ОИТС ҳақида тушунча. Келиб чиқиш сабаблари, ривожланиши, эпидемиологияси - Медицина - Презентации

ОИТС ҳақида тушунча. Келиб чиқиш сабаблари, ривожланиши, эпидемиологияси

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

453.294921875 KB

BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI «FIZIKA MATEMATIKA» FAKULTETI 3-E GURUH AMINOV ALIJON

МАВЗУ: ОИТС ҳақида тушунча. Келиб чиқиш сабаблари, ривожланиши, эпидемиологияси

ОИТС вируси 1983 йилга келиб аниқланди ва уни ҳар хил номлар билан атала бошланди. АҚШнинг рак касаллигига қарши миллий иниститутининг Робэрт Галло раҳбарлигидаги иммунология вирусология бўйича бир гуруҳ олимлари Т-ҳужайрали лейкознинг қўзғатувчисини аниклашди. Т- ҳужайрали лейкоз Кариб ҳавзаси давлатлари ва жанубий Японияда 1970 йиллар охирида рўйхатга олинган бўлиб, беморларда касаллик жуда ҳам оғир кечган ва улар 3-4 ой давмида вафот этган.

1984 йилнинг бошида Америкалик олимлар НТLV-3 ва LАVга жуда ҳам ўхшайдиган, яъни улар билан бир хил бўлган янги вирус топилганлари хақида матбуота хабар бердилар. Шунинг учун бу вирусни НТLV -3 LАV қўзғатувчиси деб белгилайдиган бўлдилар.

1986 йилда вирусларни номлаш қўмитаси ОИТС қўзратувчисига янги ном, яъни ОИВ (одам иммунатақислик вируси), (ВИЧ), ҚНИВ- ном бериш тўғрисида таклиф киритди ва шу кундан бошлаб у ОИВ деб номланадиган бўлинди. Шундай қилиб, янги касаллик, яъни ОИТС пайдо бўлганлиги тўғрисида мақолалар чоп этилганидан сўнг 2 йил ўтгач касаллик қўзғатувчиси аникланди, шунингдек 2,5 йил ўтгач эса унииг ташхислаш услуби ишлаб чиқилди.

2000 йил охирида ОИВ инфекциясига 50 млн. инсон чалингаи бугунги кунда 33,6млн. одамлар ОИВ инфекцияси ва ОИТС билан яшамокда, 16,3 млн. киши ҳалок бўлган улардан 3,6 млн. 15 ёшга етмаган болаларни ташкил этади. ОИТС ва ОИВга чалинганларни 95% ривожланиётган мамлакатларга тўғри келади.

Ҳозирги кунда 1 минут давомида 11 киши (эркаклар, аёллар ва болалар) ОИВ инфекциясига чалинмоқда. ОИВ инфекциясининг эпидимологик маркази Африка ҳисобланади. Бугунги кунда Африка континетида 22,3 млн.дан ортиқ катта ёшдагилар ва 1 млн.дан ортиқ болалар ОИВ инфекцияси билан яшамоқдалар. Фақатгина 1998 йилнинг ўзида Африкада 2 млн. киши ОИТСдан ҳалок бўлган. Шу йил Африка континентида ҳар куни 5,5 минг киши ОИТСдан ҳалок бўлган. Ота- онасидан ОИТС асорати орқали етим қолган болаларнинг 95% Африкага тўғри келади.

Россия давлатининг ОИТСга қарши кураш илмий методик марказининг маълумотларига қараганда 1987 йил 1 январидан 2000 йил 1 ноябиригача 68583 киши ОИВ инфекциясига чалинган бўлиб, улардан 1080 таси болаларга туғри келади. Шу даврда ўлганлар сони 639та катта ёшдагилар 113 та болаларга тўғри келади. Юқоридаги кўрсатгични қўйидаги кўринишда ҳам бериш мумкин. Москва вилоятида 12515, Масква 9104, Иркутск вилоятида 7049, Тюмен вилоятида 2407

Касалликни яширин (инкубацион) даври, 2-3 ҳафтадан 1-2 ойгача ва айрим маълумотларга қараганда 3- 5 йилгача давом этиши мумкин. Касаллик жинсий йўл билан юқса яширин даври қисқа бўлади. Гомосексуалистларда яширин давр 8 йилгача давом этади.

