Shanxay hamkorlik tashkiloti

Shanxay hamkorlik tashkiloti

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1484.251953125 KB

Shanxay hamkorlik tashkiloti www.arxiv.uz

R E J A : 1. S H A N X A Y H A M K O R L I K T A S H K I L O T I T A S H K I L T O P I S H I 2. T A S H K I L O T F A O L I Y A T I 3. T A S H K I L O T G A A ` Z O D A V L A T L A R 4. S H A N X A Y H A M K O R L I K T A S H K I L O T I D A G L O B A L M A S A L A L A R X U L O S A A D A B I Y O T L A R R O ` Y X A T I Shanxay Hamkorlik Tashkiloti www.arxiv.uz

1. Shanxay hamkorlik tashkiloti (SHHT) — mintaqaviy xavfsizlik va iqtisodiy hamkorlik tashkiloti. Xitoyning Shanxay shaxrida 6 mamlakat — Qozogʻiston, Xitoy, Qirgʻiziston, Rossiya, Tojikiston va Oʻzbekiston davlat rahbarlari uchrashuvida tuzilgan (2001 y. 15 iyun). SHHTning vujudga kelish tarixi "Shanxay beshligi" deb atalgan uyushma faoliyati bilan bogʻliqdir. www.arxiv.uz

Shanxay xamkorlik tashkilotining tashkil topishi Xalkaro tashkilotlarning nufuzi va axamiyati ularga dunyoda berilayotgan e’tibor va faoliyatining samaradorligi bilan belgilanadi. SHanxay Xamkorlik Tashkiloti (SHXT) tashkilot sifatida shakllanish va boshlangich tadrijiy rivojlanish jarayonini qiska fursatda bosib utdi. 2001yil 15 iyun kuni Xitoyning SHanxay shaxrida olti mamlakat raxbari SHXTni tuzish tugrisidagi dekloratsiyaga imzo chekdi. Uning doimiy ishlovchi ikki organi – Kotibiyat va Mintakaviy aksilterror tuzilmasini tashkil etishga kelishib oldi. www.arxiv.uz

A`zo davlatlar www.arxiv.uz

Shanxay Hamkorlik Tashkiloti 2003 yil 29 may kuni bulgan Moskva sammitida 2004 yil yanvaridan Pekinda Kotibiyatni, Toshkentda Mintakaviy aksilterror tuzilmasi ijroiya kumitasini ishga tushirishga karor kilindi. Bulardan tashkari, 2003 yil sentyabrda Xukumat raxbarlari kengashi karori bilan savdo-iktisodiy soxada kup tomonlama xamkorlikning uzok muddatli dasturi ishlab chikildi va tasdiklandi. www.arxiv.uz

Shanxay Hamkorlik Tashkiloti faoliyati  Dastlab Qozogʻiston, Xitoy, Qirgʻiziston, Rossiya, Tojikiston davlatlari raqbarlari ("Shanxay beshligi") uchrashuvi boʻlib oʻtgan. Unda chegaradosh mamlakatlar urtasidagi ishonchni mustahkamlash (1996 y.) va qoʻshma chegarada qurolli kuchlar va qurolyarogʻlarni qisqartirish (1997) toʻgʻrisida 2 ta bitim imzolangan edi. 1998 y.dan "beshlik" mamlakatlarining oʻzaro hamkorligi sobiq Sovet Ittifoqi — Xitoy chegarasi boʻylab harbiysiyosiy vaziyatni barqarorlashtirish masalalaridan mintaqaviy xavfsizlik va koʻp tomonlama iqtisodiy hamkorlikni taʼminlash choralariga oʻtishga qaratildi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

Tashkilotning asosiy vazifasi: mintaqaviy xavsizlikni taminlash iqtisodiy hamkorlikni tashkil etish www.arxiv.uz

Shanxay Hamkorlik Tashkiloti  SHHTning Dushanba (2000) sammitida Oʻzbekiston Respublikasi birinchi marta kuzatuvchi sifatida qatnashdi. Ana shu sammitda "beshlik" negizida koʻp tarmoqli tashkilot tuzish toʻgʻrisida taklif ilgari surildi. SHHT taʼsischilaridan biri sifatida ishtirok etish haqidagi qarorni Oʻzbekiston oʻz milliy manfaatlaridan kelib chiqib, Markaziy Osiyo mintaqasidagi harbiysiyosiy vaziyatni hisobga olgan holda qabul qildi. Shanxay sammitida (2001 y. iyun) yangi tashkilotning maksad va prinsiplarini eʼlon qilgan Deklaratsiya, shuningdek, Terrorizm, ayirmachilik va ekstremizmga qarshi kurash toʻgʻrisidagi konvensiya qabul qilindi. www.arxiv.uz

