Aniqlovchi - Лингвистика - Презентации

Aniqlovchi

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1664.5 KB

Free Powerpoint Templates Page 1AniqloAniqlo vv chichi

Free Powerpoint Templates Page 2 Gapda biror bo`lakning Gapda biror bo`lakning belgisini yoki bir narsa-belgisini yoki bir narsa- buyumning boshqasiga buyumning boshqasiga qarashliligini bildiruvchi qarashliligini bildiruvchi bo`lak aniqlovchi bo`lak aniqlovchi deyiladi. Aniqlovchi deyiladi. Aniqlovchi bog`langan bo`lak bog`langan bo`lak aniqlanmish deyiladi. aniqlanmish deyiladi.

Free Powerpoint Templates Page 3

Free Powerpoint Templates Page 4 . Aniqlovchi gapda quyidagi bo`laklarga tobelanishi mumkin:. Aniqlovchi gapda quyidagi bo`laklarga tobelanishi mumkin:  egaga tobelanadi:egaga tobelanadi:  MaydaMayda qor yog`ib turibdi. qor yog`ib turibdi. QalandarovningQalandarovning hovlisi kattagina ekan hovlisi kattagina ekan ..  ot kesimga tobelanadi: ot kesimga tobelanadi: Ergash ota – Ergash ota – bizning qadrdonbizning qadrdon qo`shnimiz.qo`shnimiz.  to`ldiruvchiga tobelanadito`ldiruvchiga tobelanadi : : BuBu sovg`ani o`quvchilar tayyorlashgan sovg`ani o`quvchilar tayyorlashgan . .  holga tobelanadi: holga tobelanadi: SevimliSevimli vatanimizda bayramlar ko`p vatanimizda bayramlar ko`p ..

Free Powerpoint Templates Page 5 – – pedagogik va amaliy fan. CHunki u nazariyaga pedagogik va amaliy fan. CHunki u nazariyaga asoslanib o’quvchilarni o’qitish, tarbiyalash, asoslanib o’quvchilarni o’qitish, tarbiyalash, o’stirishning amaliy vazifalarini bajaradi.o’stirishning amaliy vazifalarini bajaradi.  Ona tili o’qitish metodikasi fani ta’lim berish Ona tili o’qitish metodikasi fani ta’lim berish sharoitida ona tilini egallash, ya’ni nutqni, o’qish sharoitida ona tilini egallash, ya’ni nutqni, o’qish va yozishni, fonetika, grammatika bilib olish va yozishni, fonetika, grammatika bilib olish jarayoni hisoblanadi.jarayoni hisoblanadi.  Ona tilidan ko’nikma va malakalarni Ona tilidan ko’nikma va malakalarni shakllantirish, til xaqidagi fanning ilmiy shakllantirish, til xaqidagi fanning ilmiy tushunchalar sistemasini o’zlashtirish tushunchalar sistemasini o’zlashtirish qonuniyatlarini o’rganadi, til o’rganishning eng qonuniyatlarini o’rganadi, til o’rganishning eng qulay metod va usullarini izlaydiqulay metod va usullarini izlaydi ..

Free Powerpoint Templates Page 6Ona tili o’qitish metodikasi amaliy fan Ona tili o’qitish metodikasi amaliy fan sifatida uch vazifani bajaradi:sifatida uch vazifani bajaradi:  Nimani o’qitish kerak? savoliga javob beradi, ya’ni boshlang’ich sinf Nimani o’qitish kerak? savoliga javob beradi, ya’ni boshlang’ich sinf uchun dasturlar ishlab chiqadi, darslik va o’quv qo’llanmalarni yaratib uchun dasturlar ishlab chiqadi, darslik va o’quv qo’llanmalarni yaratib beradi. Ularning samaradorligi va muvofiqligini doimiy tekshirib boradi. beradi. Ularning samaradorligi va muvofiqligini doimiy tekshirib boradi.  Qanday o’qitish kerak? savoliga ta’lim berishning metodlari, metodik Qanday o’qitish kerak? savoliga ta’lim berishning metodlari, metodik usullar, mashqlar sistemasi, qo’llanmani tatbiq etish tavsiyanomalarini, usullar, mashqlar sistemasi, qo’llanmani tatbiq etish tavsiyanomalarini, yozma ish, amaliy ishlar sistemasini, dars, uning turlarini ishlab javob yozma ish, amaliy ishlar sistemasini, dars, uning turlarini ishlab javob beradi.beradi.  Nega xuddi mana shunday o’qitish kerak? Bunda ilmiy nuqtai Nega xuddi mana shunday o’qitish kerak? Bunda ilmiy nuqtai nazardan eng foydali metodlarni o’rganish, tanlash, asoslash, nazardan eng foydali metodlarni o’rganish, tanlash, asoslash, tavsiyalarni eksperimental tekshirish vazifalarini bajaradi. tavsiyalarni eksperimental tekshirish vazifalarini bajaradi.

