Маънавий ҳаёт социологияси - Социология - Презентации

Маънавий ҳаёт социологияси

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

760 KB

Маънавий Маънавий ҳҳ аётаёт социологисоциологи яя си си Режа:Режа: 1. Дин социомаданий институт 1. Дин социомаданий институт сифатида.сифатида. 2. Таълим социал институт сифатида.2. Таълим социал институт сифатида. 3. Маданият ва унинг жамият 3. Маданият ва унинг жамият тараққиётидаги ўрни.тараққиётидаги ўрни. 4. Оила жамиятнинг энг кичик бўғини.4. Оила жамиятнинг энг кичик бўғини.

Дин – сўзи араб тилидан олинган бўлиб, унинг луғавий маъноси “ишонч, эътиқод” дир. Дин инсонни қуршаб олган атроф – муҳитдан ташқарида бўлган, уни ва коинотдаги барча нарсаларни яратган, айни замонда инсонларга тўғри, ҳақиқий, одил ҳаёт йўлини кўрсатадиган ва ўргатадиган илоҳий борлиққа ишонч ва ишонишни ифода этадиган маслак, қараш, таълимотдир.

ДИННИНГ ВАЗИФАЛАРИ1. Тўлдирувчилик. Тасалли берувчилик. КОМПЕНСАТОРЛИК .2.Бирлаштирувчилик ИНТЕГРАТОРЛИК . 3.Назорат қилувчилик РЕГУЛЯТОРЛИК . 4. Алоқа боғловчилик. КОММУНИКАТОРЛИК . 5. Қонунлаштирувчи лик. ЛЕГИМЛОВЧИЛИК . Фалсафий назарий жиҳати – инсонга яшашдан мақсад, ҳаёт мазмунига муносабатни тарбиялайди.

Дин тДин т ўғрисидаги ғояларўғрисидаги ғоялар О.Конт: “Динни илмий билимлар жамият О.Конт: “Динни илмий билимлар жамият ҳаётидан аста секин сиқиб чиқаради”ҳаётидан аста секин сиқиб чиқаради” Г.Спенсер: “Дин жамият ҳаётини тартибга Г.Спенсер: “Дин жамият ҳаётини тартибга солувчи омил”солувчи омил” Э.Дюркгейм “Дин ижтимоий интеграция Э.Дюркгейм “Дин ижтимоий интеграция омили”омили” М.Вебер: “Дин вазифаси инсон М.Вебер: “Дин вазифаси инсон фаолиятини оқилоналаштириш” фаолиятини оқилоналаштириш”

Дин социолоияси Дин социолоияси XIX XIX аср ўрталарида юзага келди. Унинг аср ўрталарида юзага келди. Унинг асосичи Макс Вебердир.” Протестант ахлоқи асосичи Макс Вебердир.” Протестант ахлоқи ва капитализм руҳи” асарида, бва капитализм руҳи” асарида, б ойликни ойликни худонинг неъмати, унга интилишни эса худонинг неъмати, унга интилишни эса бандаларнинг бурчи деб талқин қиладиган бандаларнинг бурчи деб талқин қиладиган протестантлик иқтисодий тараққиёт ва протестантлик иқтисодий тараққиёт ва капиталистик муносабатларнинг капиталистик муносабатларнинг ривожланишига кучли туртки бердиривожланишига кучли туртки берди , деб , деб ҳисоблайди.ҳисоблайди.

Дин социологиясининг тадқиқот Дин социологиясининг тадқиқот предметипредмети Ижтимоий кичик тизим сифатидаги дин, Ижтимоий кичик тизим сифатидаги дин, унинг ижтимоий табиати, жамиятдаги унинг ижтимоий табиати, жамиятдаги ўрни ва роли, ижтимоий функциялари, ўрни ва роли, ижтимоий функциялари, ички структураси, таркибий ички структураси, таркибий элементлаининг ўзаро алоқаси, дин элементлаининг ўзаро алоқаси, дин доирасида юз берувчи жараёнлар ва доирасида юз берувчи жараёнлар ва ўзгаришлар ўзгаришлар

дин социлогиясидин социлогияси ижтимоий фикрда дин атамаси билан ижтимоий фикрда дин атамаси билан бобо ғғ лиқ бўлган барча ижтимоий лиқ бўлган барча ижтимоий жараёнлар ва ижтимоий хулқни жараёнлар ва ижтимоий хулқни ўрганади. ўрганади.

