Zamonaviy kostyum dizaynida milliy an’analar - Текстиль - Презентации

Zamonaviy kostyum dizaynida milliy an’analar

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

2205.0517578125 KB

Mavzu: Zamonaviy kostyum dizaynida milliy an’analar . Reja: 1. Zamonaviy kostyum dizayni. 2. Zamonaviy kostyum dizaynida milliy an’analar. 3. Kostyum elementlari, detallarida rang gammasi. 4. Zamonaviy madaniyatining printsipial asosi – estetik plyuralizm. 5. Kostyum loyihalashda yangicha sharqona yondoshuv.

Zamonaviy kostyum dizaynida milliy ana’analarni o’zlashtirish o’ziga xos xususiyatlari – postmodernizm, deyiladi. Iqtibos (stitata) milliy kostyumning detali, bezak elementi, naqshi, bichimi yoki rang gammasi bo’lishi mumkin. 1970 yillarga: har xil iqtiboslarni kombenatsiyalab, turli xalqlar kostyum elementlarini aralashtiribmutloqo yangi siymo yaratishdi. Jan-Pol Gote, Dj. Galyano, R. Djili etnik mavzulari bo’yicha o’z modellarini aynan shunday yaratishadi.

Kostyum modellashda milliy kostyumning bichimini o’zlashtirish maxsus sohadir. Etnik uslub allaqachon jahon xalqlarining kostyum shaklini zamonaviy kostyumga moslashtirdi. Odatda, bu oddiy shaklli ko’pincha tikilmagan. Kiyim – sari, sarang, poncho, paneva vaboshqalardan iborat.

Sharq ananalarining G’arb dizayniga ta’siri shaharlar,ranglar (“Ziravorlar rangi” , “Xitoycha sariq” “Buddaviy to’q sariq” va boshqalar) aksesuarlar amaliy san’atining o’zlashtirilishi bilan cheklanmaydi.

Hozirgi jahinda didlar plyuralizami (xilma-xilligi) va estetik ideallarning teng huquqligi, shu jumladan go’zallikto’g’risida tasavvur an’analar bilan bog’liq ravishda yuz bermoqda. Yevropa go’zallik turi qatorida modada Yevropalik bo’lmagan inson siymolarini teng huquqlik o’rnini egallaydi.1960-yil podiumga qora tanli manekenshitsalar chiqdi va faqat oq tanlilardagina go’zallik etaloni bo’lmasligini isbotlandi. Manekenchistaning siymosi – budoimo o’ziga xos vaqt etaloni deb hisoblanadi. Bu bilan har bir millat, xalq va insonning o’ziga xosligi qaror topadi. Zamonaviy madaniyatining printsipial asosi – estetik plyuralizm, go’zallik haqida har xil milliy tushunchalarni, ko’pincha bir-biriga o’xshamaydigan, teng huquqlikni nazarda tutadi. Zamonaviy modada bir xil modali shaklning etaloni, har bir insonning individualligini qadrlamoqda.

Kostyum loyihalashda yangicha yondashish sharqona kostyumning o’zgarishi va transformastiyalariga moyil erkin loyihalarini shuningdek kiyinishdagi individuallikning Yevropacha ananalariga xos xususiyatlarini birlashtirgan Yapon dizaynerlariga ham taaluqlidir. Aynan Yapon dizaynerlarining ijodi, madaniy an’analar muloqotining yuksak namunalarini o’zida mujassamlashtirda, Yevropalik bo’lmagan dizaynerlardan aynan Yaponlar modasiga juda katta ta’sir etishdi. Kostyum dizaynida “ Yapon yo’nalishi “ borligini tan olishimiz mumkin.

