Yosh buxoroliklar tashkiloti - История - Презентации

Yosh buxoroliklar tashkiloti

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1259.5 KB

Yosh buxoroliklar Yosh buxoroliklar tashkilotitashkiloti

• Yosh buxoroliklar - Buxoro amirligidagi jadidlar partiyasi (firqasi). Dastlab "Tarbiyai atfol" ("Bolalar tarbiyasi") maxfiy jamiyati shaklida tuzilgan. 1910—20 y.larda "YO. b." partiyasi deb atalgan. Unga taraqqiyparvar ziyolilar, savdogarlar va shahar kambag`allari vakillari kirgan. Ular boshida mavjud amirlik tuzumi doirasida demokratik islohotlar o`tkazish, konstitutsiyaviy monarxiya o`rnatish orqali amirning mutlaq hokimligini cheklab qo`yish tarafdori bo`lgan.

 Abdulvohid Burhonov, Mukammil Burhonov, Abdulvohid Burhonov, Mukammil Burhonov, Sadriddin Ayniy, Usmonxo`ja Po`latxo`jayev Sadriddin Ayniy, Usmonxo`ja Po`latxo`jayev (Usmon Xo`ja), Otaulla Xo`jayev, Ahmadjon (Usmon Xo`ja), Otaulla Xo`jayev, Ahmadjon Hamdiy (Abusaidov), Homidxo`ja Mehriy, Musa Hamdiy (Abusaidov), Homidxo`ja Mehriy, Musa Saidjonov, Mirzo Siroj Hakim Yo. b.ning dastlabki Saidjonov, Mirzo Siroj Hakim Yo. b.ning dastlabki tashkilotchilari edi. Keyinchalik uning faoliyatida tashkilotchilari edi. Keyinchalik uning faoliyatida Fitrat, Fayzulla Xo`jayev va Muhiddin Mansurov Fitrat, Fayzulla Xo`jayev va Muhiddin Mansurov katta rol o`ynashdi. Yo.b. iqtidorli yoshlarni katta rol o`ynashdi. Yo.b. iqtidorli yoshlarni Istanbul, Qozon, Ufa, Boqchasaroyga o`qishga Istanbul, Qozon, Ufa, Boqchasaroyga o`qishga jo`natdi. Ular partiyaning moddiy mablag`i jo`natdi. Ular partiyaning moddiy mablag`i hisobidan ta`lim olishgan. hisobidan ta`lim olishgan.

 Fayzulla Xo`jayev va Muhiddin Mansurov Fayzulla Xo`jayev va Muhiddin Mansurov partiyaga katta mablag` ajratgan. Istanbulda partiyaga katta mablag` ajratgan. Istanbulda "Buxoro ta`limi maorif jamiyati" tashkil "Buxoro ta`limi maorif jamiyati" tashkil qilinib, jamiyat a`zolari Turkistonda maorif qilinib, jamiyat a`zolari Turkistonda maorif tizimini rivojlantirishda muhim ishlar qilishdi. tizimini rivojlantirishda muhim ishlar qilishdi. Jamiyatning ko`magi bilan Fitrat va b. Jamiyatning ko`magi bilan Fitrat va b. taraqqiyparvarlarning asarlari Istanbulda taraqqiyparvarlarning asarlari Istanbulda nashr qilinib, Turkiston mintaqasiga nashr qilinib, Turkiston mintaqasiga tarqatildi. Yo. b.ning maqsadi yangi usul tarqatildi. Yo. b.ning maqsadi yangi usul maktablarini ochish, bolalarning savodini maktablarini ochish, bolalarning savodini tezroq chiqarish, ijtimoiy ongini o`stirish, tezroq chiqarish, ijtimoiy ongini o`stirish, maktab, Madrasa, o`quv tizimini isloh qilish maktab, Madrasa, o`quv tizimini isloh qilish edi. edi.

