Тарих ДТС дарси - История - Презентации

Тарих ДТС дарси

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1414 KB

Тарих фанидан янги таҳрирдаги ДТС, модернизация қилинган ва оптималлаштирилган ўқув дастурлари, дарслик ва ўқув қўлланмалари ва уларнинг таҳлили (2 соат c уҳбат - маъруза)

Режа: Тарих фанидан умумий ўрта таълимнинг Д авлат таълим стандарти . Умумий ўрта таълим мактабларида тарих таълимининг мақсади ва вазифалари • Ўқувчиларнинг тайёргарлик даражасига қўйиладиган зарурий талаблар . Тарих фанидан умумий ўрта таълим мактабининг ўқув дастури

Тарихга назар Республикада 1998 йилда (собиқ иттифоқ мамлакатлари ичида биринчилар қаторида) илк бор умумтаълим фанларининг Давлат стандартлари ишлаб чиқилди ҳамда Вазирлар Маҳкамасининг 1999 йил 16 августдаги 390-сонли қарори билан тасдиқланиб, амалиётга жорий этилди. Д Т Сга илк қадамМустақилликгача бўлган давр Ўзбекистон мустақиллигигача бўлган даврда таълимнинг давлат стандартлари ишлаб чиқилмаган, ўқув режа ва дастурлар ўқувчиларнинг ёш, психофизологик хусусиятлари, ақлий имкониятларини ҳисобга олмаган ҳолда, ҳаётий кўникмалар эмас, кўпроқ академик билимлар беришга йўналтирилган.

DARS NIMA

Умумий ўрта таълим давлат стандартларининг таркибий қисмлари Кўникма – ўрганилган билимларни таниш вазиятларда қўллай олиш Малака – ўрганилган билим ва шаклланган кўникмаларни нотаниш вазиятларда қўллай олиш ва янги билимлар ҳосил қилиш Ўқитиладиган фанлар номи, ҳажми ҳамда уларнинг синфлар бўйича тақсимоти белгиланган меъёрий ҳужжат Ўқув режада белгиланган фан ҳажмининг мавзулар бўйича кетма-кетликда тақсимланиши Стандарт бўйича эгалланиши лозим бўлган билим, кўникма ва малакаларни ўқувчилар томонидан ўзлаштирилишини аниқлайдиган мезон Билим – ўрганилган материалларни эслаб қолиш ва қайта тушунтириб бериш Билим, кўникма ва малакалар мажмуаси Таянч ўқув режа Ўқув дастурлари Баҳолаш тизимиД а в л а т т а ъ л и м с т а н д а р т л а р и2807 09 0C 0C 02051B 130A 1F0A 0B050F 28051E1D08051906 10

ўқувчилар ўзлаштириши зарур бўлган билим, кўникма ва малакалар фақат битирувчи синфлар учун белгилаб қўйилган ўқувчиларнинг ёш, психофизиологик хусусиятлари ҳамма фанларда ҳам тўлиқ ҳисобга олинмаган билим, кўникма ва малакалар бир-биридан фарқланиб, ажратилмаган қардош тиллардаги айрим фанлардан (қирғиз, қозоқ, тожик, туркман, қорақалпоқ тили ва адабиётлари, 8-синфларда рус адабиёти), меҳнат таълимининг 5 та йўналиши бўйича ва информатика фани (5-7 синфлар)дан ДТС яратилмаган бошланғич синфларда билим, кўникма ва малакалар стандарт эмас, талаблар сифатида берилганАмалиётга жорий этиш жараёни (1999-2003 йиллар)да ДТСларининг шарҳларининг тузилиши ва мазмунида аниқланган камчиликлар

Мазкур камчиликларни бартараф этиш учун: Ўзбекистон Республикаси Президенти нинг Фармони ва Вазирлар Маҳкамасининг қарори билан қабул қилинган “2004-2009 йилларда Мактаб таълимини ривожлантириш Давлат умумиллий дастури” доирасида амалдаги ДТСларни такомиллаштириш ва ўқув дастурларини модернизация қилиш ҳамда босқичма-босқич тажриба-синовдан ўтказиш белгиланди.