Секуляризация Секуляризация (“дунёвийлаштириш”)(“дунёвийлаштириш”) Жамият ва шахс ҳаёт фаолиятининг Жамият ва шахс ҳаёт фаолиятининг турли жиҳатлари ва даражаларини дин турли жиҳатлари ва даражаларини дин таъсиридан чиқариш жараёни, кишилар таъсиридан чиқариш жараёни, кишилар ҳаёт фаолиятини тишкиллаштиришнинг ҳаёт фаолиятини тишкиллаштиришнинг дунёвий шакллари жамият ҳаётининг дунёвий шакллари жамият ҳаётининг турли жаюҳаларида динни сиқиб турли жаюҳаларида динни сиқиб чиқвриши тушунилади. чиқвриши тушунилади.

Дин социологияси масалалариДин социологияси масалалари Динга бўлган муносабат масалалариДинга бўлган муносабат масалалари Диний дунёқараш, ахлоқ, маданият, Диний дунёқараш, ахлоқ, маданият, инсон ҳақидаги фалсафий таълимот инсон ҳақидаги фалсафий таълимот масалалари масалалари Ахлоқий-ҳуқуқий масалалар. Ахлоқий-ҳуқуқий масалалар.

Таълим социологияси - жамиятнинг таълим тизими тўғрисидаги махсус социологик назария бўлиб, уни нисбатан мустақил ижтимоий институт сифатида жамият ҳаётидаги ўзига хос функционал ва ривожланиш қонуниятлари, даражасини, унинг бошқа ижтимоий ташкилотлар ва муносабатлар билан ўзаро алоқадорлигини ва шу соҳадаги давлат сиёсатини ўрганади.

ТАЪЛИМ СОЦИОЛОГИЯСИ АСОСЧИЛАРИ Э миль Дюркгейм М акс В ебер

ШУНИНГДЕК,ШУНИНГДЕК, ўў з з ҳҳ иссаларини иссаларини қўқў шганларшганлар ..Э.Фромм Т.Парсонс С.Н.Паркинсон Р.Кюлевинд Ж.Эллюлн Э.ГлиссанВ.Франкл

ТАЪЛИМНИНГ СОЦИАЛ ФУНКЦИЯЛАРИ ТАЪЛИМНИНГ СОЦИАЛ ФУНКЦИЯЛАРИ ҚУЙИДАГИЛАРДАН ИБОРАТ:ҚУЙИДАГИЛАРДАН ИБОРАТ: Маданиятни тарқатиш ва авлоддан-авлодга Маданиятни тарқатиш ва авлоддан-авлодга кўрсатиш функцияси.кўрсатиш функцияси. Жамият маданиятини сақловчи ва Жамият маданиятини сақловчи ва генератор функцияси.генератор функцияси. Шахсни социаллаштириш функцияси.Шахсни социаллаштириш функцияси. Ижтимоий танлов, жамият аъзоларини Ижтимоий танлов, жамият аъзоларини дифференциациялаш функцияси.дифференциациялаш функцияси. Ижтимоий маданият ўзгаришлари Ижтимоий маданият ўзгаришлари функцияси.функцияси. Ижтимоий назорат функцияси ва ҳоказо.Ижтимоий назорат функцияси ва ҳоказо.

