Leksikologiya 2 - Лингвистика - Презентации

Leksikologiya 2

Загружено в:

17.02.2024

Скачано:

0

Размер:

224.4775390625 KB

Leksikologiya

Leksikologiyaga kirish Leksikologiya tilning lugʻat tarkibini, uning tuzilishi, maʼnosi va qoʻllanilishini oʻrganadi. Bu tilshunoslikning muhim sohasi boʻlib, soʻzlarning qanday yasalishi, ularning etimologiyasi va boshqa soʻzlar bilan munosabatlari haqida tushuncha beradi. Talabalar leksikologiyaga kirishda leksikani o‘rganishda qo‘llaniladigan turli yondashuv va usullar bilan tanishadilar.1 2 3

Leksikologiyaning tarixi va rivojlanishi Leksikologiya soʻzlar, ularning maʼnolari va tillarda qoʻllanilishini oʻrganadi. U so'zlarning tarixi va rivojlanishini o'rganadi, ularning kelib chiqishi va vaqt o'tishi bilan o'zgarib turadi. Leksikologiya sohasi tilshunoslik bilan bir qatorda rivojlanib, til va uning vazifalarini tushunishimizga katta hissa qo‘shdi.

Leksikologiyaning asosiy tushunchalari Leksikologiya tildagi soʻzlar va ularning maʼnolarini oʻrganuvchi tilshunoslikning boʻlimidir. Unda so‘z yasalishi, leksik semantika, so‘zlar o‘rtasidagi munosabatlar kabi mavzularga e’tibor qaratilgan. Leksikologiyaning asosiy tushunchalari qatoriga leksemalar, morfemalar va semantik sohalar kiradi.

Leksik birliklarning turlari Leksikologiyada leksik birlikning birinchi turi morfema boʻlib, u tildagi eng kichik maʼnoli birlikdir. Leksik birlikning ikkinchi turi - morfemalarning oʻziga xos maʼnoga ega boʻlgan va mustaqil qoʻllanishi mumkin boʻlgan birikmasi boʻlgan soʻz. Leksik birlikning uchinchi turi – so‘z turkumi bo‘lib, yaxlit birlik vazifasini bajaradi va o‘ziga xos ma’noga ega bo‘ladi.

So'z yaratish jarayonlari Leksikologiya deb nomlanuvchi so'z yasash jarayoni turli jarayonlarni o'z ichiga oladi, masalan, hosila, birikma, konvertatsiya, aralashish va semantik o'zgarishlar. Tuzatish - bu asos so‘zlarga affikslar qo‘shish orqali yangi so‘z yasash, birikmalash esa ikki yoki undan ortiq so‘zlarni birlashtirib, yangi so‘z hosil qilishdir. Konversiya so‘zning nutq qismini hech qanday affiks qo‘shmasdan o‘zgartirishni o‘z ichiga oladi, aralashtirish esa ikki so‘zning qismlarini birlashtirib, yangi so‘z hosil qiladi.

Leksik semantika Leksikologiya tildagi soʻzlar va ularning maʼnolarini oʻrganadi. Bu tilning lugʻat tarkibiga eʼtibor qaratuvchi tilshunoslikning boʻlimi. Leksik semantika so'zlarning ma'noni qanday etkazishini o'rganadi. Bu alohida so'zlarning ma'nosini va ularning jumla va nutqda bir-biri bilan qanday bog'lanishini o'rganadi. Leksikologiya va leksik semantika sohasi tilning qanday ishlashini va muloqotda ma'no qanday tuzilganligini tushunish uchun muhimdir.1 2 3

Leksik xilma-xillik Leksikologiya tilning lugʻat tarkibini oʻrganuvchi tilshunoslikning boʻlimidir. U so'zlarning ma'nosi, tarixi va qo'llanilishini o'rganadi. Leksik oʻzgaruvchanlik soʻzlarning turli kontekstlarda yoki soʻzlovchilarning turli guruhlari tomonidan qoʻllanilishining turli usullarini bildiradi. U talaffuz, imlo va ma'nodagi o'zgarishlarni o'z ichiga olishi mumkin. Leksik o‘zgaruvchanlikni tushunish tillarning xilma-xilligi va boyligini tushunish, shuningdek, til o‘zgarishi va sotsiolingvistikani o‘rganish uchun muhim ahamiyatga ega.

Leksikologiya va til o'zgarishi Leksikologiya so'zlarni, ularning ma'nosini va vaqt o'tishi bilan qanday o'zgarishini o'rganadi. U til va madaniyat o'rtasidagi munosabatni va jamiyatlar o'zgarishi bilan so'zlarning qanday rivojlanishini ko'rib chiqadi. Tilning oʻzgarishi ijtimoiy, madaniy va tarixiy omillar natijasida yuzaga keladigan tabiiy jarayondir.

Leksikografiya va leksikologiya Leksikologiya tildagi soʻz va lugʻatni, jumladan, ularning shakllanishi, maʼnosi va qoʻllanilishini oʻrganadi. Leksikografiya soʻzlarni tanlash va aniqlash, talaffuzi, qoʻllanilishi va etimologiyasi haqida maʼlumot berishni oʻz ichiga olgan lugʻatlar tuzish amaliyotidir. Tilning lug‘at boyligini tushunish va hujjatlashtirishda leksikologiya ham, leksikografiya ham muhim ahamiyatga ega.

Leksikologiyaning qo'llanilishi Leksikologiyaning qo'llanilishi juda keng va xilma-xildir. U til oʻrgatish, leksikografiya, tarjima, hisoblash tilshunosligi va tabiiy tilni qayta ishlashda qoʻllaniladi. Til o‘qitishda leksikologiya lug‘at, so‘z yasalishi va semantikani tushunish va o‘rgatishda yordam beradi. Leksikografiyada leksikologiya lug‘atlarni tuzish va yangilash, keng qamrovli va ishonchli ma’lumotnomalar bilan ta’minlash uchun ishlatiladi.

E'tiboringiz uchun rahmat

Похожие

Leksikologiya o'z va o'zlashma qatlam

Leksikologiya. So‘zning o‘z va ko‘chma ma’nosi

Morfemika 2

Hol 2

Duduqlanish 2