Умумий ўрта таълимнинг давлат стандартлари такомиллаштирилиб, ўқув дастурлари тўлиқ модернизация қилинди Давлат таълим стандартларининг шарҳлари, уларга мос равишда ўқув дастурлари ўқувчиларнинг ёш ва психофизиологик хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда оптималлаштирилди Давлат таълим стандартларининг шарҳлари бўйича ўқувчилар ўзлаштириши зарур бўлган билим, кўникма ва малакалар ёш даврлари ва синфлар кесимида тақсимлаб чиқилди бошланғич синфларда ўқитиладиган фанлар бўйича билим, кўникма ва малакалар стандартлаштирилди қардош тиллар (қирғиз, қозоқ, тожик, туркман, қорақалпоқ тили ва адабиётлари), 8-синфларда рус адабиёти, меҳнат таълими (4- ва 8-синфлар), информатика фанлари (5-7 синфлар) дан ДТСлар янгидан яратилди

Давлат таълим стандартларининг шарҳлари ва ўқув дастурларини янада мукаммаллаштириш учун ҳал этилиши лозим бўлган муаммолар: Айрим ДТСларида академик билимлар ҳалигача устунлик қилиши, ўқувчиларда шакллантириладиган ҳаётий кўникмалар етарли даражада инобатга олинмаганлигиУмумий ўрта, ўрта махсус, касб-ҳунар таълими Давлат стандартлари, ўқув дастурларининг узвийлик ва узлуксизлиги тўлиқ таъминланмаганлиги Айрим ДТСлари, ўқув дастурлари ва дарсликлар мазмунида номутаносиб- ликлар мавжудлиги.Айрим фанларда билим, малака ва кўникмаларни белгилаш меъёрининг бузилганлиги, яъни уларнинг мураккаблиги максимум даражада белгиланганлиги

Олий ва ўрта махсус ва Халқ таълими вазирликларининг 2010 йил 31 мартдаги “Умумий ўрта, ўрта махсус касб-ҳунар ва Олий таълимнинг Давлат таълим стандартлари, ўқув дастурларининг узвийлиги ва узлуксизлигини таъминлаш тўғрисида”ги 134-ва 62-сонли сонли қўшма буйруғи Юқори педагогик маҳорат ва тажрибага эга амалиётчи ўқитувчилари, етакчи олим, методист ва мутахассисларни жалб этган ҳолда 31 та ишчи гуруҳлари тузилди

1 - босқич 156 нафар экспертлар умумий ўрта таълимда ўқитиладиган 24 та ўқув фани бўйича таклифлар тайёрланди 2 - босқич ўрганилиши давом этадиган 18 та умумтаълим фанлари бўйича таклифлар тайёрланди

Умумий ўрта таълимдаги жами 813 соат ҳажмдаги мавзулар оптималлаштирилди. Оптималлаштирилган 813 соат ҳисобидан

Умумий ўрта таълимдаги оптималлаштириш ишларининг фанлар бўйича таҳлили Т/р Фан номи Синфи Жами о птималлаш - тирилган мавзулар (соат) Шундан Оптималлаштириш ҳисобидан Ўрта махсус, КҲКга ўтказилган мавзулар (соат) Ўқув дастурларида такрорланганлиги учун қисқартирилган мавзулар (соат) Синфдан синфга кўчирилган мавзу (соатлар) Амалий машғулотлар ва янги мавзулар учун ажратилган соат Қийин мавзуларни кенгайтириб ўқитиш учун ажратилган соат Янгидан киритилган мавзулар (соат) 1 Физика 6-9 синф 39 37 2 16 14 9 2 Кимё 7-9 синф 19 19 - - 19 3 Биология 5-9 синф 12 9 - 3 12 4 Адабиёт 5-9 синф 49 15 17 17 20 29 5 Тарих 5-9 синф 59 17 42 17 42 6 Математика 1-9 синф 235 6 (109*) 84 145 199 36 7 Иқтисодий билим асослари 8-9 синф 7 7 7 8 Информатика 5-9 синф 10 8 2 8 2 9 География 5-9 синф 9 3 - 6 9 10 Инглиз тили 5-9 синф 42 26 - 16 37 5 11 Француз тили 5-9 синф 42 26 - 16 37 5 12 Немис тили 5-9 синф 42 26 - 16 37 5 13 Миллий ғояси ва маън . асос 1-9 синф 96 2 85 9 32 64 14 Ҳуқуқ 8-9 синф 2 2 - - 2 15 Она тили 1-9 синф 19 6 - 13 19 16 Ўзбек тили 2-9 синф 44 26 4 14 40 4 17 Рус тили (рус) 1-9 синф 30 - - 30 30 18 Рус тили (ўзб) 2-9 синф 48 16 32 44 4 19 Рус адабиёти 2-9-синф 9 3 - 6 9 Жами: 813 247 239 327 240 359 214 * 2009 йилда ўтказилган тажриба синов якунларига кўра, Математика фанининг "Стереометрия" бўлимидан 68 соат, Алгебрадан 41 соат ҳажмдаги (жами 109 соат) мавзулар тўлиқ КҲК таълими ўқув дастурига ўтказилган.

