O’sma kasalliklari – ijtimoiy gigiyenik muammo sifatida - Медицина - Презентации

O’sma kasalliklari – ijtimoiy gigiyenik muammo sifatida

Загружено в:

03.05.2023

Скачано:

0

Размер:

818.5 KB

O’sma kasalliklari – ijtimoiy gigiyenik muammo sifatida

Rak dunyoda o’lim havfi kuchli bo’lgan kasalliklardan biri hisoblanadi. Rakning asosiy xususiyatlaridan biri tez boshlanishi va tegishli qismni butkul zararlashidir. Bu xavfli kasallikning eng achinarli tomoni hozirgi vaqtda bolalar orasida ham uchrash chastotasi yuqori.

Butunjahon sog’liqni saqlash tashkiloti 1948-yil 7-apreldan tashkil topib o’z faoliyatini olib bormoqda. Hozirda unda 7mingdan ortiq ishchi hodimlar xizmat qiladi. 150dan ortiq davlatlarda byurolari mavjud. Va asosiy bosh markazi Jenevada joylashgan.

Jahon sog’liqni saqlash tashkiloti 2018-yil malumotiga binoan hozirgi vaqtda har beshtadan bir erkak va har oltidan bitta ayol rakning biron turi bilan turli vaqtlarda kasallanmoqdalar. Shuningdek, rakning bazi turlari ortga chekinmoqda bu esa tibbiyotning eng muvaffaqiyatli yutuqlaridan hisoblanadi. 2018-yilda ekspertlar xulosasiga binoan 18mlndan ortiq yangi tashxis qo’yilgan rak kasalliklarining taxminan 9.6mln kishi hayotdan ko’z yumgan.

Shuningdek faktlarda rakga tashxis qo’yilgandan 5yil keyin ham 43,8mln hayot kechirgan bu esa tibbiyotning bitta joyda to’xtab qolmayotganidan dalolat beradi. Dunyoning deyarli 60% aholisi istiqomat qiladigan Osiyo mintaqasida kasallikka chalinish deyarli yarmini tashkil etadi. 23,4% aholi istiqomat qiladigan yevropada esa rak bilan kasallanganlar ko’p uchrayaydi.

Eng ko’p uchraydigan rak kasalliklari uchligiga o’pka, ko’krak va oshqozon ichak trakti a’zolarida uchraydi. Shuningdek Rossiya uchun 1-o’rin- ko’krak raki, 2-o’rin- prostata, 3-o’rin – oshqozon ichak, 4-o’rin –o’pka raki. Umumiy holda Rossiyaning ozida5mingdan ortiq rakka tashxis qoyilgan. Har yili dunyo bo’yicha 16mln atrofida insonda rak aniqlanadi.

O’zbekistonda 100000dan ortiq bemor rak kasalliklari aniqlanib ro’yxatdan o’tgan. Dunyoda 2012-yilda rakdan o’lganlar soni 8,2mlnni tashkil etgan. Shuningdek 30% dan ko’proq rak kasalliklari oldi olingan . Rossiyada eng ko’p sonda rakka chalingan aholi soni bo’yicha 70-74 yosh oralig’I tashkil etadi: erkaklarning 18,25 va ayollarning 16,3% qismi tog’ri keladi.

2016-yil 9-fevraldan “bolalar raki” termini alohida kiritilgan. Unga binonan 0 yoshdan 15 yoshgacha qayd etilgan rak bolalar raki deb ataladi. Lekin ularning umumiy foizlari dunyo miqyosida unchalik ko’p emas masalan barcha o’sma kasalliklarining 0,5- 4,6%ini bolalar raki tashkil etadi. Umumiy ko’rsatkichlarga binoan jahon miqyosida bolalar raki ko’rsatkichi 50dan 200mln bollar kasallanganligini ko’rsatadi.

Ayollarda uchrashi bo’yicha : sut bezi raki 20,4%. Teri raki 14,7%. Oshqozon raki 5,8%. Bachadon tanasi raki 7,4%. Bachadon bo’yni raki 5,3%. Tuxumdon raki 4,6%. Traxey ,bronx va o’pka raki 3,8%. Limfa va qon yaratuvchi to’qima raki 4,4%. To’g’ri ichak raki 4,7%. Xavfli sifatli o’smalar aniqlanishi bo’yicha Rossiyada erkaklar bo’yicha: Traxeya ,bronx,o’pka 18,9%, Prostata bezi raki 11,9%. Teri raki 10,1%. Oshqozon raki 9,1%. Chambar ichak raki 5,8%. Siydik pufagi raki 4,5%. xiqildoq

Tamaki istemol qilish alohida etiborga molik faktor hisoblanadi rak kasalliklari rivojlanishida. Masalan global miqyosda o’pka rakiga 70% hollarda sabab bo’ladi. malumotlarga qaraganda o’sma kasalliklari soni oshishi davomiyligi 2012-yilda 14mlndan 22mlngacha o’sib borgan.

E’tiboringiz uchun tashakkur !

Похожие

Ayollar jinsiy a’zolarida o’sma oldi va o’sma kasalliklari

Sinf xonalariga qo’yiladigan gigiyenik talablar

Nasl kasalliklari

Buyrak kasalliklari

Bolalar kasalliklari