Ishlab chiqarishda sodir bo’ladigan baxtsiz xodisalar va kasb kasalliklari mazmuni - БЖД - Презентации

Ishlab chiqarishda sodir bo’ladigan baxtsiz xodisalar va kasb kasalliklari mazmuni

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1201.525390625 KB

Ishlab chiqarishda sodir bo’ladigan baxtsiz xodisalar va kasb kasalliklari mazmuni Subtitle here

Reja: 1. Ishlab chiqarishda mehnat qobilyatini yo’qotilishi. Faoliyat jarayonida sodir bo’ladigan avariyalar 2. Ishlab chiqarishda faoliyat jarayoni vaqtida yuzaga keladigan jarohatlanishlar va kasb kasalliklari. H-1 shakldagi dalolatnomani to’ldirish tartibi

Hozirgi zamon fan-texnika taraqqiyoti, ishlab chiqarishda zamonaviy, texnologiyalar va mashina-uskunalarning qo‘llanilishi ishlab chiqarishda ishlayotgan har bir xodimdan yuqori malakani egallashni, ishlab chiqarish qonuniyatlarini yaxshi tushunishni va unga amal qilinishini talab qiladi.

Hozirgi vaqtda ishchilar xavfsizligini ta’minlash maqsadida ko‘plab qoida, norma, yo‘riqnomalar ishlab chiqilgan. Ammo, shunga qaramasdan, ishlab chiqarish korxonalarida baxtsiz hodisalar uchramoqda. Shu sababli sanoat korxonalarida ishlab chiqarishning xilma-xilligini hisobga olib, o‘zi uchun mos keladigan mehnat xavfsizligini ta’minlash yo‘riqnomalari tizimi (MXST) tashkil qilingan. Bu tizimlar ishchilarning xavfsizligini ta’minlovchi ish usullarini o‘rgatish bilan ishchining mehnat xavfsizligini saqlash chora-tadbirlarini ham o‘z ichiga oladi.

Ishlab chiqarishda ishchilar mehnat xavfsizligiga quyidagi yo‘riqnomalar asosida o‘qitiladi: Kirish yo‘riqnomasi. Bunda ishga kirayotgan yangi ishchilar kirish yo‘riqnomasidan o‘tkaziladi. Bu yo‘riqnomaning asosiy maqsadi ishga kirayotgan ishchiga mehnatni muhofaza qilish, xavfsizlik texnikasi va sanoat sanitariyasi to‘g‘risida ma’lumotlar berish, uni ishlab chiqarish maydoni va sexlardagi tartib-qoidalarga o‘rgatishdan iborat.

Ish joyidagi yo‘riqnoma. Bunday yo‘riqnoma ishchining bir ish joyidan ikkinchi ish joyiga o‘tkazilganda amalga oshiriladi. Ish joyidagi yo‘riqnomada ishchilarga ishchining doimiy ish joyi, xavfli ish jarayonlari, muhofaza qurilmalari va ularning vazifalari, ishni olib borish qoidalari, uskuna, moslamalarning sozlanganligi va yerga ulanganligi, shaxsiy muhofaza vositalarining vazifalari xususida bilim beriladi. Ish joyidagi yo‘riqnomadan o‘tkazilgan ishchilar bilimi tekshirilgach, maxsus daftarga yoziladi va imzo chekiladi, so‘ngra, mustaqil ish yuritishga ruxsat etiladi.

Rejali yoki takroriy yo‘riqnoma. Bu yo‘riqnomadan korxonadagi hamma ishchilar (ish staji, kasbi, malakasidan qat’i nazar) korxona kasaba uyushmasi qo‘mitasi bilan kelishilgan bir vaqtda o‘tkaziladi.

Rejadan tashqari yo‘riqnoma. Agar mehnatni muhofaza qilish qoidalarida, texnologik jarayonda, uskuna-moslama tuzilishida, ishlatilayotgan xomashyolarda o‘zgarishlar bo‘lsa, ishchilar xavfli ish usullaridan foydalansa, baxtsiz hodisalar yuz bersa, mehnat intizomi va xavfsizlik texnikasi qoidalari buzilsa, avariya sababli baxtsiz hodisa ro‘y bergandan keyin darhol o‘tkaziladi.

Kundalik yo‘riqnoma – maxsus ruxsatnoma bilan bajariladigan xavfli ish bajaruvchilarning ish boshlashlaridan oldin o‘tkaziladi. Bu yo‘riqnomaning o‘tkazilganligi haqidagi ma’lumot maxsus-ruxsatnoma qog‘ozida yozib qo‘yiladi.