Умумий ўрта таълимнинг давлат стандартлари такомиллаштирилиб, ўқув дастурлари тўлиқ модернизация қилинди такомиллаштирилган ДТСлари ва модернизация қилинган ўқув дастурлари босқичма-босқич апробациядан ўтказилди Такомиллаштирилган Давлат таълим стандартлари ва ўқув дастурлари Ҳукумат комиссиясининг 2009 йил 16 декабрдаги 07/1-356-сонли мажлис баёни билан тасдиқланди 2010 йил 15 февралда “Ўзстандарт” агентлигининг 05-182-сонли қарори билан Давлат рўйхатидан ўтказилди 2009-2010 ўқув йилидан бошлаб тўлиқ амалиётга жорий этилди давоми

“ Ўзстандарт” агентлигининг 05-182-сонли қарори билан Давлат рўйхатидан ўтказилди

Тарих 17 соатлик мавзулар (боблар) ўрта махсус, касб-ҳунар таълимига ўтказилди: 5-синф да Дунё XX асрда, Дунё XXI асрда, Россияда февраль инқилоби ва Туркистон, Бешикда бўғилган мухторият, Жаҳон мустамлакачилик тизимини емирилиши, Инсоният олдида турган улкан муаммолар. 9-синф да Биринчи жаҳон уруши ва унинг якунлари мавзулари. 42 соатлик мавзулар синфдан синфга кўчирилди: 5-синф даги Тарих фани ҳақида, Қадимги давлатлар, Ўрта асрларнинг муҳим тарихий воқеалари, Соҳибқирон амир Темур, Буюк кашфиётлар, Чор Россиясининг Ўрта Осиёни босиб олиши мавзулари юқори синфларда такрорланганлиги учун қисқартирилди. Шунингдек, 5-синф ўқув дастуридан “империя”, “давлатнинг ички ва ташқи сиёсати” тушунчалари 8-синф “Ўзбекистон давлати ва ҳуқуқи асослари” ўқув дастурида мавжудлиги учун чиқарилди. Тежалган соатлар ҳисобидан амалий машғулотлар учун 17 соат ажратилди: 5-синф даги Тарихнинг сирли саҳифалари, Тарихнинг залворли даври, Буюк кашфиётлар ва ихтиролар, Туркистон халқлари XIX - XX асрларда 42 соат хажмда янги мавзулар киритилди. 5-синф да Тарихнинг сирли саҳифалари, Афсоналар ва тарих, Тарихимизнинг олтин даври, Осмон остидаги музейлар, Ўзбекистон энг янги даврда.

Мазкур фанлардан узвийлаштирилган дастурлар қўшма Илмий-методик кенгашларга тақдим этилишидан олдин, ташқи тақриз учун турли нуфузли ташкилотларга юборилди. Жумладан, Она тили ва адабиёти Ўзбекистон Фанлар Академиясининг Тил ва адабиёт институтига, Тарих Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат ва жамият қурилиш Академияси Ўзбекистоннинг янги тарихи марказига, Давлат ва ҳуқуқ асослари Тошкент Давлат юридик институтига, Миллий ғоя туркумидаги фанлар Республика Маънавият ва маърифат марказига, Хорижий тиллар (инглиз, немис, француз), биология, кимё, география Низомий номидаги Тошкент Давлат Педагогика Университетига ташқи тақризга юборилди ва ижобий хулосалар олинди. Натижада, умумий ўрта таълим давлат стандартларининг шарҳлари ва умумтаълим мактаблари, академик лицейлар ва касб ҳунар коллежларида ўқитиладиган 18 та умумтаълим фанлари бўйича ўқув дастурлари қайта ишланди ҳамда Республика таълим маркази ҳузуридаги фанлар бўйича Илмий- методик кенгашлар ҳамда Олий ва ўрта махсус, касб-ҳунар таълими йўналишлари бўйича ўқув-услубий бирлашмалар фаолиятини Мувофиқлаштирувчи кенгашнинг фан комиссияларида муҳокама этилиб, тасдиқланди.

Похожие

Тарих фалсафаси

Тарих дарсликлари ва уларга куйиладиган замонавий талаблар

Тарих фанини ўқитишда инновацион технологиялар фанининг мазмун-моҳияти

Ўзбекистон Республикаси биринчи Президенти Ислом Абдуғаниевич Каримовнинг порлоқ хотирасига бағишланган “Хотира дарси”

Ўзбекистоннинг энг янги тарих фанининг назарий ва методологик асослари