Vabo va o’lat - Медицина - Презентации

Vabo va o’lat

Загружено в:

22.12.2023

Скачано:

0

Размер:

1643.2666015625 KB

Vabo (cholera) — ingichka ichakning zararlanishi, intoksikatsiya, umumiy ahvolning ogʻirlashuvi va organizmning suvsizlanishi bilan davom etadigan oʻtkir infeksion kasallik; oʻta xavfli ichak kasalliklaridan biri hisoblanadi. Mavzu: Vabo va o’lat

◦ Vabo kassaligining kelib chiqish tarixi. ◦ Vabo dastlab (1816) Hindistonda — Gang daryosi vodiysida paydo boʻlgan; u yerda turmush sharoiti ogʻir boʻlganligi uchun aholining bir qismi boshqa davlatlarga keta boshlaydi. Natijada V. Yevropaga, keyinchalik butun dunyoga, chunonchi Birma (1819), Yava va Borneo orollari, Xitoy (1820), Eron (1821), Yaponiya hamda Rossiyaga (1822) tarqaladi. 1823— 1925 yil larda Rossiyada Vabo epidemiyasi 55 marta qayd qilingan. Turkiston oʻlkasiga V., asosan, Afgʻoniston va Erondan oʻtgan.V. Ning klassik V. Va El-Tor V. Si degan 2 turi bor. Shunga koʻra, Vabo mikrobi (vibrion deb ataladi) klassik V. Vibrioni va ElTor vibrioni deb ataladigan ikki xilga ajratiladi. Klassik V. Vibrionini 1883 yil R Kox, El-Tor V. Vibrionini esa 1906 yil Sinay ya. O. Da Gotshlix topgan

Vabo mikrobi V. Vibrioni salgina bukilgan va ikki uchi yumaloqlangan tayoqcha boʻlib, boʻyi 1,5—4 mk va eni 0,2— 0,4 mk. V. Vibrioni daryo suvida 18 kundan 5 oygacha, muzda bir necha oy, ariqlarda bir necha kun, dengiz suvida ikki hafta, sovuq vaqtda najasda bir necha oy, axlat chuqurlarida 3 oygacha, ichki kiyimlarda 2 oy, qum tuproqda bir necha oy, suv havzalarida 15—30 kun, sut va yogʻda bir oygacha, kartoshkada 2 haftagacha, hoʻl mevada bir necha kungacha, pivoda 3 soatdan 5 kungacha tirik turadi. Dezinfeksiyalovchi moddalar vibrionni tez oʻldiradi. Suv qaynatilganda ham vibrion tez oʻladi. Oldini olish Chet ellardan V. Oʻtib qolmasligi uchun davlat chegaralarida sanitariya muhofazasi choralari koʻriladi, aholi yashaydigan joylarni, shuningdek oqova suvlarni tozalash, suv havzalarini sanitariya ahvolini himoya qilish, suv taʼminoti, oziq-ovqat va umumiy ovqatlanish korxonalari muntazam nazorat qilinadi, pashsha yoʻqotiladi, sanitariya- gigiyena chora-tadbirlari kuchaytiriladi va h. K. Yuqorida koʻrsatilgan tadbirlardan tashqari, suv va oziqovqatni yuqumsizlantirish va shaxsiy gigiyenaning ahamiyati katta.

Davo organizmning suv-tuz maromini rostlash, qon, plazma, fiziologik eritma, Ringer eritmasi, trisol, disol, atsesol, xlosol, reomakrodeks va boshqa eritmalarni toʻxtovsiz quyish, antibiotiklar berish, organizmning umumiy ahvolini yaxshilash choralarini koʻrishdan iborat. ◦ Vabo kassaliginig davolash yo’llari

O’lat Oʻlat, toun — odam va hayvonlarning oʻtkir yuqumli karantin kasalligi. Odamda umumiy ahvolning ogʻirlashishi, intoksikatsiya, tana haroratining koʻtarilishi, limfa bezlari, oʻpka va boshqalar aʼzolarda yalligʻlanish, sepsis rivojlanishi bilan kechadi. Kasallik tez tarqalishi va koʻplab bemorlar nobud boʻlishi tufayli Oʻ. Oʻta xavfli yuqumli kasalliklar sinfiga kiritiladi.