«Ўзбекистон Республикаси «Ўзбекистон Республикаси Конституцияси» 41-моддасида Конституцияси» 41-моддасида таъкидланганидек, «ҳар ким билим олиш таъкидланганидек, «ҳар ким билим олиш хуқуқига эга»хуқуқига эга»

1997 йил 29 августда Президент Ислом Каримов Олий 1997 йил 29 августда Президент Ислом Каримов Олий Мажлис Х сессиясида «Баркамол авлод – Ўзбекистон Мажлис Х сессиясида «Баркамол авлод – Ўзбекистон тараққиётининг пойдевори» мавзуида нутқ сўзлади.Шу тараққиётининг пойдевори» мавзуида нутқ сўзлади.Шу сессияда «Таълим тўғрисида» ги Қонун қабул қилинди. сессияда «Таълим тўғрисида» ги Қонун қабул қилинди. У 5 бўлим 34 моддадан ибоУ 5 бўлим 34 моддадан ибо рара т. Шунингдек, сессияда т. Шунингдек, сессияда «Кадрлар тайёрлаш миллий дастури» ҳам қабул «Кадрлар тайёрлаш миллий дастури» ҳам қабул қилинди.қилинди.

Мазкур дастурнинг мақсади - таълим соҳасини тубдан Мазкур дастурнинг мақсади - таълим соҳасини тубдан ислоҳ қилиш, уни ўтмишдан қолган мафкуравий ислоҳ қилиш, уни ўтмишдан қолган мафкуравий қарашлар ва сарқитлардан тўла халос этиш, қарашлар ва сарқитлардан тўла халос этиш, ривожланган демократик давлатлар даражасида юксак ривожланган демократик давлатлар даражасида юксак маънавий ва ахлоқий талабларга жавоб берувчи юқори маънавий ва ахлоқий талабларга жавоб берувчи юқори малакали кадрлар тайёрлаш миллий тизимини малакали кадрлар тайёрлаш миллий тизимини яратишдир.яратишдир.

Таълим тизими Таълим тизими Мактабгача таълимМактабгача таълим Умумий таълим мактабиУмумий таълим мактаби Касб ҳунар техника мактабиКасб ҳунар техника мактаби Ўрта махсус таълимиЎрта махсус таълими Олий талимОлий талим Олий ўқув юртидан кейинги таълимОлий ўқув юртидан кейинги таълим Кадрлар малакасини ошириш ва уларни Кадрлар малакасини ошириш ва уларни қайта тайёрлаш тизимиқайта тайёрлаш тизими Қизиқишларга оид таълим Қизиқишларга оид таълим

К А Д Р Л А Р - дастлабки касб тайёргарлигидан ўтган ва махсус билимлар, меҳнат кўникмалари ёки танланган соҳа фаолияти бўйича тажрибага эга бўлган малакали ходимларга айтилади. “ Бозорнинг ўзгарувчан шароитларида меҳнат қилишга лаёқатли бўлган ўзимизнинг юқори малакали маҳаллий кадрларимизсиз Ўзбекистоннинг мустақиллигини тасаввур этиш қийин. Нафақат умумий маълумот ва тарбияни, балки кадрларнинг касбга йўналиш олишини, уларни тайёрлаш, қайта тайёрлаш, малакасини оширишни ўз ичига олувчи ягона узлуксиз миллий таълим тизимини яратиш вазифаси қўйилмокда. Бунда Ўзбекистоннинг ўзига хос хусусиятлари, халқнинг миллий-руҳий турмуш тарзи, таълимдаги бутун жаҳон ва Шарқ тажрибасининг энг яхши ютуқлари ҳар томонлама эътиборга олиниши керак”- дея таъкидлаган эди,- Ўзбекистон Республикаси Президенти И.А.Каримов

“ Билимдон, профессионал жиҳатдан саводли ҳамда ғайрат- шижоатли шахсларни, ўз мамлакатимизнинг чинакам ватанпарварларини тарбиялай оладиган, уларни буюк миллий маданиятнинг улкан маънавий мерос билан бойита оладиган, жаҳон фани ва маданияти дурдоналаридан баҳраманд эта оладиган мамлакатгина, миллатгина буюк келажакка эришиши мумкин”, - дея ғурур билан эътироф этган эди. ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ПРЕЗИДЕНТИ И.А.КАРИМОВ “ЎЗБЕКИСТОННИНГ 16 ЙИЛЛИК МУСТАҚИЛ ТАРАҚҚИЁТ ЙЎЛИ НОМЛИ МАЪРУЗАСИДА:

