logo
  1. Главная страница
  2. Презентации
  3. Медицина
  4. Nafasni rivojlantirish texnologiyasi

Nafasni rivojlantirish texnologiyasi

Загружено в:

04.03.2024

Скачано:

0

Размер:

332.087890625 KB
Скачать
Nafasni rivojlantirish texnologiyasi Nafas apparati K o ’ k r a k q a f a s i traxeyao’pkal ar bronxl ar Nafas turlari:01 Nafasni tekshirish metodikasi: - Fiziologik nafas turlari (yuzaki, ko’krak, ko’krak- diafragma); - nafas chastotasi (tezlashgan, me’yorda); - nafas ritmi (aritmik, me’yorda); - burundan nafas olish (me’yorda, qiyinlashgan, yo’q); - og’izdan nafas chiqarish (shakllangan\shakllanmagan); - nafas oqimini shakllanganligi (shakllangan\ shakllanmagan) - nutqiy nafas (fonasiyada nafas chiqarish): og’izdan, burundan, aralash; - nutqiy nafas chuqurligi, davomiyligi va yo’nalganligi (fonasiyada og’izdan nafas chiqarish). Nafasni rivojlantirish texnologiyasi quyidagi bosqichlarni o’z ichiga oladi: I. Diafragmal-qovurg’ali nafas turini shakllantirish hamda og’izgan nafasni uzoq chiqarishni shakllantirish II. Og’izdan va burundan nafas chiqarishni o’zaro farqlash III. Nutqiy nafasni shakllantirish Nutqiy nafasni shakllantirish ishlarini olib borish qoidalari: 1. Nutqiy nafasni shakllantirish ishlari korreksion ishni barcha bosqichlarida amalga oshiriladi. 2. Mashg’ulotlar ovqatdan oldin, 5-8 daqiqa davomida o’tkaziladi. 3. Korreksion ishbi dastlabki bosqichida bitta mashq qo’llanilib, asta-sekin mashqlar soni oshirib boriladi. 4. Bolani toliqtirish mumkin emas, mashqlar soni va murakkablik darajasi qat’iy nazorat qilinishi joiz. 5. Haddan tashqari chuqur nafas olish mumkin emas. 6. Bola mashg’ulot davomida elka va bo’ynini tirishtirishi mumkin emas. 7. Bola qovurg’alararo, diafragmal, qorinni pastki tomoni mushaklarini harakatini sezish kerak. 8. Harakatlar sanoq asosida, ravon, asta-sekin bajarilishi kerak 9. Bir bosqichdan keyingisiga o’tish, avvalgi bosqich maqsadlari to’liq erishilgandan so’ng amalga oshiriladi. 10. Og’izdan nafas chiqarish maxsus moslamalar bilan nazorat qilinadi. I. Diafragmal-qovurg’ali nafas turini shakllantirish hamda og’izgan nafasni uzoq chiqarishni shakllantirish Korreksion ishna dastlabki bosqichlarida bolaning fiziologik nafas turini aniqlash joiz. Buning uchun kaftni bolaning belini yuqori va yon tomonga qo’yiladi. Agar bolada yuzaki nafasi kuzatilsa, taqlid asosida diafragmal-qovurg’ali nafas turini shakllantirish mumkin. Mashqlar : - Logoped bolani qo’lini o’zining beliga qo’yib, bolaga qovurg’alararo mushaklar harakati sezdiriladi. - Bolaga “qornini to’ldirib” nafas olib, so’ng ravon va asta-sekin nafas chiqarish so’raladi. ( 3 – 15 marta bajariladi) Strel’nikova asos solgan nafas mashqlari kompleksini bajarish. Strel’nikovaning nafas mashqlarini bajarish qoidalari: - “hidlash”ni o’rganing. Buning uchun iloji boricha faol burun orqali havoni “so’rib oling”. Kuchli, keskin va faol nafas olish – mazkur metodikaning asosidir. - Ixtiyoriy nafas chiqaring. Ishlanib bo’lgan kislorodni chiqarib tashlash uchun qo’shimcha kuch sarflamang. Og’iz orqali nafas chiqaring va uni nafas olishning ajralmas qismi sifatida qabul qiling. - Mashqlarni sanoq asosida bajaring. Sanoq ritmni bir