Tarjimada nutq madaniyati - Лингвистика - Презентации

Tarjimada nutq madaniyati

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

425.1904296875 KB

Mavzu: Tarjimada nutq madaniyati www.arxiv.uz

Tarjimada nutq madaniyati Nutq madaniyati insonning madaniy saviyasini ko’tarishda, ilmiy va badiiy tafakkurini takomillashtirishda muhim o’rin egallagan holda, fikrning adabiy til me’yorlariga muvofiq tarzda to’g’ri silliq, ta’sirli bayon ettirilishini, tilning tasviriy va obrazli vositalaridan unumli va o’rinli foydalanishni, nutqning ixcham va sodda-barcha uchun tushunarli va zavqbaxsh bo’lishini taqozo etadiwww.arxiv.uz

Nutq madaniyatini yuqori darajaga ko’tarish jamiyat taraqqiyoti talabi o’laroq, birliklarning fonetik qurilishi, Grammatik me’yorlarni, leksik semantic, uslubiy xususiyatlarini, yasalish, o’zgarish, qo’shilish- birikish qonuniyatlarini aks ettiruvchi adabiy me’yorlarni aniqlash ishlarini yanada chuqurlashtirishni talab etadi. Yuksak nutq madaniyatiga tilning barcha imkoniyat va boyliklarini puxta va mukammal egallash asosida erishiladi. www.arxiv.uz

XX asrning boshlarigacha nutq madaniyati masalalari, tilshunoslikning talay sohalari qatori, chinakamiga ilmiy muammo sifatida keng ko’lamda maxsus tadqiqot obyekti bo’lgan emas edi.o’tgan asrning 20-30 yillaridagina bu soha ilmiy muammo sifatida keng ilmiy jamoatchilik e’tiborini o’ziga tortdi. 50- yillar oxirlaridan boshlab esa nutq madaniyati tilshunoslikning o’z tekshirish obyektiga ega bo’lgan maxsus sohasi sifatida shakillana boshladi. www.arxiv.uz

Tarjima tilining sofligi, uning yuqori madaniyati uchun kurash adekvat tarjimalar yaratish bobidagi jonbozlik bilan mantiqan bog’liq bo’lib, barcha leksik va frazeologik birliklar hamda uslubiy vositalarning asliyatdagi darajada tabiiy jaranglashi, birinchi navbatda, ularning o’z ma’no va vazifalari hamda o’zlariga xos shakillarida ishlatishini taqozo qiladi. Masalan ingliz va rus tillarida “hello” va “ привет” dan tashqari yana kunning turli paytlarida turli birliklar ya’ni, “good morning”-“доброе утро”, “good afternoon”-“добрый день” “good evening” “добрый вечер” birliklari yordamida salomlashiladi. www.arxiv.uz

Shekspirning “o’n ikkinchi kecha” pyesasi personaji o’z so’zining rostligiga suhbatdoshini ishontirish uchun qo’lini o’rtaga qo’yib qasam ichgan ekan, uning o’zbekcha tarjimada “vijdon” bilan almashtirilishi ham vazifaviy adekvatlikni yuzaga keltirgan. www.arxiv.uz

Til etikasi til va nutq madaniyati masalasi bilan chambarchas bog’liq bo’lib, tarjima tilining bu xususiyatiga ahamiyat bermaslik ham tarjima sifatini pasaytiradi. Xalqimiz tananing biror yeri singandan suyaklarini joy-joyiga terib, taxtakashlab bog’lab qo’yadigan yoki chiqib ketganda, uning o’rniga soladigan yuqori didli, uquvli xalq meditsinasi vakillarini azaldan xurmat qilib “tabiblar” deb atab kelgan. Ammo A.M Gorkiyning “Bolalik” asarida bu so’zning “siniqchi”ga aylanib qolishini kuzatish mumkin. www.arxiv.uz

Tarjima jarayonida ikki til birliklarining lug’aviy ekvivalentligiga yopishib olmasdan, ularning qamrovlaridagi tafovutlarni hisobga olgan holda, asosan vazifaviy uyg’unlik haqida o’ylash zarurati tug’iladi. www.arxiv.uz

Umumxalq adabiy tili imkoniyatlaridan to’g’ri foydalanmasdan, turli- tuman nome’yoriy shakllarga, xususan sheva unsurlariga murojaat qilish muallif nazarda tutgan fikrning noadabiy talqiniga olib keladi. www.arxiv.uz

Похожие

Nutq madaniyati

Nutq madaniyati. Nutqning kommunikativ sifatlari

Notiqlik san’ati va nutq madaniyati shakllanishining tarixiy ildizlari

Alisher Navoiy ijodida nutq madaniyati masalalari va notiqlik san’ati

Nutq faoliyati turlari. Monologik va dialogik nutq