Kvadratlar ayirmasi formulasi

Kvadratlar ayirmasi formulasi

Yuklangan vaqt:

01.10.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1249 KB

Ko'chirib olish

O’zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi

• Sana : __.02.2012 yil Sinf: 7”I” Fan: Algebra

Ta’limiy o’quvchilarga kvadratlar ayirmasi formulasini o’rgatish; Tarbiyaviy O’quvchilarga formulalar orqali misollar yechishni o’rgatish bilan tezkorlikni, tartiblilikni, vaqtdan unumli foydalanishni o’rgatish; Rivojlantiruvchi: Misollar yechish orqali o’quvchilarda matematik fikrlashni o’stirish; Yangi bilim berish. Dars jihozi: A-3 formatda formulalar, jumboqli savollar, krossvordlar, kartategiyalar. 0102 07 06 07

 1. Tashkiliy qism: Salomlashish, davomatni aniqlash, sinf holatini kuzatish, o’quvchilarning darsga tayyorgarligini ta’minlash.  2.O’tilgan mavzuni takrorlash.  1-savol: (5x 2 )=?  Javob: 25x 2  2-savol: 36x 4 birhad qanday birhadning kvagrati?  Javob: 6x 2  3-savol (2x+3y) 2 nimaga teng?  Javob: 4x 2 +12xy+9y 2  4-savol: (4x-5) 2 formulani yozing.  Javob: 16x 2 -40x+25  5-savol: (a+b) 3 nimaga teng?  Javob: a 3 +3a 2 b+3ab 2 +b 3  6-savol: (a-b) 3 formulani yozing.  Javob: a 3- 3a 2 b+3ab 2- b 3

O’tilgan mavzuni takrorlash uchun quyidagi test o’tkaziladi.  1. (4+2b) 2 =16+18b+x x=?  A) 2b 2 I) 4b 4 O) 4b 2 L) 2b 4  2. (9-3b) 2 =x-54b+9b 2 x=?  A) 18 I) 81 O) 9 L) 27  3. 2(x-1,5)=23  A) 5 I) 20 O) 10 L) 13  4. (36x 4 ) qaysi birhadni kvadrati?  A) 6x 2 I) 6x O) 36x L) 9x 2  Javob: 1) O 2) I 3) L 4) AII.

 Kalit so’z “OILA” .  O’qituvchi:  O’qituvchi: • Prezidentimiz tomonidan 2012 yilni “Mustahkam oila yili” deb e’lon qilindi.Oila- jamiyatning bir bo’g’ini.• Nima uchun “OILA” so’zi kalit so’zi qilib olindi?

“ Bu yorug’ dunyoda hayot bor ekan-oila bor.Oila bor ekan -farzand deb atalmish bebaho ne’mat bor. Farzand bor ekan, odamzot hamisha ezgu orzu va intilishlar bilan yashaydi” I.A.Karimov.O’qituvchi: I.A.Karimov 2012-yilni ”Mustahkam oila yili” deb e’lon qilar ekan, quyidagi so’zlarni o’qib berdi.

O’quvchi: “Oila “ haqidagi o’zi yozgan she’rini ifodali o’qib berdi:  Qiyinchilik bordir goh,  Oila muqaddas dargoh.  O’ylab ko’rsang sen biroz,  Barchasi bo’ladi soz.  Oila tinch bo’lsa agar  Jamiyat ham tinch har gal  Birlashib yashasang gar,  Oila misoli gavhar.

 Yangi mavzu bayoni  a 2 -b 2 =(a-b)(a-b)  Ikki son kvadratlarining ayirmasi.  Ikki son ayirmasi bilan yig’indisining ko’paytmasiga teng.  1-misol: 5 2 -x 2 =(5-x)(5+x);  2-misol: 49-4x 2 = 7 2 -(2x) 2 =(7-2x)(7+2x);  3-misol: (-6-x)(6-x)=-(6+x)(6-x)=-(36-x 2 )=-36+x 2 =x 2 -36;  4-misol: (2x-3y)(2x+3y)=(2x 2 )-(3y 2 )=4x 2 -9y 2 ;  5-misol: 100-c 2 =(10-c)(10+c);  6-misol: (a+b) 2 -(a-c) 2 =(a+b-a+c)(a+b+a-c)=(b+c(2a+b-c).III.