Yapon dizaynerlari zamonaviy kiyim yaratganda an’anadagi kiyimning shaklini o’zgartirmay badiiy ijodiy an’analarini tanqid etishadi. Dastavval ular qulay oddiy, univrsal bo’lgan sharq kiyimining bichimini asos qilib olishadi. Erkin bichim sharq kiyimining muhim xossasi tanava kiyim orasida ma’lum masofa hosil qiladi. Yapon kiyimi asosida oddiy geometrik shakllar – to’tburchak va trapetsiya namoyon bo’ladi. Zamonaviy modellashda o’ralishga, buyumlarni upakovka qilishga, kiyimdako’p qavatlikka Yaponlar qiziqishi seziladi. Bu xususiyat Yapon an’anasiga taaluqlierkinliksiz,tengsiz go’zallik hosil bo’ladi. Tabiiylikka amal qilish – tabiatgazo’rlik qilmaslik, harbir buyumning yagonaliknihis qilish san’atiga oid xususiyatdir.

Газмоллар Японияда энг кадим замондан маълум эди. Улар зиғир, пахта ва каноп ўсимликларни экар эдилар. VI асрда чет элдан келган қимматбаҳо ипак матолардан аслзодалар учун буюмлар қилинарди. Япон санъатини ажратадиган хусусиятларидан бири бу газмолдаги нақшни рапортли эмас, балки, расмдай ёки рапорти яширилган килинарди.02 09 04 0F0E 0A03 1B 0F0E 0F07 210C0505 0503 03 22 210C07 09 03 18 22 0B03 0F0503 08 08 11

Эркаклар кийими. Эркаклар кийими ички ва уст- ки, елка ва бел кийимлардан иборат. Улар шахенинг иж- тимоий аҳволини яққол кўрсатади. Ички кийим "ситаги" бел ва елка кийимларидан ибо рат. Бел кийими "фундоси" ва "косимаки" бўлган. Фун доси — бу ип газламадан қилинган, сонга боғланадиган боғич. Фундосининг биринчи турининг узунлиги тахми- нан 2,25 м оқ матодан қилинарди. Унинг бир учи белдан айлантириб бўғимга боғланарди, иккинчиси эса оёк ора- сидан ўтказилиб, оркасида белда маҳкамланарди

Елка ич кийими "дзюбан" ва "нагадзюбан" деб ата- ларди. Дзюбан ип газламадан килинарди, енги эса оқ ёки рангли ипакли матодан бўлиши мумкин эди. Унинг бичими туникасимон бўлган. Дзюбан икки бўлак матодан қилиниб, оркасида ўрта чок тикиларди, ён чоки енг ўмизига ва ён кесимига жой қолдириб тикиларди; ёқа ўмизи ҳам қирқиларди; олд этаги тахминан 3-4 см торайтириларди. Эни тахминан 12 см мато ёқа ўмизига ва'олдига тикиларди ва ёқа "эри" ва қайтарма олд "оку- ми" ҳосил қилинарди33 1A 07 10 20 0C0A 05130511 19 34 0503 06 19 1B050C04 25 28 06 19 19 1B050C04 19 2103 23

Эркаклар устки кийими елка ва бел кийимларидан иборат эди. Елка кийимига "кимоно" ва "хаори" кирарди, бел кийимига — "хакама". "Кимоно" (киру моно — устидан кийиладиган) XVII — XIX асрларда устки кийим сифатида кенг тарқалганди. Кимоно — халатсимон, узунлиги тўпиққача тушадиган, этаги чапдан ўнгга ўралган кийим. Уни кийганда ички кийим ёқалари "ханъэри" кўриниши керак эди. Кимоно- га эни 35см, узунлиги тахминан 9м мато кетарди.

. Ки мононинг бичими енг ва енг ўмизининг узунлиги, ханъэ- рининг бор ёки йўқлиги билан фаркланарди. Фаслга мосланиб кимоно ҳар хил килинарди: — "хитоэ" — ёзлик, астарсиз; "авасэ" — салқин мавсумга мосланиб, астарли қилинарди; — "косодэ" — қишлик, астар ва авра орасига хом ашё ипак толаси солинган, аммо қавилмаган; — "вата ирэ" — қишки, астар ва авра орасига пахта солиниб кавилган. Совуқ пайтда японлар устма-уст бир неча пахтали ки моно кийишган. Кимоно сидирға ёки йўл-йўл тўқ рангли ипак матодан тикиларди.