Ma’lumki, ishlab chiqarish korxonalarida texnika xavfsizligi, sanoat sanitariyasi va yong‘in xavfsizligi qoida, norma va yo‘riqnomalarining buzilishi ishlovchilarning jarohatlanishiga, zaharlanishiga yoki kasb kasalliklariga olib keladi. Jumladan, shikastlanish, inson tanasining teri yoki boshqa qismlariga tashqi ta’sirlar: mexanik, kimyoviy, issiqlik va elektr ta’sirida yuzaga keladigan talafotdir. Masalan, urilishi natijasida organizmning lat yeyishi, teri kesilishi, suyak sinishi, terining kuyishi, sovuq urishi, elektr toki urishi va boshqa inson faoliyatining buzilish holatlarini aytish mumkin.

Jarohatlanish va baxtsiz hodisa 3 turga bo‘lib baholanadi: 1. Ishlab chiqarishda, ish joyida jarohatlanish. 2. Ish bilan bog‘liq, lekin bevosita ishlab chiqarish bilan bog‘lanmagan. 3. Ishlab chiqarish va ish bilan bog‘lanmagan jarohatlanish.

Birinchi turdagi jarohatlanishga ishchining ma’muriyat tomonidan buyurilgan ishni bajarish davomida ish joyida oladigan jarohati kiradi. Ikkinchi turdagi jarohatlanishga korxona ma’muriyati topshirig‘i bilan boshqa joylarda ishlarni bajarganda oladigan jarohati kiradi (masalan, ishga borib-kelish vaqtida, xizmat safari vaqtida, boshqa obyektlardagi faoliyatda). Birinchi va ikkinchi turdagi jarohatlanishlarga (baxtsiz hodisalarga) ishab chiqarish bilan bog‘liq bo‘lsa, ma’muriyat javobgar hisoblanadi va jarohatlanish vaqtida yo‘qotilgan ish kunlari uchun haq to‘lanadi. Uchinchi turdagi jarohatlanishga maishiy holatlarda, mast bo‘lishi natijasida, davlat mulkini o‘g‘irlash vaqtida, uy sharoitida vujudga kelgan jarohatlanishlar kiradi. Sanoat sanitariyasi normalarining buzilishi natijasida ishlab chiqarish zonalaridan ajralib chiqqan zararli omillar ta’sirida ishchi zaharlanishi yoki kasb kasalligiga chalinishi mumkin. Kasbiy zaharlanish bir ish kunida yuz bersa, u o‘tkir zaharlanish deyiladi.

Agar odam tanasida uzoq muddat davomida zaharli moddalar yig‘ilsa, u surunkali zaharlanish deyiladi va u kelajakda kasb kasalliklariga olib keladi. Ishlab chiqarishda yuz beradigan jarohatlanishning, zaharlanishlarning sodir bo‘lishiga (yoki kasb kasalligining kelib chiqishiga) sanoat korxonalarida yo‘l qo‘yilgan tashkiliy va texnik xatolar natijasi deb qaraladi. Shu sababli ishlab chiqarish korxonalarida yuz bergan har qanday baxtsiz hodisalar har tomonlama tekshiriladi va hisobga olinadi. Tekshirish va hisobga olish natijalariga qarab, kelajakda jarohatlanish, kasb kasalligini qaytarilmasligi uchun zarur bo‘lgan chora-tadbirlar ko‘riladi.

Baxtsiz hodisaning asoratlarining ketishing ham, kelib chiqishini ham hisobga olib tuzilgan aktlarni 45 yilgacha saqlash tavsiya etiladi. Tekshirishdan so‘ng korxona ma’muriyati yo‘l qo‘yilgan xatolarning qaytarilmasligini ta’minlashga qaratilgan buyruqni e’lon qiladi, baxtsiz hodisaning kelib chiqishida aybdor kishilarning javobgarligi aniqlanadi. Agar baxtsiz hodisa ikki va undan ortiq ishchilar bilan yoki o‘lim bilan tugagan bo‘lsa, u holda maxsus komissiya tomonidan tekshiriladi. Komissiya tarkibiga kasaba uyushmasi texnik nazoratchisi, yuqori tashkilotning vakili, davlat nazorat organlari xodimlari va boshqalar kiradi.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. Qudratov, T.G’aniev, O’. Yuldashev, G’.Yo. Yormatov, N. Xabibullaev, F.D Xudoev. «Hayot faoliyati xavfsizligi» maruzalar kursi. Toshkent 2005 y 2. Yuldashev O.R., Sapaev Sh.M., va boshqalar «Hayot faoliyati xavfsizligi» fanidan amaly mashg’ulotlar. O’quv qo’llanma. Toshkent 2010 y 3. Т.В. Гитун, А.Г Елисеев и др. «Экстремальная медицина» Полный справочник. Москва 2006 г. 4. О.Р Юлдашев, О.Т Хасанова и др. «Аварийно- спасательные раьоты» Учебное пособие. Ташкент 2008 г.

Похожие

Ishlab chiqarishda hosil bo’ladigan baxtsiz xodisalar va kasb kasalliklari

Ishlab chiqarishda hosil bo’ladigan baxtsiz xodisalar va kasb kasalliklari 2

Ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalarni tekshirish va hisobga olish

Ishlab chiqarishda elektr xavfsizligi asoslari

Baxtsiz hodisalar