Shanxay Hamkorlik Tashkiloti SHXT doirasida a’zo mamlakatlarning tashki siyosat maxkamalari, iktisodiyot va savdo vazirliklari, xavfsizlik kengashlari urtasida muntazam mulokotlar utkazilmokda. Toshkent sammiti arafasida xam bu idoralar raxbarlarining uchrashuvlari tashkil etildi. Bu tashkilotni rivojlantirishga, uning idorasidagi xamkorlikka muxim axamiyat berilayotganidan yana bir dalolatidir. 2004 yil 17 iyun Toshkent shaxrida SHXTga a’zo davlatlar raxbarlari kengashining majlisi Kozogiston, Xitoy, Kirgiziston, Rossiya, Tojikiston va Uzbekiston Prezidentlarining tor doiradagi uchrashuvi bilan boshlandi www.arxiv.uz

Tashkilotga a`zo,hamkor va kuzatuvchi davlatlar www.arxiv.uz

Shanxay Hamkorlik Tashkiloti Nafakat SHXT mintakasi, balki butun dunyodagi vaziyatga ta’sir kursatib turgan Afgonistondagi vaziyat xam anjuman kun tartibidan urin oldi. Ta’kidlamok jioizki, Afgoniston muammolarini xal kilishga bagishlangan anjuman vaa yigilishlar kupincha bu daavlatning ishtirokisiz utib kelardi. Anikrogi, Afgoniston muammolarini echishda Afgonistonning uzi katnashmas va bunga muxim axamiyat berilmasdi. Buning ob’ektiv va sub’ektiv sabablari bor. www.arxiv.uz

Shanxay Hamkorlik Tashkiloti Tashkilot shtab kvartirasi Pekinda joylashgan A`zo davlatlar soni 6 ta Kuzatuvchi davlarlar soni 4 ta www.arxiv.uz

Tashkilotga a`zo davlatlar rahbarlari , hamkor davlatlar va kuzatuvchi davlatlar rahbarlari www.arxiv.uz

Shanxay Hamkorlik Tashkiloti  Tashkilotning SanktPeterburgda boʻlgan 2 - sammitida (2002 y. iyun) ustav hujjati — SHHT Xartiyasiga imzo chekildi. SHHT ning oliy organi Davlat boshliklari kengashidir. Tashkilot strukturasi Hukumat boshliqlari (bosh vazirlar) kengashi, Tashki ishlar vazirlari kengashi, Tarmoq vazirliklari va idoralari rahbarlari kengashi, Milliy muvofiklashtiruvchilar kengashi va doimiy ishlovchi Kotibiyat (Pekin sh.da joylashgan) xamda Mintaqaviy aksilterror tuzilmasi (MATT; Toshkent sh.da joylashgan)dan iborat. www.arxiv.uz

Terrorizmga qarshi kurashish masalsi  Mintaqaviy aksilterror tuzilmasi 2004- yil 1- yanvardan faoliyat koʻrsatadi. Mazkur tuzilma zimmasiga axborot almashish, chegara va bojxona qoʻmitalarining , maxsus xizmatlarning hamkorligini muvofiqlashtirish, shu orkali terrorchilikning oldini olish vazifasi yuklangan. Shu maqsadda tuzilma tarkibida kengash va ijroqoʻm faoliyati yoʻlga qoʻyilgan.www.arxiv.uz

Bishkek shahrida 2007 - yilgi antiterror masalasi buyicha sammit www.arxiv.uz

Afg`oniston muammosi to`g`risida Afgonistonda markaziy xokimiyat yo`k edi, mamlakatni bulib olib, uziga tegishli xududlarni nazorat kiluvchi guruxlar esa bir-birini tan olmas, bir davrada uchrashishni istamasdi. Endi vaziyat uzgardi. Shu bois Uzbekiston Prezidenti Islom Kaarimov tashabbusi bilan SHXTning Toshkent sammitiga Afgoniston muvakkat ma’muriyati raxbari Xamid Karzay mexmon sifatida taklif kilindi. www.arxiv.uz