 Mavzuni mustahkamlash uchun quyidagi A-3 formatda yozilgan misollar berildi:  36-x 2 =(6-x)(6+x);  81-y 4 =(9-y 2 )(9+y 2 )  (7y-c)(7y+c)=49y 2 -c 2  (10+2y)(10-2y)=100-4y 2  386-misol.  1) (c-3)(c+3)=c 2 -9  3) (10-y)(10+y)=100-y 2  5) (-a-b)(a-b)=-(a-b)=-(a+b)(a-b)=-(a 2 - b 2 )=b 2 -a 2

 Mustahkamlash.  387-misol.IV. 1) 8 2 -4x 2 =8 2 -(2x) 2 =(8-2x)(8+2x) 3) 25-t 2 =(5-t)(5+t) 5) 9-0,01x 2 =(3-0,1x)(3+0,1x).

 Shundan so’ng quyidagi ko’rinishdagi qonuniyatni aniqlovchi a-3 formatda misol berildi:  15 2 =225 25 2 =625 35 2 =1225 45 2 =2025 55 2 =3025 65 2 = 4225…  Bundagi qonuniyat 5 raqam bilan tugaganligi oxirgi ikki raqami 25 bo’ladi, oldingi raqamlar Masalan, 225 dagi 2, 1*2 ko’paytirishdan hosil bo’ladi

 2 o’quvchiga tezkor savollar berildi;  4 o’quvchiga tarqatmalar berildi va  O’quvchilar baholandi.  Baholash: o’quvchilar “4’ va “5” baholar bilan baholandi.  Uyga vazifa: 386-387 misollarning juft nomerlari.VI. V.

O’zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi Navoiy shahar 8 –umumiy o’rta ta’lim maktabi matematika fani o’qituvchisi Ostonova Zebinisoning 7-“I” sinfida geometriya fanidan 2011-2012 o’quv yili

Sana : 1 1.02.2012 yil Sinf: 7”I” Fan: Geometriya

Ta’limiy o’quvchilarga geometriya fanini chuqurroq o’rgatish; Tarbiyaviy O’quvchilarga formulalar orqali misollar yechishni o’rgatish bilan tezkorlikni, tartiblilikni, vaqtdan unumli foydalanishni o’rgatish; Rivojlantiruvchi: Tezkor savollar, krossvordlar, Misollar yechish orqali o’quvchilarda matematik fikrlashni o’stirish; Bellashuv Dars jihozi: slaydlar, tezkor savollar, krossvordlar, kartategiyalar. 0F

1-o’quvchi: Salom yangi asr, salom yangi kun Ey nurli kelajak, zamin-u zamon Zarhal so’zlar bilan yozilajakdir Oltin sahifangda o’zbek degan nom. 2-o’quvchi: 1-o’quvchi: Assalomu alaykum muhtaram ustozlar, aziz mehmonlar, bilimdon o’quvchilar. 2-o’quvchi: Mana bugun 7”I” sinf ikki jamoa o’quvchilari o’rtasida geometriya fanidan bellashuv. 1-o’quvchi: Kechamizga xush kelibsiz azizlar. 2-o’quvchi: Yoshlarni hech kimga bermayman degan Yurtboshimiz so’zlari qalblarida bugun Sizni asragaymiz yomon ko’zlardan Jonimizni tikarmiz beshak siz uchun. 1-o’quvchi: Elimga olloh nazari tushgan Sulaymon taxtidan balanddir taxtim Shu bois dovrug’i olamga tutgan Yurtning farzandiman porloqdir baxtim.

1-o’quvchi: Kechamizda eng zo’r jamoani aniqlab qolmay, eng bilimdon, eng chaqqon o’quvchilarni ham aniqlab olamiz. 2-o’quvchi: Endi esa shartlar bilan tanishamiz.1-shart-”Jamoalar kirishi”. 1-o’quvchi: 2-shart-”Uyga vazifa tariqasida berilgan geometrik shakllar tanlovi”. 2-o’quvchi: 3-shart-”Kartochkali savollarga yozma javob beramiz”. 1-o’quvchi: 4-shart- “Tezkor savollar”. 2-o’quvchi: 5-shart- “Krossvord yechish”. 1-o’quvchi: Navbat 1-shartni bajarish uchun jamoalarga . 1-jamoa - “Planimetriya” nomi bilan chiqadi. 2-jamoa - “Fales izdoshlari” nomi bilan chiqadi.