Free Powerpoint Templates Page 7Ona tili o’qitish metodikasi Ona tili o’qitish metodikasi fanining predmeti va vazifalari.fanining predmeti va vazifalari.  Ona tili o’qitish metodikasi ta’limning turli bosqichlarida Ona tili o’qitish metodikasi ta’limning turli bosqichlarida o’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarini aniqlaydi, o’qitishning o’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarini aniqlaydi, o’qitishning muvaffaqiyati va kamchiliklarini belgilaydi, sababini izlaydi, uni bartaraf muvaffaqiyati va kamchiliklarini belgilaydi, sababini izlaydi, uni bartaraf etish usullarini topadi.etish usullarini topadi.  Nutqiy va orfografik tipik xatolarni tekshiradi, uni oldini olish chora Nutqiy va orfografik tipik xatolarni tekshiradi, uni oldini olish chora tadbirlarini belgilaydi.tadbirlarini belgilaydi.  Ona tili ta’lim tizimining barcha bosqichlarida o’rgatiladi.Ona tili ta’lim tizimining barcha bosqichlarida o’rgatiladi.  Maktabgacha tarbiya muassasalarida, asosan bolalarning nutqini Maktabgacha tarbiya muassasalarida, asosan bolalarning nutqini o’stirish nazarda tutiladi. Boshlang’ich sinfda o’quvchilar nutqini o’stirish nazarda tutiladi. Boshlang’ich sinfda o’quvchilar nutqini o’stirishdan tashqari, ona tilidan elementar nazariy tushunchalarni amaliy o’stirishdan tashqari, ona tilidan elementar nazariy tushunchalarni amaliy o’zlashtirishlari ham nazarda tutiladi.o’zlashtirishlari ham nazarda tutiladi.

Free Powerpoint Templates Page 8Ona tili o’qitish metodikasi fani to’rt Ona tili o’qitish metodikasi fani to’rt bo’limni o’z ichiga oladi:bo’limni o’z ichiga oladi:  1. Savod o’rgatish metodikasi, ya’ni elementar o’qish va 1. Savod o’rgatish metodikasi, ya’ni elementar o’qish va yozishga o’rgatish. Bolalarga savod o’rgatish yozishga o’rgatish. Bolalarga savod o’rgatish pedagogikadagina emas, balki ijtimoiy hayotda ham juda pedagogikadagina emas, balki ijtimoiy hayotda ham juda jiddiy qo’yilgan masalalardandir. CHunki xalqning jiddiy qo’yilgan masalalardandir. CHunki xalqning savodxonligi ozodlik uchun, siyosiy onglilik uchun, savodxonligi ozodlik uchun, siyosiy onglilik uchun, madaniyat uchun kurash qurolidir. Mustaqil madaniyat uchun kurash qurolidir. Mustaqil respublikamizda har bir kishining savodxon bo’lishiga respublikamizda har bir kishining savodxon bo’lishiga alohida e’tibor berilmoqda. 1-sinfga qadam qo’ygan alohida e’tibor berilmoqda. 1-sinfga qadam qo’ygan bolalarga barcha o’quv qurollarining sovg’a qilinishi bolalarga barcha o’quv qurollarining sovg’a qilinishi prezident I. Karimovning kelajak avlodning savodxon, prezident I. Karimovning kelajak avlodning savodxon, yuksak madaniyat egasi bo’lib etishishlari uchun yuksak madaniyat egasi bo’lib etishishlari uchun g’amxo’rlikning bir namunasidir.g’amxo’rlikning bir namunasidir.

