Hasharotlarni biologiyasi, ekologiyasi va sistematikasi - Зоология - Презентации

Hasharotlarni biologiyasi, ekologiyasi va sistematikasi

Загружено в:

01.03.2024

Скачано:

0

Размер:

134.7890625 KB

Hasharotlarni biologiyasi, ekologiyasi va sistematikasi

• Reja: • 1. To’liq va chala rivojlanuvchi hasharotlar. • 2. Gomogenetik (ikki jinslik) va partenogenetik ko’payish usullari. • 3. Poliembrioniya, pedogenez. Tuxum, lichinka, g’umbak, imago, metamorfoz. • 4. Hasharotlarga jinsiy ikki xillik (dimorfizm) • 5.Tuban yoki boshlang’ich qanoqizlar kenja sinfi • 6.Yuksak taraqqiyotlilar yoki qanotlilar kenja sinfi.To’liq o’zgarishlilar bo’limi.

• Hasharotlar biologiyasi ularning individual rivojlanish xususiyatlarini va ular bilan bog’lik hodisalarni hamda faslli, yillik hayot siklini va polimorfizmini o’rgatadi. • Ko’p hayvonlar singari hasharotlarda individual rivojlanish protsessini yoki ontogenez, ikki davr – embrional, ya’ni tuxum ichida rivojlanish va postembrional – tuxumdan chikqandan keyini rivojlanish davriga bo’linadi. Umuman hasharotlarning rivojlanishi uch yoki turt fazaga – tuxum, lichinka, g’umbak va voyaga yetgan fazalarga bo’linadi. Demak, hasharotlar tuxumdan chiqqanidan keyin, ya’ni postembrional davridan yetuk davrga qadar bir necha marta o’zgarishga uchraydi. • Bunday rivojlanish protsessi metamorfozali yoki shakl o’zgartirish rivojlanishi deb aytiladi. • Jinsiy polimorfizm ko’p tarqalgan, asosan jamoa bo’lib, in qurib yashaydigan hasharotlar – chumolilar, arilar asalarilar va termitlarga xos.

To’li q siz o’zgaruvchan chigirtkaning rivojlanish sxemasi. / — tuxum; 2—6 — lichinkalar; 7 — yetuk zot.

• Hasharotlarning hozirgi mavjud klassifikatsiyasi ancha to’liq ishlanib chiqilgan. Hasharotlar to’liq o’zgarishli (Holometabola) va to’liqsiz (Hemimetabola) o’zgarishli hasharotlar gruppalariga bo’linadi. • Qanoqiz gruppa hasharotlarning bir qismi (poduralar, qildumlilar va boshqalar) boshlang’ich qanoqiz (Apterygota) tuban hasharotlar deb hisoblanadi. Ular mustaqil kenja sinf deb qaraladi. Ikkinchi qism qanoqizlar (bitlar, parxo’rlar) aslida qanotli bo’lib, so’ngra xayot kechirish obrazlariga ko’ra qanotlari reduksiyalanib ketgan shunga ko’ra (Pterygota) qatoriga kiritiladi.

• Keyingi yillarda olib borilgan tadiqiqotlarga binoan boshlang’ich qanoqiz hasharotlar sinfi yaqin avlodlar emasligi aniqlandi. • Umuman Hasharotlar klassifikatsiyasini quyidagicha tasavvur qilish mumkin (G. YA. Bey-Biyeko, 1971). • I.Tuban yoki boshlang’ich qanoqizlar kenja sinfi — Apterygota • A. eitognatlilar infraksinfi — entognotha • 1.Proturalar yoki burtsizlar turkumi — Protura • 2.Poduralar yoki oyoqdumlilar turkumi — Podura • 3.Dipluralar yoki ikki dumlilar turkumi —Diplura • B. Tizanursimonlar infrak sinfi — Thysanurata • 4.Tizanurlar yoki qildumlilar turkumi — Thysanura • II.YUksak taraqqiyotlilar yoki qanotlilar keija sinfi — Pterygola

• To’liqsiz o’zgarishlilar bo’limi • Efemeroidlar bosh turkumi - ephemeroidea • Kuiliklar turkumi — ephemeroptera • Odiatoidlar bosh turkumi — Odonotoidea • Ninachilar turkumi — Odonatoptera • Ortopteroidlar bosh turkumi — Orlhopteroidea • Suvaraksimoilar turkumi — Blatloptera • Beshiktervaqimonlar turkumi — Manteoptera • Termitlar turkumi — Isoptera • Bahorikorlar turkumi — Plesoptera • embiylar turkumi — embioptera • Grilloblattidlar turkumi — Grylloblattida • CHo’psimonlar turkumi — Phasmatoptera

• To’g’ri qanotlilar turkumi — Orthoptera • Gemimeridlar turkumi — IIyemimerida • Teri qanotlilar turkumi — Dermaptera • Zorapteralar turkumi — Zoraptera • Gemipteroidlar bosh turkumi — Hemipteroidea • Pichanxo’rlar turkumi — Psesoptera • Parxo’rlar turkumi — Mallophaga • Bitlar turkumi — Anoplura • Teng qanotlilar turkumi — Tomoplera • Qandalalar turkumi — Hemiptera • Tripslar turkumi — Thysanopteia

• To’liq o’zgarishlilar bo’limi • Koleopteroidlar bosh turkumi — Soleopteroidea • Qo’ng’izlar turkumi — Soleoptera • yelpig’ich qanotlilar turkumi — Strepsitera • Neyropteroidlar bosh turkumi—Neuropleoidea • To’rqanotlilar turkumi — Neuroptera • Bo’taloqlar turkumi — Raphidioptera • Katta qanotlilar turkumi — Megaloptera • Mekopteroidlar bosh turkumi — Mesopteroidea • Chayonsimon pashshalar turkumi — Mesoptera • Buloqchilar turkumi — Trichoptera • Kapalaklar turkumi— Lepidoptera • Parda qanotlilar turkumi — Hymenoptera • Burgalar turkumi — Aphaniptera • Ikki qanotlilar turkumi — Diptera

Похожие

Tuban qisqichbaqasimonlar (Eutomastraca) ning sistematikasi, biologiyasi va ekologiyasi

Qushlarning sistematikasi

Suyakli baliqlar sistematikasi

Zaharsiz ilonlarning biologiyasi va ahamiyati

Beda o’simligining zararkunandalari va ularning biologiyasi