Jamoa a’zolari musiqa ohangida kirib keladilar, jamoa sardori. -Tekislikda bir to’g’ri chiziqda yotmaydigan uchta nuqta belgilaylik.Ularni kesmalar orqali tutashtirsak. Jamoa a’zolari: -Uchburchak. Jamoa sardori: -hosil bo’ladi. Jamoa a’zolari uchburchak hosil qiladilar. -Barcha uchburchaklari to’g’ri bo’lgan parallelogramm to’g’ri to’rtburchak deyiladi,- deydi jamoa sardori. Jamoa a’zolari to’g’ri to’rtburchak hosil qiladilar. -Va, geometriyaning poydevorlaridan biri to’g’ri chiziqdir. O’quvchilar to’g’ri chiziq shaklida saflanishadi. Jamoa sardori: -Jamoamiz nomi. Jamoa a’zolari: -Planimetriya, deya oldindan tayyorlangan harflardan ushbu so’zni hosil qilishadi. Jamoa sardori: -Jamoamiz shiori. -Olg’a intilish,- deya jamoa a’zolari bu so’zni ham hosil qilishadi. Endi o’quvchilar geometriya haqida qisqacha ma’lumot berishadi: Alisher: Geometriyaga oid dastlabki tushunchalar bundan 4-5 ming yil muqaddam qadimgi Misrda paydo bo’lgan. Muhammad: Geometriya yunoncha so’z bo’lib geo “yer”, metriya “o’lchash” degan ma’noni anglatadi. Charosxon: Geometriya geometrik shakllar va ularning xossalarini o’rganadigan fan. fMadina: Geometriya fani ikkiga bo’linadi. Bular -planimetriya va stereometriya . Gulbahor: Planimetriya tekislikdagi shakllarning xossalarini o’rganuvchi fan. Shaxzod: Stereometriya fazodagi jismlar va ularning xossasini o’rganadigan fan. Amirxon: Geometriyaga ajdodlarimiz ham salmoqli hissalarini qo’shganlar. Karima: Bu ajdodlarimizdan biri Al-Farg’oniyga “nilni jilovlagan farg’onalik alloma” geya ta’rif beriladi. Chunki ajdodimiz “Nilometriya” ya’ni Nil o’lchovchi asbob yaratgan. Gulnoza: Al-Farg’oniy o’zining “Usturlob yasash haqida haqida risola” asarida asronomiyaning muhim teoremasi – planimetriyaning nafis isbotini bergan. Ma’rifat: Geometriyaning poydevori- nuqta, to’g’ri chiziq, tekislikdir. Muso: Aksioma- isbot talab qilinmaydigan jumla. Endi o’quvchilar planimetriya haqida qisqacha ma’lumot beradilar. Alisher: Biz planimetriya bo’limida quyidagilarni o’rgandik. Muhammad: Kesma deb to’g’ri chiziqning ikki nuqtasi va ular orasidagi nuqtalar to’plamiga aytiladi. “ Planimetriya” jamoasi tanishuvi.

1) Fales miloddan avvalgi (640-548) yillarda Gretsiyaning Milet shahrida dunyoga kelgan. 2) U Misrga sayohat qilgan va u yerda ko`plab fanlar bilan tanishgan. 3) Falesni ko`prok geometriya qiziqtirgan. 4) Teng yonli uchburchakning ostidagi burchaklar teng. 5) Fales astranomiya faniga hissa qo`shgan. 6) Fales Ioniya maktabining asoschisi. 7) Fales geometriya faniga tegishli ko`plab kashfiyotlar qilgan. 8) Diametr aylanani teng ikki qisimga ajratadi. 9) Burchakning bir tomonidan kesuvchi to`ri chiziqlar uning bir tomonidan teng kesmalar ajratsa 2-tomonidan ham teng kesma ajratadi. 10) U geometriyani birinchi teoremasini isbotlagan. 11) Fales o`z davrining buyuk olimi bo`lgan. 12) Fales astranomiyaga katta hissa qo`shgan. 13) Fales Misirga sayohat qilgan. Misirliklar unga qiyin masala berishgan. Masala shunday: Biz mana shu ulkan piramidaning balandligini qanday bilishimiz mumkin. Fales buni javobini topdi. Bir tayoqcha olib kelib yerga qoqdi va shunday dedi: Qachonki manashu ulkan piramidaning balandligi soyasining uzunligiga teng bo`lsa, manashu ulkan riramidaning balandligi soysining uzunligi soya orqali biz uning balandligini o`lchaymiz. 1-o’quvchi: Hay’at a’zolari 1-shartni baholaganlariga qadar 2-shartni boshlaymiz. 2-shart “Kim ko’p shakl nomini biladi” Masalalar uchburchak, to’rtburchak, kvadrat, shar, silindr…, to’xtab qolgan o’quvchi yutqazgan hisoblanadi. “ Fales izdoshlari” jamoasi tanishuvi.