Аёллар кийими. Аёллар кийимининг моҳияти — аёл ran қайтармайдиган, қарам, босиқ ва нафис, хушфеъл, мулойим бўлиши лозим эди. Бу хусусиятлар аёлнинг таш ки кўринишида аксини топган эди. Аёллар кийими ички ва устки, елка ва бел кийимлардан иборат. Ички кийим "футано" ва "хададзюбан" ёки косимаки ва дзюбан эди. Футано — ок, ип матодан қилинган, узунлиги тиззагача тикилмаган юбка эди. Косимаки — муслин ёки қарилар учун оқ ва ёшлар учун рангли крепдан, узунлиги тўпиққача қилинган, тикилма ган юбка S

Аёллар кимоносининг бичими эркакларникидан фарқланмас эди. Фарқи фақат кимононинг тики- лишида бўлган: енгнинг ич томони ва енг ўмизининг кўлтиқ томонидан тикилмасдан очиқ қолдириларди. Кимоно жуда қулай кийим бўлиб, куйидаги хусусиятларга эга: — белбоғ оби билан биргаликда иссиқни яхши сак- лайди; — енгининг тикилмаганлиги ва ёқасини ёпишиб турмаганлиги ҳаво алмашинишига имконият беради;

Аёллар кимоноси нимага мўлжалланганлиги матодан билинарди. Башанг кийимларда ёшлар кўк, кул ранг, би-нафша, пушти матоларни қўлланган. Нақшлари эса (тўқилган, кашталанган ёки тасвирланган) енгларида ва этагида жойлашганди. Кундалик кимонога эса сипо рангли, кўпинча йўл-йўл матолар қўлланарди. Тантанали пайтда аёллар устма-уст бир неча (учтагача) кимоно кийишар- ди 01 41 051B07 0503 22 11 11 0A 211B 3B 28 20 25 11 08 0503 47 13 3B 11 0E

Кимоно устидан белбоғ "оби" боғланади. У аёллар кий- имининг энг муҳим безаги эди. Қимматбаҳо обини маҳоратли тўқувчилар қўлда тўқишади ва ҳашаматли тасвир- лар билан безатишади. Оби белдан баландроқ боғланиб, енг ўмизи қўлтиқ тагигача бориб, уни беркитади. Белбоғ обининг боғлаш усуллари жуда мураккаб. 3A 22 0C05 48 19 23 22 49 20 22 06 051308

XV асрга қадар улар сочларини ташлаб юришган, кей ин причёска қилишадиган бўлишди. Причёскалар хилма- хил бўлган ва кўпинча жуда мураккаб эди (124-расм). Причёскалар ёғоч, бамбук, металл, маржон ва тошбақа косасидан ясалган декоратив тароқлар ва шпилькалар билан безатиларди. Японларнинг бош кийими бўлмаган. Унинг ўрнига иссикда ва ёғингарчиликда соябон тутишарди. Сайрда ва ишлаган пайтда улар текис кенг соябонли похол шляпа- лар, қишда эса — рўмоллар ёки капюшонсимон ёпин- чоқлар кийишган.01 3D1D0103 1C06 24010C0B01 0A08 22 18 11 0F0E 4A08 22 1A 0D 19 22 09 11 1B08 28 19 0C26 19 0A06 0F1C03 11 1F06

Япон миллий костюмида иссиқ пайтда елпиғичлар қўлланган. Уларнинг бир неча тури бўлган. I асрда хи- тойликларга тақлид этилган қоғоз елпиғич "утива" кенг тарқалган эди. VII асрда Японияда ихтиро қилинган тахлама елпиғич "оги" аскарлар костюмига кирди. Улар уни белбоғига қистириб юришарди. X асрда оги арис- тократлар орасида тарқалди. Японларда ўзига хос пан томима — "елпиғич тили" — тузилганди.

Похожие

Kostyum dizaynida ijodiy manbalar va evristik usullar

Kostyum dizaynining ijodiy usullari

Kostyum hajmiy-fazoviy strukturasining asosiy хususiyatlari

Zamonaviy kostyumlar

Kashtachilikda milliy uyg`unlik