Abu Rayhon Beruniy 2 - История - Презентации

Abu Rayhon Beruniy 2

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

511.966796875 KB

ABU RAYHON BERUNIY (973-1048) www.arxiv.uz

 Abu Rayhon Muhammad ibn Ahmad al-Beruniy o‘rta asrlarning buyuk qomusiy olimlaridan edi. Uning buyukligi o‘sha davrning deyarli barcha fanlariga qo‘shgan betakror ilmiy merosida namoyon bo‘ladi. Beruniyning olimlik salohiyatiga mashhur sharqshunos olimlardan biri "uning qiziqqan ilm sohalaridan ko‘ra qiziqmagan sohalarini sanab o‘tish osondir", deb baho bergan edi. G‘arb tadqiqotchilaridan ba’zilari esa "Beruniy musulmon fanining namoyish etuvchi qomusiy olimlarning eng mashhuri bo‘lishi kerak" degan fikrni bildiradi. Olim 973 yili Xorazmning qadimgi poytaxti Kot shahrida tavallud topdi. U yoshlik va o‘spirinlik yillarini o‘z vatanida o‘tkazib, o‘sha yerda turli ilmlarni o‘rgandi va olim sifatida shakllandi. Zamonasining mashhur olimi Abu Nasr Mansur ibn Iroq qo‘lida ta’lim oladi, o‘sha paytlar Buxoroda yashayotgan bo‘lajak olim Abu Ali Ibn Sino bilan yozishmalar orqali ilmiy muloqotda bo‘ladi. U ona tilidan tashqari arab, sug‘diy, fors, suryoniy, yunon tillarini, keyinchalik Hindistonda sanskrit tilini o‘rganadi. Bu esa o‘z navbatida, Beruniyga mazkur tillardagi asarlar bilan chuqur tanishishga imkoniyat yaratadi. www.arxiv.uz01 0A 0B 14 110313 1B 1D 0B 13 13 27 1A 10 1B 30 0B 13 1B 10 031B

www.arxiv.uz

 Xorazmdagi siyosiy vaziyatning o‘zgarishi natijasida Beruniy 998 yili Jurjon shahriga ketishga majbur bo‘ladi. U bu davrga qadar Kot va Ray shaharlarida o‘zining dastlabki ilmiy izlanishlarini boshlab yuborgan edi. Jurjonda kechgan yillar (998-1004) Beruniy uchun yirik izlanishlar va ijodiy kamolat davri bo‘ldi. O‘zining birinchi astronomik tajribalarini 16 yoshida Kot shahrida boshlagan alloma, Jurjonda nafaqat astronomiya va boshqa tabiiy fanlar bilan, balki tarix va din tarixi bilan ham shug‘ullanadi. Olimning muhim asarlaridan biri - "Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar" uning Jurjon saroyida xizmat qilgan davrida yaratiladi. 1000 yili tugallangan bu asar muallifning ko‘p qirrali olim ekanligini namoyish etdi va unga katta shuhrat keltirdi. Umuman, Beruniy Jurjonda o‘ndan ortiq asarlar bitishga muyassar bo‘ldi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

 Beruniy 1004-1017 yillarda Xorazmga qaytadi. Xorazmning yangi hukmdori Abu Abbos Ma’mun ibn Ma’mun Beruniyni o‘z saroyida katga izzat-hurmat bilan qabul qiladi. Olim Xorazmshoh Ma’mun rahnamoligida vujudga kelgan ilmiy markazda faoliyat ko‘rsatish bilan birga siyosiy jarayonlarda ham Xorazmshohning yaqin maslahatchisiga aylandi. Xorazmning Mahmud G‘aznaviy tomonidan bosib olinishi Beruniy hayotini xavf ostiga qo‘ydi. U Xorazmshoh saroyidagi aksariyat olimlar, jumladan, ustozi Abu Nasr ibn Iroq, Abu al- Xayr Xammar va boshqalar bilan birga G‘azna shahriga asir qilib olib ketiladi. Ma’lumki, Xorazm ilmiy markazi olimlardan faqat Ibn Sino va Abu Sahya Masihiylar Mahmud G‘aznaviy zulmidan xavotirlanib, G‘aznaga emas Jurjonga qarab yo‘l olgan edilar. Beruniyning 1014-1048 yillarda G‘aznada kechirgan hayoti moddiy va siyosiy jihatdan mashaqqatli bo‘lishiga qaramasdan, UNING ilmiy faoliyati uchun eng mahsuldor davr bo‘ldi. U Mahmud G‘aznaviy saroyida kechgan dastlabki yillarda astronomiya va geodeziya masalalariga katga e’tibor berdi. www.arxiv.uz01 17 0E 1B 2B 13 0F 2B 17 03 2B 1E 12 0A 0503 17 13 1F 12 03

www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

Похожие

Abu Rayhon Beruniy 1

Abu Ali ibn Sino

Beruniyning tabiiy fanlarga qo’shgan hissasi

Abu Ali ibn Sino 3

Abu Hamid Muhammad al G’azzoliy