Alomatlar yengil bo’lishi mumkin bo’lsada, ba’zi avval sog’lom bo’lgan odamlarda bakteriyani yutganlaridan so’ng 1-5 kun o’tib kuchli ich ketishi rivojlanadi. Vabo tez tibbiy yordam talab qiladi. Bemor hayotini saqlab qolishda gidratatsiya (og’ir hollarda vena ichiga) va antibiotiklar muhim o’rin tutadi. Vabo – o`tkir ichak kasalligi, infeksiya orqali chaqiriladi. Yoz mavsumida ko`p uchraydi. suv va ovqat mahsulotlarini iste`mol qilish, zararlangan suv havzalarida cho`milish. Belgilari. Diareya (najas massalari oqish rangda) defekatsiyaga tez chaqiruvlar, qayt qilish, tana suvsizlanishi, umumiy holsizlik, tana haroratini 34.5oC gacha tushishi, chanqash, muskullar titrashi, teri qurishi, bosh aylanish, arterial gipotenziya, ovoz bo`g`ilishi kuzatiladi. Diagnostika. Qusuq, axlat massalarini bakteriologik tekshiruvi, serologik tekshiruvlar, mikroagglyutinatsiya, vibrionlar immobilizatsiyasi . Davolash. Regidratatsion muolajalar Poliion eritmalar Tetrasiklin qatori antibiotiklar. Asoratlar. Pnevmoniya, tromboflebit, yiringli yallig`lanish (flegmona, abses), ichak ishemiyasi, miokard infarkti, bosh miya qon aylanishi buzilishi, og`ir hollarda o`lim holati. Ovqatlanish joylarida, ishlab chiqarishda sanitar- gigiyenik normalarni saqlash, faqatgina qaynatilgan suvni ichish.

Mamlakatimizda vaboning oldini olish va tarqalishiga yo‘l qo‘ymaslik maqsadida Sanitariya-epidemiologiya xizmati tomonidan olib borilayotgan tadbirlar, aholini sanitariya-epidemiologik osoyishtaligini ta’minlashga yo‘naltirilgan bo‘lib bunday ishlar muntazam amalga oshirib boriladi. Respublika bo‘yicha amalga oshirilayotgan profilaktik va epidemiyaga qarshi tadbirlar natijasida o‘lat, sariq isitma, virusli gemorragik isitmalar, parranda grippi kabi karantin va o‘ta havfli yuqumli kasalliklar, jumladan vabo kasalligini respublika hududiga chetdan kirib kelishi va aholi o‘rtasida tarqalib ketishiga yo‘l qo‘yilmadi. Kasallik mavsumiy xususiyatga egaligi sababli, issiq kunlar mavsumida, har haftada ochiq suv havzalaridan namunalar olinib, vabo vibrionlari va shu oilaga yaqin vibrion (AG va NAG vibrionlar)larga tekshirilishi amalga oshirib kelinadi. AG vibrionlari – bu to‘g‘ridan to‘g‘ri vabo kasalligini keltirib chiqaradigan vibrionlar sanaladi.

Thank you for your attention

Похожие

O’lat, vabo sarg’ayma isitma kabi siyrak uchraydigan kasalliklarni keltirib chiqargan alohida xavfli infeksiyalar haqida

Patogen oʼta xavfli bakteriyalar. Vabo, kuydirgi, qoʼzgʼatuvchilari

Yuqumli kasalliklar

Odamda uchraydigan yuqumli kasalliklari

Yuqumlik kasaliklar 2