Fales izdoshlari jamoasiga tezkor savollar: 1. Uchburchak ichki burchaklarining yig’indisi necha gradus? (180 0 ). 2. 1 duym necha sm ga teng?(2,54). 3. Qo’shni burchaklar yig’indisi necha gradusga teng?(180 0 ). 4. Uchburchak burchaklaridan biri 90 0 bo’lsa qolganini toping.(45 0 ,45 0 ). 5. Nilni jilovlagan farg’onalik alloma kim? (Al-Farg’oniy). 6. 2007 – yil fevral oyida Pitter Lu qaysi naqshni ko’rib hayratlanadi?(Pindrous). 7. Uchburchakning burchaklaridan biri 80 0 , ikkinchisi 20 0 bo’lsa, uchinchisini toping.(80 0 ). 8. Teorema nima? (isbot talab qilinadigan jumla). 9. Aksioma nima? (Isbot talab qilinmaydigan jumla). 10. Geomatriya nechaga bo’linadi?(2 ga: planimetriya va stereometriya).

Planimetriya jamoasiga tezkor savollar: 1. Aylananing ¼ qismi? ( 90 0 ). 2. Aylananing asosiy elementlari? (Vatar, diametr, radius). 3. Qo’shni burchaklardan biri 65 0 , qolganlari?(115 0 ) 4. Aylananing 1/30 qismi? (12 0 ). 5. Uchburchakning ichki burchaklari yig’indisi necha ? (180 0 ). 6. Uchburchak burchaklari 65 0 , 120 0 , 10 0 ,bunday uchburchak bormi? (Yo’q). 7. Uchburchakning asosiy elementlari nima? ( mediana, bissektrisa, balandlik). 8. Qo’shni burchaklaridan biri 78 0 , qolgani ? (102 0 ). 9. Balandlik nima? 10. Mediana nima?

1. Geometriyaning qaysi bo’limi tekislikdagi geometrik shakllarning xossalarini 2. o’rganadi?(Planimetriya). 2. Qanaqa bo’lim fazodagi figuralarning xossalarini o’rganadi/(Stereometriya). 3. To’g’ri chiziqning ikki nuqtasi va ular orasida yotgan nuqtalaridan iborat qismiga nima deb ataladi/(Kesma). 4. Isbot talab qilinadigan jumla.( Teorema). 5. Har qanday kesma noldan farqli tayin uzunlikka ega bo’lib u qanday son bilan ifodalanadi?(Musbat). 6. Burchakning nimasi deb uning uchidan chiqib, burchakni teng ikki burchakka ajraluvchi nurga aytiladi?(Bissektrisasi). 7. To’g’ri chiziqning ixtiyoriy nuqtasidan unga yagona qanday to’g’ri chiziq o’tkazish mumkin/9 Perpendikular). 8. O’z-o’zini kesmaydigan qanday siniq chiziq ko’pburchak deb ataladi? ( Yopiq). 9. Teng yonli uchburchakning qaysi burchaklari teng?( Asosidagi). 10. Tayin nuqtadan tang uzoqlikda yotgan nuqtalardan iborat shakl nima deb ataladi? (Aylana) • Krossvord Savollari .

• Krossvord yeching . G O E M E IR T A Y1 2 5 3 4 8 96 10 7

X:Y:Z=5:6:7 5x+6x+7x=180 0 18x=180 0 X=10 0 5*10 0 =50 0 6*10 0 =60 0 7*10 0 =70 0 Javob: 50 0 , 60 0 , 70 0 x:y:z=50 0 :60 0 :70 0

 2x+35 0 =180 0  2x=145 0  X=72,5 0  J: 72,5 0 , 72,5 0, 35 0 35 0

 Shaklda nechta uchburchak, nechta kvadrat bor?  Uchburchak 16 ta  Kvadrat 5 ta

AOB=50 0 , BOC=80 0 bo’lsa, AOB va BOC burchaklarining bissektrissalari orasidagi burchakni toping. 50 0 +80 0 +x=180 0 x=50 0 bissektrissasi 50 0 =25 0 80 0 =40 0 25 0 +40 0 +x=90 0 x=25 0 A B O C

O'xshashlar

Matematika darslarining o'ziga xos xususiyatlari. Boshlang’ich sinf o’quvchilariga geometrik

2-sinf. Juft va toq sonlar

Boshlangʻich sinf o’quvchilariga murakkab masalalar yechishni o`rgatish usullari

580-350 Ko’rinishdagi ifodalar 3-sinf IV chorak

1 soni dars ishlanma