Мавжуд кадрлар тайёрлаш тизимининг ижобий салоҳиятини сақлаб қолиш асосида ушбу тизимни ислоҳ қилиш ва ривожлантириш учун ҳуқуқий, кадрлар жиҳатидан, илмий- услубий, молиявий-моддий шарт-шароитлар яратиш;КАДРЛАР ТАЙЁРЛАШ МИЛЛИЙ ДАСТУРИНИ РЎЁБГА ЧИҚАРИШ БОСҚИЧЛАРИ: Биринчи босқич: (1997-2001 йиллар) Миллий дастурни тўлиқ рўёбга чиқариш, меҳнат бозорининг ривожланиши ва реал ижтимоий-иқтисодий шароитларни ҳисобга олган ҳолда унга аниқликлар киритиш;Иккинчи босқич: (2001-2005 йиллар) Тўпланган тажрибани таҳлил этиш ва умумлаштириш асоси- да, мамлакатни ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш истиқболларига мувофиқ кадрлар тайёрлаш тизимини такомиллаштириш ва янада ривожлантиришУчинчи босқич: (2005 ва ундан кейинги йиллар

КАДРЛАР ТАЙЁРЛАШ МИЛЛИЙ МОДЕЛИНИНГ АСОСИЙ ТАРКИБИЙ ҚИСМЛАРИ Шахс – кадрлар тайёрлаш тизимининг бош субъекти ва объекти, таълим соҳасидаги хизматларнинг истеъмолчиси ва уларни амалга оширувчи; Давлат ва жамият – таълим ва кадрлар тайёрлаш тизимининг фаолиятини тартибга солиш ва назорат қилишни амалга оширувчи кадрлар тайёрлаш ва уларни қабул қилиб олишнинг кафиллари; Узлуксиз таълим – малакали рақобатбардош кадрлар тайёрлашнинг асоси бўлиб, таълимнинг барча турларини, давлат таълим стандарт- ларини, кадрлар тайёрлаш тизими тузилмаси ва унинг фаолият кўрсатиш муҳитини ўз ичига олади; Ишлаб чиқариш – кадрларга бўлган эҳтиёжни, шунингдек уларнинг тайёргарлик сифати ва савиясига нисбатан қўйиладиган та-лабларни белгиловчи асосий буюртмачи, кадрлар тайёрлаш тизимини молия ва моддий-техника жиҳатидан таъ- минлаш жараёнининг қатнашчиси. Ф а н – юқори малакали мутахассислар тайёрловчи ва улардан фойдаланувчи, илғор педагогик ва ахборот технологияларини ишлаб чиқувчи;

МаданиятМаданият инсон ҳаётининг уни табиатдан сифат инсон ҳаётининг уни табиатдан сифат жиҳатидан ажратиш имконини жиҳатидан ажратиш имконини берадиган ҳодисалари, хусусиятлари ва берадиган ҳодисалари, хусусиятлари ва элементларидирэлементларидир

Маданият турлари Маданият турлари Моддий Маънавий

Маданият шакллари Маданият шакллари юксак маданият халқ маданият Оммавий маданият Субмаданият

АКСИЛМАДАНИЯТАКСИЛМАДАНИЯТ Индивиднинг аста секин ёки жадал Индивиднинг аста секин ёки жадал сурътлар билан таназзулга юз сурътлар билан таназзулга юз тутишига, унинг тубанлашувига сабаб тутишига, унинг тубанлашувига сабаб бўлувчи омил. бўлувчи омил.

