Фонетик воситаларни услубий қўллаш - Лингвистика - Презентации

Фонетик воситаларни услубий қўллаш

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

505.4951171875 KB

ФОНЕТИК ВОСИТАЛАРНИ УСЛУБИЙ ҚЎЛЛАШwww.arxiv.uz 01 0E

ФОНЕТИК УСЛУБИЯТ НУТҚНИНГ ТАЪСИРЧАНЛИГИНИ ОШИРИШ ВОСИТАСИ СИФАТИДА НУТҚ ТОВУШЛАРИНИНГ СТИЛИСТИК ИМКОНИЯТЛАРИДАН ФОЙДАЛАНАДИ Нутқни эмоционал ва ифодали қилишда аллитерация, ассонанс ва товуш такрорлашнинг ранг-баранг кўринишлари муҳим роль ўйнайди. Нарса ва жониворларнинг товушларига тақлид қилиш ҳодисасидан ҳам услубиятда фикрни бўрттириб ифодалаш ва унга экспрессив тус бериш учун кенг фойдаланилади.www.arxiv.uz 01 05 09020A 05 06 01 0A0B 15 0C 12 28 0D0F16 23 231B

НУТҚНИНГ ЖОЗИБАСИ УНИНГ ТАЪСИРИДА  Нутқни хушоҳанг қилишнинг бундай усулларини проза асарларида, ибора, мақол ва маталларда, ҳатто халқ эртаклари ва достонларининг насрий йўл билан ёзилган ўринларида ҳам учратиш мумкин  Мисол учун: Раис квартирадан чиққан ҳамоноқ, ётоқхонадан дўриллаган овоз эшитилди:  — Менга ёқмади бу Никонор Иванович. У пихини ёрган қаллоб, учига чиққан муттаҳам. Уни  иккинчи бу ерга келмайдиган қилиб юбориш мумкин эмасми? («уста ва маргарита»)www.arxiv.uz

ФОНЕТИКА БИР НЕЧТА ЙУНАЛИШЛАРГА БУЛИНАДИ:  Умумий фонетика: бунда дунёдаги барча тиллар учун умумий бўлган фонетик ҳодисалар ва қонуниятлар ҳақида маълумот беради.  Қиёсий фонетика: бунда кардош тиллар учун умумий бўлган фонетик ҳодисалар ва қонуниятлар хакиджа маълумот келтирилиб айрим товушларнинг тилдаги холатлари, частоталари ва тиллардаги ўзига хослиги киёс килиниди.  Тавсифий фонетика: бунда тил фонетикаси асосан синхроник планда ёритилади. Нутқ товушлари, уларнинг нутқ товушлар, уларнинг хусусияти ва ҳарактери қайд этилади. www.arxiv.uz

 Тарихий фонетика: бунда нутқ товушлари, тараққиёти, ўзгариши, урчиши билан боғлиқ ҳодисалар, қонуниятлар берилади.  Эксперементал фонетика: бунда нутқ товушлари артукулациясидаги ҳаво тебранишини, тебраниш частотаси, сарфланган куч кетган вакт ва абертон қандай чикиши кабилар маълум техник аппаратлар воситасида аникланиб, шу асосда айрим фонетик қонуниятлар асосланади.www.arxiv.uz

НУТҚ ТОВУШИНИНГ АККУСТИК АСПЕКТИ.  Нутқ товушлари аккустикага асосланади. Аккустикада уч кечим бўлади:  1) икки жисмнинг ўзаро урилиши; ( мисол учун: машина аварияларида)  2) натижада ҳавода тебраниш ҳосил булиши;  3) уни эшитиш органига таъсири. Биоаккустикада биринчи кечим ўпкадан келган ҳаво оқимининг нутқ органига урилиши бўлади. Унинг колган кечимлари физик аккустика кечимлари билан бир хилдир. www.arxiv.uz

БИОАКУСТИКА НУТҚ ТОВУШИ ҲИСОБЛАНАДИ  . Нутқ товуши бир нечта хусусиятга эга:  1) товуш баландлиги;  2) товуш кучи;  3) товуш чўзиқлиги;  4) товуш тембри.www.arxiv.uz

ТОВУШ ЎЗГАРИШЛАРИ ФОНЕТИК ҲОДИСАЛАР  Метатеза. Ундош товушларнинг ўрни алмашувидир. Тупроқ – турпоқ, айланмоқ – айналмоқ, ёмғир – ёғмир, авол – авол, ўрганмоқ – ўгранмоқ, супра – сурпа  Товуш орттирилиши одисаси сўз бошида, сўз ўртасида ва сўз охирида юз бериши мумкин. Стакан – истакан, стол – устол. Фикр-фикир, доир – дойир. Танк-танка, диск-диска.  Товуш мойиллашувида уйидаги одиса юз беради: талаффуз жараёнида иккита жарангсиз товушдан бири иккинчисини ўзига тўли емас, исман ўхшатиб олади. Матов – махтов, тўсон – тўхсон, тасим – тахсим, масад – махсад. www.arxiv.uz

НУТҚ ОРГАНЛАРИ ФИЗИОЛОГИЯСИ. НУТҚ ОРГАНЛАРИНИНГ ҲАЁТИЙ ПРОЦЕССЛАРИ МУҲИТ БИЛАН БЎЛАДИГАН МУНОСАБАТЛАРИДИР. УНИНГ КИШИ ОРГАНЛАРИ ИЧИДА ЎЗИГА ХОС ФИЗИОЛОГИЯСИ БЎЛИБ, БУНИ АСОСАН БОШ МИЯ ПЎСТЛОҒИ БОШҚАРАДИ. www.arxiv.uz

СЎЗ УРҒУСИ  Сўз урғуси сўздаги айрим бўғиннинг барча товушларида ифода этилишига қарамай, асосан шу бўғиннинг унлисида акс этади. Ўзбек тилидаги сўз урғусини тилшуносликка оид барча эслаб ўтилган ўринларда зарбли деб қаралади. Бу фикр маълум даражада тўғри.www.arxiv.uz

 Сўз урғусининг ўзишга фонетик асоси ҳам бор, у мана шу фонетик асоси моҳиятига кўра икки типга бўлинади:  а) лексик урғу;  б) ёрдамчи урғу.  Лексик урғу фақат денотатив ифодали сўзларда булиб, бир сўзнинг факат бир бўғини унлисида қайд этилади. Лексик урғу ўз ўрни асосига ҳам эга. Шу асосига кўра икки типга бўлинади: эркин урғу, боғли урғу.www.arxiv.uz 01 35 18 12 12 23 01 10 1544 01 2344 01 4A 191B 1F 18 0D15 24 151F 23 0B

ЭЪТИБОР УЧУН ТАШАККУРwww.arxiv.uz

Похожие

Лексикологиянинг объекти, предмети вазифалари

O’zbek tili leksikasining tarixiyligi

Ёзма нутқнинг коммуникатив тавсифи

Нутқнинг коммуникатив сифатлари

Сузларнинг морфемик тахлили. Морфемика