ma’romda ushlash va talab etilayotgan elementlarni to’g’ri bajarishga yordam beradi. - Barcha mashqlarni nafas olish bilan birga bajaring. - Har bir mashq to’rt karralik asosida bajariladi(4, 8,12,16 va h.z.). - Har bir mashq yaxshi kayfiyatda va ishtiyoq bilan bajariladi. Bola uchun noqulay bo’lgan mashqlarni majburiy tarzda amalga oshirish mumkin emas. Barcha mashqlar singari, Strel’nikova mashqlarini ham tayyorlov mashqlaridan boshlanadi. Tayyorlov mashqlari “hidlash”dan boshlanadi: • Joyda turgan holda qisqa, zarbali (keskin) nafas olishni boshlang. So’ng bu jarayonga joyda turgan holda qadam tashlash qo’shiladi. Har bir qadamda bitta qisqa, keskin nafas olinadi. Maksimal darajada ko’p miqdorda nafas olib, so’ng (nafas olish seriyasidan keyin) – nafas chiqariladi. • Bitta oyoq oldinga qoyiladi va oyoqdan-oyoqga og’irlik solib, 4 ta qisqa, zarbali (keskin) nafas olinadi, so’ng nafas chiqariladi. • Yuqoridagi tayyorlov mashqlaridan so’ng nafas ritmini saqlagan tarzda har bir oyoqda alohida bir necha marta o’tirib turiladi. Tayyorlov mashqlaridan so’ng asosiy mashqlarga o’tiladi. 1. «Kaftlar» mashqi. Boshlang’ich holat – turgan yoki o’tirgan holatda, qo’llar tirsakda bukilib, kaftlar tashqariga qaratiladi. Kaftlar mushtlarga bukiladi va shu bilan bir vaqtda keskin va shovqinli nafas olinadi. 4 marta ketma-ket nafas olib, so’ng nafas chiqariladi. 3-4 soniya dam olinib, mashq yana takrorlanadi. 2. «Pogonchalar» mashqi. Boshlang’ich holat – turgan yoki o’tirgan holatda, oyoqlar yelka kengligidan biroz yaqinroq(torroq) qoyiladi. Yelkalarni bo’shashtirib, boshimizni ko’taramiz. Qo’llar bel sathida ushlab, kaftlar musht holatiga keltiriladi. Nafas olishda bir vaqtning o’zida qo’llar keskin pastga tushiriladi va mushtlar zarba bilan ochiladi. Bu paytda yelka va kaftlarni maksimal darajada taranglashtirishga harakat qilinadi. 4 marta ketma-ket nafas olib, so’ng nafas chiqariladi. 3-4 soniya dam olinib, mashq yana takrorlanadi. Бурун ва оғиз нафаси дифференциацияси Мақсад: боланинг ўз нафас оқими йўналишини фарқлай билиши. Бурун ва оғиз орқали равони нафасни шакллантириш Бурун ва оғиз орқали зарбли нафасни шакллантириш Равон ва зарбли нафасни бирга олиб бориш малакасини шакллантириш Нутқ нафасини шакллантириш Ушбу босқичда иш кетма-кет тарзда олиб борилади. Нутқ жараёнида нафасни тақсимлаш (нафас жараёнида чиқарилаётган хавони бир ҳил бўлакларга бўлиш) Қўшимча ҳаво олмоқ Ушбу машқлар 1 кунда 3 маҳал 5- 8 минутдан бажарилади Бўғ ин Па пап а пап апа Сўз ва сўз бирикмалари Гап Қўшимча ҳаво олиш машқлари Сидел петух на палочке (ҳаво олиш) Считал свои булавочки, (ҳаво олиш) 1,2,3 (ҳаво олиш) В этот счёт выходишь ты. (ҳаво олиш) ХХХ Қор ёғди. Бугун қор ёғди. Бугун майин оппоқ қор ёғди. Кичик гуруҳ учун нафас машқлари “ Хайвонлар” ўйини “ Карнайчи” машқи “ Ғозлар ”, “Қарға” машқлари Ўрта гуруҳ учун нафас машқлари “ Қорнимиз билан ўйнаймиз”, “Хидлаб топиш”, “Футбол”, E’tiboringiz uchun rahmat!

Похожие

Turli nutq buzilishlarida umumiy, mayda motorikani tekshirish va rivojlantirish texnologiyasi
Ruhiy salomatlikni rivojlantirish prinsiplari
Salomatlik texnologiyasi
Spirometriya o’lchash usuli haqida
Analgetiklar. Narkomaniya va uning asoratlari