Kompyuter xonalariga qo’yiladigan ergonomik va sanitar-gigienik talablar - БЖД - Презентации

Kompyuter xonalariga qo’yiladigan ergonomik va sanitar-gigienik talablar

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

700.2265625 KB

Kompyuter xonalariga qo’yiladigan ergonomik va sanitar-gigienik talablar Subtitle here

Reja: 1. Kompyuter xonalariga qo’yiladigan ergonomik va sanitar-gigienik talablar 2. QMQ talablarini bajarilishi .

Xususiy kompyuterda ishlash jarayonida yuqorida aytilganidek, bir qator zararli va xavfli faktorlar operatorning ish qobiliyatiga va sog’lig’iga salbiy ta`sir ko’rsatishi mumkin. Bu faktorlarga birinchi navbatda ko’zga tushadigan o’ziga xos og’irlik, kam xarakatchanlik bir xildagi va ishzo’riqishi, elektromagnit maydoni, xamda shovqin va issiqlik ajralishidir. Ularning manbai bo’lib nafaqat kiruvchi va emission parametrli kompyuter qurilmasining o’zi, balki sanitar-gigienik va ergonomic parametrlari bilan xarakterlanadigan ish joyi, ish va dam olish tartibi hisoblanadi.

Turli xildagi, kelib chiqishiga, intensivligiga ko’ra foydalanuvchiga ta`sir qiluvchi faktorlarga qarshi sanitar-gigienik va tashkiliy-texnikaviy tadbirlar kompleksi faqatgina muhitning me`yoriy ko’rsatkichlariga rioya qilganda, xamda kompyuterning gigienik sertifikatga muvofiq , ish to’g’ri tashkil etilganidagina qo’l keladi.

XK da ishlash jarayonida insonga zararli va xavfli ta`sirlarni kamaytirish maqsadida Butun dunyo sog’liqni saqlash tashkiloti quyidagi tavsiyanomalarni ishlab chiqdi: - tibbiyot ko’rsatkichlari bo’yicha chegirishlar; - displeyning texnik xarakteristikalariga talablar; - operatorning ish joyiga talablar; - faoliyatni tashkil etish bo’yicha tavsiyanomalar;

Amerikalik mutaxassislarninng o’zlari xam kompyuter ergonomikasi va gigienasi borasida atroflicha o’rganish eng avvalo elektromagnit nurlanishni ta`siri bo’yicha keng ko’lamdagi izlanishlar olib borishayapti. Shu bilan birga amerikalik milliy standartlar yaratishga javobgar tashkilotlar (1EEE, KEMA), 1992 yili Shvetsiya standartlari asosidagi Evropa Xamdo’stligi davlatlarining meyoriy xujjatlariga moslashgan o’zlarining standartlarini keltirdilar.

Angliyada "Ish joyidagi solomatlik va xavfsizlik" deb nomlangan milliy dastur bo’yicha professional ergonomist ish joyidagi kompyuter qurilmalarini tekshirib, displey ekranlariga va ish muhitiga ergonomic baxo berishni, kompyuterda ishlaganda xavfsizlikni va sog’liqni muhofazalash bo’yicha chiqqan qonunlar to’g’risida instruktaj berishni, xamda ish beruvchi va ishni tashkil qiluvchilarga o’qish turini va sogliqni saqlash bo’yicha chora tadbirlarni beradi.

Videodispley terminallariga va xususiy kompyuterlarga quyiladigan asosiy talablar. Kompyuterda ish sharoitini me`yoriy bo’lishi uchun kompyuter 2.2.2.542-96 Sanitar qoidalarida ko’rsatilgan talablarga to’g’ri kelishi darkor. Eng avval VDT o’zida nurlanish va ko’rishning ergonomic parametrlariga baxo berishni kamrab olgan gigienik sertifikatga ega bo’lishi kerak. Ushbu parametrlarning ko’rsatkichlariga mos tushmaslik foydalanuvchining kasallanishiga olib kelishi mumkin.