 Buxoroda boshlangan harakat tezda Buxoroda boshlangan harakat tezda Shaxrisabz va Karkigacha tarqaldi. Shaxrisabz va Karkigacha tarqaldi. 1912 y. Buxoroda dastlabki gaz.lar — 1912 y. Buxoroda dastlabki gaz.lar — tojik tilida "Buxoroyi sharif" va tojik tilida "Buxoroyi sharif" va o`zbek tilida "Turon" chika boshladi. o`zbek tilida "Turon" chika boshladi. Gaz.larni moddiy jihatdan ta`minlash Gaz.larni moddiy jihatdan ta`minlash va nashr ishlarini yo`lga qo`yishda va nashr ishlarini yo`lga qo`yishda Muhiddin Mansurov va Mirzo Siroj Muhiddin Mansurov va Mirzo Siroj Hakim muhimrolo`ynashdi. Biroq Hakim muhimrolo`ynashdi. Biroq 1913 y. yanvar 1913 y. yanvar

 da bu gaz.larning faoliyati rus ma`murlari da bu gaz.larning faoliyati rus ma`murlari tomonidan taqiqlab qo`yildi. Istanbulda tomonidan taqiqlab qo`yildi. Istanbulda ta`lim olgan ko`plab buxoroliklarning yurtiga ta`lim olgan ko`plab buxoroliklarning yurtiga kaytishi bilan maorif ishlari yana jonlandi. kaytishi bilan maorif ishlari yana jonlandi. 1914 y.dan boshlab Yo. b. ma`rifatchilikdan 1914 y.dan boshlab Yo. b. ma`rifatchilikdan siyosat sohasiga o`tdilar. Yo. b. amirlik siyosat sohasiga o`tdilar. Yo. b. amirlik tuzumini isloh qilish to`g`risida dadil fikrlar tuzumini isloh qilish to`g`risida dadil fikrlar bilan maydonga chiqishdi. Ularning ijtimoiy, bilan maydonga chiqishdi. Ularning ijtimoiy, siyosiy, ma`rifatparvarlik faoliyati partiya siyosiy, ma`rifatparvarlik faoliyati partiya mazmunida endilikda yangicha maqsad va mazmunida endilikda yangicha maqsad va yo`nalish kasb etdi. Buxoroda "Ma`rifat" yo`nalish kasb etdi. Buxoroda "Ma`rifat" kutubxonasi va "Barakat shirkati" tuzilib, ular kutubxonasi va "Barakat shirkati" tuzilib, ular kitoblar nashr qilish va xorijda chiqarilgan kitoblar nashr qilish va xorijda chiqarilgan turli adabiyotlar, gaz. va jur.larni Buxoroda turli adabiyotlar, gaz. va jur.larni Buxoroda tarqatish bilan shug`ullanadilar. Bu ishlarda tarqatish bilan shug`ullanadilar. Bu ishlarda A. Burhonov, A. Hamdiy, Mirzo Siroj Hakim A. Burhonov, A. Hamdiy, Mirzo Siroj Hakim faollik ko`rsatishdi. faollik ko`rsatishdi.

• Biroq ularning ma`rifatparvarlik intilishlari avval amir Abdulahad, so`ngra uning o`g`li Olimxon tomonidan katta qarshilikka uchradi. 1917 y. fevral inqilobi Yo. b. ichida kuchlar nisbatining qayta guruxlanishini tezlashtirdi. Astasekin isloh qilish tarafdorlari bo`lgan jadidlarga Abdulvohid Burhonov, islohot sohasida faol harakatlarni qo`llovchi, nisbatan oz sonli yosh jadidlarga Fitrat yetakchilik qildi. Yo. b. Petrograddagi Muvaqqat hukumatga amirlikda demokratik islohotlar o`tkazishni so`rab, 2 marta telegramma yubordi, Fitrat va U. Po`latxo`jayev Petrogradga jo`natildi. Ular Rossiyadan maxsus komissiya kelayotgani sababli Orenburgdan Buxoroga qaytishdi.