Этноцентризм Этноцентризм Ўз маданиятини бошқа маданиятдан устун Ўз маданиятини бошқа маданиятдан устун қўйиш, ўзга маданиятга паст назар билан қўйиш, ўзга маданиятга паст назар билан қараш.қараш. КсенофобияКсенофобия ўзга мадниятдан қўрқишўзга мадниятдан қўрқиш

Маданий конфликтнинг уч тури Маданий конфликтнинг уч тури АномияАномия Маданий кечикишМаданий кечикиш Ёт таъсир Ёт таъсир

Маданият функциялариМаданият функциялари Таълим тарбияТаълим тарбия Интегратив-дезинтегративИнтегратив-дезинтегратив Тартибга солиш Тартибга солиш

Оила Оила Оила 500 минг йил олдин пайдо бўлган, Оила 500 минг йил олдин пайдо бўлган, Оиланинг турлари кўп масалан, полигамия, Оиланинг турлари кўп масалан, полигамия, полиандрия, моногамия, нуклеар, тўлиқ полиандрия, моногамия, нуклеар, тўлиқ бўлмаган оила ва бошқалар. бўлмаган оила ва бошқалар.

Оила функцияси Оила функцияси репродуктивлик оиланинг асосий, бирламчи функцияси ҳисобланади, репродуктивлик оиланинг асосий, бирламчи функцияси ҳисобланади, тарбиявий – ёш авлодни ижтимоийлаштириш, жамиятни маданий такрор тарбиявий – ёш авлодни ижтимоийлаштириш, жамиятни маданий такрор ишлаб чиқаришни сақлаб туриш;ишлаб чиқаришни сақлаб туриш; хўжалик-турмуш – жамият аъзоларининг жисмоний саломатлигини хўжалик-турмуш – жамият аъзоларининг жисмоний саломатлигини сақлаш, фарзандлар ва оиладаги қарияларни парвариш қилиш;сақлаш, фарзандлар ва оиладаги қарияларни парвариш қилиш; иқтисодий – оила аъзоларининг бошқалар учун моддий маблағларни иқтисодий – оила аъзоларининг бошқалар учун моддий маблағларни олиши, жамиятнинг вояга етмаган ва меҳнатга лаёқатсиз аъзоларини олиши, жамиятнинг вояга етмаган ва меҳнатга лаёқатсиз аъзоларини иқтисодий жиҳатдан қўллаб-қувватлаш; иқтисодий жиҳатдан қўллаб-қувватлаш; бирламчи ижтимоий назорат соҳаси – оила аъзоларининг хулқ-бирламчи ижтимоий назорат соҳаси – оила аъзоларининг хулқ- атворларини ахлоқий жиҳатдан қатъий белгилаш, шунингдек эр-атворларини ахлоқий жиҳатдан қатъий белгилаш, шунингдек эр- хотинлар, ота-оналар ва болалар, катта ва ўрта авлод вакиллари хотинлар, ота-оналар ва болалар, катта ва ўрта авлод вакиллари ўртасидаги муносабатларда жавобгарлик ва мажбуриятларни қатъий ўртасидаги муносабатларда жавобгарлик ва мажбуриятларни қатъий белгилаш; белгилаш; маънавий мулоқот – оила аъзоларини шахс сифатида ривожлантириш, маънавий мулоқот – оила аъзоларини шахс сифатида ривожлантириш, ўзаро маънавий бойитиш;ўзаро маънавий бойитиш; ижтимоий-мавқе – оила аъзоларига муайян ижтимоий мавқени тақдим ижтимоий-мавқе – оила аъзоларига муайян ижтимоий мавқени тақдим этиш, ижтимоий тузилмани такрор яратиш;этиш, ижтимоий тузилмани такрор яратиш; бўш вақт – бўш вақтни оқилона ташкил этиш, манфаатларни ўзаро бўш вақт – бўш вақтни оқилона ташкил этиш, манфаатларни ўзаро бойитиш;бойитиш; эмоционал – руҳий ҳимоя, эмоционал мададни олиш, индивидларнинг эмоционал – руҳий ҳимоя, эмоционал мададни олиш, индивидларнинг эмоционал барқарорлашуви ва уларнинг руҳий терапияси. эмоционал барқарорлашуви ва уларнинг руҳий терапияси.

Похожие

Оила социологияси

Спорт социологияси

Дин социологияси

Ижтимоий тузилмалар социологияси

Оила ва никоҳ социологияси