Free Powerpoint Templates Page 9 2.O’qish metodikasi. Boshlang’ich sinflarda o’qish 2.O’qish metodikasi. Boshlang’ich sinflarda o’qish fanining vazifasi birinchi navbatda bolalarni tez fanining vazifasi birinchi navbatda bolalarni tez (me’yorida), to’g’ri, ongli va ifodali o’qish (me’yorida), to’g’ri, ongli va ifodali o’qish malakalari bilan qurollantirish hisoblanadi.malakalari bilan qurollantirish hisoblanadi.  3.Grammatika va imlo metodikasi. Bu bo’lim 3.Grammatika va imlo metodikasi. Bu bo’lim elementar to’g’ri yozuvga va husnixatga elementar to’g’ri yozuvga va husnixatga o’rgatishni, grammatik tushunchalarni, o’rgatishni, grammatik tushunchalarni, boshlang’ich imlo malakasini shakllantirishni o’z boshlang’ich imlo malakasini shakllantirishni o’z ichiga oladiichiga oladiOna tili o’qitish metodikasi fani to’rt Ona tili o’qitish metodikasi fani to’rt bo’limni o’z ichiga oladi:bo’limni o’z ichiga oladi:

Free Powerpoint Templates Page 10 4.O’quvchilar nutqini o’stirish metodikasi. Bu bo’lim 4.O’quvchilar nutqini o’stirish metodikasi. Bu bo’lim boshlang’ich sinflarda alohida o’rin tutadi. Bolalar boshlang’ich sinflarda alohida o’rin tutadi. Bolalar birinchi marta tilni, nutqni o’quv fani sifatida birinchi marta tilni, nutqni o’quv fani sifatida anglaydilar. ular xohlagan va qiziqarli narsalarnigina anglaydilar. ular xohlagan va qiziqarli narsalarnigina emas, balki zaruriy narsa va hodisalar haqida emas, balki zaruriy narsa va hodisalar haqida o’ylab, rejali nutq tuzish zarurligini ham tushuna o’ylab, rejali nutq tuzish zarurligini ham tushuna boshlaydilar. Ular o’zining grafik formasi bilangina boshlaydilar. Ular o’zining grafik formasi bilangina emas, balki leksikasi, sintaktik va morfologik formasi emas, balki leksikasi, sintaktik va morfologik formasi bilan ham og’zaki nutqdan farq qiladigan yozma bilan ham og’zaki nutqdan farq qiladigan yozma nutqni egallaydilar.nutqni egallaydilar.  Metodika bolalarning nutqini boyitishni, Metodika bolalarning nutqini boyitishni, sintaktik va bog’lanishli nutqini o’stirishni ham sintaktik va bog’lanishli nutqini o’stirishni ham ta’minlashi kerak.ta’minlashi kerak.Ona tili o’qitish metodikasi fani to’rt Ona tili o’qitish metodikasi fani to’rt bo’limni o’z ichiga oladi:bo’limni o’z ichiga oladi:

Free Powerpoint Templates Page 11 Dunyoni bilish nazariyasi ona tili o’qitish Dunyoni bilish nazariyasi ona tili o’qitish metodikasi fanining metodologik asosi metodikasi fanining metodologik asosi hisoblanadi. Metodikaning amaliy ahamiyati hisoblanadi. Metodikaning amaliy ahamiyati o’quvchilarning til boyligini har tomonlama o’quvchilarning til boyligini har tomonlama to’liq bilib olishlarini ta’minlashdir. Buning to’liq bilib olishlarini ta’minlashdir. Buning uchun biz quyidagilarni yodda tutishimiz lozim: uchun biz quyidagilarni yodda tutishimiz lozim: til kishilar o’rtasidagi aloqaning zaruriy til kishilar o’rtasidagi aloqaning zaruriy vositasidir, tilsiz jamiyatning yashashi mumkin vositasidir, tilsiz jamiyatning yashashi mumkin emas; tilning aloqa vositasi sifatidagi emas; tilning aloqa vositasi sifatidagi ahamiyati uzluksiz ortib boradi; maktabning ahamiyati uzluksiz ortib boradi; maktabning vazifasi tilni aloqa – kishilar orasidagi vazifasi tilni aloqa – kishilar orasidagi munosabatning rivojlangan nozik quroliga munosabatning rivojlangan nozik quroliga aylantirish hisoblanadi. Til oqilona, mantiqiy aylantirish hisoblanadi. Til oqilona, mantiqiy bilish vositasidir; til birliklari va formalari bilish vositasidir; til birliklari va formalari yordamida bilish jarayonida umumlashtirish, yordamida bilish jarayonida umumlashtirish, tushunchani muhokama va xulosa bilan tushunchani muhokama va xulosa bilan bog’lash amalga oshiriladi; til va nutq tafakkur bog’lash amalga oshiriladi; til va nutq tafakkur bilan uzviy bog’lanadi; biz fikrni nutqda bilan uzviy bog’lanadi; biz fikrni nutqda shakllantiramiz; tilni egallash va nutqni shakllantiramiz; tilni egallash va nutqni o’stirish bilan o’quvchining fikrlash qobiliyati o’stirish bilan o’quvchining fikrlash qobiliyati ham o’sadi.ham o’sadi.Ona tili o’qitish metodikasi amaliy fan Ona tili o’qitish metodikasi amaliy fan sifatida uch vazifani bajaradi:sifatida uch vazifani bajaradi:

Free Powerpoint Templates Page 12 Metodik fan sifatida ona tili o’qitish Metodik fan sifatida ona tili o’qitish metodikasi maktabda o’qitishning metodikasi maktabda o’qitishning o’quvchilar nutqining yaxshi rivojlanishiga o’quvchilar nutqining yaxshi rivojlanishiga kafolat beradigan, tilni har tomonlama kafolat beradigan, tilni har tomonlama bilishning ijtimoiy rolini tushuntiradigan bilishning ijtimoiy rolini tushuntiradigan yo’llari bilan ta’minlashi kerak. Demak, yo’llari bilan ta’minlashi kerak. Demak, nutq o’stirish maktabning muhim nutq o’stirish maktabning muhim vazifasidir.vazifasidir.  Amaliyot kishi bilimining manbai va Amaliyot kishi bilimining manbai va harakatlantiruvchi kuchi, haqiqat mezoni harakatlantiruvchi kuchi, haqiqat mezoni va bilim tojidir. Analitik-sintetik ishlar va bilim tojidir. Analitik-sintetik ishlar yordamida til ustida kuzatishdan umumiy yordamida til ustida kuzatishdan umumiy xulosa chiqarishga, nazariy ta’rif va xulosa chiqarishga, nazariy ta’rif va koidaga, shular asosida og’zaki va yozma koidaga, shular asosida og’zaki va yozma turdagi jonli nutqiy aloqaga, to’g’ri turdagi jonli nutqiy aloqaga, to’g’ri talaffuzga o’tadilar. Ular kuzatish talaffuzga o’tadilar. Ular kuzatish jarayonida bilib olgan, o’zlashtirgan jarayonida bilib olgan, o’zlashtirgan qoidalarini amaliyotga tatbiq etadilar. qoidalarini amaliyotga tatbiq etadilar. ONA TILI O’QITISHONA TILI O’QITISH

Free Powerpoint Templates Page 13 Metodika bilish nazariyasidan tashqari, yaqin fanlar Metodika bilish nazariyasidan tashqari, yaqin fanlar xususan, psixologiya, pedagogika ma’lumotlariga xususan, psixologiya, pedagogika ma’lumotlariga tayanadi. Pedagogik-psixologiya bilimlarning tayanadi. Pedagogik-psixologiya bilimlarning o’quvchilar tomonidan o’zlashtirilishini, ko’nikma va o’quvchilar tomonidan o’zlashtirilishini, ko’nikma va malakalarning shakllanish jarayonini tekshiradi. malakalarning shakllanish jarayonini tekshiradi. Metodika psixolingvistika bilan ham bog’liq. Metodika psixolingvistika bilan ham bog’liq. Metodikaga psixolingvistika nutq haqida, uni talab Metodikaga psixolingvistika nutq haqida, uni talab qiluvchi sabablar, nutq turlari, nutqni qabul qiluvchi qiluvchi sabablar, nutq turlari, nutqni qabul qiluvchi signallar va boshqalar haqida ma’lumot beradi. signallar va boshqalar haqida ma’lumot beradi. SHuningdek, metodika, didaktika, umumiy SHuningdek, metodika, didaktika, umumiy pedagogika bilan ham o’zaro bog’liq. Ona tili pedagogika bilan ham o’zaro bog’liq. Ona tili o’qitish metodikasi ona tilining ma’lum qismini o’qitish metodikasi ona tilining ma’lum qismini amaliy, ma’lum qismini nazariy egallashni nazarda amaliy, ma’lum qismini nazariy egallashni nazarda tutadi. SHuning uchun ona tili – lingvistika tutadi. SHuning uchun ona tili – lingvistika metodikasining muhim asosi hisoblanadi.metodikasining muhim asosi hisoblanadi.ONA TILI O’QITISHONA TILI O’QITISH