Havfsizlik taminlash Harbiy-siyosiy soha barqarorligini taminlash Terrorizmga qarshi kurashish choralarini kurish www.arxiv.uz

Terrorizm masalasi bo`yicha: Ma’lumki, butun dunyoda terrorchilik kuchaymokda. Yadroviy, kimyoviy, biologik, elektron terrorchilik xavfi paydo buldi. SHularni xisobga olgan xolda, SHXT egallagn mintakada taxdidlarni oldini olish uchun yaxlit bir tizim, umumiy mexanizm ishlab chikish maksadga muvofikdir. Tashkilot xavfsizlikni mustaxkamlash borasida amaliy xamkorlikni rivojlantirayotganini ta’kidlash joiz, Toshkentda rasman ochilgan Mintakaviy aksilterror tuzilmasi zimmasiga axborot almashish, chegara va bojxona kumitalarining, maxsus xizmatlarning xamkorligini muvofiklashtirish, shu orkali terrorchilikning oldini olish vazifasi yuklangan. www.arxiv.uz

Quyida tashkilotning xar yilgi davlat rahbarlari yig`ilishlari : 14-15 iyun 2001 yil, Xitoy - Shanxay 7-iyun 2002 yil, Rossiya - Sank-Peterburg 28-29 may 2003 yil Rossiya - Moskva www.arxiv.uz

A`zo davlatlar boshliqlari www.arxiv.uz

17-iyun 2004 yil O`zbekiston - Toshkent 5-iyun 2005 yil Qozog`iston – Ostona 14-15 iyun 2006 yil Xitoy - Shanxay www.arxiv.uz

Muhokamalar jarayoni www.arxiv.uz

16-avgust 2007 yil Qirg`iziston - Bishkek 28-avgust 2008 yil Tojikiston – Dushanbe 15-16 iyun 2009 yil Rossiya - Yekaterenburg www.arxiv.uz

10-11 iyun 2010 yil O`zbekiston - Toshkent 14-15 iyun 2011 yil Qozog`iston - Ostona 6-7 iyun 2012 yil Xitoy – Pekin www.arxiv.uz

Xitoyning Pekin shahrida 2012-yil 6-7 iyun sammiti www.arxiv.uz

Shanxay Hamkorlik Tashkiloti rahbarlar kengashi  Kengashga 6 davlat maxsus xizmatlari rahbarlarining vakillari kiritilgan. Ijroqoʻmda esa oʻzaro tasdiqlangan lavozim oʻrinlariga muvofiq SHHTga aʼzo davlatlardan vakillar ishlaydi. SHHTga aʼzo davlatlar rahbarlari kengashining 2004 y. 17 iyunda Toshkentda boʻlgan majlisida Tashkilotning shakllanish davri yakunlanganligi qayd etildi. www.arxiv.uz

Narkotik vositalar va psixotrop moddalarning tarqalishi muammosi borasida  Majlis yakunlari boʻyicha Toshkent deklaratsiyasi, SHHTning vakolatlari va immunitetlari toʻgʻrisidagi konvensiya, Narkotik vositalar va psixotrop moddalarning noqonuniy aylanishiga qarshi kurashda hamkorlik toʻfisidagi bitim, tashkilot va uning organlari faoliyatiga doir hujjatlar imzolandi.www.arxiv.uz

Harbiy sohadagi xamkorlik to`g`risida www.arxiv.uz

Muammoga oid fikr va muloxazalar  Tashkilotning xar galgi yigilishida harbiy soha yani havfsizlikning muhim omillaridan bo`lganligi uchun alohida to`xtalib o`tiladi. Chunki bugungi kunda siyosiy , harbiy va mafkuraviy kurashlar jadal kechmoqda , shu sababli ushbu muammolar yuzasidan ularni hal etishga doir fikr muloxazalar va hal etishga doir xar-bir davlat boshkig`i takliflarini bayon etadilar. www.arxiv.uz

