµ (millimikron), mikronning (µ) mingdan biri, 1µ (mikron) millimetrning mingdan biri. • Hozirgi davrda ko‘rish qobiliyati eng yuqori his- • oblangan asboblardan biri elektron mikroskopdir. Ular tasvirni 200 000 martagacha kattalashtirib beradi. Bunda o‘rganilayotgan obyektning tasviri yorug‘lik nurlarida emas, balki elektronlar oqimi yordamida hosil qilinadi • Hujayra tarkibidagi turli-tuman kimyoviy moddalarni aniqlash uchun sitokimyoviy (sitos-hujayra) usullaridan keng foydalaniladi. Buning uchun turli xil bo‘yoqlar ishlatiladi. Ular yordamida hujayra tarkibidagi oqsillar, nuklein kislotalar, yog‘lar, uglevodlarni aniqlash mumkin • Tirik organizmlarning organ va to‘qimalarini maydalab (bir xil massa hosil bo‘lguncha), ulardan sentrifugalash usuli yordamida hujayraning organoidlarini ayrim- ayrim holda (yadro, xloroplast, mitoxondriya, ribosoma) ajratib olinadi va ularning xususiyatlari ‘rganiladi.

O'xshashlar

Hujayrani o‘rganish tarixi va hujayra nazariyasi. 9 - sinf
Odam genetikasining o‘rganish usullari. 9 - sinf
Yadro. 9 - sinf
Urug‘lanish. 9 - sinf
Fotosintez. 9 - sinf