Free Powerpoint Templates Page 14Ona tili o’qitish Ona tili o’qitish tamoyillari 5 ta:tamoyillari 5 ta:  Til materiyasiga, nutq organlarining o’sishiga, nutq malakalarining to’g’ri Til materiyasiga, nutq organlarining o’sishiga, nutq malakalarining to’g’ri rivojlanishiga e’tibor berish tamoyili. Nutq, til qonuniyatlariga, oz bo’lsa-da, rivojlanishiga e’tibor berish tamoyili. Nutq, til qonuniyatlariga, oz bo’lsa-da, e’tibor bermaslik amaliy nutq faoliyatini egallashga salbiy ta’sir ko’rsatadi. e’tibor bermaslik amaliy nutq faoliyatini egallashga salbiy ta’sir ko’rsatadi. Masalan, fonetik ko’nikmalarga etarli e’tibor berilmasa, imloviy Masalan, fonetik ko’nikmalarga etarli e’tibor berilmasa, imloviy savodxonlikka putur etadi. Bu ta’lim tamoyili tildan olib boriladigan savodxonlikka putur etadi. Bu ta’lim tamoyili tildan olib boriladigan mashg’ulotlarda eshituv va ko’ruv ko’rsatmaliligini ta’minlashni va nutq mashg’ulotlarda eshituv va ko’ruv ko’rsatmaliligini ta’minlashni va nutq organlarini mashqlantirishni (gapirib berish, ifodali o’qishni ichida, organlarini mashqlantirishni (gapirib berish, ifodali o’qishni ichida, gapirishni) talab etadi. gapirishni) talab etadi.  Til ma’nolarini (leksik, grammatik, morfemik, sintaktik ma’nolarini) Til ma’nolarini (leksik, grammatik, morfemik, sintaktik ma’nolarini) tushunish tamoyili. So’zni, morfemani, so’z birikmasini, gapni tushunish tushunish tamoyili. So’zni, morfemani, so’z birikmasini, gapni tushunish borliqdagi ma’lum voqea-hodisalar o’rtasidagi bog’lanishni aniqlash borliqdagi ma’lum voqea-hodisalar o’rtasidagi bog’lanishni aniqlash demakdir. Til ma’nolarini tushunish tamoyiliga amal qilishning sharti tilning demakdir. Til ma’nolarini tushunish tamoyiliga amal qilishning sharti tilning hamma tomonlarini, tilga oid barcha fanlar (grammatika, leksika, fonetika, hamma tomonlarini, tilga oid barcha fanlar (grammatika, leksika, fonetika, orfografiya, stilistika) ni o’zaro bog’langan holda o’rganish hisoblanadi. orfografiya, stilistika) ni o’zaro bog’langan holda o’rganish hisoblanadi. Masalan, morfologiyani sintaksisga tayangan holdagina o’rganish, Masalan, morfologiyani sintaksisga tayangan holdagina o’rganish, o’zlashtirish mumkin. Sintaksisni o’rganishda esa morfologiyaga o’zlashtirish mumkin. Sintaksisni o’rganishda esa morfologiyaga suyaniladi, orfografiya, fonetika, grammatika, so’z yasalishiga suyanadi va suyaniladi, orfografiya, fonetika, grammatika, so’z yasalishiga suyanadi va h.k. So’zni morfemik tomondan tahlil qilish uning ma’nosini tushunishga h.k. So’zni morfemik tomondan tahlil qilish uning ma’nosini tushunishga yordam beradi. Tilning hamma tomonlari bir-biri bilan o’zaro bog’langan yordam beradi. Tilning hamma tomonlari bir-biri bilan o’zaro bog’langan bo’lib, o’qitishda buni albatta hisobga olish kerak. bo’lib, o’qitishda buni albatta hisobga olish kerak.

