Yosh fiziologiya va gigienasi fanining vazifasi - Медицина - Презентации

Yosh fiziologiya va gigienasi fanining vazifasi

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1677.12890625 KB

Company nameYosh fiziologiya va gigienasi fanining vazifasi

Reja: 1. Yosh fiziologiya va gigienasi predmeti. 2. Bolalar va o’smirlar gigienasining asosiy vazifalari 3. Yosh fiziologiya va gigienasi fanining ahamiyati 4. Yosh fiziologiya va gigienasi tekshirish usullari. 5. Yosh fiziologiya va gigienasining boshqa fanlar bilan aloqasi 6. Yosh fiziologiya va gigienasining rivojlanish tarixi.

Yosh fiziologiya va gigienasi fani tibbiyot fanlari bo’lmish odam anatomiyasi, fiziologiyasi va umumiy gigiena fanlarining asosiy tarmog’i hisoblanadi. Anatomiya so’zi grekcha anatomno so’zidan olingan bo’lib, “kesaman” degan ma’noni bildiradi, ba’zi tibbiy fanlarning asosi hisoblanadi. Fiziologiya so’zi grekcha so’z bo’lib, “tabiat” va “bilim” degan ma’noni anglatadi. Fiziologiya anatomiya fani bilan chambarchas bog’liqdir, chunki anatomiya a’zolarning tuzilishini ularning vazifasiga bog’liq holda shaklllanib borishini o’rgansa, fiziologiya fani organlar va organizm xayoti jarayonlarini o’rganish bilan shug’ullanadi. Fiziologiya fani biologiya fanlarining muhim tarmoqlaridan bo’lib, organizm, undagi a’zolar, to’qimalar hujayralar, va hujayra strukturasi elementlarining funktsiyalarini tashqi muhitga bog’lab, har tomonlama chuqur o’rganadi. Odam anatomiyasi - odam tanasining shakli, tuzilishi va rivojlanishining ichki hamda organizm funktsiyalarining o’zaro ta’sirini tashqi muhitga bog’lab o’rganadigan fan.

Yosh fiziologiyasi turli yoshdagi organizmlarning rivojlanish jarayonida organlar tizimi va butun organizmda sodir bo’ladigan o’zgarishlarni o’ziga xos yosh xususiyatlarini o’rganadi. Bola organizmi katta odam organizmidan tubdan farq qiladi. Demak, bola organizmi faqat katta odam qolipi bo’lmay, balki hajmi, fiziologik xususiyatlari va tashqi muhitga moslashishi bilan farq qiladi. Bolalar va o’smirlar fiziologiyasining asosiy o’rganadigan ob’ekti bolalardir.

Yosh fiziologiyasi organizmning indivilual rivojlanish jarayonida funktsiyalar evolyutsiyasini ko’zatib boradi, fiziologik jarayonlarni o’zaro munosabatlari va ular o’rtasida bog’lanish sabablarini aniqlaydi. SHu bilan birga yuksak darajada tuzilgan materiya, ya’ni bosh miya po’stlog’ining organlar va umuman butun organizm faoliyatida yetakchi rol o’ynashini tushunib olishga yordam beradi. O’sib rivojlanib kelayotgan bola organizmining turli davrlarida, har xil organ va tizimlarning faoliyati bir qator o’ziga xos xususiyatlar bilan harakterlanadi. Gigiena fani grekcha so’z bo’lib, foydali degan ma’noni bildiradi. U tashqi muhit omillarining ( kimyoviy, fizikaviy, ijtimoy va xokazo)inson salomatligiga ta’sirini o’rganadigan va olingan ma’lumotlarga tayangan holda tashqi muhitni sog’lomlashtirish, inson sog’lig’ini mustaxkamlashning me’yor va qoidalarini ishlab chiqadigan, ayniqsa yuqumli kasalliklarning oldini oladigan, ishlash qobilyatini oshiradigan, umrni uzaytirish tadbirlarini ishlab chiqadigan fandir.

