Tarixiy geografiyaning tarix ta’limida tutgan o’rni va roli - История - Презентации

Tarixiy geografiyaning tarix ta’limida tutgan o’rni va roli

Загружено в:

02.05.2024

Скачано:

0

Размер:

601.125 KB

z Tarixiy geografiyaning tarix ta’limida tutgan o’rni va roli REJA:  Tarixiy geografiyaning rivojlanishi  Tarixiy geografiyaning vazifalari  Tarixiy geografiyani o’rganishda tarix fanida tutgan o’rni va roi

z Tarixiy geografiyaning rivojlanishi  Tarixiy geografiya fan sifatida XVI asrda G ‘arbiy Yevropada  vujudga keldi. Uning shakklanishida ikki yirik tarixiy voqea, ya’ni  G ‘arbiy Yevropa mamlakatlarida XV—XVI asrlarda gumanizmning  paydo bo'lishi va Buyuk geografik kashfiyotlar katta ta ’sir  ko‘rsatgan. Uyg'onish davrida odamlarda antik davrga bo‘lgan  qiziqish kuchaygan. Antik dunyoga qiziqish odamlaming antik  davr geografiyasi bilan shug‘ullanishga olib keldi. Tarixiy geografiya  fanida birinchi bor yaratilgan asar „Qadimgi dunyo atlasi“ edi.  Uni XVI asming ikkinchi yarmida flamand geografi A. Orteliy1  yaratgan edi. U o‘z asariga ilova tarzida zamonaviy dunyo atlasini  keltirgan edi.

z Geeren qadimgi dunyo tarixiy geografiyasining asoschisi deb  Niderlandiyaning Leyden universiteti professori Klyuvemi (XVII  asming birinchi choragi) tan olgan.  Geeren tarixiy geografiya fani taraqqiyoti tarixini uch bosqichga  bo ‘ladi:  1. Klyuverdan Sellariusga qadar;  2. Sellariusdan D ’Anvilga qadar;  3. D ’Anvildan Gatterer va Mannertga qadar.  Geeren tarixiy geografiyaning ilmiy fan sifatidagi taraqqiyotiga  galliyalik olim Xristofor Sellarius hissa qo‘shganligini ham alohida  uqtirgan.

z  tarixiy geografiya fani tarix fanlari sirasiga kirib,  insoniyat tarixini o‘tgan davrlar geografiyasini o'rganadi. Bo‘lib  o‘tgan voqea-hodisalaming tarixini haqiqiy baholash uchun o‘sha  davming tarixiy geografiyasini yaxshi bilish kerak. Bu 0 ‘zbekiston,  qolaversa, 0 ‘rta Osiyo tarixini obyektiv, ilmiy asoslangan holda  o ‘rganishda katta ahamiyat kasb etadi. Tarixiy geografiya  zamonaviy geografiya kabi o‘z bo‘limlariga ega bo‘lib, asosan,  to ‘rt yirik bo ‘limdan tashkil topgan:  1. Tabiiy-tarixiy geografiya.  2. Aholi tarixiy geografiyasi.  3. Xo‘jalik (tarixiy-iqtisodiy) geografiyasi.  4. Siyosiy-tarixiy geografiya.

z  Tarixiy geografiya fanining muhim vazifalaridan biri bu -  o'tmishdagi davlatlar siyosiy chegaralarini, tarixiy voqealar bo'lib  o'tgan joylarni aniqlash, shaharlar topografiyasini o'rganishdan  iborat. Tarixiy geografiyaning bu qismi siyosiy voqealar, urushlar  bayoni va ularning davlatlar chegaralarini o'zgarishidagi o'rnini,  hukmdorlar faoliyatini o'rganish bilan uzviy bog‘liqdir. Bunda  voqea-hodisalami chuqur anglab yetish uchun tarixiy geografiya  juda kerak. Masalan, urushlar va ulaming oqibatlarini to'liqroq  tushunish uchun qo‘shinlar harakati, jangning borishi va bo'lib  o'tgan joylarini o'rganish kerak bo'ladi. Bu jihatdan tarixiy  geografiya bir qator tarixiy fanlar — paleografiya, xronologiya,  metrologiya va geraldika kabi fanlar qatorida turadi.

z  Shuningdek,  tarixiy geografiyaning mazmuni, ayniqsa hozirgi zamon nuqtai  nazaridan qaraganda kengroqdir. U ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlami,  milliy-ozodlik harakatlarini kengroq o'rganadi. Tarixiy geografiyani  tarixiy jarayonlarni o'rganuvchi keng mazmunli tarix fanining  bir bo'limi desak adashmaymiz.  Tarixiy geografiya awalo tarix fanini o'rganish uslublariga  tayanadi. Bu haqqoniylik, xolislik va davriylik uslublariga  asoslanib, voqealami yanglish va xatolarsiz, mukammal yoritishdan  iborat. Tarixiy geografiyani o'rganishda qator tarixiy va geografik  manbalardan ham o'z o'm ida samarali foydalanish zarur.

z  E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!

Похожие

Muzeylarning o’quv-tarbiyaviy ishlarda tutgan o’rni

BMT ning xalqaro munosabatlarda tutgan o’rni

Tarix darslarida tarixiy manbalardan, badiiy va boshqa adabiyotlardan foydalanish

Tarix va zamonamiz

Tarix saboqlari va mustaqillik istiqbollari