Free Powerpoint Templates Page 15 Tilga sezgirlikni o’stirish tamoyili. Til – juda murakkab hodisa, uning Tilga sezgirlikni o’stirish tamoyili. Til – juda murakkab hodisa, uning tuzulishini, sistemasini fahmlab olmay turib, sal bo’lsa-da, uning tuzulishini, sistemasini fahmlab olmay turib, sal bo’lsa-da, uning qonuniyatlarini, o’xshashliklarini o’zlashtirmay turib uni yodda saqlab qonuniyatlarini, o’xshashliklarini o’zlashtirmay turib uni yodda saqlab bo’lmaydi. Bola gaplashish, o’qish, eshitish bilan til materiallarini yig’adi, bo’lmaydi. Bola gaplashish, o’qish, eshitish bilan til materiallarini yig’adi, uning qonunlarini o’zlashtiradi. Natijada kishida tilga sezgirlik (til uning qonunlarini o’zlashtiradi. Natijada kishida tilga sezgirlik (til hodisalarini tushunish) xususiyati shakllanadi; tilni egallash mumkin hodisalarini tushunish) xususiyati shakllanadi; tilni egallash mumkin emas. emas.  Nutqning ifodaliligiga baho berish tamoyili. Bu tamoyil til hodisalarining Nutqning ifodaliligiga baho berish tamoyili. Bu tamoyil til hodisalarining tushunmay turib savodli yozish, nutq madaniyati vositalarining xabar tushunmay turib savodli yozish, nutq madaniyati vositalarining xabar berish funksiyasini tushunish bilan bir qatorda, uning ifodalilik (uslubga berish funksiyasini tushunish bilan bir qatorda, uning ifodalilik (uslubga oid) funksiyasini tushunishni, mazmuninigina emas, balki so’z va nutq oid) funksiyasini tushunishni, mazmuninigina emas, balki so’z va nutq oborotlarining, tilning boshqa badiiy-tasviriy vositalarining hissiy oborotlarining, tilning boshqa badiiy-tasviriy vositalarining hissiy ottenkalarini ham tushunishni ko’zda tutadi. Bu tamoyilga amal qilish ottenkalarini ham tushunishni ko’zda tutadi. Bu tamoyilga amal qilish uchun birinchi navbatda, badiiy adabiyotlardan, shuningdek, tilning uchun birinchi navbatda, badiiy adabiyotlardan, shuningdek, tilning funksional-stilistik xususiyatlari aniq ifodalangan boshqa matnlardan funksional-stilistik xususiyatlari aniq ifodalangan boshqa matnlardan foydalanish talab etiladi. foydalanish talab etiladi.  Og’zaki nutqni yozma nutqdan oldin o’zlashtirish tamoyili. Bu tamoyil ham Og’zaki nutqni yozma nutqdan oldin o’zlashtirish tamoyili. Bu tamoyil ham kishi nutqining rivojlanishiga ta’sir etadi va til o’qitish metodikasini kishi nutqining rivojlanishiga ta’sir etadi va til o’qitish metodikasini tuzishda xizmat qiladi. tuzishda xizmat qiladi. Ona tili o’qitish Ona tili o’qitish