Havfsizlikni taminlash yo`lida Har – bir davlatning harbiy jihatdan faoliyati : qurol-yaroq boshqa davlatlar bilan harbiy hamkorlik, yadro quroli kabi masalalar ham kuriladi. Bunda har qanday davlat yashirin ish olib borishi taqiqlanadi. Tashkilot muntazam ular faoliyatidan habardor bulib turadi va nazoratni olib boradi. www.arxiv.uz

Transchegaraviy masalalar : www.arxiv.uz

Shanxay Hamkorlik Tashkiloti Transchegaraviy masalalar shunisi bilan harakterlanadiki – bunda bevosita bir qancha chegaradosh davlatlar manfaatlari to`qnashadi. Hech bir davlat o`z manfaatlariga zid faoliyat olib borishni xoxlamaydi. Shu sabali ushbu davlatlar chegaradosh davlatlar bilan har doim ham hisoblashishni yoqtirmaydilar. www.arxiv.uz

Transchegaraviy masalalar Ana endi transchegaraviy masalalarni hal etishda bevosita xalqaro tashkiloylarga murojat qilinadi. Xalqaro tashkilotlar esa xalqaro meyorlarga muvofiq hech bir davlatni mafaatlarini suistemil qilmagan holda masalaning yechimini taklif etadi. Shanxay Hamdo`stlik Tashkiloti ham O`rta-Osiyo davlatlari, Rossiy a va Xitoy masalalarini hal etishni bosh maqsad qilib olgan.www.arxiv.uz

Hamkorlikni kuchaytirish masalasi Oʻzbekiston Respublikasining Tashkilotga aʼzo davlatlar Xavfsizlik kengashlari kotiblarining tegishli milliy mahkamalarning yangi taxdid va xurujlarga qarshi turishdagi hamkorligini mustahkamlash maqsadiga qaratilgan doimiy uchrashuvlarini oʻtkazib turish haqidagi tashabbusi qoʻllabquvvatlandi. www.arxiv.uz

Iqtisodiy masalalar bo`yicha SHHT aʼzo mamlakatlarni xavfsizlik orqali hamkorlik sari boshlaydigan tashkilotdir. Iqtisodiy hamkorlik borasida oldinda transport infratuzilmasini rivojlantirish, tabiiy, mineral xom ashyo zaxiralarini oʻzlashtirish, suv energetika zaxiralaridan unumli foydalanish, ekologiyaga oid va boshqa masalalar hal etishga qaratilgan. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

I.A. Karimov havfsizlik to`grisida: Prezident Islom Karimov ko`p bor ta’kidlaganidek, terrorchilikga karshi kurashda kuporuvchilarni, ularning bazalarini yukotish bilan cheklanib, taxdidlarga fakat kuch bilan javob berish bilan kifoyalanib bulmaydi. Odamlarning ongini zaxarlaydigan, terrorchilikni moliyalashtiradigan markazlarga karshi keskin kurashish kerak. Bu kurash siyosiy, ijtimoiy-iktisodiy mezonlarni xam kamrashi darkor. www.arxiv.uz

Xulosa Xulosa o`rnida Shanxay hamkorlik tashkiloti– minyaqaviy xavfsizlik va iqtisodiy hamkorlikni taminlashdagi o`rni haqida bugungi kunda faqat iliq fikrlar bildirilmoqda. Oʻzbekiston Respublikasining Tashkilotga aʼzo davlatlar Xavfsizlik kengashlari kotiblarining tegishli milliy mahkamalarning yangi taxdid va xurujlarga qarshi turishdagi hamkorligini mustahkamlash maqsadiga qaratilgan doimiy uchrashuvlarini oʻtkazib turish haqidagi tashabbusi qoʻllabquvvatlandi. www.arxiv.uz

Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati: 1. И.А.Каримов. Ўзбекистон XXI аср бусағасида: хавфсизликка тахдид, барқарорлик ва ривожланиш кафолатлари. Т.: Шарқ, 1997. 2. http://www.wikipedia.ru 3. http://www.sectsco.org www.arxiv.uz

Похожие

Yosh buxoroliklar tashkiloti

O’zbekiston Respublikasi prezidenti Shavkat Mirziyoyevning 2018 yildagi ichki va tashqi tashriflari

Birlashgan Millatlar Tashkiloti va uni jahon hamjamiyatda tutgan o`rni

Xitoy. Xitoy va O‘zbekiston munosabatlari

O`zbekiston jahon hamjamiyatiga qo’shilishi