 Rus rezidenti A. Ya. Miller Buxoroda U. Rus rezidenti A. Ya. Miller Buxoroda U. Po`latxo`jayev, A. Burhonov va b. bilan uchrashib, Po`latxo`jayev, A. Burhonov va b. bilan uchrashib, Yo. b. talablari bilan qiziqdi. Yo. b. yangi usul Yo. b. talablari bilan qiziqdi. Yo. b. yangi usul maktablari ochish, matbuotga erkinlik berish, xalq maktablari ochish, matbuotga erkinlik berish, xalq hukumati tuzish talablarini ilgari surdi. Buxoro amiri hukumati tuzish talablarini ilgari surdi. Buxoro amiri Olimxon Miller va uning yordamchisi Shulga tuzgan Olimxon Miller va uning yordamchisi Shulga tuzgan manifest matnini ayrim tuzatishlar bilan farmoni oliy manifest matnini ayrim tuzatishlar bilan farmoni oliy tarzida e`lon qildi (1917 y. 7 aprel) Amir farmonida tarzida e`lon qildi (1917 y. 7 aprel) Amir farmonida nufuzli kishilardan iborat majlis tuzish, davlat nufuzli kishilardan iborat majlis tuzish, davlat xazinasini ta`sis etish va mamlakat byudjetini xazinasini ta`sis etish va mamlakat byudjetini belgilash, poytaxtda bosmaxona ochish, sanoat va belgilash, poytaxtda bosmaxona ochish, sanoat va savdoni rivojlantirish, soliklarni tartibga solish, savdoni rivojlantirish, soliklarni tartibga solish, amaldorlar ustidan nazorat o`rnatish va ularga amaldorlar ustidan nazorat o`rnatish va ularga moyana to`lash kabilar tilga olingan edi. moyana to`lash kabilar tilga olingan edi.

 Yo. b.ning Fitrat, Fayzulla Xo`jayev Yo. b.ning Fitrat, Fayzulla Xo`jayev va Usmon Xo`jayev boshchiligidagi va Usmon Xo`jayev boshchiligidagi so`l qanoti farmon e`lon qilingan so`l qanoti farmon e`lon qilingan kunning ertasiga Buxoro sh.da kunning ertasiga Buxoro sh.da katta namoyish uyushtirdi va katta namoyish uyushtirdi va Registonda miting o`tkazdi (q. Registonda miting o`tkazdi (q. Buxoroda 1917 yil aprel namoyishiBuxoroda 1917 yil aprel namoyishi ). 14 aprel). 14 aprel  da amir o`z farmonini bekor qildi.da amir o`z farmonini bekor qildi.

 Yo. b. endi amir hokimiyatiga qarshi yashirin Yo. b. endi amir hokimiyatiga qarshi yashirin kurash yo`liga o`tdi. Ular Buxoro sh.ni tark kurash yo`liga o`tdi. Ular Buxoro sh.ni tark etishga majbur bo`ldi va Yangi Buxoro etishga majbur bo`ldi va Yangi Buxoro (Kogon)ga kelib o`rnashdi. Kogonda ular (Kogon)ga kelib o`rnashdi. Kogonda ular safiga Buxorodan avval chiqib ketgan yirik safiga Buxorodan avval chiqib ketgan yirik savdogar Muhiddin Mansurov o`g`illari savdogar Muhiddin Mansurov o`g`illari (Abdulqodir, Amin, Isom Muhiddinov) va b. (Abdulqodir, Amin, Isom Muhiddinov) va b. bilan kelib qo`shildi. 1917 y. aprel vokealari bilan kelib qo`shildi. 1917 y. aprel vokealari Yo. b. partiyasi ichidagi bo`linishni Yo. b. partiyasi ichidagi bo`linishni chukurlashtirdi va unda A. Burhonov chukurlashtirdi va unda A. Burhonov boshchiligidagi o`ng qanot vaqtinchalik ustun boshchiligidagi o`ng qanot vaqtinchalik ustun keldi. Keyinchalik Yo. b. partiyasidan qisman keldi. Keyinchalik Yo. b. partiyasidan qisman isloxrtlar o`tkazish tarafdori bo`lgan isloxrtlar o`tkazish tarafdori bo`lgan jadidlarning ulamolar bilan bog`langan Ikrom jadidlarning ulamolar bilan bog`langan Ikrom domla boshchiligidagi guruhi ajralib chikdi. domla boshchiligidagi guruhi ajralib chikdi.

Похожие

Shanxay hamkorlik tashkiloti

Fayzulla Xo’jaev

O’zbekistonnig Shanxay Hamkorlik Tashkiloti bilan aloqalari

Buxoro Xalq Sovet Respublikasi

Yosh arxeologlar toʻgaragining tashkil topishi