Free Powerpoint Templates Page 16Boshlang'ich sinflarda ona tili ta`limining samaradorligi  Shunday qilib, boshlang'ich sinflarda ona tili ta`limining samaradorligi `oqitish metodini to`g`ri tanlash, “Ona tili” fanining amaliy yo`nalishidan kelib chiqib, ta`lim jarayonida ko`proq o`quvchini o`ylashga, fikrlashga undovchi, o`quv topshiriqlarini ishga solish, o`quvchilarda bilish - o`rganish ehtiyojini yuzaga keltiradigan dars shakllaridan foydalanish singarilar bilan bog`liq.  O`quvchini ta`lim jarayonining sub`ektiga aylantirishda ta`limiy o`yinlar hal qiluvchi omillar sanaladi. Ona tilidan tashkil etiladigan didaktik o`yinlar o`quvchini izlanishga, ijodiy faoliyat ko`rsatishga, o`rganilayotgan til hodisalarining mohiyatini aniqlab, hukm va xulosalar chiqarishga undaydi. Ta`limiy o`yinlar har bir o`quvchiga o`zini namoyish etish, o`z fikr – mulohazalarini himoya qilish, topshiriqni shavqu - zavq bilan bajarish imkoniyatini beradi. Har bir shaxsda tarbiyalanishi zarur bo`lgan ijobiy sifatlar: tezkorlik, sezgirlik, topqirlik, xushyorlik, qat`iyatlik, bilimdonlik, mustaqillik, tadbirkorlik, ijodkorlik kabilar ko`pincha ta`limiy o`yinlar orqali tarkib toptiriladi.

Free Powerpoint Templates Page 17 Ona tilidan tashkil etiladigan ta`limiy o`yinlar oldin egallangan bilimlarni faqat xotirada tiklashni va uni takrorlashni, shu egallangan bilimlarni qisman yangi sharoitda (notanish sharoitda) qo`llashni va tomomila yangi sharoitda qo`llashni talab etishi mumkin.  Dars mashg`ulotlarida faqat bir xildagi o`yin - topshiriqlar bilan cheklanib qolmay, balki ko`proq ijodiylikka undovchi o`yin – topshiriqlarga e`tiborni kuchaytirishga to`g`ri keladi. Zero, o`quvchilarni fikrlashga, o`ylashga, matn yaratishga o`rgatmasak, hozirgi zamon darsiga qo`yilgan muhim talab shaxsning rivojlanishiga erishib bo`lmaydi.

Free Powerpoint Templates Page 18““ Tez top” o`yini.Tez top” o`yini.  O`qituvchi o`quvchilarga xalq maqollaridan namunalar aytadi. O`quvchilar esa bunday maqollar qatorini davom ettiradi. Ulardan sanoq sonlarni aniqlaydilar hamda shu maqollarning ma`nolari ustida ish olib boradilar. Sonlarni o`z ichiga olgan maqollarni belgilangan miqdorga yetkazib, ularning ma`nosini tushungan va izohlab bera olgan o`quvchilar o`qituvchi tomonidan rag`batlantiriladi.  Namuna: “Bir bolaga etti mahalla ota-ona”, “Sanamay sakkiz dema”, “Bir yil tut ekkan kishi, yuz yil gavhar teradi”, “Bir kalla - kalla, ikki kalla tilla”...

Free Powerpoint Templates Page 19XULOSAXULOSA  SHuni aytib o’tish kerakki, bog’lanishli nutq SHuni aytib o’tish kerakki, bog’lanishli nutq maktablarda alohida bo’lim sifatida maktablarda alohida bo’lim sifatida o’rganilmaydi. U til fanining boshqa bo’limlari o’rganilmaydi. U til fanining boshqa bo’limlari bilan bog’langan holda o’rganiladi. bilan bog’langan holda o’rganiladi.

Free Powerpoint Templates Page 20Adabiyotlar rAdabiyotlar r o`o` yхati:yхati:  Yu.K.Babanskiy “Hozirgi zamon umumta’lim maktablarida Yu.K.Babanskiy “Hozirgi zamon umumta’lim maktablarida o`qitish metodlari” Toshkent-“O`qituvchi” 1990y.o`qitish metodlari” Toshkent-“O`qituvchi” 1990y.  Maxmudov M. “Maktabda muammoli ta’limni tashkil qilish” Maxmudov M. “Maktabda muammoli ta’limni tashkil qilish” Toshkent-“O`qituvchi” 1981y.Toshkent-“O`qituvchi” 1981y.

Похожие

Aniqlovchi olamiga sayohat

Ikkinchi darajali bo'laklar, turlari - aniqlovchi, to'ldiruvchi, ularning turlari va ifodalanishi

Gapning ajratilgan bo'laklari

Gapning uyushiq bo’laklari 3

Olmosh so’z turkumi. Olmoshning ma’no turlari