ДИАГНОСТИКАСИ. 1. 60дан ёш одамларда Капоши саркоми аниқланса; 2. 2-3 ойдан узоққа чўзиладиган сурункали ич кетар касаллигида энтеропатоген микроблари топилмаган ва кўп миқдорда криптоспоридиум топилган ҳолларда; 3. Узоқ чўзиладиган номаълум иситма кўзатилганда (3 ойдан ортиқ); 4. Марказий нерв системасииинг лимфомаси ривожланганда; 5. Одамдаги химиотерапия усули билан даволашда тузалмайдиган ва пневмония аниқланганда; 6. Бемор сабабсиз озиб, 10%дан кам бўлмаган оғирлигини йўқотганда; 7. Номаълум этиологияли лимфопения бўлганда; 8. Ҳар хил бактериялар, замбуруғлар вируслар, бир ҳужайрали содда жониворлар қўзғатадиган ва тез-тез қайтарилиб турадиган зкзоген ва эндоген инфекциялар кўзатилганда; 9. Доимий кам қувватлик ва кечаси кўп терлаш кўзатилганда;

Даволаш принципи 1. ОИТС вирусига таъсир қилиш. 2. Оргаиизмиинг иммун ҳолатини яхшилаш, яъни иммунотимулация усули. 3. Пайдо бўлган ҳар турли оппортинустик (ёндош) касалликларга қаратилган даво усуллари.

Дунё соғлиқни сақлаш ташкилоти томонидан махсус дастур таёрланди. Дастурнинг асосий босқичлари қуйидагилардан иборатдир: 1. Санитария тарғиботи. 2. Жинсий алоқа билан вирусни юқишини тўхтатиш. 3. Гиёҳванд моддаларни инекция орқали олганда вирус юқишини тўхтатиш. 4. Вертикал (ҳомилали бемор аёлдан болага юқиши) йўл билан юқишни тўхтатиш. 5. Вирусни қон, қон маҳсулотлари ва кўчириб ўтказиладиган органлар орқали юқишига қарши курашиш. 6. Соғлиқни-сақлаш мутахасислари тарғиботчилардир. 7. Эпидемиологик назорат.

Репродуктив саломатлик Репродуктив сўзи Лотинчадан re- тикланиш, такрорланиш, produco-яратаман маъносини англатади. Репродуктив-биологияда организмнинг ўзига ўхшаш организмларни яритиши, кўпайиши маъносини билдиради. Репродуктив саломатлик, яъни аёлнинг қачон ва қандай шароитларда она бўлишини навзорат қилиш, онанинг ҳам ва ундан туғилажак боланинг ҳам саломатлиги учун мақбул шарт-шароитларни яратиш дегани.

Репродуктив саломатлик масаласи фақат оилада туғилажак болалар сонини чеклашгина эмас, балки у ичига кенгроқ масалаларни қамраб олади. Бунга асосий эътибор оилада оилалар фаровонлигини таъминлаш, уларда ижобий психологик иқлимнинг ҳукм суриши, оналар ва болалар саломатлигини сақлаш, оилаларининг том маънода мустақкамлигини таъминлаш кабилар назарда тутилади.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT !!! X a y r !

Похожие

Невроз ва унинг юзага чиқиш сабаблари ва оқибатлари

Соғлом ва бемор организм ҳақида тушунча. Ирсият ва саломатлик

Механик сариклик сабаблари

Вирусли гепатит В

Коммуникация асослари. Муомала санъати ҳақида тушунча. Вербал ва новербал мулоқатлар