Bolalar va o’smirlar gigienasining asosiy vazifalari Bolalar va o’smirlar gigienasining asosiy vazifalari quyidagilardan iborat: Bolalar va o’smirlar sog’lig’ini saqlash. Bu masalani xal qilish biologik va ijtimoiy omillar, tashqi muhit ham da umumiy taraqqiyot qonunlarining bolalar va o’smirlar organizmiga ta’sirini aniqlash imqonini beradi. Har bir yoshga oid davrga xos kasalliklarning kelib chiqish sabablarini aniqlash esa kasallikning oldini olish chora – tadbirlarini belgilaydi va xayotga tadbik etish imqoniyatini yaratadi.

Yosh fiziologiya va gigienasi fanining ahamiyati Inson sog’ligini muxofaza qilish va mehnat qobilyatini ko’tarish haqida g’amxo’rlik qilish muxim davlat vazifalaridan biri hisoblanadi. Bu vazifalarni xal etishda, jumladan kasalliklarning oldini olish, sog’lom turmush tarzini targ’ib qilishda tibbiyot xodimlari bilan bir qatorda pedagoglar ham katta kuch bo’lib xizmat qiladilar. Zamonaviy bilim berish uchun avvalo murabbiy o’sib, rivojlanib kelayotgan avlodning turli davrlardagi o’zgarishlarini, tashqi muhit sharoitining bola organizmiga ta’sirining gigienik ahamiyatini bilib olgandagina o’quv – tarbiya jarayonini to’g’ri tashkil eta oladi. Avlodni jismonan sog’lom, aqliy va ruxiy jixatdan tetik, qaddi – komati kelishgan qilib tarbiyalash uchun har qanday o’qitish shaklidagi bilim muassasalari tarbiyachi va o’qituvchilari yosh fiziologiya va gigienasi fani asoslari haqidagi bilimga ega bo’lishlari kerak .

Yosh fiziologiya va gigienasisining rivojlanish tarixi . O’sib kelayotgan avlodning sog’liq darajasi joriy etilgan sog’lomlashtirish gigiena tadbirlarining natijasi o’larok, kelgusida yana qanday qo’shimcha gigienik tadbirlar ko’rish kerakligini ham belgilab beradi Avlodni jismonan sog’lom, aqliy va ruxiy jixatdan tetik, qaddi – komati kelishgan qilib tarbiyalash uchun har qanday o’qitish shaklidagi bilim muassasalari tarbiyachi va o’qituvchilari yosh fiziologiya va gigienasi fani asoslari haqidagi bilimga ega bo’lishlari kerak .

O’zbeqistonda xizmat ko’rsatgan tabib, gigienist olim U.R. Ubaydullaev odam organizmiga tashqi muxitning ta’sirini nazariy va amaliy jixatdan o’rgandi. Jumladan paxta dalalariga sepiladigan pestittsidlarning odam organizmiga zararli ta’sirini o’rganib, uning ta’sirida kasallangan bemorlarni davolash usullarini ishlab chiqdi. Gigiena sohasida ko’pgina ilmiy tadqiqotlarni olib borgan gigienist olimlardan biri T.M.Toxirovdir. u atrof muhit havosini kimyoviy va biologik ifloslanishi,ularni biologik baholash usullari ustida ilmiy izlanishlar olib borgan.

Adabiyotlar: 1. Solixova M.M., Sodiqov Q. Odam anatomiyasi T., O`qituvchi. 1993. 2. Sodiqov Q. O`quvchilar fiziologiyasi va gigiyеnasi. T. O`qituvchi. 1992. 3. www.ziyonet.uz

Похожие

Tayanch harakat apparatlarini yosh hususiyati va gigienasi

Ovqat hazm qilish tizimininig yosh xususiyatlari va ovqatlanish gigienasi

Yurak – qon tomir nafas sistemasining yosh xususiyati va gigienasi

Patologik fiziologiya

Ko’rish va eshitish organlarining yosh xususiyatlari gigienasi. Yaqindan ko’rish va uni oldini olish