Asosiy ko’rish ergonomik parametrlariga qo’yiladigan talablar. Ma`lumotlarni displeydan ishonchli ravishda uqish va uni qulay idrok etishni asosiy ko’rish ergonomik parametrlari optimal yoki qisqa vaqt ishlaganda esa yo’l qo’yilgan diapazonlarda olib borish kerak. Asosiy ko’rish ergonomik parametrlariga quyidagilar: shaklning yorug’ligi, ekranning tashqi yoritilganligi, belgining burchak o’lchami, ekranni kuzatish burchagi kiradi. Ko’rsatilgan parametrlar va ularning birikmalari qiymatlarining optimal va yo’l qo’yiladigan diapazonlari maxsus laboratoriyalardagi tajribalardan so’ng O’zbekistonga import qilingan VDT texnik xujjatlariga o’rnatilgan tartibda kiritiladi.

Shu bilan birga, nazorat qilish burchagi xam me`yorlashtiriladi va u displey ekranining xar qanday nuqtasiga normaldan plyus 40° dan oshmasligi kerak. a = arctg (h / 21} formulasi bilan ifodalanadi, bu erda h - belgi balandligi, l - belgidan kuzatuvchining ko’zigacha bo’lgan masofadir. Belgining burchak ulchami- bu ko’zatuvchining ko’zi bilan belgining chekka nutqta balandligini bog’lovchi chiziqlarning kesishidan hosil bo’lgan burchak bo’lib,

Ko’rishning asosiy ergonomic parametrlariga optimal va yo’l qo’yiladigan diapazonlarning ta`rifini keltiramiz. Optimal diapazon deb, inson-operator tomonidan berilgan turdagi VDTdan ma`lumotni xatosiz o’qish uchun reaksiyasining chegara vaqti minimaldagisidan 1.2 marta ko’p bo’lmaganni ta`minlaydigan vaqtga aytiladi. Yo’l qo’yiladigan diapazon esa 1. 5 martadan ko’p bo’lmaydigan vaqtdir. VDT lar bilan ishlaganda maktabgacha va maktab yoshidagi bolalar uchun ko’rishning asosiy ergonomik parametrlarining eng yahshi qiymatlari optimal diapazonlar chegarasida bo’lishini ta`minlash kerak.

Talabalar va professional foydalanuvchilarga ko’rishning asosiy ergonomik parametrlari optimal diapazonlar chegarasida, professional foydalanuvchlarga esa qisqa vaqt ishlaganda ko’rishning asosiy ergonomik parametrlari yo’l qo’yiladigan diapazonlarda bo’lishiga ruxsat beriladi. VDTning texnikaviy xujjatlarida ko’rishning asosiy ergonomik parametrlarining optimal va yo’l qo’yiladigan diapazonlari xaqida ma`lumot yo’q bo’lsa, bunday VDTdan foydalanishga ruxsat berilmaydi.

VDT nurlanish parametrlariga qo’yiladigan talablar. Videoterminallarning emission parametrlari ko’p jihatdan foydalanuvchining kompyuterda ishlayotgandagi xavfsizligi darajasini belgilaydi. Xozirgi paytda ishlab chiqaruvchilar VDTning emission parametrlari asosan Shvetsiya standartlari MRK- II 1990:10 ga monand me`yorlarda bo’lishini ta`minlamoqdalar, bu esa o’z yo’lida Sanitar qoidalardagi talablarni bajarib, foydalanuvchining sog’lig’ini saqlash ehtimolini yanada oshiradi.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. Qudratov, T.G’aniev, O’. Yuldashev, G’.Yo. Yormatov, N. Xabibullaev, F.D Xudoev. «Hayot faoliyati xavfsizligi» maruzalar kursi. Toshkent 2005 y 2. Yuldashev O.R., Sapaev Sh.M., va boshqalar «Hayot faoliyati xavfsizligi» fanidan amaly mashg’ulotlar. O’quv qo’llanma. Toshkent 2010 y 3. Т.В. Гитун, А.Г Елисеев и др. «Экстремальная медицина» Полный справочник. Москва 2006 г. 4. О.Р Юлдашев, О.Т Хасанова и др. «Аварийно- спасательные раьоты» Учебное пособие. Ташкент 2008 г.

Похожие

Faoliyat xavfsizligining ergonomik va psixologiyasi asoslari

Xavfsiz ishlashga o’rgatish. Mehnat muhofazasi ishlarini tashkil qilish

Hayotiy faoliyat xavfsizligining nazariy asoslari

Baxtsiz hodisalar

Fuqarolarni muxofaza qilishning usullari